Tag: Council of Europe

Posted on

Papiamintsk erkend yn Europeesk Nederlân

Nederland is een erkende taal rijker geworden. Op 1 juli is het Papiaments erkend in Europees Nederland onder deel II van het Europees Handvest voor Regionale talen of Minderheidstalen. Het Papiamentu op Bonaire was in januari al erkend onder deel III, waar het Fries ook onder erkend is. Onder deel II zijn het Nedersaksisch, Limburgs, Jiddisch en de talen van Sinti en Roma tevens erkend.

Nederlân is in erkende taal riker wurden. Op 1 july is it Papiamintsk erkend yn Europeesk Nederlân ûnder diel II fan it Europeesk Hânfêst foar Regionale talen of Minderheidstalen. It Papiamentu op Bonêre wie yn jannewaris al erkend ûnder diel III, dêr ‘t it Frysk ek ûnder erkend is. Under diel II binne ek it Nedersaksysk, Limboarchsk, Jiddysk en de talen fan Sinti en Roma erkend.

Het spreken van Papiaments is voor de sprekers van de taal van groot belang voor het uitdrukken van hun identiteit en cultuur. Daarom is het belangrijk om het Papiaments te beschermen voor huidige en toekomstige generaties sprekers.

Rijksoverheid

Pad naar erkenning

De inzet van Stichting SPLIKA en Fundashon Akademia Papiamentu in het bijzonder leidde in 2021 tot de Bestuursafspraak Papiaments op Bonaire, Akuerdo intergubernamentalpa idioma papiamentu. Een van de doelen van deze bestuursafspraak was de erkenning onder het Europees Handvest, zowel op Bonaire als in Europees Nederland.

De ynset fan Stichting SPLIKA en Fundashon Akademia Papiamentu yn it bysûnder late yn 2021 ta de Bestjoersôfspraak Papiamentu op Bonêre, Akuerdo yntergubernamentalpa idioma papiamentu. Ien fan de doelen fan dy bestjoersôfspraak wie de erkenning ûnder it Europeesk Hânfêst, sawol op Bonêre as yn Europeesk Nederlân.

foto: Akuerdo yntergubernamentalpa idioma papiamentu

Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden

Het Europees Handvest is een verdrag van de Raad van Europa waarmee landen de rijkdom van regionale talen of minderheidstalen erkennen en het gebruik van de talen beschermen en bevorderen. Talen kunnen erkend worden onder deel II of deel II en III van het Europees Handvest.

It Europeesk Hânfêst is in ferdrach fan de Ried fan Europa dêr ’t lannen de rykdom fan regionale talen of minderheidstalen mei erkenne en it brûken fan de talen beskermje en befoarderje. Talen kinne erkend wurde ûnder diel II of diel II en III fan it Europeesk Hânfêst.

Onder deel II onderschrijven landen algemene doelstellingen, zoals “de erkenning van [de talen] als uiting van culturele rijkdom” of “de vergemakkelijking en/of aanmoediging van het gebruik van [de talen], in gesproken en geschreven vorm, in het openbare en het particuliere leven.”

Under diel II ûnderskriuwe lannen algemiene doelstellings, lykas “de erkenning fan [de talen] as utering fan kulturele rykdom” of “it makliker meitsjen en / of oanmoedigjen fan it brûken fan [de talen], yn sprutsen en skreaune foarm, yn it iepenbiere en it partikuliere libben.”

Onder deel III worden minstens 35 concrete maatregelen erkend over het gebruik van een taal in bijvoorbeeld onderwijs, rechtsverkeer, bestuurlijk verkeer, media en de culturele sector.

Under diel III wurde op syn minst 35 konkrete maatregels erkend oer it brûken fan in taal yn bygelyks ûnderwiis, rjochtsferkear, bestjoerlik ferkear, media en de kulturele sektor.

“Papiaments wordt op Bonaire door velen beschouwd als een levend monument voor culturele identiteit en de duurzaamheid van overlevenden die uit dat donkere hoofdstuk in onze menselijke geschiedenis zijn geboren. Vanzelfsprekend is Papiaments voor degenen die op de eilanden zijn geboren of er vandaan komen een onmiskenbaar erfgoed, een fundament van de cultuur, maar bovenal een zeer geliefde taal onder de moedertaalsprekers en de diaspora. Laten we niet vergeten dat elke taal, hoe klein ook, een hoeksteen is van ons gedeelde menselijke erfgoed. Door bedreigde talen te beschermen en te vieren, bevestigen we onze toewijding aan een Europa dat diversiteit waardeert, culturele verschillen respecteert en de talloze stemmen koestert die bijdragen aan het verhaal ervan.”

Gedeputeerde den Heyer

Posted on

Nedersaksisch symposium 4 is aanstaande: ‘Kennisontwikkeling en – verbreiding van de Nedersaksische tael en literetuur’

Op zaterdag 14 oktober, van13.45 tot 17.00 uur, zal het vierde Nedersaksisch symposium plaatsvinden. Iedereen met veel of enige belangstelling wordt hierbij van harte uitgenodigd. Het programma zal rijk en afwisselend zijn. Zo zal er een canon van het Nedersaksisch gepresenteerd worden die gericht is op het algemene publiek in Nederland. In diverse lezingen zal een antwoord worden gegeven op de vraag wat werkers voor et Nedersaksisch, bestuurders van instellingen en anderen die zich met het Nedersaksisch bezighouden, toch op z’n minst zouden moeten weten van de Nedersaksische taal, de literatuur, de gebruiksmogelijkheden en het functioneren in de maatschappij.

Zeer de moeite waard zal ook zijn de extra ingeplande lezing over het oorspronkelijke auteurschap van de Heliand. Hetzelfde geldt voor de lezing over de komende uitgave die werk en persoonlijkheid beschrijft van een van de grote kenners uit het verleden van het Drents en de Drentse wereld, dr. Jan Naarding (1903-1963). Ook buiten Drenthe gold Naarding als een gewaardeerd kenner van de Nedersaksische taal en literatuur. Dat kwam ook doordat hij een tijdlang verbonden was aan het voormalige Nedersaksisch Instituut van de RUG.  

Het Nedersaksisch symposium 4 wordt gehouden in Kunstcafé Schurer, adres: Warenhuis Vanderveen, Koopmansplein 16, 9401 EL Assen (‘Top Floor’).

Het programma luidt:

Inloop vanaf 13.15 uur

13.45 – 14.00 Openingstoespraak door de symposiumvoorzitter, de heer Jurr van Dalen

14.00 – 14.15 Henk Nijkeuter en Chris Canter: Nedersaksische Literatuur. Wat moet je beslist weten, en wat voor soort kennis moet echt verder worden ontwikkeld?

14.20 – 14.35 Redbad Veenbaas: Bernlef, dichter van de Heliand? Nieuwe aanwijzingen. Veenbaas werkt aan een proefschrift over dit onderwerp. Deze lezing kan beschouwd worden als ‘in aansluiting op het vorige symposium’, toen er nieuwe vertalingen van de Heliand gepresenteerd werden in het Sallands (Jan Nijen Twilhaar) en in het Stellingwerfs (Henk Bloemhoff). Ook verscheen er toen een nieuwe uitgave van de Heliand in de oorspronkelijke, Oudsaksische tekst, verzorgd door dr. Timothy Sodmann. In juni 2023 is er vervolgens nog een nieuwe vertaling in het Nederlands verschenen, van de hand van Jan Nijen Twilhaar.

14.40 – 14.55 Henk Bloemhoff en Jan Nijen Twilhaar: Nedersaksische Taelkunde. Wat moej’ beslist weten over de klaanken, woordvorms, zinsbouw en standerdisering, en wat veur kennis moet echt veerder ontwikkeld wodden?

15.00 – 15.15 Arjan Sterken en Harrie Scholtmeijer: Nedersaksische Volksverhalen en talige volkscultuur in woordenboeken. Wat moet je zeker weten van de Nedersaksische volkscultuur, in het bijzonder van de volksverhalen? En van de (talige) volkscultuur zoals je die in de regionale woordenboeken kunt vinden?

15.15 – 15.35 uur Theepauze

15.35 – 16.05 uur Roeland van Hout: Sociolinguïstiek van Nedersaksisch en Limburgs. Uit wat voor onderwerpen moet de basiskennis van de Nedersaksische en Limburgse taalsociologie bestaan, en wat moet er met de aanbevelingen van de Expertcommissie Europees Handvest gebeuren?

16.05 – 16.25 uur Romy Dekker interviewt Annet Westerdijk, bestuursvoorzitter van de Overijsselacademie, en een vertegenwoordiger van een van de regionale omroepen. Dit op basis van de vraag: hoe kan het Nedersaksisch verder worden versterkt? Een en ander ook in het licht van de laatste rapportage door de Expertcommissie Europees Handvest. 

16.25 – 16.40 Philomène Bloemhoff presenteert de Canon van het Nedersaksisch. Wat je in dit land toch echt over et Nedersaksisch moet weten…

16.40 – 17.00 Lezing door Henk Nijkeuter over een belangrijke publicatie die binnenkort van zijn hand zal verschijnen: “De blui van ’t leeven is maor zo kört van tied“. Leven en werk van Jan Naarding (1903-1963) in een biografische schets en zijn verzamelde gedichten; voorzien van vertaling en tekstkritisch commentaar. Met een bibliografie van nagenoeg al zijn publicaties.

17.00: Afsluiting door symposiumvoorzitter Jurr van Dalen

Aanmelding

Aanmelding graag via de website https://www.vangorcum.nl/actueel-item/80-43_Nedersaksisch-symposium-4. In verband met de logistiek dit graag voor 9 oktober.

Posted on

Limburgs moet dezelfde status krijgen als het Fries

Het Limburgs moet dezelfde status als het Fries krijgen om te zorgen dat de overheid haar rol als voortrekker van Limburgs taalbeleid vervult en als beschermer en promotor van de taal actie onderneemt en adequate financiering beschikbaar stelt.

Dat is de oproep in de open brief gestuurd aan het Limburgs Parlement van de samenwerkende Limburgse taalorganisaties gebundeld in het Hoes veur ’t Limburgs. De organisaties roepen het parlement op het Limburgs als speerpunt in het coalitieakkoord op te nemen om te zorgen dat het Limburgs met al zijn dialecten niet verloren gaat.

Europees Handvest

De organisaties willen dat de Limburgse overheid in onderhandeling gaat met de nationale overheid en samen met de taalorganisaties en maatschappelijke partners een aanvraag voor Deel III erkenning van het Limburgs onder het Europees Handvest opstelt vóór 1 december 2024. Het Fries heeft deze erkenning al en binnenkort ook het Papiaments. Alhoewel het Limburgs 25 jaar geleden onder Deel II van het Handvest is erkend blijkt dat een verdere erkenning noodzakelijk is om te zorgen dat de overheid in actie komt om de taal te beschermen en promoten.

Convenant Limburgs

Dit jaar wordt ook met de nationale overheid onderhandeld over een nieuw Convenant. De organisaties willen dat de provincie en de nationale overheid in dat Convenant nu al sommige van de meest urgente zaken regelen, zoals het gebruik van het Limburgs als klassikale voertaal naast het Nederlands in de kinderopvang, een prominentere plaats voor het Limburgs als voertaal in de regionale media, samenwerking met de Limburgse gemeenten voor een lokaal plan van aanpak om het Limburgs te stimuleren en tweetalige plaatsnaamborden in de provincie.

Hoes veur ’t Limburgs

De Limburgse taalorganisaties gebundeld in het Hoes veur ’t Limburgs wijzen het Limburgs Parlement erop dat het van groot belang is dat de overheid nu zonder verder uitstel maatregelen neemt om de Limburgse taal met al haar dialecten te normaliseren en stimuleren om ervoor te zorgen dat de taal in deze en de komende generaties niet verloren gaat.

Deze open brief aan het Limburgs Parlement is ondertekend door alle samenwerkende Limburgse taalorganisaties die hun krachten gebundeld hebben in het Hoes veur ’t Limburgs.

Raod veur ’t Limburgs, Limbörgse Academie, Veldeke Limburg, Levende talen Limburgs, Willy Dols Stichting, Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde, het 3M-project en Prof. De. L. Cornips (bijzonder hoogleraar Taalcultuur in Limburg aan de Universiteit Maastricht).

Posted on

Tige kritysk rapport Ried fan Europa oer neilibjen Hânfêst Minderheidstalen troch lidsteat Nederlân

It haadkantoar fan de Ried fan Europa yn Straatsburch
It haadkantoar fan de Ried fan Europa yn Straatsburch

It fyfde rapport fan de Ried fan Europa oer it neilibjen fan it Hânfêst foar Regionale en Minderheidstalen troch lidsteat Nederlân is tige kritysk fan toan. De Council of Europe yn Straatsburch is, om te begjinnen, tige ûntefreden oer de ynformaasje dy’t Nederlân oanlevere. Dy wie fierstente let – mear as in jier nei de deadline – en boppedat ek nochris ‘tige beheind’ as it giet om de oanlevere ynformaasje. Yn it troch Nederlân oanlevere steatsrapport stie nammentlik allinnich de fyzje fan de Ryksoerheid. Organisaasjes dy’t har dwaande hâlde mei minderheidstalen en sels in offisjeel advysorgaan as Dingtiid hiene gjin inkelde ynbring yn it rapport dat Nederlân ein ferline jier ynlevere by de Ried fan Europa.

It doel fan it Hânfêst foar Regionale en Minderheidstalen – yn Nederlân fan krêft sûnt maart 1998 – is om Ryksoerheid en de erkende minderheden te stimulearjen om mei-inoar de erkende minderheidstalen sa effektyf mooglik te beskermjen en te promoatsjen. Dêrfoar is, om te begjinnen, soksawat nedich as in strukturele dialooch tusken Ryksoerheid en minderheden as Friezen, Nedersaksen en Limburgers. De Ried fan Europa frege Nederlân yn har foarige rapport yn 2012 al om wurk te meitsjen fan sa’n dialooch, mar kin no oars net as konklúdearje dat dêr neat fan op de hispel kaam is.

It komitee fan ministers fan de Ried fan Europa formulearre op woansdei 14 desimber de folgjende oanrikkemendaasjes oan lidsteat Nederlân:
1.) Meitsje in gearhingjend belied foar de ymplemintaasje fan it Hânfêst yn gearwurking mei de sprekkers fan de minderheidstalen.
2.) Soargje der foar dat de feroaringen yn de media net liede ta minder oanbod yn regionale en minderheidstalen
3.) Fersterkje it ûnderwiis yn it Frysk op alle ûnderwiistypes, sadat de Friezen har eigen taal goed lêze en skriuwe kinne
4.) Jou it Limburchsk en it Nedersaksysk de status fan in gewoan skoalfak en soargje foar in grutter ûnderwiisoanbod yn dy talen.
5.) Nim ek maatregelen foar de beskerming en de promoasje fan it Romanes en Yiddysk.
Continue reading “Tige kritysk rapport Ried fan Europa oer neilibjen Hânfêst Minderheidstalen troch lidsteat Nederlân”

Posted on

Council of Europe publishes report on minority languages in Germany

The Council of Europe’s Committee of Ministers released a new report in June that calls on Germany to step up efforts in favour of regional and minority languages.
The evaluation report, drafted by a committee of independent experts, recommends Germany to continue and step up measures to teach North Frisian in Schleswig-Holstein and Sater Frisian in Lower Saxony.
It invites Germany to provide adequate radio and television broadcasting in regional and minority languages. Although public service broadcasting “continues to be good for some regional or minority languages, in particular for Upper Sorbian”, according to the report, other languages are “insufficiently offered” including Danish, North Frisian, Sater Frisian and Romani.

Boarne: Mercator News Letter, Number 103 – July/August 2014