Tweitaolige plaotsnaamborden komt op aal meer plekken in de previncie te staon. Het actiecomitie Drents op Stee hef zuch hier dik tien jaor veur inzet. Het comité gung in de meertmaond ’s nachts op pad um in het geheim bestaonde plaotsnaamborden te veurzien van heur Drentse plaotsnaam. Gister hebt ze angeven dat ze stopt met dizze ludieke acties en hebt zuchzölf opheven. Daorum lanceert Huus van de Taol vandaag de pagina Op stee op de website.
Hierop staot de plaotsen met de Drentse naam overzichtelijk op alfabet, zoas Abel Darwinkel dat tien jaor leden in kaort bracht hef. Zo kuj nou zölf opzuken hoe de Drentse naam van je dörp schreven worden möt. Zo het Wilhelmsoord (bij Emmen) in het Drents Loeksham, woon ie in Wespert aj in Westdorp woont en zul der ’t Nieveen op de borden van Gasselternijveen kommen.
Bi’j beneid hoe je plaotsnaam in het Drents schreven wordt? Kiek dan op huusvandetaol.nl/opstee.
Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Jessica Bonnema oet Assen schref Kedogies, een dichtbundel veur kinder.
Een bezundere prissentatie oflopen dönderdag bij het Huus van de Taolin Beilen. Jessica Bonnema oet Assen hef heur eerste dichtbundel veur kinder schreven. In het boekie met de titel Kedogies staot gedichten in het Drents en Nederlaands. De jonge vörmgeefster Nikki Roosma oet Möppelt hef der prachtige illustraties bijmaakt.
Dönderdag 7 meert kreeg oeze commissaris van de Keuning, Jetta Klijnsma, de allereerste Kedogies. In het boekie stiet ok een QR-code, die naor geluudsopnames van de gedichten leidt. Céleste, Joy, Mans en Thom hebt de teksten insproken en zij waren ok bij de boekprissentatie um de gedichten veur te dragen.
De prissentatie weur nog feestelijker deur zangeres Martijje. Zij zung een koppel liedties die mooi bij de dichtbundel past.
Kedogies is te koop veur € 19,50 bij de boekhandel en bij het Huus van de Taol.
Promovendi Raoul Buurke, Hedwig Sekeres en Lourens Visser van de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen hebben een bordspel ontwikkeld: Streektaalstrijd. Spelers veroveren het taalgebied van de tegenstander door vragen over taalwetenschap en de streektalen die in Nederland en Vlaanderen worden gesproken te beantwoorden. Op 26 februari overhandigde prof. dr. Martijn Wieling, initiator van het spel, een exemplaar van het spel aan Groninger commissaris van de Koning René Paas.
Streektaalstrijd bestaat uit een geografische kaart van Nederland en Vlaanderen, verdeeld in zeven gekleurde vlakken. Elke kleur staat voor een streektaal die nog altijd wordt gesproken: Fries, Nedersaksisch, Hollands, Zeeuws, Limburgs, West- en Oost-Vlaams en Brabants. Het spel wordt gespeeld met twee tot zeven spelers. Elke speler vertegenwoordigt een taalgebied. Spelers veroveren het taalgebied van de tegenstander door vragen over de streektalen die in Nederland en Vlaanderen worden gesproken te beantwoorden.
Grote variatie binnen taalgebieden Tijdens het spelen leren spelers allerlei bijzondere woorden uit de verschillende streektalen. Ook komen ze meer te weten over de grote variatie binnen taalgebieden, want alleen al binnen het Nedersaksisch zijn er legio variaties, denk aan Gronings, Drents, Twents en Veluws. En ook die varianten kennen weer subvarianten.
Daarnaast kunnen spelers geluidsfragmenten beluisteren via de bijbehorende website, en raden uit welk spraakgebied het fragment komt. Zo leren ze wat over de uitspraak en doen ze kennis op over taalkunde in het algemeen, bijvoorbeeld over het Indo-Europees, de taalfamilie waar alle zeven taalgebieden onder vallen.
Vooroordelen wegnemen Taalwetenschapper Raoul Buurke: “We willen mensen op een speelse manier iets leren over taalwetenschap en de variatie aan streektalen in Nederland en Vlaanderen. Maar het spel willen we ook vooroordelen wegnemen over mensen die streektalen spreken. Over hen wordt nog weleens gedacht dat ze bot of onintelligent zijn. Terwijl dat helemaal niks met het spreken van een streektaal te maken heeft.”
Streektalen zijn het waard om gesproken te worden, vinden Buurke en zijn collega’s. “Het is belangrijk, levend cultureel erfgoed, dat maakt al die verschillende varianten van streektalen heel waardevol.”
De taalwetenschappers onderzoeken vooral Nedersaksische talen. Daarom werkten ze voor de ontwikkeling van het bordspel samen met wetenschappers uit heel Nederland en Vlaanderen. “Maar we hebben ook sprekers van de verschillende talen erbij betrokken”, vertelt Buurke.
Verkooppunten Het spel is sinds begin dit jaar in beperkte oplage te koop op verschillende plekken in Nederland, onder meer in de Universiteitswinkel van de RUG. Het spel is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en bijdragen van diverse provincies en streektaalorganisaties.
Het Podium en het Drèents Liedtiesfestival slaot de haanden inien en organiseert gezamenlk de eerste editie van de Podium Sessies; een exclusieve reeks warkwinkels en lezings veur (begunnende) mezikaanten die geern meer inzicht kriegt in de complexe wereld van de meziekindustrie. Kaorten bint te bestellen via hetpodium.nl
De eerste warkwinkel wordt leid deur gienien minder as Lars Koehoorn, een gerinnommeerde liedtiesschriever en mueiekproducent oet Winschoten. Met een indrukwekkende staot van dienst, waorunder hits as de titelsong van de documentaire over Andre Hazes Junior en “Van goed naar beter” veur het ofscheidsalbum van Nick en Simon, zal Lars zien diepgaonde kennis dielen over liedtiesschrieverij.
Wat te verwachten Op 3 febrewarie wordt dielnemers metnummen op een reis deur de kuunst van het liedtiesschrieven. Lars döt zien visie oet de doeken over wat een nummer tot een hit mak, waor inspiratie te vinden is en hoej een nummer opnimmen kunt. De warkwinkel bödt niet allén een schat an weerdevolle inzichten, mar gef ok ruumte veur dielnemers um heur braandende vraogen te stellen. De warkwinkel, inclusief koffie, thee, middageten en naozit, belooft niet enkel een dag vol inspiratie en grui, mar ok een unieke gelegenheid um te netwarken met geliekgestemden. Kaorten bint te bestellen via hetpodium.nl.
De Podium Sessies De Podium Sessies wordt organiseerd deur Poppodium Het Podium in Hoogeveen. Iedere maond organiseert Het Podium een warkwinkel veur mezikaanten die op zuuk bint naor haandvatten veur heur mezikale carrière. Elke sessie komp een professional an um zien visie, tips en kennis te dielen met de mezikaanten.
Het Drèents Liedtiesfestival Het Drèents Liedtiesfestival (DLF) is een previnciaal opzette compositiewedstried waorbij de ‘scheppende kuunst’ centraal stiet. Dizze scheppende kuunst vertaolt zich in neischreven origineel Drèentstaolig liedmateriaal. Deur een selectie te maken oet alle inzunden stukken untstiet een songfestival veur origineel schreven liedmateriaal in de Drèentse streektaol. Sinds de eerste editie in 2012 is het DLF oetgruid tot een streektaolevenement van allure en bovenregionale oetstraling. Ieder jaor organiseert het festival veurofgaond an de finale een warkwinkel veur mezikaanten. Dit jaor is dat veur de eerste maol in samenwarking met Het Podium.
Zundagmiddag 21 jannewari stiet het wark en het leven van schriever en schilder Louis Albert Roessingh centraal tiedens het achtste diel van de Underwegreeks. Gerrit Boer en Henk Berghuis brengt in elk diel een Drèentse schriever under de andacht tiedens een lezing en een wandeling.
Lezen, lustern, kuiern en kieken bij lezing over Drentse schrieverij
Dizze maol stiet Louis Albert Roessingh (1873-1951) met zien gedicht ‘Allèn’ in het middelpunt. In dit gedicht beschref Roessingh een ienzaome, sombere naojaorsaovend in zien mooie börgie in Elp: gien proter komp veurbij, de kolde mist trekt an ’t raam veurbij, de tied kröp langzaam – daor zit ie dan allèn te koekeloeren.
Op zundagmiddag 21 jannewari is der um 14:00 uur in de Steinborg een programma over het leven en wark van de schriever. Het is een middag met veurdrachten, meziek en een wandeling. Te gast bint:
Henk Nijkeuter – literatuurhistoricus
Ria Westerhuis – schriefster
Charles Lagendijk – componist en pianist.
Nao de lezing is der een wandeling in en um de Steinborg en het Elper Westerveld, waor Roessingh veul schilderd en schreven hef.
Um de maond wordt een diel van de Underwegreeks deur Het Drentse Boek uutgeven. Bij het Huus van de Taol bint ze veur € 5,- in digitaole oetgave te downloaden. De oetgave over Roessingh is het achtste diel van de Underwegreeks en komt oet in jannewari.
Huus van de Taol
Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Streektaolorganisatie het Huus van de Taol hef samen met RTV Drenthe dit jaor naor het liefste Drentse woord oet oeze streektaol zöcht um zo het jaor op een positieve manier of te sluten. Nao een inzendronde en een stemronde is nou het liefste woord bekend.
Van alle inzendingen weurden vief woorden het vaakst instuurd:
Smokkie
Poppie
Prugeltie
Tutebekkie
wichie/maagie/maegie
Een greep oet alle inzendingen van dit jaor: gloepertie, loekertie, doeken, zwalvie, meizuvertie, buigie, ankroeperiesweer, kleine knoesies, laompie, longern, sukerklontie, naober, maotie en moezeverzoepertie.
Liefste Drentse Woord
Nao een spannende verkiezingsweek bleek wichie/maagie/maegie de mieste stemmen te hebben. Het woord kwam het vaakst binnen, vaak in combinatie met lief of nuver. Maor het woord veur ‘meisje’ is niet deur hiel de provincie geliek. In het zuudwesten van Drenthe wordt zegt ze maagie, met een klankverandering naor maegie in het westen. Daormet lat dit lieve woord ok nog ies de variatie binnen de taol zien, variatie in klaank én in woordenschat.
Veul inzenders van het woord wichie/maagie/maegie woont opmarkelijk genog niet in Drenthe zölf. Veul Drenten boeten Drenthe gebroekt dizze liefkozing nog altied of herinnert zuch dit woord van olders of grootolders. Ok niet-Drenten met een Drentse partner stuurden het in.
Huus van de Taol Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers groots op bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Veur de twaalfde keer op riege komp het grootschaolige streektaal-songfestival der weer an, met as doel het schrieven, oetvooren en vastleggen van neie Drèentstaolige kwaliteitsmeziek. De organisatie –Stichting REUR- röp mezikaanten, tekstschrievers en componisten van Drèentstaolige meziek op um liedties in te sturen. Een kundige kemmissie van meziek- en tekstprofessionals zal elk inzunden liedtien beoordielen en de tien besten sillecteren veur de finale op dunderdag 9 mei 2024 in het ATLAS Theater. De finale wordt LIVE oetzunden op RTV Drenthe en via het internet.
Niet allén een inholdelke vakjury, mar ok het landelke pebliek speult een belangrieke rol in het kiezen van de winnaar. Via SMS kan het pebliek op een favoriet liedtien stemmen. Dizze oetslag, in combinatie met de oetslag van de vakjury, bepaolt de oetèendelke winnaar van het Drèents Liedtiesfestival. De winnaar untvangt een geldpries van €2000,- om te besteden an een professioniele opname van het winnende liedtien.
Op 6 april 2024 wordt de sillectie van de finalisten bekend maakt via RTV Drenthe.
Stichting REUR en SUNS Europe festival.
Behalve de al nuumde geldpries vertegenwoordigt de winnaar van het Drèents Liedtiesfestival het Nedersaksisch op het prestigieuze SUNS Europe Festival 2024 in Friulië – Italië. Een unieke kaans um Drèentse meziek over de grèenzen te brengen. Sinds 2017 wuur het Nedersaksisch daor vertegenwoordigd deur Isa Zwart, Melissa Meewisse, Leon Moorman, Rick Hilberts en Lisa Harms.
Metdoen
Inzendings veur het Drèents Liedtiesfestival 2024 kunt tot en met 9 meert 2024 ingestuurd worden hen Stichting REUR. Dat kan via het online-anmeldformelier op de webstee van Stichting REUR. Rieglementen, naodere infermatie en het leste neis kuj vinden op www.drentsdlf.nl en www.stichtingreur.nl.
Op dunderdagaovend 26 oktober weur in Beilen het boek Diggels van Gerrit Boer feestelijk prissenteerd. Diggels is een naogedachtenis over een leven in Midden-Drenthe. Dingen die vergeten bint en nou weer opduukt. Diggels is ok een verhaal over een leven met dementie, herinneringen die zo zachiesan in het tweeduuster verdwient.
Umdat ze, naor eigen zeggen, al zowat 65 jaor samen in de zaandbak speult, overhandigde Gerrit Boer (rechts) zien kammeraod Henk Berghuis (links) het eerste exemplaar. Foto: Huus van de Taol
presentatie
De schriever har derveur keuzen um dizze aovend niet zölf veur te lezen oet zien neie boek, maor um stukken deroet veur te laoten dragen deur Egbert Hovenkamp II en Ans Klok. Op de live klaanken van de meziek van componist Charles Lagendijk kregen de anwezigen een indringende inkiek in de leefwereld van iene met dementie.
vörmgeving
Boer, die ok as vörmgever warkt, hef zien eigen boek op een bezundere menier vörmgeven: hoe wieder aj in het boek komt, hoe dieper aj in de wereld van opoe metzogen wordt. Een wereld die aal waziger en ontoegankelijker wordt. Op de leste bladzieden van het boek is dat ok goed te zien an de opmaak, waorbij der mangs weinig woorden staot of hiel veul, maor allemaol deur mekaar.
Huus van de Taol
Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Op zaoterdag 23 september weur in Beilen het boek Appèl jongelui van Cees van der Velde feestelijk prissenteerd.
Zien diensttied hef veul indruk op Cees maakt. Zoveul zölfs dat e hum alles nog goed heugen kan. Zó goed, dat e der een boek over schreef. Zodoende bracht e, op zien negenvieftigste, zien eerste boek oet: Appèl jongelui. Hierin beschref e hoe e hum deur de veertien maond militaire dienst henslaon hef. In zien boek staot komische en serieuze veurvallen beschreven en de menier waorop het schreven is, mak daj haost het gevuul kriegt dat Cees naost je zit te praoten.
Het eerste exemplaar weur deur Cees overhandigd an Maria Faber, die hum altied anmoedigd hef um een boek te schrieven.
Cees van der Velde en Maria Faber. Foto: Huus van de Taol
samenwarking
Dit boek is der kommen deur een samenwarking van de Stichting Stellingwarver Schrieversronte en het Huus van de Taol. Het boek is schreven in de taol van d’Olde Smilde (Hoogersmilde). Umdat het Smildegers kenmarken hef van het Drents en van het Stellingwarfs hebt beide taolinstituten het boek samen oetgeven.
Huus van de Taol Het Huus van de Taolis de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Stellingwarver Schrieversronte De Stichting Stellingwarver Schrieversronte is het instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit in de Stellingwarven
Op tiisdeitemiddei 26 septimber fiere it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum de Europeeske Dei fan de Talen, mei it tema “Taal & Rjocht”. Dat wurdt dien mei in rûnetafelpetear, poëzy en muzyk. Nei ôfrin is der in hapke en drankje.
Taal & Rjocht
“Fries wil geen Nederlands praten in rechtbank.” Sa kopte it Dagblad van het Noorden op 18 augustus it krante-artikel oer de rjochter dy’t de Fryske eed fan Jan Benedictus net akseptearre. Mar, sa seit Benedictus: “Dat rjocht haw ik.” Taalferskaat en de rjochtbank, hoe sit dat eins?
Yn in rûnetafelpetear sil dêr oer praat wurde mei:
Attje Meekma
Kommisjelid yn Fryslân (CDA) en foarsitter fan it Steatekomitee Frysk
Jan Benedictus
Ald-wethâlder fan Skarsterlân en yn it nijs fanwegen de Fryske eed yn de rjochtbank
Fieke Gosselaar
strafrjochtjurist by de rjochtbank Noard-Nederlân en streektaalconsulent by it Centrum Groninger Taal & Cultuur
Poëzy
Njonken it rûnetafelpetear is der poëzy fan Grinzer dichteresse Fieke Gosselaar, de Drintske dichteresse Ria Westerhuis. Fieke Gosselaar is net allinne strafrjochtjurist en streektaalconsulent, marsyskriuwt ek, sawol yn it Grinzers as yn it Nederlânsk. Ria Westerhuis skriuwt yn de streektaal fan de Reest – de leechlânbeek en grins tuksen Oerisel en Drinte – en yn it Nederlânsk.
Europeeske Dei fan de Talen
De Europeeske Dei fan de Talen is in inisjatyf fan de Ried fan Europa en wurdt sûnt 2001 alle jierren fierd. Yn Europa binne der mear as 200 talen. By de Rie fan Europa binne 81 regionale of minderheidstalen erkend fan mei-inoar 206 taalmienskippen. Dat binne talen lykas it Frysk, it Sorbysk, of it Dútsk dat fan Armenië oant Denemarken yn meardere lannen erkend is.
EBLT en Mercator Europeesk Kennissintrum
De middei wurdt organisearre troch it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy). It EBLT is in koepelorgaan dat him ynset foar de promoasje en beskerming fan minderheidstalen yn Nederlân. By it EBLT binne mear as tweintich organisaasjes oansletten dy ‘t harren ynsette foar de posysje fan it Frysk, Nedersaksysk, it Biltsk of it Papiamentu. Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa.
Plak & tiid
It evenemint is iepenbier en fergees tagonklik en sil plakhawwe op tiisdei 26 septimber yn Kafee De Gouden Leeuw yn Tresoar, oan de Bûterhoeke 1, Ljouwert. Ynrin is om 15:30 oere. It programma begjint om 16:00 oere en einiget mei in hapke en in drankje om 17:30 oere.