De sutelaksje fan de Stellingwarver Schrieversronte is moandeitejûn fan start gien yn de gemeenten Weststellingwerf en Eaststellingwerf. Mear as sechtich frijwilligers komme oant en mei 17 septimber by de doarren del om Stellingwerfske boeken en in spreukekalinder te ferkeapjen.
De ferkeap fan boeken is wichtich foar de streektaal. Troch de ynkomsten kinne wer tal fan aktiviteiten organisearre wurde.
Boarne: Omrop Fryslân
Foto: Lenus van der Broek
Liet International selektearret ferskes yn it Baskysk, Bretonsk, Gaelic, Platdútsk and Udmûrtysk foar finale yn Gijón/Xixón, Astûrië
De seleksjekommisje fan Stichting Liet International en har partners hat fiif ferskes selektearre foar de njoggende edysje fan it sjongfestival foar Europeeske minderheidstalen, letter dit jier yn Gijón/Xixón, Astûrie. Ut 35 ynstjoerings yn 18 ûnderskate minderheidstalen út alle hoeken fan Europa hat de seleksjekommisje de folgjende fiif bands en solisten selektearre:
Brian Ó hEadhra, Fathainn, Skots Gaelic (Feriene Keninkryk)
Enkore, Muxurik muxu, Baskysk (Spanje)
IB&4SP (Ivan Belosludtsev & 4 Cheber Pios), Tau Tynyd Udmûrtysk (Ruslân)
Lleuwen, Ar Gouloù Bev, Bretonsk (Frankryk)
The Voodoolectric, Slickermuul, East-Frysk (Dutslân)
Continue reading “Foar it earst East-Fryske band selektearre foar Liet International”
Ek dit jier wurdt der yn de Moanne fan it Fryske Boek wer in wedstryd om de moaiste twicht hâlden. In twicht is in twittergedicht, in gedicht dat fia twitter ferstjoerd wurdt. As dichter is men beheind troch de maksimaal 140 tekens fan in twitterberjocht. Boppedat moat de ‘hashtag’ #twicht der ek noch yn stean om mei te dwaan oan de wedstryd. De twicht wurdt publisearre op it eigen twitteraccount en mei út mar ien tweet bestean. De wedstryd rint fan 15 augustus 2012 0.00 oere oant 30 septimber 2012 24.00 oere. De winner fan de bêste twicht ûntfangt de sulveren TWICHT.
Boarne: Tresoar
Minister Spies fan Ynlânske Saken hat de nije ‘Wet gebruik Friese taal’ midden yn it simmerreses trochstjoerd nei de Twadde Keamer. Yn de wet wurdt foar it earst wetlik fêstlein dat it Frysk en it Nederlânsk de offisjele talen fan Fryslân binne.
Yn de wet wurdt fierders regele dat Frysktaligen by de oerheid en by de rjochtbank yn prinsipe altiten it rjocht hawwe om Frysk te praten, as se dat wolle. Dat rjocht krije Frysktaligen ek as se foarkomme moatte yn Grins, Assen of Arnhim. Mar fierder giet it oant no ta net.
It Steatekomitee Frysk, de provinsje en ek it EBLT (Europeesk Buro foar Lytse Talen) hawwe der by Spies bot op oanstien om de wet wol troch te stjoeren nei de Twadde Keamer. De Wet gebruik Friese taal giet allinnich oer it brûken fan it Frysk by de oerheid en de rjochtbank. Frysk yn it ûnderwiis en yn de media wurdt yn de nije wet net regele. De wet kundiget fierders oan dat der in nij Orgaan komme sil dat beweitsje moat dat Nederlân him goed hâldt oan it ‘Hânfêst foar minderheidstalen’ fan de Ried fan Europa. Geart Benedictus fan it Steatekomitee Frysk is bliid dat de taalwet no dochs trochstjoerd is nei de Twadde Keamer. Hy neamt it wetsfoarstel ‘in stapke foarút’. De nije wet jildt net foar hiel Fryslân. Foar de fjouwer Waadeilannen en de gemeente Weststellingwerf wurdt in útsûndering makke.
Boarne: Omrop Fryslan
De stúdzje Fryske Taal en Kultuer stiet swier ûnder druk. Troch werstrukturearring oan de Ryksuniversiteit Grins en oare regeljouwing fan de steatssekretaris liket it derop dat de haadfakfêstiging ‘Friese Taal en Cultuur’ opdûkt wurde sil. Wat oerbliuwt is in stúdzje Frysk dy’t, as soe it om in frjemde taal gean yn stee fan om de twadde Rykstaal, ûnderbrocht wurde sil yn de oplieding Europese Talen en Culturen. De formaasje sil dêrby werombrocht wurde fan 3ft nei 0,9 ft. Noch net iens in folsleine baan. Yn dat gefal kin net mear ynstien wurde foar in kwalitative wittenskiplike oplieding Fryske taal dy’t foar takomstige studinten oantreklik is. Yn dy konstruksje sil in universitêre oplieding Fryske taal en kultuer net lang oerein holden wurde kinne en is de kâns grut dat de stúdzje Fryske Taal folslein ferdwynt. De RUG nimt dizze maatregels omdat der te min studinten ynstreame om de stúdzje te folgjen. Dat is in streekrjocht gefolch fan in maatregel dy’t de steatssekretaris nommen hat. It kolleezjejild foar in twadde universitêre stúdzje is enoarm omheech gien en berint foar de stúdzje Fryske taal en kultuer € 7500,-. Dat kinne in soad studinten net betelje. Fóár it ferheegjen fan it kolleezjejild wie de ynstream goed, omdat in soad studinten de stúdzje Fryske taal en kultuer der as twadde stúdzje by diene.
It Nederlânske regear hat in ferplichting om de stúdzje te behâlden. Wy sille mei dy stipe yn ’e rêch alles ynsette om de haadfêstiging Fryske Taal en Kultuer oerein te hâlden. Wy freegje elkenien om de petysje www.redfrysk.nl te tekenjen.
Mear as 3.000 minsken hawwe oant no ta har hanteken set foar it behâld fan de stúdzje Frysk oan de universiteit fan Grins. De petysje is opset troch de Ried fan de Fryske Beweging en de stúdzjeferiening Frysk Skanomodu.
Sy meitsje har soargen oer de stúdzje Frysk, no’t de universiteit dy ûnderbringe wol by de oplieding Europeeske talen en kultueren. Der is dan neffens de aksjefierders noch mar ien folsleine baan foar it fak Frysk by de fakulteit tsjin dik trije no. Dat is te min om de Fryske taal en kultuer goed te ûnderwizen. De Ryksuniversiteit Grins hat in plan makke foar in folweardige stúdzje Frysk, mar wol dêr wol in ekstra bijdrage foar hawwe fan it Ryk. Ek foar dy aksje binne de hantekens tige wolkom.
Boarne: Omrop Fryslân
Set jo hanteken op http://redfrysk.nl
Op tongersdei 5 july kriget bernedeiferbliuw Bernewrâld yn Reduzum it sertifikaat ‘Bernedeiferbliuw foar meartalige ûntwikkeling.’ Op dizze dei sil net allinich it sertifikaat oerlange wurde, mar is der ek iepen hûs foar de âlden dy’t harren bern al op Bernewrâld hawwe. Bernewrâld hat nammentlik in nij ûnderkommen. De âlden kinne dy deis de nije romte besjen ûnder it genot fan in hapke en drankje. Dernêst is der op 14 july, fan 10:00 oant 15:00, iepen hûs foar elkenien dy’t nijsgjirrich is. Foar de bern binne der in tal fan aktiviteiten, sa as in ranjakabouter en kin der sminkt wurde. De opfang fan Bernewrâld is begûn yn in wenhûs oan de Haadstrjitte, mar ferhuzet no nei de oare kant fan de dyk. Hjir hat in grutte ferbouwing west om in prachtich deiferbliuw te realisearjen. De bern krije mear romte, mar de opfang bliuwt lytsskalich! Bernewrâld is in Frysktalich bernedeiferbliuw en it Nederlânsk wurdt oanbean yn ôfbeakene taalaktiviteiten bygelyks troch in sjongferske, opsisferskes en it foarlêzen fan boekjes.
Sûnt 1 maaie 2008 hat bernedeiferbliuw Bernewrâld dwaande west mei it sertifisearringstrajekt. De fisitaasjekommisje skriuwt yn harren rapport it folgjende: “Wat opfalt is dat de liedsters, alles beneame wat sy sjogge, wat de bern dogge en wat sy tinke dat der mei in bern is.” Dat Bernewrâld it sertifikaat fertsjinne hat, docht bliken út wat de fisitaasjekommisje yn harren konklúzje seit: “Benammen it taalklimaat is sterk. De sfear yn de groep is posityf en feillich.” Sûnt 2000 bestiet de mooglikheid foar pjutteboartersplakken en bernedeiferbliuwen om sertifisearre te wurden op it mêd fan taalbelied. It Sintrum Frysktalige Berne-opfang is oprjochte om plakken dêrby te helpen. It tal plakken dat it taalbelied ynfierd hat, stiet boppe de 120 en is noch altyd groeiende.
It bestjoer fan it Rely Jorritsma Fûns makket bekend dat de sjuery fan betinken is dat dit jier ien ferhaal en ien fers foar in priis fan it Rely Jorritsma Fûns yn oanmerking komme. It winnende wurk is fan Simen de Jong (1942) út Easthim foar it ferhaal ‘Woldien yn Hylpen’ en fan Sytse Jansma (1980) út Harns foar it fers ‘Oprop oan alle Friezen’. Beide priiswinners ha al earder in Rely Jorritsma Fûns-priis yn ’e wacht sleept. Simen de Jong hat yn 2009 mei in ferhaal in priis wûn, wylst Sytse Jansma yn 2006 en yn 2011 in Rely Jorritsma Fûns-priis wûn mei in fers.
De sjuery fan it Rely Jorritsma Fûns bestiet dit jier út Doete Venema (foarsitter), Jaap Krol en Edwin de Groot. De Rely Jorritsma Fûns-priis foar in ferhaal bestiet út in jildbedrach fan € 800,-, wylst de Rely Jorritsma Fûns-priis foar in fers goed is foar in jildbedrach fan € 200,-. It tal ynstjoerings wie dit jier op ’e kop ôf fjirtich: 20 fersen en 20 ferhalen.
Priisútrikking
Op sneon 6 oktober 2012, middeis om twa oere, wurde de prizen fan de Rely Jorritsma Fûns-priisfraach èn fan de Junior Rely útrikt yn de tsjerke fan Bears. Mei troch de muzyk, wurdt it altyd in feestlike en sfearfolle byienkomst. De middei is frij tagonklik foar elk dy’t de Rely in waarm hert tadraacht. De útslach fan de Junior Rely wurdt ynkoarten ek bekend makke. Sjoch foar mear ynformaasje oer de Rely Jorritsmapriis op de site fan de gemeente Littenseradiel.
Fryske organisaasjes roppe minister Spies op om wetsfoarstel ‘Gebruik Friese Taal’ troch te stjoeren nei de Twadde Keamer
De 21 Fryske en Nedersaksyske organisaasjes dy’t oansletten binne by it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) yn Ljouwert roppe minister Liesbeth Spies fan Ynlânske Saken en Keninkryksrelaasjes op om it wetsfoarstel fan de ‘Wet gebruik Friese Taal’ sa gau mooglik troch te stjoeren nei de Twadde Keamer.
Earder dizze maaitiid hat de Ried fan Steat reagearre op it wetsfoarstel fan âld-minister Donner en it advys weromstjoerd nei it ministearje. De folgjende stap is it trochstjoeren fan it wetsfoarstel oan de Twadde Keamer foar fierdere behanneling. It foarstel wurdt dêrmei dan ek iepenbier.
It EBLT fynt it fan grut belang dat de minister dit noch foar it kommende simmerreses docht. Mei it advys fan de Ried fan Steate is it wetsfoarstel yn prinsipe klear foar besprek yn de Twadde Keamer en it ûnderwerp is ek net kontroversieel ferklearre troch it parlemint.
Nederlân is dan wol útskeakele by it Europeesk Kampioenskip, dochs fuotbalnijs.
Sneon 16 juny is de EUROPEADA 2012 úteinset. It grutste sportevenemint fan autochtoane minderheden yn Europa. 19 fuotbalteams, 300 frijwilligers, 8 fuotbalstadions, tûzenen gasten, teaterwurkwinkels, in kulturele dei, muzyk, feesten… oant en mei 24 juny sille de Sorben yn de Lausitz (Dútslân) in hiel ferskaat programma oanbiede.
Spitigernôch gjin Friezen of Nedersaksen út Nederlân, mar ûnder oaren wol teams fan Noard Friezen en Denen út Dútslân.
De wedstriden kinne hast “real-time” folge wurde, fia in facebook-side en de thússide www.europeada.eu.