Tag: berne-opfang

Posted on

Hiel Fryslân lêst foar mei de Lês-mar-foar-wiken

Fan 9 o/m 27 septimber binne it wer de Lês-mar-foar-wiken. Yn dy perioade wurdt oeral yn Fryslân foarlêzen: op ’e berne-opfang, by gastâlden, op skoallen en fansels thús! Want foarlêzen is net allinne gesellich, mar ek hiel belangryk foar de taalûntwikkeling fan jonge bern, en al hielendal foar de ûntwikkeling fan in minderheidstaal lykas it Frysk. Alle pjutten yn Fryslân krije mei de Lês-mar- foar-wiken in prachtich nij Tomke-foarlêsboekje, en foar bern fan 4 o/m 8 jier is der in nij boekje fan Keimpe de Krokodil. Mar der is mear: de hiele moanne septimber kinst Fryske foarlêsboekjes sammelje by de Poiesz! En yn de biblioteken is der ekstra omtinken foar it foarlêzen yn it Frysk, wêrby’t alderhande feestlike foarlêsaktiviteiten organisearre wurde.

Foto: Hippe Kiek Fotografie

Tomke & Keimpe

It tema fan de Lês-mar-foar-wiken is dit jier ‘eigenwiis’, wat oanslút op it tema fan de Kinderboeken- week yn oktober. Alle pjutten krije by de opfang, de biblioteek en it konsultaasjeburo wer in prachtich nij Tomke-foarlêsboekje yn dat tema. Yn it boekje stean ferhaaltsjes, ferskes en spultsjes fan ferskate skriuwers en yllustratoaren. De Tomke-yllustraasjes binne noch makke troch de krekt ferstoarne tekener Luuk Klazenga. It boekje ferskynt ek yn it Bildts, Stellingwarfs en Franekers.

It Tomke-foarlêsboekje ferskynt yn it Frysk, Bildts, Stellingwarfs en Franekers.

Bern fan 4 o/m 8 jier krije it nije Keimpe-boekje mei leuke ferhaaltsjes en spultsjes op skoalle of se kinne it fergees ophelje yn ’e biblioteek. Spesjaal foar Keimpe syn 5e jierdei is der in echte Keimpe- memory ûntwikkele en kinne alle bern en harren âlders, juffen en masters mei sjongeres Melissa Pander en rapper Sytse de Wite meisjonge en -dûnsje op de eigenwize Lês-rap!

Minyboekjes sammelje by de Poiesz

Yn de hiele moanne septimber kinst Fryske foarlêsboekjes sammelje by de Poiesz. Alle wiken ferskine der twa nije boekjes dy’tst fergees meinimme meist by oankeap fan in griente- of fruitoanbieding. Bekende én nije skriuwers en yllustratoaren hawwe spesjaal foar dizze aksje acht prachtige boekjes makke. Op is op, dus fluch nei de Poiesz, en sammelje se alle acht!

Feest yn de biblioteek!

Yn de biblioteken binne yn de moanne septimber ferskate lês-, dûns- en muzykfoarstellingen te sjen. Foar pjutten binne der foarstellingen fan Janneke Brakels, Danswil en Het Muziekbeestje. Foar de doelgroep 4 o/m 8 jier spilet Jan Tiede Bouma in foarstelling oer Keimpe de Krokodil, en Pyke Kroes & Carel van Leeuwen ha in foarstelling makke oer it populêre boek ‘Lampke’. Yn guon biblioteken kinst ek mei Tomke op ’e foto. En hast it nije Tomke-temaboekje of Keimpe-boekje noch net? Helje ’m dan gau fergees op by de biblioteek!

Oare foarlêsaktiviteiten

Op 14 septimber mei ‘Uit in Huis’ wurdt der de middeis foarlêzen yn de Prinsetún yn Ljouwert. Tusken 14.00 en 16.00 oere sil dêr troch in tal minsken foarlêzen wurde út prachtige eigenwize berneboeken.

Fierder binne yn it programma ‘Tsjil’ fan Omrop Fryslân nije bernefilmkes te besjen en op Tjits Floch binne alle ferhaaltsjes en ferskes út it Tomke-boekje te hearren.

It Lês-mar-foar-projekt is in mienskiplik inisjatyf fan Afûk, Fers, SFBO, Cedin en Omrop Fryslân en wol mei in jierlikse kampanje omtinken freegje foar it foarlêzen yn it Frysk oan jonge bern.

Mear ynformaasje

Sjoch foar mear ynformaasje op: www.lesmarfoar.frl

Posted on

Foar alles in ferske! in ferskeboek foar pjutte-opfang en ûnderbou primêr ûnderwiis

Op 1 maart ferskynt by Utjouwerij Afûk it nije ferskeboek ‘Foar alles in ferske!’ fan Clara Rullmann. It boek befettet tolve nije ferskes en ferhaaltsjes foar bern fan 2 o/m 6 jier. De ferskes binne makke foar gebrûk op de berne-opfang en yn de ûnderbou fan it primêr ûnderwiis, en geane oer ûnderwerpen dy’t dêr deistige praktyk binne, lykas opromjen, iten, jierdei wêzen en grutter wurden. De feestlike presintaasje fan it boek is op 29 febrewaris by ibs ’t Holdersnêst yn De Harkema.

De ferskes

Clara Rullmann skreau tolve ferskes oer ûnderwerpen dy’t ticht by de belibbingswrâld fan jonge bern steane. Pedagogysk meiwurkers en learkrêften yn de ûnderbou fan it primêr ûnderwiis hawwe meitocht oer de ûnderwerpen en de nije ferskes ek yn de praktyk úttesten. Doel wie dat de ferskes jonge bern oanmoedigje om mei te dwaan en te bewegen. Clara: “Muzyk is ûnmisber yn ’e ûntwikkeling fan jonge bern. Troch meimekoar te sjongen en te dûnsjen stimulearrest de taalûntwikkeling, en hast tagelyk in hiel soad wille!”

Njoggen bern, learlingen fan ibs ’t Holdersnêst yn De Harkema en dielnimmers oan it Berne- iepenloftspul, songen de ferskes yn by Sytse Broersma fan Noorderzon Muziekproducties, ûnder lieding fan Joke Krist. De arranzjeminten fan de ferskes binne makke troch Peter van der Zwaag.

It boek

Yn it boek steane de tolve ferskes en tolve bypassende ferhaaltsjes op rym. It boek kin ûnder it sjongen en fertellen rjochtop delset wurde, sadat de bern de prachtige yllustraasjes fan Marijke Klompmaker ek besjen kinne. By alle ferskes en ferhaaltsjes wurde praat- en aktiviteitetips jûn dy’t passe by it tema. Mei in QR-koade yn it boek komst by de online lokaasje dêr’t de ferskes te belústerjen binne en ek de blêdmuzyk downloaden wurde kin. It boek is makke mei subsydzje fanút it Taalplan Frysk. Pjutte-opfanglokaasjes en learkrêften yn de ûnderbou kinne it boek fergees oanfreegje fia www.tomke.frl.

De presintaasje

Op 29 febrewaris 2024 om 13.30 oere is de presintaasje fan it nije ferskeboek ‘Foar alles in ferske!’ op ibs ’t Holdersnêst yn De Harkema. Clara Rullmann sil dêr it earste eksimplaar fan it boek yn ûntfangst nimme, tagelyk mei de bern dy’t de ferskes ynsongen hawwe. Foarôfgeand oan de presintaasje fersoargje Willy van Assen en Wytske Bouwma in clinic, dêr’t sy yn sjen litte hoe’t it boek en de ferskes ynset wurde kinne. Oare pjutte-opfanglokaasjes en skoallen koene de ôfrûne tiid al meidwaan oan in winaksje om ek sa’n clinic te bemachtigjen. Yn totaal wurde der tsien clinics weijûn.

Posted on

Nije Europeeske subsydzje foar Mercator Kennissintrum yn Ljouwert

It Mercator Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen yn Ljouwert, ûnderdiel fan de Fryske Akademy, hat op ’e nij in Europeeske subsydzje takend krigen. Mei dizze stipe út it Erasmus+ programma foar ûnderwiis & training, jeugd en sport, sil Mercator it projekt Read with MEE koördinearje, dat as doel hat om lêsfeardigens by jonge meartalige bern te stimulearjen en lykweardige edukative kânsen te befoarderjen. It projekt wurdt útfierd yn oparbeidzjen mei partners út Fryslân (NHL Stenden Hegeskoalle en 8D Games), Ierlân, België en Spanje.

Read with Multilingual Early Education (Read with MEE)

Oan ’e ein fan desimber set it Europeeske projekt Read with Multilingual Early Education (Read with MEE) útein. Read with MEE wol de belangrike lêsfeardigens by jonge meartalige bern (tusken de 2 en 6 jier âld) stimulearje en lykweardige edukative kânsen kreëarje. De klam fan it projekt leit by bern dy’t in nasjonale, regionale, migrante- of flechtlingeminderheidstaal prate. Dêrby kin yn Fryslân bygelyks tocht wurde oan Fryske, Biltske, Turkske of Oekraynske bern.

It projekt hat as doel om a) kennis te fergrutsjen oer in ynklusive ûntwikkeling fan meartalige lêsfeardigens, b) ymplemintaasje en ynklúzje fan meartalige lêsfeardigens op foarskoalsk ûnderwiis en thús te stypjen, en c) in positive hâlding te ûntwikkeljen wat taalferskaat en thústalen oangiet.

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen sil dit nije Erasmus+ projekt koördinearje. Partners yn it projekt binne ATiT (België), NHL Stenden  Hegeskoalle (Ljouwert), 8D Games (Ljouwert), Trinity College Dublin (Ierlân) en Universidad del País Vasco (Spanje).

Read with MEE wurdt stipe troch de Europeeske Uny mei in bedrach fan €400.000,-.

foto: Pixabay

Oer Mercator en de Fryske Akademy

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen is ûnderdiel fan de Fryske Akademy en ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa. It is in ûnôfhinklike en erkende besoarger fan kennis en ynformaasje oer regionale en minderheidstalen yn Europa. It Mercator Kennissintrum bringt Europa nei Fryslân en Fryslân nei Europa.

De Fryske Akademy docht, dielt en fasilitearret wittenskiplik ûndersyk nei de Fryske kasus yn ynternasjonaal en multydissiplinêr perspektyf. De fokus leit dêrby op taal en meartaligens, skiednis en erfgoed, de minske en syn omjouwing en de ûntwikkeling fan digitale ynfrastruktueren; it leafst yn dwersferbân en yn komparatyf perspektyf. Fan septimber 2023 oant septimber 2024 fiert de Fryske Akademy it 85-jierrich jubileum.

Posted on

Ried fan de Fryske Beweging kent de “Fear yn de Broek” ta oan SFBO

It SFBO Kennissintrum Meartaligens Jonge Bern (fierder SFBO) makket him al sûnt de njoggentiger jierren tige fertsjinstlik as ynformaasje-, kennis- en stipepunt op it mêd fan meartaligens en taalstimulearing yn de foarskoalske perioade. Benammen op it mêd fan it begelieden fan Frysk- en twatalige pjutte- berne-opfang is it SFBO tige warber. Sa’n 275 foarskoalske foarsjenningen, rûnom yn Fryslân, wurkje hjoed-de-dei mei in formeel twatalich belied, en dat tal wurdt noch alle jierren heger. Mei tank oan it SFBO komme skoalbern al jong mei it Frysk yn oanrekking.

Op basis dêrfan hat de Ried fan de Fryske Beweging, dy’t him ynset foar it behâld fan de Fryske taal en kultuer, besletten om syn heechste ûnderskieding, de “Fear yn de Broek”, yn 2022 ta te kennen oan it SFBO. De Fear bestiet út in hânmjittich ynkleure linofyk fan byldzend keunstner Fedde Hoekstra en in oarkonde.

De Fear sil op woansdei 2 novimber 2022 om 10.00 oere op feestlike wize troch de Ried oanbean wurde oan SFBO-direkteur Sytske de Boer op berne-opfang It Bernetreintsje op it Hearrenfean, in suksesfol foarbyld fan hoe’t jonge bern yn it Frysk opheind wurde

Posted on

De Betelgeuze yn De Lemmer behellet it sertifikaat foar twatalich wurkjen

De Betelgeuze hat it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ behelle. Sy wurkje mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Op 28 septimber wie it dêrom feest. Dat feest stie folslein yn it teken fan it libben op de buorkerij mei allerhande tapaslike aktiviteiten. Dêrby ûntbleate wethâlder Chris van Hes it sertifikaat. Hy hat by de Fryske Marren it Frysk taalbelied yn syn portefeuille.

By it sertifisearringstrajekt kriget De Betelgeuze begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 280 bernedeiferbliuwen en pjutte-opfanglokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd. De Betelgeuze is de earste opfanglokaasje fan de Lemmer dy’t dit sertifikaat behellet. 

It sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ is útrikt troch wethâlder Chris van Hes. Foto: SFBO

De pedagogysk meiwurkers fan de Betelgeuze wurkje mei dúdlike taalôfspraken. Se brûke konsekwint ien taal, it Frysk of it Nederlânsk. Dêrby soargje sy dat der in grut oanbod is fan de Fryske taal. Dizze wurkwize soarget foar in optimale twatalige ûntwikkeling foar de jonge bern.


De Betelgeuze is ûnderdiel fan de koepel Doomijn. Sy biede berne-opfang oan yn Noard en Midden Nederlân. Se hawwe ek in oantal lokaasjes yn Fryslân, dy’t foar in grut part mei it twatalich belied wurkje. 


By de fisitaasje hawwe twa leden fan de kommisje sjoen nei it taalbelied, de taalomjouwing, it pedagogysk taalklimaat en it folgjen fan de twatalige ûntwikkeling. De kommisje skriuwt yn har rapport: 

“Op it bernedeiferbliuw De Betelgeuze binne de pm‘ers posityf en motivearre dwaande mei it taalbelied. Troch de wikseling fan kollega’s en ynfallers is it in komplimint dat de pm’ers it taalbelied sa oerein hâlde en harren ynsette om te kommen wêr’t sy no binne. It strukturearre oanbieden fan beide talen bliuwt ek foar de takomst in moaie útdaging.”

Posted on

Pjutte-opfang ‘t Plankje yn Balk behellet op ‘e nij sertifikaat foar twatalich wurkjen

Pjutte-opfang ‘t Plankje yn Balk wurket al sûnt 2004 mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Yn it ferline hawwe sy dêr in sertifikaat foar behelle. Elke trije jier wurdt op ‘e nij besjoen oft der noch altyd neffens de rjochtlinen fan it twatalich belied wurke wurdt. By ‘t Plankje wie dat wer sa en sy hawwe it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ op ‘e nij foar trije jier fertsjinne.

‘t Plankje en twatalichheid

Pjutte-opfang ‘t Plankje is sûnt 2021 ûnderdiel fan de organisaasje SKIK Kinderopvang. Dy organisaasje fersoarget ûnder oaren berne- en pjutte-opfang yn De Fryske Marren. Op 17 pjuttelokaasjes en 4 bernedeiferbliuwen wurdt wurke mei in twatalich belied.

Tineke Vlietstra, Rozina van der Lagemaat, Marijke Nijholt, Corien Leenstra  en Elly Apperloo sette harren yn om it twatalich belied goed del te setten yn Balk. Op lokaasjes dy’t wurkje mei in twatalich belied, prate pedagogysk meiwurkers konsekwint ien taal. Dat wol sizze dat der net tusken it Frysk en it Nederlânsk skeakele wurdt. Troch de beide talen dúdlik fan elkoar te skieden, leare de bern de talen goed út elkoar te hâlden en kinne sy op lettere leeftyd bygelyks makliker in tredde en eventueel meardere talen leare. Foar beide talen is omtinken yn it aktiviteite-oanbod, lykas by it sjongen en it foarlêzen.

fisitaasjekommisje

Der hat in saneamde fisitaasjekommisje by ‘t Plankje west te sjen. Der wurdt sjoen nei it taalbelied, de taalomjouwing, it pedagogysk taalklimaat en it folgjen fan de twatalige ûntwikkling. De kommisje skriuwt oer dat lêste ûnderwerp yn har rapport ûnder oaren: ‘Mei-inoar hat dit team in bult ûnderfining yn it begelieden fan (meartalige) jonge bern. Dit team hat hiel bewust en dúdlik in wurkwize dêr’t romte is foar ûnderlinge ûnderfinings út te wikseljen, inoar skerp te hâlden yn hoe’t se mei bern wurkje en wurkje wol, en boppedat hoe’t se de âlden dêr yn meinimme kin.’

Foto: SFBO

By it sertifisearringstrajekt krijt ‘t Plankje begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 280 bernedeiferbliuwen en pjutte-opfanglokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd.

Posted on

Thuishuis Stap foar Stap op ‘e Jouwer behellet sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’

Op woansdei 29 septimber wie it feest by Thuishuis Stap foar Stap op ‘e Jouwer. Sûnt oktober 2018 wurket de lokaasje mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Sy hawwe de ôfrûne jierren begelieding hân om it twatalich belied foarm te jaan, passend by har eigen wurkwize. Dat trajekt is no ôfrûne en sy hawwe it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ behelle. Om dat te fieren kaam Riemkje Pitstra nei de lokaasje, om in Tomke-foarstelling te fersoargjen. Oanslutend hat sy it sertifikaat oan eigner Elizabeth Quartel-Amsterdam oerlange. Foar de oanwêzige bern en âlden wie der in hapke en in drankje.

Thuishuis Stap foar Stapp en twatalichheid

Thuishuis Stap foar Stap is in partikuliere berne-opfang op ‘e Jouwer. De lokaasje is fêstige yn fersoargingshûs De Flecke. Oant en mei augustus 2021 wiene der twa groepen, ien foar bern fan 0 oant 4 jier en in groep foar bûtenskoalske opfang. Sûnt dit skoaljier wurdt der ek pjutte-opfang bean. By dy groep wurdt ek it twatalich belied trochsetten.

It wurkjen mei in twatalich belied sjocht der op dizze lokaasje sa út: guon pedagogyske meiwurksters prate konsekwint Frysk mei alle bern en guon pedagogyske meiwurksters prate konsekwint Nederlânsk mei elkenien. Beide talen krije ek omtinken by aktiviteiten, lykas sjongen en foarlêzen. Troch de beide talen dúdlik fan elkoar te skieden, leare de bern de talen goed út elkoar te hâlden en kinne sy op lettere leeftyd bygelyks makliker in tredde en fjirde taal leare.

Sertifisearringstrajekt

Der hat in saneamde fisitaasjekommisje by Thuishuis Stap foar Stap west te sjen. Der wurdt sjoen nei ûnder oaren it taalbelied, de taalomjouwing en it pedagogysk taalklimaat. By it sertifisearringstrajekt krijt Thuishuis Stap foar Stap begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 280 bernedeiferbliuwen en pjuttelokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd.

Posted on

De Lytse Haskes yn Aldehaske behellet sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’

Sûnt maart 2017 wurket berne-opfang De Lytse Haskes mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Sy hawwe de ôfrûne jierren begelieding hân om it twatalich belied foarm te jaan, passend by har eigen wurkwize. Dat trajekt is no ôfrûne en de lokaasje hat it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ behelle.

De Lytse Haskes en twatalichheid

De Lytse Haskes is in partikulier bernedeiferbliuw yn Aldehaske. Eigner Stien Ploegstra hat de lokaasje opsetten yn de skuorre fan in pleats. Der waard earst wurke mei ien berne-opfanggroep, mar ûnderwilens is dêr in twadde groep by kommen.

Sûnt 2017 wurdt der wurke mei in twatalich belied. Dat sjocht der yn de praktyk as folget út: guon pedagogyske meiwurksters prate konsekwint Frysk mei alle bern en guon pedagogyske meiwurksters prate konsekwint Nederlânsk mei elkenien. Beide talen krije ek omtinken by aktiviteiten, lykas sjongen en foarlêzen. Troch de beide talen dúdlik fan inoar te skieden, leare de bern de talen goed út inoar te hâlden en kinne sy op lettere leeftiid bygelyks makliker in tredde en fjirde taal leare.

Fisitaasjekommisje

Der hat in saneamde fisitaasjekommisje by De Lytse Haskes west te sjen. Der wurdt sjoen nei ûnder oaren it taalbelied, de taalomjouwing en it pedagogysk taalklimaat. Oer de taalomjouwing skriuwt de kommisje ûnder oaren: ‘In gouden momint nei’t Stien in Tomkeferhaal oer in spin foarlêzen hat. De bern harkje oandachtich, begripe it ferhaal ûnderstipe troch Stiens mimyk en yntonaasje. Kwa ynhâld past by it ‘grizeltema’ Halloween. Stien praat efkes mei de bern nei, mar it wurdt hielendal kânsryk as in tal bern it ferhaal sels nóch in kear ‘foarlêze’. Hiel goed om de bern sels sa oan it wurd te litten. Dat binne tige learsume taalmominten! Ek moai dat de bern har sa feilich fiele en sels it inisjatyf nimme.’

By it sertifisearringstrajekt kriget De Lytse Haskes begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 250 bernedeiferbliuwen en pjuttelokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd.

Foto: Stien Ploegstra
Posted on

Tomke bestiet 25 jier

Troch it iepenjen fan it spesjale Tomke-feestkofferke is juster op pjutte-opfang It Healtsje yn Jobbegea op feestlike wize it startsein jûn foar de jubileumaktiviteiten om it 25-jierrich bestean fan it Fryske pjutte-freontsje Tomke hinne. It Tomke-feestkofferke is in kadootsje fan Tomke foar alle pjutteboartersplakken en berne-opfangplakken yn Fryslân. Mei de ferskillende boekjes en materialen út it kofferke kinne de liedsters mei de bern in feestje fiere én oan de slach mei it tema ‘tiid’.


Wa yn Fryslân ken Tomke net? It fleurige jonkje belibbet mei syn hûntsje Romke, buorfamke Yana Yu en Kornelia de kangeroe prachtige aventoeren dêr’t alle pjutten gek op binne. Underwilens binne der al heiten en memmen dy’t eartiids sels de Tomke-ferhaaltsjes foarlêzen krigen en no de boekjes oan harren eigen bern foarlêze. It bekende giele boekje dêr’t it 25 jier lyn allegear mei begûn, wurdt noch alle jierren makke en tradisjoneel útdield yn de jierlikse Fryske Foarlêswike oan sa’n 12.500 Fryske pjutten.


Yn de rin fan de jierren is it Tomke-projekt hieltyd fierder útwreide. ‘Dat giet fan rigeboekjes en filmkes op telefyzje oant hânpoppen en fan metoades foar it foarskoalsk ûnderwiis oant bôletrompkes en apps’, laket Hieke Rienstra, projektkoördinator foarskoalsk fan de Afûk: ‘Tomke is hiel divers en leechdrompelich en biedt in breed en oantreklik oanbod foar sawol heiten en memmen en pakes en beppes as foar profesjonele opfieders om mei pjutten talich dwaande te wêzen.’

Tomke-feestkofferke op pjutteplak it Healtsje. ©Foto: Hoge Noorden/Jaap Schaaf


Feestlike aktiviteiten en produkten
Om it 25-jierrich jubileum fan Tomke hinne binne foar dit jier ferskillende nije materialen en aktiviteiten ûntwikkele: it Jubileumboekje ‘Tomke syn jierdei’, it Tomke-feestkofferke foar pjutteboartersplakken en berne-opfang, in feestlike Tomke-toer, nije Tomke-ferskes, Tomke yn de biblioteek, de Tomke-skriuwwedstriid, Tomke op telefyzje: nije ferhaaltsjes én ‘út de âlde doaze’, it jierdeifeestje fan Tomke op 18 septimber yn Bûtenpost en in nij Tomke-temaboekje foar de Fryske Foarlêswike (27 septimber oant en mei 1 oktober). Sjoch foar mear ynformaasje oer Tomke en de jubileumaktiviteiten op www.tomke.frl.


Oer it Tomke-projekt
Tomke is it foarlês- en taalstimulearringsprogramma yn it Frysk foar bern yn de foarskoalske perioade (2 oant 4 jier). It projekt wol âlders en profesjonele opfieders ynformearje oer it brûken fan taal yn ’e omgong mei jonge bern. Foarlêzen, ferskesjongen, (taal)spultsjes en oandacht foar de deistige saken binne wichtich foar alle talen, dus ek foar it Frysk. De ferhaaltsjes oer Tomke en syn freontsjes slute oan by de belibbingswrâld fan pjutten en soargje sa dat it Frysk op in boartlike wize stimulearre wurdt.


Sûnt 1996 foarmje in tal Fryske organisaasjes mei-inoar de Tomke-wurkgroep. De algemiene koördinaasje fan it projekt is yn hannen fan de Afûk en FERS (út namme fan de biblioteken yn Fryslân). It Sintrum Frysktalige Berne-opfang (SFBO), Cedin en Omrop Fryslân soargje foar promoasje en fersterking. Dêrneist organisearret it Selskip foar Fryske Tael en Skriftekennisse alle jierren de Fryske Foarlêswike. It Tomke-projekt wurdt mei mooglik makke troch subsydzje fan de provinsje Fryslân en omtrint alle Fryske gemeenten.

Posted on

Thuishuis Pompidoe yn Kollumerpomp behellet sertifikaat foar twatalich wurkjen

Op tongersdei 18 febrewaris wie it feest by berne-opfang Thuishuis Pompidoe yn Kollumerpomp. De lokaasje wurket sûnt 2018 mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Sy hawwe it sertifisearringstrajekt no ôfrûne en it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ behelle. Om dit te fieren, wie der in feestje foar de pjutten.

It hiele feest stie yn it teken fan de Alvestêdetocht. Der wiene alderhande aktiviteiten betocht, passend by de Alvestêdetocht. Der wie in hindernisbaan by de 11 stêden del, der moast kluund wurde, mûtsen en sjaals oan dien wurde, en de bern moasten ûnder brêgen trochkrûpe. Fansels wie der by dizze Alvestêdetocht ek koek en zopie. It wie in prachtich feest by Thuishuis Pompidoe.

eigen foto
Thuishuis Pompidoe en twatalichheid

Thuishuis Pompidoe is in partikuliere berne-opfang yn Kollumerpomp, yn 2012 opsetten troch Bregtje Kingma. Sy biede berne-opfang, pjutte-opfang en bûtenskoalske opfang yn in eigen romte yn doarpshûs Trefpunt. Ek is der in goede gearwurking mei de basisskoalle.

It twatalich belied sjocht der op dizze lokaasje as folget út: Bregtje, Alie en Froukje prate konsekwint Frysk mei alle bern. Dynke, Lisanne en Inge dogge dat yn it Nederlânsk. Foar beide talen is omtinken yn it aktiviteite-oanbod, lykas by it sjongen en it foarlêzen. Troch de beide talen dúdlik fan elkoar te skieden, leare de bern de talen goed út elkoar te hâlden en kinne sy op lettere leeftyd bygelyks makliker in tredde en fjirde taal leare.

Der hat in saneamde fisitaasjekommisje by Thuishuis Pompidoe west te sjen. Der wurdt sjoen nei ûnder oaren it taalbelied, de taalomjouwing en it pedagogysk taalklimaat. Alle ûnderdielen binne posityf beoardiele. Yn har einkonklúzje skriuwt de kommisje: ‘It taalbelied fan Thuishuis Pompidoe hat in stevich plak krigen. De pm’ers hawwe sjen litten dat sy de beide talen bewust oanbiede en dat de bern stipe wurde om harren yn in rike taalomjouwing ûntwikkelje te kinnen. Myn kompliminten!’

By it sertifisearringstrajekt krijt Thuishuis Pompidoe begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 265 bernedeiferbliuwen en pjuttelokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd.