In de toen van de Theaterschuur in Linde weur zaoterdag 6 juli het festival ZomerGoed holden. Naost kraomen, meziek en veurdrachten was der ok een boekprissentatie. Oetgeverij Het Drentse Boek har de neiste verhalenbundel van Tonko Ufkes metnummen. Tiedens de prissentatie kreeg schriever Jan Glas het eerste exemplaar van Doagen en dreumdoagen oet haanden van Tonko Ufkes.
Jan Glas (links) kreg de eerste Doagen en dreumdoagen van schriever Tonko Ufkes. Foto: Huus van de Taol
De bundel hef 33 körte verhalen in het Westerkertiers. In Doagen en dreumdoagen bint wisselnde personen an ‘t woord. Ze gaot argens hen, komt ien tegen of herinnert zuch een biezunder veurval. Wat is waor gebeurd en wat dreumt de hoofdpersoon der zölf bij? Tonko Ufkes wet in een paor zinnen een wereld te scheppen waorin de lezer metnummen wordt.
Doagen en dreumdoagen is de twaalfde bundel van Tonko Ufkes (1958). In 2019 kreeg hij in Duutslaand de Freudenthalpreis, de belangriekste pries veur Nedersaksische literatuur.
De bundel is veur € 14,50 te koop in de webshop van het Huus van de Taol en in de boekhandel.
Op 6 juny organisearret Lingotell in ynspiraasjesesje foar boppeboulearlingen fan it fuortset ûnderwiis, studinten, dosinten en oare belangstellenden. Dy middeis wurdt yn Tresoar it ferhaal de Wylde Boerinne op ‘e nij ferteld. Dat wurdt dien mei presintaasjes en workshops fan Froukje Sijtsma (Ferhalemakker), Annalies Outhuijse (Makker fan histoaryske escaperooms), Ypy Zysling (Regisseur) en Douwe Kootstra (Folksferhalekenner).
Wylde boerinne
It ferhaal fan ‘De wylde boerinne’ is no, in iuw sûnt de útjefte, noch hieltyd aktueel. Wa tinkt net gelyk oan De Rijdende Rechter by twa buorlju dy’t bakkelje oer in stik grûn? Mar yn Holtrops ferhaal rint de kwestje wol hiel heech op. De buorlju, de boerinne út de titel, en de boer njonken har, dogge der alles oan om de grutste boer te wurden. Uteinlik kostet it harren alles. Ferskillende ferhalemakkers ha der troch de tiid al mei te set west, lykas in harkspulmakker, in striptekener, in regisseur, en der is sels in audiotoer fan. Wat makket dat dit ferhaal noch hieltyd oansprekt, en hoesa is it wichtich dat dizze ferhalen ferteld wurde bliuwe? Hokfoar keuzes wurde makke by it omfoarmjen fan it oarspronklike ferhaal?
Lingotell is in ynnovatyf, op minsken rjochte en foarútstribjend projekt, dat rjochte is op in echte feroaring yn hoe’t ferhalen beheard en wurdearre wurde. Dat wurdt dien út it prinsipe wei dat ferhalen ûnderdiel binne fan ús kultureel erfguod. Troch it fertellen fan in ferhaal yn eigen taal fersterket net allinne de Europeeske minderheidstaal , mar ek ús takomst as ûnderdiel fan Europa.
Lingotell ferkent hoe’t autochtoane en minderheidstalen ferterke wurde kinne troch de keunst fan it neifertellen. Dêrfoar wurde ferhalen op ‘e nij ûntwerpe en op ‘e nij definiearre. Dy ferhalen binne rjochten it Frysk, Súdsamysk en de Romatalen. It projekt hat as doel dy minderheidstalen te fersterkjen en ek it kultureel erfguod fan de mienskippen te beskermjen.
Hoera! De Folkshegeskoalle bestiet dit jier mar leafst 75 jier! Dêrom is der in winaksje: stjoer dyn moaiste ferhaal yn en win in wykeintsje Skylge!
Winaksje: stjoer dyn moaiste ferhaal yn en win in wykeintsje Skylge!aksje
Wy binne op syk nei 75 jier oan ferhalen! Troch de jierren hinne is de Folkshegeskoalle op ferskate flakken feroare, groeid mar ek itselde bleaun. Fan it Folkshegeskoalle-gefoel yn de sliepsealen oant in fernijd, mar smûk Bopperom. It idee efter de Folkshegeskoalle is altyd itselde bleaun: wy wolle moetingen tusken minsken, persoanlike groei en edukaasje stimulearje.
Om it ferhaal fan 75 jier Folkshegeskoalle fertelle te kinnen, binne wy op syk nei jimme ferhalen. Freonskippen, mei-inoar ite, de bûnte jûn fan it Simmerkamp of in opbloeide românse: fertel it ús!
Win in wykein fuort! Stjoer dyn ferhaal op nei info@folkshegeskoalle.nl. It meast hertferwaarmjende oantinken wint twa nachten fuort yn ien fan ús moaie akkomodaasjes, ynklusyf moarnsiten!
Boeken fan Fryslân skriuwt in ferhalewedstriid út foar lêzers yn it ramt fan de BoekWinterBoek-ferhalejûn dy’t op freed 10 febrewaris om 20.00 oere yn kafee De Bogt fen Guné yn Frjentsjer holden wurdt.
Ut ‘e Bocht
Elkenien wurdt fan herte útnûge in koart ferhaal fan op syn meast 1.000 wurden te skriuwen op it tema ‘Ut ’e bocht’. Ferhalen meie yn it Frysk of yn ien fan de Fryske streektalen oanlevere wurde.
Ferhalejûn
De winner wurdt op de BoekWinterBoek-ferhalejûn yn Frjentsjer bekend makke en mei syn/har ferhaal foardrage foar it publyk. Dat betsjut fuortendaliks in live-optreden tusken de skriuwers fan dizze jûn: Anne Feddema, Koos Tiemersma, Sietse de Vries, Willem Schoorstra en Hylke Speerstra. Dêrneist kriget de winner in boekepakket en wurdt it ferhaal publisearre.
Meidwaan
Ynstjoeringen moatte foarsjoen wêze fan namme en kontaktgegevens en op syn lêst freed 27 jannewaris binnen wêze op dit e-mailadres
Op zaoterdagmiddag 25 juni is et zoveer! Dan is et grote jubileumfeest van de Stellingwarver Schrieversronte die oflopen 29 april vuuftig jaor oold wodde. Et feest is in en om Eupenlochttheater De Koele in Appelsche*. Bestuur en feestkemmissie verwaachten veul volk om mit mekere dit feest te vieren. De feestkommissie, die uut Ageeth Bos, Hans Salverda en Akkie Zeilstra bestaot, het d’r alles an daon om veur een arg mooi en ofwisselend pergramme te zorgen.
Vanof ien ure de inloop
Middags vanof ien ure is de inloop. Aj’ vanof de Boerestreek et pad naor De Koele volgen, koj’ mitien op et Dichterspad terechte. Verschillende dichters zullen langs et pad uut eigen wark veurdregen gaon. Behalven et dichterspad is d’r ok veul meziek, d’r bin optredens van schrievers en vertellers, en gao mar deur. Veur dat alles is vanzels alliend et podium van De Koele niet genoeg, dat daoromme wodt d’r ok zorgd veur een tente en een peer ere smoeke plakkies. In de tente zal niet alliend een ni’je webstee prissenteerd wodden, mar bi’jglieks ok de ni’je instagramkursus Stellingwarfs. Et pergramme zal tegen vuuf ure oflopen wezen.
Jubileumboek ‘Vuuftig. Gien woord tevule’
D’r bin tiedens de feestelike middag meerdere hoogtepunten, en vanzels lat de kemmissie nog niet et aachterse van de tonge zien… Zo wodt angeven dat de uutrikkinge van de eerste twie exemplaoren van et jubileumboek Vuuftig. Gien woord tevule wezen zal an twie biezundere personen. Mar wie dat binnen? Gien woord tevule… dat dat blift nog even een verrassing! De prissentaosie van et boek, deur veurzitter Klaas van Weperen, zal om twie ure wezen. Veur et boek was een speciaole redaktie aktief, bestaonde uut Sietske Bloemhoff, Abel Darwinkel en Harmen Houtman. In Vuuftig. Gien woord tevule staon veul mooie bi’jdregen van onder meer Hendrik Betten, Henk Bloemhoff, Sietske Bloemhoff, Harmen Houtman, Pieter Jonker en Carol Klok. D’r is liekewel ok veul ruumte veur mooie anekdoten, verhaelen van sutelders, mooie Stellingwarver woorden en uutdrokkings, en hiel veul foto’s van deur de jaoren henne: van begin of an tot now an toe! Daorbi’j bin foto’s uut et eigen archief bruukt, mar de redaktie kreeg ok hiel veul hulpe van Martin van Nieuwenhoven die uut zien kraante-archief van ‘zien’ Ni’je Oost-Stellingwarver veul foto’s beschikber stelde, en van fotograaf Lenus van der Broek, sund jaor en dag de ‘hoffotograaf’ van de stichting. Al mit al is et een echt blaederboek wodden om vaeke nog es even van te genieten. Et omslagontwarp van et boek is van Sietske Bloemhoff, die ok veur de aendredaktie zorgde; veur de prachtige vormgeving zorgde BVK Vormgeving Haulerwiek, wiels et boek drokt wodde deur Printbase in Sunt-Jehannesge.
Nedersaksisch Vocaal Ensemble en boekehoeke
Op ’e feestmiddag is d’r vanzels alle ruumte om nog es even mit oolde bekenden te praoten. Daorveur is d’r plak in de tente, dat die daoromme de naeme Et Praothuus kregen het. In Et Praothuus is mitien ok gelegenhied om te genieten van een bakkien koffie of thee mit wat d’r bi’j. En de Schrieversronte zol de Schrieversronte niet wezen as d’r niet zorgd wodden zol veur een ’boekehoeke’, daor vanzels ok et ni’je boek te koop is! Et boek dat veurzien is van een had kaft en dat 184 bladzieden telt, kost tiedens de feestmiddag €12,50, daornao zal et te koop wezen veur € 17,50.
Iene van de hoogtepunten is wis en zeker ok et speciaole optreden van et Nedersaksisch Vokaal Ensemble, dat zo rond een uur of drieje wezen zal. Et koor zal ongetwiefeld ok lieties in et Stellingwarfs heuren laoten.
Veur iederiene
Et bestuur van de jaorige stichting en de feestkemmissie hopen vanzels dat d’r de 25e juni veul volk naor De Koele komt, en benaodrokken nog es dat et feest niet alliend veur leden is mar, veur iederiene!
Et kuierpad naor De Koele toe is verhadded. Bi’j De Koele bin veurzienings veur meensken die minder mobiel binnen of die gebruuk maeken van een rolstoel.
Boeken fan Fryslân skriuwt in ferhalewedstriid út foar lêzers yn it ramt fan it feest BoekmoardBoek dat op freed 8 july om 20.00 oere yn Café Het Grauwe Paard yn Marsum holden wurdt. Elkenien wurdt fan herte útnûge in koart ferhaal fan op syn minst 1000 wurden te skriuwen dêr’t moard in ûnderdiel fan is. Dat kin fansels breed: fan wreed en spannend oant healwiis en hilarysk. Ferhalen meie yn it Frysk of yn ien fan de Fryske streektalen oanlevere wurde.
De winner wurdt op it feest sels bekend makke en mei syn/har ferhaal foardrage foar it publyk. Dat betsjut fuortendaliks in live-optreden tusken de oare Fryske skriuwers dy’t dêr de jûns al steane om harren koarte moardferhaal hearre te litten, lykas Sipke de Schiffart, Johan Veenstra, Jetske Bilker, Sjoerd Bottema en Erik Betten. Dêrneist kriget de winner in boekepakket en wurdt it ferhaal publisearre.
Ynstjoeringen moatte op syn lêst freed 24 juny binnen wêze op it e-mailadres ynfo@boekenfanfryslan.frl en foarsjoen wêze fan namme en kontaktgegevens.
Tresoar bestiet dit jier 20 jier! De skatkeamer fan Fryslân traktearret dy yn it jubileumjier op allerhanne ekstra aktiviteiten. Mei de toer Tresoar komt nei dy ta! giet Tresoar de provinsje yn om de bysûndere ferhalen fan dyn wenplak nei dy ta te bringen. Dêrneist litte meiwurkers fan Tresoar alle wiken – it hiele jier lang – online har persoanlike topstikken sjen. En dat is noch net alles: Tresoar is nammentlik benijd nei dyn persoanlike ferhaal of topstik! Want ferhalen fan no fertelle ús letter mear oer ús ferline, ús wearden en ús hoop. Om dy reden docht Tresoar de oprop om safolle mooglik ferhalen te dielen mei de hashtag #mijnverhaalvanfryslan.
Tresoar komt nei dy ta Untdek de bysûndere ferhalen dy’t yn dyn wenplak te finen binne. Tresoar bringt de Fryske skiednis nei dy ta! Bert Looper, âld-direkteur fan Tresoar, fertelt it ferhaal by dy op lokaasje en giet mei dy yn petear oer de rol fan skiednis foar de takomst fan dyn doarp of stêd. Dus bist benijd nei it ferline én wolst mei elkoar foarútsjen? Op tresoar.nl kinst dyn doarp of stêd oanmelde.
Diel dyn ferhaal of persoanlike topstik #mijnverhaalvanfryslan Dyn ferhaal makket it ferhaal fan Fryslân fan eartiids kompleter, fertelt it ferhaal fan Fryslân fan no en foarmet it ferhaal fan Fryslân fan letter. Dêrom is Tresoar benijd nei dyn persoanlike ferhaal of topstik! Want ús hjoeddeiske Fryske mienskip is ferskaat en sit fol ferhalen. Ferhalen dy’t ferteld wurde moatte sadat se ûnderdiel wurde fan it takomstich kollektyf ûnthâld fan Fryslân. Dus diel dyn ferhaal of topstik yn in berjocht of fideo op Facebook of Instagram mei de hashtag #mijnverhaalvanfryslan en tag trije freonen om itselde te dwaan. Fleurige of fertrietlik ferhalen, ferhalen fan no of fan langer lyn, koart of lang: alles mei! As it mar in link mei Fryslân hat. Mei elkoar sjogge we mear fan Fryslân en mear fan elkoar!
Septimber feestmoanne: iepen dagen Tresoar én in kulturele produksje yn Obe Altyd al witte wollen watfoar skatten yn de skatkeamer fan Fryslân ferburgen lizze? By de iepen dagen fan Tresoar op 10 en 11 septimber komme dy skatten foar it ljocht! Ek is de kulturele produksje Skatkeamer fol ferhalen fan septimber ôf te sjen yn Obe, mei yndrukwekkende ferhalen fan fiifentweintich bekende en ûnbekende histoaryske Friezen.
Mear ynformaasje oer de iepen dagen en de kulturele produksje Skatkeamer fol ferhalen wurdt letter dit jier bekend makke op de socialmediakanalen fan Tresoar en op tresoar.nl!
Koarte weromblik op 20 jier Tresoar Yn septimber 2002 ûntstie Tresoar troch in fúzje fan de Provinsjale Biblioteek, it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (FLMD) en it Ryksargyf. Dit jier is it 20 jier lyn dat de trije organisaasjes fusearren. Ryksargivaris Douwe de Vries waard de earste direkteur fan Tresoar. Bert Looper folge him yn 2007 op. Rien Vrijenhoek is sûnt foarich jier de hjoeddeistige ynterim-direkteur fan Tresoar.
Ien fan de earste hichtepunten fan Tresoar wie de besite fan prins Willem-Alexander en syn frou prinses Máxima oan Tresoar, begjin 2003. Se kamen om de nije ynventaris fan it stedhâlderlik argyf yn ûntfangst te nimmen. Der folgen mear hichtepunten lykas it projekt ‘Grutte Pier De Famylje’. Elkenien yn Fryslân en dêrbûten koe in kertiersteat ynfolje en útsykje litte oft hy/sy besibbe is oan de grutte frijheidsstrider. Mear as tûzen stambeammen út 31 lannen waarden ynstjoerd. Ek doe’t hûnderten minsken út allerhanne lannen Tresoar besochten yn it kulturele haadstêdjier yn 2018 en dat Obe, poadium foar Fryske kultuer, yn 2019 ûnderdiel waard fan Tresoar binne heuchlike mominten.
Tresoar hat as misje kultueroerdracht: it ferbinen fan ferline, no en takomst, fan kennis en ûnderfiningen, fan kultueren en generaasjes. Tal fan lêzingen, ekskurzjes, workshops, literêre jûnen, tentoanstellingen en grutte kulturele eveneminten en projekten foar in breed publyk hat Tresoar yn de ôfrûne jierren organisearre om oan dy misje te foldwaan. Troch de hieltyd fierdergeande digitalisearring is it mooglik hieltyd mear ynformaasje oer Fryslân online te ûntdekken en duorsum te bewarjen.
Laifhebbers van de Grunneger toal en cultuur kinnen in maart heur haart ophoalen. Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC) komt tiedens de Meertmoand Streektoalmoand mit n moand vol activiteiten rondom de Grunneger toal en cultuur: Moi Meertmoand!. Mit verschillende prizzentoatsies rondom t Grunnegs, Grunneger verhoalenvertellers, de Wiesneus veur basisschoulen, n online open podium, n kenniscafé over meertoaleghaid én n Grunneger Oavend.
Dialect Digitaal: oratie Martijn Wieling
Op vrijdagmiddag 4 maart trapt Martijn Wieling, biezunder hoogleroar Nedersaksische/Groningse toal en cultuur, af mit zien oratie in t Academiegebaauw van de Rijksuniversiteit Grunnen. In zijn lezen Dialect digitaal: nieuwe kansen voor streektaalgebruik en -onderzoek beproat Wieling digitoale technieken doarmit hai en zien team waitenschoppers de varioatsie en verandern in t Nedersaksisch onderzuiken. De oratie is live en online bie te wonen. Aanmelden kin tot 25 feberwoarie. Meer informoatsie
Wiesneus en verhoalenvertellers in de klas
Ook dit joar konden basisschoulen zich aanmelden veur t Grunneger kindertiedschrift Wiesneus. Roem 60 basisschoulen in Grunnen hebben t magazine aanvroagd. Van 7 t/m 11 maart presenteert CGTC meer Grunnegs in de klas mit Verhoalenvertellers in de klas. Collectief Kom op Verhoal, Frank den Hollander, Peter de Haan, de Giezelbaargbloazers, Bert Hadders, mulder Jan Kugel en vertelster Ina de Raad goan mit verhoalen op pad laans basisschoulen in Stad en ommelaand.
Grunneger Oavend
In t Forum in Stad vindt zotterdagoavond 19 maart de Grunneger Oavend ploats: n oavond in t Grunnegs, over t Grunnegs en over aal wat mit t Grunnegs van doun het. In n twij uren durend quizpergram mit schaarpe vroagen aan t publiek over de Grunneger taal en cultuur, mit live muziek, poëzie, theater en nog veul meer. Mit host Marieke Klooster (o.a. Vrouw Holland) en studiogasten Alex Vissering, Esmé van den Boom, Herman Sandman, Myron Hamming en theatergroep WAARK. Meer informoatsie en tickets.
Marieke Klooster. foto: Robin Plomp
Live streaming: Platform F.
Kenniscafé Op dunderdag 24 meert organiseert Studium Generale mit CGTC t Kenniscafé Meer dan één taal. In t Forum gaait Alex van den Berg aan de proat mit Grunneger experts over meertoaleghaid. Hoogleroar Engelse Toalkunde Merel Keijzer dut onderzuik noar t effect van meertoaleghaid op de hazzens. Kunstenoar Ahilan Ratnamohan onderzuikt in zien project Pidgin X de sozioal-culturele en emotionele aigenschoppen van n taal. Streektoalconsulent Olaf Vos dut ter alles aan om t Grunnegs in leven te loaten deur streektoalonderwies en Grunneger zangeres Josien Bakker treedt op. Meer informoatsie en tickets
Open Podium
In de Meertmoand Streektoalmoand gebeurt ter nog meer rondom t Grunnegs, onder meer n online broescursus Grunnegs geven deur Piet Reitsema, de Stoatenvergoadn in t Grunnegs en elke dinsdag in maart is der Loat die zain, loat die heuren!: t online open podium van CGTC. Bist muzikant of schriever en is dien Grunnegs laid, verhoal of gedicht kloar veur t grode pebliek? Stuur n filmpke van dien optreden noar info@cgtc.nl en wel wait komt dien inzenden veurbie op onze socials. Veur meer informoatsie over de Meertmoand activiteiten van CGTC kiek op www.cgtc.nl.
It projekt Fertel ris fan de Afûk reizget mei de Karavaan van de vriendschap om ferhalen op te heljen. Sterke ferhalen oer eartiids, persoanlike ferhalen oer freonskip, ferhalen dy’t werkenber binne foar de âldere generaasjes. Dy ferhalen brûkt de Afûk om nij materiaal te meitsjen lykas boeken, foarlêsferhalen of praatkaarten foar aktiviteiten mei âlderein.
Op 7 jannewaris reizget de Karavaan troch Smellingerlân, op 4 febrewaris troch Opsterlân. De karavaan bringt freonskip, muzyk en poëzy en siket ferhalen. By wa kin de karavaan oanstekke op de tocht troch dizze gemeenten?
