Sûnt 2010 wurdt yn it lêst fan novimber yn Ljouwert de Fedde Schurerlêzing holden, organisearre troch de Ried fan de Fryske Beweging, yn ‘e mande mei Tresoar, de Fryske Akademy en de Leeuwarder Courant. Oan ‘e râne fan Europa is it oarloch, al hast twa jier yn Oekraïne en sûnt koart ek yn Israel/Palestina. Dêrom stiet de lêzing dit jier yn it teken fan de fraach oft pasifisme noch in opsje wêze kin om de frede yn ‘e wrâld te bewarjen of te krijen. Is it driigjen en byneed brûken fan militêr geweld needsaaklik of kin it ek sûnder?
Fedde Schurer (1898-1968), dichter/sjoernalist/politikus, wie pasifist. As sadanich hat er lid west fan ‘Kerk en Vrede’, dat nammers noch altyd bestiet.
Der binne dizze kear twa sprekkers útnûge, ien út de pasifistyske hoeke en ien dy’t as militêr nei de problematyk sjocht:
Harry Pals, teolooch en lid fan ‘Kerk en Vrede’ en
Hans van den Brink, luitenant-kolonel b.d. eartiids haad fan de ‘Nationale Operaties van de Luchtmobiele Brigade’.
Nanne Kalma en Ankie van der Meer sjonge lieten fan Fedde Schurer.
De Fedde Schurerlêzing wurdt holden by Tresoar, Bûterhoeke 1 te Ljouwert op sneon 25 novimber 2023. De lêzing begjint om 14.30 oere, de ynrin is fan 14.00 oere ôf.
De Fedde Schurerlêzing “Wurkje, Wenje, Wyn: wat moat wêr yn Fryslân?” hat plak op sneontemiddei 19 novimber, yn Tresoar te Ljouwert, fan 15:00-17:00 oere (ynrin fan 14:30 ôf).
Sprekkers binne Francesco Veenstra, Ryksboumaster; Avine Fokkens-Kelder, deputearre fan de provinsje Fryslân; Sijbe Knol, fraksjefoarsitter FNP, Provinsjale Steaten. De diskusje wurdt laat troch Sander Warmerdam, haadredakteur fan de Ljouwerter Krante. Sjoernaliste Jantien de Boer (Ljouwerter Krante) sprekt in kollum út en der is muzyk fan Sytse Haima en Menzo Rohn.
Omrop Fryslân, de Leeuwarder Courant, het Friesch Dagblad bondelje de krêften om sjoernalisten op te lieden yn de Fryske taal en kultuer. Se begjinne mei in traineeprogramma foar jonge sjoernalisten. Foar it ûnderwiisdiel dêrfan wurkje de mediabedriuwen gear mei de Afûk en de Ryksuniversiteit fan Grins (RUG). De provinsje Fryslân makket it inisjatyf mei mooglik mei in bydrage fan goed 200.000 euro, ferspraat oer trije jier. Dêrmei kin de helte fan de traineeplakken finansiere wurde.
It giet foarearst om in projekt foar trije jier, dêr’t jierliks trije jonge sjoernalisten oan mei dwaan kinne. Sy kinne harren ûntwikkelje op it mêd fan de Fryske taal, kultuer, skiednis, sjoernalistyk en aktualiteit. De trainees dogge praktykûnderfining op by de redaksjes fan de trije media en folgje dêrnjonken in opliedingsprogramma. Dat programma wurdt yn gearwurking mei de Afûk en de RUG útwurke. It doel is in kurrikulum te ûntwikkeljen dat op termyn ek brûkt wurde kin yn de opliedingen fan studinten sjoernalistyk en Frysk. Dêrmei wolle de partijen de kwaliteit fan it Frysk yn de media yn stân hâlde en fierder ferbetterje en dêrnjonken Frysk sjoernalistyk talint behâlde foar de takomst.
Foto: Omrop Fryslân
De taal fan it publyk De Fryske mediabedriuwen steane noed foar de Fryske taal, kultuer en identiteit, sa jouwe haadredakteuren Ria Kraa (Friesch Dagblad) en Sander Warmerdam (Leeuwarder Courant) oan. Warmerdam: “It is wichtich dat ús sjoernalisten de taal fan it hert fan ús publyk begripe, prate en skriuwe kinne.” Ingrid Spijkers (haadredakteur fan Omrop Fryslân) follet oan: “Foar de Fryske taal en kultuer is no gjin omtinken yn de stúdzjes sjoernalistyk. Dêrom pakke we dit mei-inoar, en mei de ûnderwiispartners, op.”
In wichtich inisjatyf De taalûnderrjochtynstelling Afûk en de ôfdieling Fryske taal- en letterkunde fan de RUG binne by de tarieding en útfiering fan it opliedingstrajekt belutsen. “Dit inisjatyf is wichtich om’t der sa mear sjoernalisten komme dy’t Frysk skriuwe kinne en dy’t boppedat better op ‘e hichte binne fan de Fryske taal en kultuer”, seit heechlearaar Fryske taal- en letterkunde prof. dr. Goffe Jensma. Direkteur Alex de Jager fan de Afûk: “It ferhaal fan Fryslân sa autentyk mooglik fêstlizze yn de taal fan de minsken út de regio, dat is wêr’t wy as Afûk mei dizze nije talinten én de hjoeddeiske betûfte sjoernalisten graach fierder oan wurkje.”
Oer Omrop Fryslân Omrop Fryslân is de regionale publike omrop foar elkenien dy’t him mei Fryslân ferbûn fielt. De organisaasje makket ferhalen dy’t ynformearje, ynspirearje en amusearje en bringt de kontint fia ferskillende platfoarmen lykas radio, telefyzje en online kanalen.
Oer Friesch Dagblad en Leeuwarder Courant It Friesch Dagblad en de Leeuwarder Courant binne ûnderdiel fan NDC mediagroep, fêstige yn Ljouwert en Grins. NDC mediagroep is ek útjouwer fan Dagblad van het Noorden en mear as 35 nijs- en wykblêden en sy beheart rom 50 digitale regionale kanalen. NDC leaut yn ûnôfhinklike sjoernalistyk en foarsjocht mear as 2 miljoen minsken yn Noard-Nederlân fan nijs en ynformaasje.
Zes filmmakers uit Ierland gaan in Friesland in elf dagen ieder een korte speelfilm maken. Vijf Friese filmmakers doen hetzelfde, maar dan in Ierland.
De elf films worden volgend jaar vertoond tijdens een filmfestival dat op hetzelfde moment plaatsvindt in zowel Leeuwarden als in het Ierse Galway (in 2020 Culturele Hoofdstad van Europa). Het idee voor het maken van de elf films is ontstaan tijdens een reis naar Rijeka in Kroatië, zegt Joris Hoebe van het Friese filmplatform New Noardic Wave (NNW).
It 50e dossier is The Romansh language in education in Switzerland. Op dizze ynteraktive map binne alle dossiers en de lokaasjes te finen.
It publisearjen fan de Regional Dossiers series is ien fan Mercators kearntaken. Elk dossier beskriuwt it ûnderwiis yn in minderheidstaal yn in regio yn Europa, mar sûnt in tiid ek bûten Europa. Minderheidstalen sjogge it faak as in statussymboal as harren taal yn in Mercator dossier fêstlein is. It publisearjen fan it 50e dossier wie dan ek oanlieding foar in feestje.
It ferslach fan de Ljouwerter Krante oer it 50e dossier is hjir te lêzen.
