Tag: Frysk

Posted on

Linda de Haan nije Berneboeke-ambassadeur

Linda de Haan wurdt takom jier de nije Berneboeke-ambassadeur fan Fryslân. Mei yngong fan jannewaris 2026 sil De Haan trije jier lang de promoasje fan it Fryske berneboek in gesicht jaan. Dêrmei folget se de eardere Berneboeke-ambassadeurs Lida Dykstra en Tialda Hoogeveen op.

Linda de Haan: “Dit ambassadeurskip fielt as in fanselssprekkende stap en komt op in prachtich momint yn myn karriêre. Alles wat ik de ôfrûne jierren sammele haw oan ûnderfining kin ik no ynsette, útbouwe en weromjaan oan de bern. Behalve op skoallen hoopje ik ek lêswille te fersprieden op plakken dêr’t lêzen en selsfertrouwen net altyd fanselssprekkend binne, want lêswille is ek de springplanke nei libbenslok.”

Linda de Haan wurdt mei yngong fan jannewaris 2026 Berneboeke-ambassadeur . Foto Natalia Balanina

Oer Linda de Haan

Linda de Haan (Burgum, 1976) is yllustrator en berneboekemakker. Yn 2000 ferskynde yn fjouwer talen tagelyk har earste printeboek ‘Kening & Kening’, dat se tegearre mei Stern Nijland makke. De Haan yllustrearre ferskate Fryske en Nederlânsktalige berneboeken en fersoarge û.o. yllustraasjes foar Tomke-boekjes. Ferline jier ferskynde ‘Ik wol in bosk op ’e jierdei’, in berneboek wêrfan’t sawol it ferhaal as de yllustraasjes fan har hân binne. It boek waard selektearre foar de White Ravens fan de Internationale Jugendbibliothek München. De White Ravens binne oanbefellingen foar bysûndere boeken út de wrâld fan de ynternasjonale berne- en jeugdliteratuer.

Berneboeke-ambassadeur

Om ’e trije jier wurdt der in nije Berneboeke-ambassadeur beneamd, dy’t him of har ynset om lês- en boekewille te fersprieden. De Berneboeke-ambassadeur bringt dêrfoar berneboeken en Frysk lêzen en praten ûnder de oandacht fan it publyk en jout de promoasje fan it berneboek in werkenber gesicht.

De Berneboeke-ambassadeur is in projekt fan Boeken fan Fryslân. Sjoch op www.berneboekeambassadeur.frl foar mear ynformaasje oer it projekt, of om de Berneboeke-ambassadeur út te nûgjen foar in skoalbesite of in lêzing.

Posted on

Fakatuere: Undersyksmeiwurker foar it Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen

Hasto ynteresse om by de Fryske Akademy en it Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen te wurkjen? Wurkje by ús betsjut wurkje yn in bysûndere, histoaryske omjouwing yn ‘e mande mei ynspirearjende kollega’s en partnerorganisaasjes. Wy binne in platte organisaasje dêr’t meiwurkers selsstannich mei entûsjasme en passy yn gearwurkje. Kollegiale gearwurking en romte foar inisjativen steane foarop.

Op dit stuit sykje wy foar ús Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen in Undersyksmeiwurker (22,8 oeren wyks / 0,6 fte of mear yn oerlis).

Wat silst dwaan? 

• Meiwurkje oan ûndersyk op it terrein fan meartaligens en taallearen (regionaal en ynternasjonaal); 

• Meiwurkje oan besteande aktiviteiten bygelyks foar de opbou fan in kennisbank op basis fan ûntwikkele produkten út projekten; 

• Yn gearwurking mei de projektmanager rinnende projekten koördinearje en stypje; 

• Yn tiimferbân kongressen en seminars organisearje; 

• Mei-skriuwe oan artikelen en items foar nijsbrieven. 

By dizze funksje leit de klam op ûnderwiisprojekten dy’t meast in ynternasjonale kontekst hawwe en it redigearjen fan Regionale Dossiers.

Wat biede wy?

De oanstelling is tydlik, foarearst foar in jier. Ôfhinklik fan oplieding en wurkûnderfining is it salaris by in folslein tsjinstferbân op syn meast €4,484,- smoarch yn ’e moanne (UFOprofyl ûndersyksmeiwurker nivo 3, skaal 8, cao Nederlandse Universiteiten), eksklusyf 8% fakânsjejild en 8,3% ein fan ‘t jier-útkearing. 

It wurkplak is op de Fryske Akademy te Ljouwert.

Mear ynformaasje

De folsleine fakatueretekst is hjir te lêzen yn it Frysk (pdf) of English (pdf).
Reagearje kin oant 17 novimber 2025!

Posted on

DINGtiid-lêzing 2025: ‘Fitaal Frysk. Hoe kinst skoare mei taal yn ‘e sport?’

Hoe kinne de Fryske taal en sport inoar fersterkje? Oer dit tema organisearret DINGtiid syn jierlikse DINGtiid-lêzing op sneon 8 novimber 2025. Ferskillende sprekkers sille fertelle oer hoe’t sy de Fryske taal ynsette om harren sportdoelen te berikken. En oarsom: oer hoe’t sport in prachtich middel is om it Frysk te hearren en te sjen op it fjild of yn de sportkantine. Mar ek: hoe kinne je nije taalfeardichheden leare troch te bewegen?

Harkemase Boys

De DINGtiid-lêzing fynt plak yn de skybox fan de Harkemase Boys op De Harkema, dêr’t foarsitter Sippe Heeringa fan it haadbestjoer fertelle sil wêrom’t Harkemase Boys derfoar keazen hat om de Fryske taal te brûken yn harren kommunikaasje: op sporttenues, yn de kantine, mar ek by útwedstriden. Anne Jochum de Vries fan Sport Fryslân leit út wat it ynsetten fan de Fryske taal harren bringt as organisaasje. Marnix Heida, oprjochter van NL Training (oanbieder fan taal- en ynboargeringskursussen) beklammet it belang fan beweging om nije feardichheden oan te learen.

ôfbylding fan Freepik

Biltsktalige energizers
Hoe kinst mei beweging in nije taal leare? De Biltsktalige leefstylcoach Caroliene Lemstra lit mei energizers sjen hoe’t elkenien him de Biltske taal eigen meitsje kin! Kom dus foaral yn sportive klean!

Programma
Ynrin fan de lêzing is om 10.00 oere yn de skybox fan Harkemase Boys (De Bosk 20, De Harkema). It programma set om 10.30 oere útein. Wy slute om 12.30 oere ôf mei in (opsjonele) lunsj.

Opjaan
Jo kinne jo oant 1 novimber 2025 opjaan foar de DINGtiidlêzing (fol=fol).

Posted on

Foar eltse skoalle Fryske berneboeken

Freed 17 oktober krigen learlingen fan SLS De Feart yn Jobbegea in lêskoffer mei Fryske berneboeken kado út hannen fan Hedwich Rinkes, wethâlder fan Kultuer fan de gemeente It Hearrenfean, en Tialda Hoogeveen, Berneboeke-ambassadeur fan Fryslân. It is de ôftraap fan in aksje wêryn’t alle basisskoallen fan de gemeente in fergeze lêskoffer oanbean krije.

oanbieding Lêskoffer Berneboeke-ambassadeur – It Hearrenfean. Foto: Jacob van Essen.

Njonken SLS De Feart krije ek 29 oare basisskoallen yn de gemeente in lêskoffer oanbean. De lêskoffers binne beskikber steld troch de gemeente It Hearrenfean,

Tialda Hoogeveen, Berneboeke-ambassadeur fan Fryslân, is optein: “It is sa wichtich dat bern harrensels weromfine kinne yn in boek, fia it ferhaal, mar ek just fia de taal. Dat kin allinnich as der in ryk oanbod fan moaie Fryske berneboeken is, sadat der in berneboek foar elkenien yn de skoalbyb stiet.” De Berneboeke-ambassadeur giet de kommende tiid by de skoallen yn de gemeente It Hearrenfean del om te fertellen oer hoe fijn en moai (foar)lêzen yn de memmetaal is en om workshops te jaan wêrby’t de wille yn taal en ferhaal foarop stiet.

“As gemeente fine wy it wichtich dat bern al op jonge leeftyd yn ’e kunde komme mei it Frysk. Yn 2022 hawwe wy dêrom in boekekiste útdield oan alle basisskoallen yn ús gemeente. No wolle wy opnij in kiste fol prachtige Fryske boeken kado jaan oan alle basisskoallen, en in lêstas oan it fuortset ûnderwiis.”

Wethâlder Hedwich Rinkes fan Kultuer

Frysk lêzen stimulearret de taalûntwikkeling

It Frysk is in weardefol ûnderdiel fan ús kultuer en identiteit, en in folweardige taal dy’t bydraacht oan de brede taalûntwikkeling. Undersyk lit sjen dat it goed behearskjen fan dyn memmetaal in sterke basis lêt foar it learen fan oare talen en it ûntwikkeljen fan taalgefoel yn ’t algemien. Mei dizze boeken stimulearje wy it brûken en belibjen fan de Fryske taal ûnder bern en jongerein.

Posted on

Friesenkongress yn Jever 2025

Op 17 en 18 oktober 2025 fiert de Ynterfryske Ried it hûndertjierrich jubileum fan it earste Fryske Kongres yn de moderne tiid. Dizze histoaryske gearkomste, dy’t yn 1925 ôffurdigen út West-, Noard- en East-Fryslân byinoar brocht, wurdt beskôge as in mylpeal yn de bopperegionale gearwurking tusken de Fryske regio’s.

Der is noch plak

Der is noch plak op it Frysk Kongres 2025 yn Jever: hûndert jier Frysk kongres. Mar wês fluch, want dat sil it kommende wykein heve.

Programma fan it Friesenkongress yn Jever 2025

Freed 17 oktober

  • 18:00
    • Ûntfangst fan de Ynterfryske Rie yn it Schloss yn Jever (Schlossplatz 644, Jever).
  • 18:30
    • Antje Sander fertelt oer it Schlossmuseum.
  • 19:00
    • Begroeting troch Jan Edo Albers (boargemaster fan Jever). / Begroeting troch de plakferfangende Landrätin (van de Landkreis Friesland) Marianne Kaiser-Fuchs. / Feestrede fan Thomas Steensen oer Hûndert jier Friezenkongressen, skiednis en balâns (yn it Dútsk).

Sneon 18 oktober

  • 10:00
    • Iepening yn it Theater am Dannhalm (Schulstraße 5a, 26441 Jever)
  • 10:10
    • Presintaasjes oer wittenskiplik wurk yn de trije Fryslannen:
    • Fryske Akademy (Han Nijdam) / Nordfriisk Instituut (Christoph Schmidt) / Ostfriesische Landschaft (Rico Mecklenburg) / Oldenburgische Landschaft (Franziska Meifort)
  • 11:30
    • Begroeting troch de Fryske deputearre Eke Folkerts. / Begroeting troch Falko Mohrs, minister fan wittenskip en kultuer yn Niedersachsen.
  • 12:00
    • Skoft.
  • 12:15
    • Lêzing fan Tessa Leppers: Sprachen unter der Lupe: Saterfriesisch und Niederdeutsch.
  • 13:00
    • Middeisiten.
  • 14:00
    • Utstapke nei Neustadtgödens (û.o. it museum Landrichterhaus,   oer de ferskate religieuze mienskippen yn dat plak).
  • 16:00
    • Ofskie mei kofje yn ‘e eardere fermoanje (Mennonitenkirche Neustadtgödens).

Oanmelde

Jo kinne jo oanmelde by:  arno.ulrichs@ewetel.net, of: sekretariaatfryskerie@gmail.com.

Kosten: 25 euro foar it hiele programma; 10 euro foar de freedsbesiters, 15 euro foar de sneonsbesiters). Oermeitsje oan Interfriesischer Rat, banknûmer (IBAN): DE81 2175 0000 0166 0541 30.

Tourist-Information: tillefoan 04461-939261, mail Tourist-Info@stadt-jever.de). Oernachtsjen is moglik yn de jeugdherberch: 04461-909202; https://www.jugendherberge.de/jugendherbergen/jever/.

Posted on

Oprop! Praatsto Frysk en ferwachtesto dyn earste berntsje?

Nederlânsk, Frysk of in oare taal: hokker taal of talen wolle takomstige âlders yn Fryslân mei harren bern prate? En hokker faktoaren bepale dy taalkar? Foar ûndersyk nei taaloerdracht yn ’e opfieding binne de Afûk, it Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (Fryske Akademy) en it European Centre for Minority Issues (ECMI) op ’e syk nei âlders dy’t Frysk prate en harren earste berntsje ferwachtsje of neitinke oer it krijen fan harren earste berntsje.

Mei in fragelist wolle de ûndersikers mear te witten komme oer takomstige âlders yn Fryslân, en ûndersykje hokfoar stipe takomstige âlders graach krije wolle soene wat taal of meartaligens oanbelanget. Hjirby makket it net út oft âlders fan doel binne om it Frysk al as net troch te jaan oan harren bern. De fragelist is beskikber yn it Frysk en it Nederlânsk.

De fragelist is hjir te finen.

Fryske taaloerdracht

It Frysk is klassifisearre as in minderheidstaal mei in kwetsbere taalfitaliteit. Yn ’e lêste desennia is de taal sadwaande hieltyd mear beskerme en befoardere oan de hân fan provinsjaal taalbelied. Dat hat resultearre yn in gruttere ynstitúsjonele stipe foar it Frysk, in sichtberder plak yn ’e media en oare iepenbiere domeinen, en de ynkluzje fan ’e taal yn skoalkurrikula. Boppedat binne der inisjativen om thús de taaloerdracht tusken generaasjes te stimulearjen, om’t it tal âlden dat it Frysk trochjout oan harren bern stadichoan efterút giet. 

It ûndersyksprojekt “De Fryske taaloerdracht tusken generaasjes: it befoarderjen fan ’e meartalige opfieding en it stypjen fan (takomstige) âlders” ûndersiket net allinne de âlderlike taalhâldingen, mar ek it brûken fan (of de winsk foar) materialen ûnder Fryskpratende âlders yn Fryslân. In haaddoel fan it projekt is om te witten te kommen hoe’t âlders it bêste stipe wurde kinne yn alle fazen fan in meartalige opfieding. 

Ynternasjonale gearwurking

It Frysk sa’t it praat wurdt yn Fryslân is nau besibbe mei it Noard-Frysk dat yn Nordfriesland (Dútslân) praat wurdt. Parallel oan it projekt oer Fryske taaloerdracht tusken generaasjes yn Nederlân wurdt troch it European Centre for Minority Issues wurke oan in ûndersyk nei de Noard-Fryske taaloerdracht tusken generaasjes. Dat soarget derfoar dat in ferliking makke wurde kin tusken de twa Fryskpratende gebieten en it soarget foar oerkoepeljende resultaten dy’t relevant binne foar it taalbehâld en de taalrevitalisaasje oan beide kanten fan ’e grins fan Nederlân en Dútslân.

It projekt hat in ûndersykssubsydzje fan de Provinsje Fryslân ûntfongen.

Posted on

Streektaol kreg podium in stadion FC Emmen

Succesvolle oetverkochte editie van SND-symposium trekt roem 120 bezukers.

Meer as 120 bezukers oet Nederlaand, Duutsland en België verzamelden zuch dunderdag 2 oktober in stadion De Oude Meerdijk in Emmen veur het symposium van de Stichting Nederlandse Dialecten (SND), dit jaor in de maande organiseerd met het Huus van de Taol. Het thema dit jaor was Podium veur de streektaol : van voetbal en meziek tot theater en schrieverij, overal kuj de riekdom en kracht van streektaol zien laoten. Verscheiden onderzukers, schrievers en makers vertelden derover tiedens lezingen en workshops.

Commissaris van de Keuning Jetta Klijnsma dee het symposium samen met dagveurzitter Renate Snoeijing (directeur Huus van de Taol) lös. Daornao volgde een dag vol lezingen, panelgesprekken, workshops en optredens.

Foto: Richard Broekhuijzen – fia Huus van de Taol.

Hoogtepunten

De hoogtepunten waren undermeer:

  • Een lezing van Kristel Doreleijers over taolvariatie op het ‘glokale’ voetbalteniel,
  • Een stevig paneldebat over streektaol in de media, met vertegenwoordigers van Talpa, RTV Drenthe en het Dagblad van het Noorden,
  • Een gesprek met marketingmanager Marc Timmer over het gebroek van Drents bij FC Emmen
  • Inspirerende workshops van u.a. Leon Moorman, Lida Dijkstra en Martijn Wieling.

De prikkelnde ofsluting van het symposium bestund uut een koppel optredens met poëzie van Delia Bremer en Ria Westerhuis, volgd deur een netwarkborrel met oetzicht op het veld van FC Emmen.

‘Het was geweldig um te zien hoe underzukers, schrievers, muzikaanten, journalisten, bestuurders en taolliefhebbers mekaar tröffen en met mekaar in gesprek gungen. Dit symposium lat zien dat streektaol leeft en op alle podia een stee kreg, zölfs in een voetbalstadion.’

Renate Snoeijing, directeur van het Huus van de Taol

Over het symposium

Het SND-symposium is een jaorlijks evenement van de Stichting Nederlandse Dialecten, altied organiseerd in samenwarking met een regionale partner. Dit jaor was dat het Huus van de Taol, de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.

Stichting Nederlandse Dialecten is een overlegorgaan waorin streektaolbeleidsmakers en taolwetenschappers vertegenwoordigd bint.

Posted on

Steatekomitee Frysk set Stim fan Fryslân yn foar inisjatyfútstel

Fan septimber oant en mei maart 2026 wurde de ynwenners fan Fryslân troch it Steatekomitee Frysk útdage om mei te tinken oer de takomst fan it Frysk. Om ynwenners aktyf te belûken by dit proses, sil it Steatekomitee it online platfoarm Stim fan Fryslân ynsette.

Stim fan Fryslân (Stimfanfryslan.frl) is spesjaal ûntwikkele om boargers mear ynfloed te jaan op it belied fan de provinsje en biedt romte foar ideeën, diskusjes en ynspraak, yn dit gefal oer de takomst fan de Fryske taal en kultuer. Om minsken te wizen op de mooglikheid om mei te praten, wurdt de kampanje ûnder de oandacht brocht fia sosjale media, adfertinsjes en posters. Ek wurde der ambassadeurs ynset en sille der fysike gearkomsten plakfine.

Provinsjale Steaten hawwe ein 2023 it Steatekomitee Frysk de opdracht jûn om te kommen mei in inisjatyfútstel Langetermyndoelen foar it Frysk en dêr de mienskip by te belûken. Fryslân hat, krekt as it Ryk, in ferantwurdlikheid en soarchplicht foar de Fryske taal en kultuer. Dat freget neffens Provinsjale Steaten om in aktive hâlding om de taal en kultuer te befoarderjen en te beskermjen. 

“Wy stribje dernei om in twatalige provinsje te wurden, dêr’t sawol it Frysk as it Nederlânsk brûkt wurde kin yn alle fasetten fan it deistich libben”.

Foarsitter fan it Steatekomitee Frysk Attje Meekma

It Steatekomitee Frysk neamde as ien fan de útgongspunten de lykweardigens; wat jildt foar de Nederlânske taal en kultuer, jildt likegoed foar it Frysk. De langetermyndoelen binne rjochte op realisaasje yn 2051, 100 jier nei Kneppelfreed.

Posted on

It is hjoed de Europeeske Dei fan de Talen!

It EBLT, Europeesk Buro foar Lytse Talen, en it Mercator Europeesk Kennissintrum (ûnderdiel fan de Fryske Akademy) brochten dêrom hjoed in besite oan Firda by de oplieding Travel & Hospitality. Sy sleaten oan by in les Meartalige Kommunikaasje yn de Beropspraktyk dy’t Tsjikke van der Veen en Wieger van Keulen fan de Afûk fanút Wy binne mbû en it Praktoraat Frysk & Meartaligens dêr fersoargen foar sa’n 30 earstejiers studinten, yn gearwurking mei dosint Ingelsk Marcel Keizer.

Janneke Brakels yn de klasse. Foto: EBLT

Meartalige les

Mei meardere talen – it Frysk, Biltsk, it Amelânsk en it Ingelsk – en ûnder lieding fan Janneke Brakels hawwe de studinten oan ’e slach west mei meartaligens. Doel is de studinten bewust te meitsjen fan lytse talen en harren te stimulearjen om iepen te stean foar oare talen yn de toeristyske sektor, harren takomstige fakgebiet. It giet dan om it Ingelsk en Frysk, mar bygelyks ek it Grinslânsk, Stellingwerfsk en Biltsk. 

Gerard de Jong fan it EBLT, Jelske Dijkstra fan Mercator Europeesk Kennissintrum en Jacob Roep fan Tresoar fersoargen in moaie yntroduksje oer de ferskillende lytse talen en ús meartalige provinsje. De studinten diene dêrnei in spul mei ferskillende stellingen, om sa sichtber te meitsjen hoe’t studinten omgeane mei talen. 

Tsjikke van der Veen: “Mei dizze moarn kreëarje wy bewustwêzen by de studinten fan dy meartaligens yn ús provinsje en se ûnderfine dat it handich is om mear talen prate en ferstean te kinnen yn dizze toeristyske sektor. Dat kin bygelyks liede ta it bewust kiezen foar in kardiel (keuzedeel) Frysk of in oare taal yn de oplieding.”

By in feestlike dei as Europeeske Dei fan de Talen heart ek oranjekoeke.

Oer de organisaasjes

It EBLT is in koepelorgaan dat de promoasje en beskerming fan de minderheidstalen yn Nederlân neistribbet. Der binne mear as tweintich EBLT-lidorganisaasjes, dy’t harren ynsette foar it Frysk, it Nedersaksysk, it Biltsk en it Papiamentu.

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen is ûnderdiel fan de Fryske Akademy en hat as missy it opdwaan, tapassen en it fersprieden kennis op it mêd fan meartaligens en taallearen. De fokus fan Mercator leit benammen op de regionale en minderheidstalen yn Europa.

‘Wy binne mbû’ is in gearwurkingsferbân tusken Aeres, Firda en Afûk mei as doel de posysje fan it Frysk yn it mbû it fersterkjen. It is ûnderdiel fan Taalplan Frysk 2030.

Posted on

Jan Kooistra op it ynternasjonale dichtersfestival Transpoesie 2025

Tongersdei 18 en freed 19 septimber hat yn Antwerpen en Brussel it ynternasjonale dichtersbarren Transpoesie plak. It tema dit jier is “turbulent times” en yn dat ramt sil dichter Jan Kooistra in pear gedichten yn it Frysk foarlêze, ûnder oare Jûnskuier yn febrewaris. Dit jier dogge der dichters mei út 16 lannen, dy’t yn harren eigen – lytse of grutte – taal optrede sille. Alle gedichten binne ek oersetten en komme beskikber op de website.

Wa’t hinne wol om Jan Kooistra te sjen en te hearren, dat kin fansels! Hy treedt op tongersdei 18 septimber op yn it Letterenhuis yn Antwerpen tusken 19.00 en 21.30 oere, mar middeis binne der ek al mooglikheden om yn kontakt te kommen mei de ferskate dichters. Op freed 19 septimber binne der wer optredens, mar dan yn Poetik Bazar yn Halles de Schaerbeek, Brussel, tusken 17.00 en 19.00 oere.

Jan Kooistra is berne op 15 febrewaris 1959 yn Wâlterswâld. Hy wennet op it stuit yn Anloo en wurket as dosint Nederlânsk op it Praedinius Gymnasium yn Grins. Kooistra debutearre yn it literêre tydskrift Hjir, dêr’t er fan 1983 oant 1998 diel útmakke fan ‘e redaksje. Sûnt 2018 is er lid fan it Frysk dichterskollektyf Rixt. Op de webside binne dêr gedichten fan him te finen. Foar it Frysk literêre tydskrift Ensafh skriuwt er ek gedichten en publisearret er geregeld resinsjes.

De dielname fan Jan Kooistra oan Transpoesie 2025 wurdt mei mooglik makke troch It Skriuwersbûn, dichterskollektyf RIXT en it Jan Roelof Geertsmafûns.