Tag: Frysk Film & Audio Argyf

Posted on

Fiifde Dei fan de Alvestêdetocht yn Fries Scheepvaart Museum yn Snits

Hoe jouwe we it kulturele en histoaryske belang fan de Alvestêdetocht troch oan jongere generaasjes? Dy fraach stiet sintraal op de fiifde Dei fan de Alvestêdetocht, op moandei 15 jannewaris 2024 yn it Fries Scheepvaart Museum yn Snits.  

Op dizze dei sil sjoernalist en âld-reedrider Sippy Tigchelaar yn petear mei sporthistoarikus Ron Couwenhoven, dy’t de reedrydneilittenskip fan Coen de Koning byinoar brocht en oerdroech oan it Eerste Friese Schaatsmuseum yn Hylpen. De Koning wûn twa kear de Alvestêdetocht (yn 1912 en 1917) en wie wrâldkampioen reedriden. Gauke Bootsma fan it Schaatsmuseum fertelt hokker objekt hy noch hiel graach fine en tentoanstelle wolle soe. En it Fries Film & Audio Archief komt mei unike bylden fan en oer de ‘Tocht der tochten’ yn Snits. Noortje van Baal ûndersocht manieren om de Alvestêdekultuer te behâlden en troch te jaan oan jongere generaasjes en Hester Postma fertelt oer de plannen om de iissporten in plak te jaan yn de fernijde kolleksjepresintaasje fan it Fries Scheepvaart Museum. p ‘t lêst is der noch ien ynterview mei de reedrydfamylje Kooiman (Jan, Ineke Kooiman-van Homoet en Erik Jan).

Oer de Dei fan de Alvestêdetocht

Op 15 jannewaris 1909 waard de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden oprjochte. Dat is dan ek de reden dat 15 jannewaris yn 2019 útroppen waard ta de ‘Dei fan de Alvestêdetocht’. Dy stiet hielendal yn it ramt fan de Alvestêdekultuer, sa’t dy beheard wurdt troch argiven en musea. It giet dus net om de fraach oft we de tocht ea noch krije sille, mar oer de ferantwurdlikheid foar erfgoedynstellings om de reedrydskiednis fêst te lizzen. De Alvestêdetocht heart ta sawol it Fryske as it nasjonale sporterfgoed.  

De Dei fan de Alvestêdetocht wurdt organisearre troch sporthistoarisy Marnix Koolhaas en Jurryt van de Vooren yn gearwurking mei it Fries Film & Audio Archief, it Fries Scheepvaart Museum, Gemeenteargy Súdwest-Fryslân en Tresoar. De presintaasje is yn hannen fan Sippy Tigchelaar.  

Winner Coen de Koning (midden mei de mûtse en snor) nei de finish fan ‘e Alvestêdetocht fan 1917.
Foto: Kolleksje HCL
  • Datum: moandei 15 jannewaris 2024, 13.30 – 16.00 oere
  • Lokaasje: Fries Scheepvaart Museum, Kleinzand 16, 8601 BH Snits
  • Kaarten: € 7,50 p.p. (ynkl. museumentree en 1 konsumpsje)
  • Bestelle fia: www.friesscheepvaartmuseum.nl/elfstedentocht 
Posted on

Audio-opnames Operaesje Fers online

Tresoar en it Frysk Film & Audio Argyf sette in grut part fan de audio-opnames fan Operaesje Fers wer online. It opnij beskikber stellen fan dizze ferneamde dichterskolleksje wurdt op de lanlike Gedichtedei (tongersdei 26 jannewaris) feestlik fierd yn Kafee De Gouden Leeuw yn Tresoar.

dichters

Meindert Bylsma, ien fan de trije dichters dy’t yn 1968 it inisjatyf namen ta Operaesje Fers, sil ynterviewd wurde en guon gedichten út dy tiid foardrage. Willem Abma is der ek en sil ynterviewd wurde. Fan him sitte der mear as hûndert gedichten yn de kolleksje fan Operaesje FersFierders treedt in jonge garde dichters op, oansletten by de dichterskollektiven RIXT en Dichter Bij Leeuwarden. Ilse Vos, Marije de Lange en Preston Losack drage gedichten foar dy’t passe by de sfear dy’t de oprjochters fan Operaesje Fers foar eagen hiene: poëzy op fernijende wize ûnder de minsken bringe.

Operaasje Fers

In tillefoannûmer draaie en dan in gedicht hearre. It wie jierrenlang hiel populêr. Operaesje Fers waard ynternasjonaal nijs doe’t in groepke Fryske dichters der yn 1968 mei begûn. It wie de earste dichterstillefoan op ‘e wrâld. Tsjintwurdich ha wy Google, YouTube, Spotify en sosjale media. Mar doe koest 058-131313 draaie en dan heardest in gedicht, alle wiken in nijenien. Operaesje Fers hat 25 jier bestien, fan 1968 oant 1994. Op de dichterstillefoan hawwe mear as 2000 gedichten te belústerjen west: 1100 Fryske, 800 Nederlânske en sa’n 100 yn oare talen. Oprjochters fan Operaesje Fers wiene Josse de Haan, Meindert Bylsma en Geart van der Zwaag; de geastlike heit wie Feyo Schelto Sixma van Heemstra.

opnames

It Frysk Film & Audio Argyf (FFAA) hat alle orizjinele opnames fan Operaesje Fers dy’t by Tresoar yn depot lizze, op ‘e nij digitalisearre en pleatst yn syn online katalogus op archieven.nl. It giet om mear as 2700 gedichten. Folle mear dus as de krekt neamde 2000. Dat komt omdat net alle opnommen gedichten op de dichterstillefoan útstjoerd waarden. Boppedat gie lûdstechnikus Hein van der Vliet by dichterseveneminten yn en bûten Fryslân del en sammele hy op dy wize withoefolle gedichten. 

In soad opnames fan Operaesje Fers waarden troch Tresoar yn 2005 al online pleatst. In pear jier lyn waard dy webside út de loft helle omdat er slim ferâldere wie. De útwreide kolleksje stiet no op archieven.nl, dêr’t alle digitale byld- en lûdkolleksjes fan it FFAA beskikber binne. In seleksje fan 100 gedichten út Operaesje Fers is fan 26 jannewaris ôf ek op it soundcloudkanaal fan it FFAA te beharkjen.

harkje

Yn Kafee De Gouden Leeuw by Tresoar kinst fan 26 jannewaris ôf in seleksje út de Operaesje Fers-gedichten op ludike wize beharkje.

Beharkje hjir it radiopetear dat de AVRO yn 1968 mei oprjochter Josse de Haan hie.
Besjoch hjir de kolleksje fan Operaesje Fers op archieven.nl – de audiobestannen binne fan 26 jannewaris ôf beskikber.

Lansearring Operaesje Fers

Datum: 26 jannewaris 2023
Tiid: 16.00-18.00 oere
Plak: Tresoar, Kafee De Gouden Leeuw
Mear ynformaasje

Yn ferbân mei it beheinde tal sitplakken yn kafee De Gouden Leeuw is reservearje ferplichte. Kinst dy hjir oanmelde

Posted on

 Ynteraktive tentoanstelling ‘Archief van de Toekomst’ komt nei Tresoar

Wat sjochst, wannear’tst troch de eagen fan in kompjûter nei fideobylden fan Fryslân sjochst? Fan 10 novimber o/m 31 desimber 2022 is yn Tresoar de tentoanstelling ‘Archief van de Toekomst’ te sjen. In multymediale ynstallaasje fan keunstner en ûntwerper Richard Vijgen foarmet it middelpunt fan de tentoanstelling. De tentoanstelling wurdt iepene op de earste dei fan it Noordelijk Film Festival en is ûnderdiel fan it festivalprogramma.

ynteraktive ynstallaasje
Yn dizze ynteraktive ynstallaasje komme hûnderten oeren byld fan Fryslân oer in perioade fan goed sechtich jier út de kolleksje fan it Frysk Film & Audio Argyf by elkoar, en makket in selslearende kompjûter it mooglik om mei Keunstmjittige Yntelliginsje (KI) te sykjen nei patroanen yn de bewegende bylden. Troch te boartsjen mei de ‘eagen’ dêr’t de kompjûter de bylden fan Fryslân mei besjocht, fernimst fan tichtby hoe’t de ynstallaasje ynformaasje ferwurket en krijst in idee fan de mooglikheden, mar ek fan de beheiningen fan computer vision en automatyske byldwerkenning.

Keunstmjittige Yntelliginsje
It begryp Keunstmjittige Yntelliginsje (KI) of Artificial Intelligence (AI), stiet foar it fermogen fan in kompjûter om ynformaasje te ferwurkjen en beslissingen te nimmen. Hoe sjocht in Keunstmjittige Yntelliginsje nei in digitaal argyf? Sjocht se ferbannen dy’t we net sjogge? Watfoar patroanen leit se bleat? Kin in Keunstmjittige Yntelliginsje in gids wêze, in kurator? Wit se better wat we sykje as wy sels? Is it ark of in orakel? Mei Het Nieuwe Instituut en VPRO Tegenlicht die Richard Vijgen de ôfrûne moannen ûndersyk nei de mooglike rol fan Keunstmjittige Yntelliginsje by it ûntsluten en presintearjen fan digitale erfgoedkolleksjes. It ûndersyk resultearre yn de tentoanstelling ‘Archief van de Toekomst’ dy’t earder dit jier te sjen wie yn Het Nieuwe Instituut yn Rotterdam, dêr’t de ynstallaasje 20 jier útstjoeringen fan it telefyzjeprogramma VPRO Tegenlicht trochsocht. De tentoanstelling komt no nei Tresoar yn Ljouwert en dêrby binne de útstjoeringen fan Tegenlicht ferfongen troch mear as 600 films út de kolleksje fan it Frysk Film & Audio Argyf (FFAA) oer in perioade fan goed sechtich jier (1920-1985), swart-wyt en kleur. De tentoanstelling sil dêrnei fierder reizgje nei oare argyfynstellingen.

Foto: Richard Vijgen

Tagong
Kom del en sneup troch de bylden fan Fryslân, kom yn de kunde mei begripen as computer vision en neurale netwurken en ûntdek hoe’t algoritmes patroanen ‘sjogge’ yn byld of tekst en hoe’t foaroardielen oan de basis lizze fan dyselde algoritmes. Oardielje sels oer de ûnderstelde ‘yntelliginsje’ fan de ynstallaasje. De tentoanstelling is fergees te besjen ûnder de iepeningstiden fan Tresoar.

Het ‘Archief van de Toekomst’ is ûntwikkele troch VPRO Tegenlicht mei meiwurking fan Het Nieuwe Instituut en wurdt mei mooglik makke troch finansjele stipe fan it Mondriaan Fonds.