Tag: Obe

Posted on

Frijwilligers fan start mei it tagonklik meitsjen fan Fryske finzenisregisters

Yn it argyf fan Tresoar wurde ynskriuw- en kontrôleregisters fan finzenissen yn Fryslân bewarre. Dizze registers befetsje de ynskriuwingen fan fertochten/feroardielden en mear ynformaasje oer de finzenen, lykas it sinjalemint. Dy Fryske finzenisregisters binne al digitalisearre, mar noch net online beskikber. It is nammetlik bêst in put: mei elkoar binne sa’n 42.000 scans dy’t ynfierd wurde moatte.  

 Detailfoto’s fan de Fryske finzenisregisters (Foto’s: Tresoar, Haye Bijlstra)

Traliewerk
Om dizze registers foar elkenien tagonklik te meitsjen hat Tresoar op 13 april in nij projekt lansearre op it lanlike crowdsourcingsplatfoarm VeleHanden ûnder de namme ‘Traliewerk’. Frijwilligers kinne har oanmelde op de webside en dan oan de slach mei it ynfieren fan gegevens út de registers. It giet om sa’n 400 registers fan 25 ferskillende ynstellingen yn Ljouwert, It Hearrenfean, Snits en Harns út de perioade 1797 – 1921. 

Foar minsken dy’t net langer wachtsje kinne en benijd binne oft se kriminele foarâlden hiene: it is al mooglik om te ûntdekken oft in (fier) famyljelid fêstsitten hat. Yn de tentoanstelling ‘Rjocht of Unrjocht? Wanhoop en woede om de Hogerhuis-zaak‘ yn Obe by Tresoar fertelle we hoe’t it kriminele ferline fan famyljes útsocht wurde kin.

Posted on

Nije tentoanstelling ‘Rjocht of Unrjocht? – Wanhoop en woede om de Hogerhuis-zaak’ yn Obe by Tresoar

Binne de trije bruorren Keimpe, Marten en Wybren Hogerhuis mei rjocht en reden feroardiele ta jierrenlange selstraffen of net? Op 16 febrewaris iepenet Obe by Tresoar de nije tentoanstelling ‘Rjocht of Unrjocht? – Wanhoop en woede om de Hogerhuis-zaak’. Yn de tentoanstelling wurdt dizze ferneamde rjochtsaak oer in ynbraak ‘weriepene’. Untdek de ins en outs oer de ynbraak mei bewizen en tsjûgeferklearringen en oardielje sels: binne de bruorren skuldich of ûnskuldich?

De bruorren Hogerhuis út Bitgum wurde yn 1896 feroardiele ta jierrenlange selstraffen. Keimpe, Marten en Wybren moatte seis, alve en tolve jier sitte yn de Ljouwerter Blokhúspoarte. Se binne oppakt as fertochten fan in ynbraak, mar binne se wol skuldich? De rjochtsaak ropt in soad fragen op en tsjûgen jouwe tsjinstridige ferklearringen. It folk is ferbjustere oer it fûnis. Woe justysje in foarbyld stelle? Spile it in rol dat de bruorren sosjalisten wienen? Wie der sprake fan klassejustysje? De saak krige sels lanlike bekendheid doe’t advokaat en sosjalistysk foarman Piter Jelles Troelstra him dermei bemuoide.

De tentoanstelling ‘Rjocht of Unrjocht? – Wanhoop en woede om de Hogerhuis-zaak’ is te sjen fan 16 febrewaris oant en mei 11 juny yn Obe by Tresoar, Heer Ivostraatje 1 yn Ljouwert.

Mear ynformaasje oer de tentoanstelling is te lêzen op tresoar.nl.

Posted on

Bosk by Obe – Als bomen kunnen wandelen

De kulturele produksje ‘Als bomen kunnen wandelen’ by Obe, poadium foar Fryske kultuer, fertelt dizze simmer tusken 7 maaie en 14 augustus it ferhaal achter Bosk: de mear as tûzen seis, sân meter hege beammen dy’t troch de binnenstêd fan Ljouwert ‘kuierje’ en fia alve lokaasjes úteinlik op it Aldehoustertsjerkhôf einigje.

De kuierjende bosk is basearre op it essay Planet Paradise fan Bruno Doedens, artistyk lieder fan Bosk. Yn dit essay ropt er op it ferhaal fan de ierde op ’e nij te skriuwen. Net allinne de natuer hat dêr baat by, de minske ek. We hawwe nije ferhalen nedich dêr’t we yn leauwe kinne, want it ferhaal fan no is te belêstend foar de ierde. De kulturele produksje ‘Als bomen kunnen wandelen’ draacht dat boadskip út mei in multydissiplinêr programma wêryn it Boskpoadium in sintrale rol spilet. It fertelt en ûndersiket de sintrale fraach fan Bosk: wat kinne we leare fan beammen?


 Fan rûp nei flinter

Yn Obe makket de besiker de transysje fan ego-tinken nei eko-tinken, de transysje fan rûp nei flinter. De minske: warber, ûndernimmend en by steat ta bysûndere prestaasjes. Fan komplekse organisaasjestruktueren oant ûnfoarstelbere technyk en ymminse bouwurken: de minske kin én docht it allegearre. De oare kant? De minske tinkt foaral oan de minske, en net sa bot oan de ierde. Hoe transformearje we ús ego-tinken yn eko-tinken?

Plantsje in beam-belofte

By in besite oan Obe falle in seis meter grutte stielen rûp en flinter fuort op. By de start binne se noch keal, mar besikers wurde útnûge lapkes stof oan de rûp of flinter te knoopjen. Mei dat ritueel ferbine se har oan de belofte in beam te plantsjen, en dêrnei it leafst nóch in beam op elke kommende jierdei. As betankje oan de ierde. Alle lapkes stof soargje derfoar dat de rûp en flinter oan de ein fan de produksje in eksploazje fan beloften binne.

Boskpoadium

It Boskpoadium is it multydissiplinêre programma fan ‘Als bomen kunnen wandelen’ dat net foar neat yn de eko-romte is: dêr wêr’t we ús in foarstelling meitsje fan de wrâld fan moarn. Keunstners, artysten, makkers, partners en publyk wurde útnûge om mei te tinken, te meitsjen, te ûndersykjen en te presintearjen by de sintrale fraach ‘wat kinne we leare fan beammen?’ Dêrmei wurdt Obe in libben publyksplak.

Yn Boskpoadium siket Tresoar bewust de gearwurking mei ferskate kulturele organisaasjes, artysten of kollektiven dy’t as kurator fan it programma fungearje. Dat liedt ta in breed ferskaat wykeinprogramma, lykas in jûn mei livemuzyk, workshops op it mêd fan duorsumens, in performance of in jûn mei spoken word, dichtkeunst en rap.

Bosklab

Yn it Bosklab wurkje sa’n fiifentweintich makkers oan ferskate artistike projekten dy’t op allerhanne Bosklokaasjes binne. Elke trije wiken is in oare makker oan it wurk yn it Bosklab, ynspirearre troch de sintrale fraach wat we fan beammen leare kinne om ússels op ‘e nij út fine te kinnen. Dy makkers jouwe by it Boskpoadium in koart optreden dêr’t se mear oer har projekt fertelle.

Oprop en mear ynformaasje

Mear ynformaasje oer ‘Bosk by Obe – Als bomen kunnen wandelen’, it Boskpoadiumprogramma en de oprop fan Tresoar oan it publyk om in kollektestik te dielen oer de skiednis fan bosk en natuer yn Fryslân, is te finen op de webside fan Tresoar.

‘Bosk by Obe – Als bomen kunnen wandelen’ is in gearwurking fan Tresoar en Arcadia.

Posted on

Tresoar is al 20 jier de skatkeamer fan Fryslân!

Tresoar bestiet dit jier 20 jier! De skatkeamer fan Fryslân traktearret dy yn it jubileumjier op allerhanne ekstra aktiviteiten. Mei de toer Tresoar komt nei dy ta! giet Tresoar de provinsje yn om de bysûndere ferhalen fan dyn wenplak nei dy ta te bringen. Dêrneist litte meiwurkers fan Tresoar alle wiken – it hiele jier lang – online har persoanlike topstikken sjen. En dat is noch net alles: Tresoar is nammentlik benijd nei dyn persoanlike ferhaal of topstik! Want ferhalen fan no fertelle ús letter mear oer ús ferline, ús wearden en ús hoop. Om dy reden docht Tresoar de oprop om safolle mooglik ferhalen te dielen mei de hashtag #mijnverhaalvanfryslan.

Tresoar komt nei dy ta
Untdek de bysûndere ferhalen dy’t yn dyn wenplak te finen binne. Tresoar bringt de Fryske skiednis nei dy ta! Bert Looper, âld-direkteur fan Tresoar, fertelt it ferhaal by dy op lokaasje en giet mei dy yn petear oer de rol fan skiednis foar de takomst fan dyn doarp of stêd. Dus bist benijd nei it ferline én wolst mei elkoar foarútsjen? Op tresoar.nl kinst dyn doarp of stêd oanmelde.

Diel dyn ferhaal of persoanlike topstik #mijnverhaalvanfryslan
Dyn ferhaal makket it ferhaal fan Fryslân fan eartiids kompleter, fertelt it ferhaal fan Fryslân fan no en foarmet it ferhaal fan Fryslân fan letter. Dêrom is Tresoar benijd nei dyn persoanlike ferhaal of topstik! Want ús hjoeddeiske Fryske mienskip is ferskaat en sit fol ferhalen. Ferhalen dy’t ferteld wurde moatte sadat se ûnderdiel wurde fan it takomstich kollektyf ûnthâld fan Fryslân. Dus diel dyn ferhaal of topstik yn in berjocht of fideo op Facebook of Instagram mei de hashtag #mijnverhaalvanfryslan en tag trije freonen om itselde te dwaan. Fleurige of fertrietlik ferhalen, ferhalen fan no of fan langer lyn, koart of lang: alles mei! As it mar in link mei Fryslân hat. Mei elkoar sjogge we mear fan Fryslân en mear fan elkoar!

Septimber feestmoanne: iepen dagen Tresoar én in kulturele produksje yn Obe
Altyd al witte wollen watfoar skatten yn de skatkeamer fan Fryslân ferburgen lizze? By de iepen dagen fan Tresoar op 10 en 11 septimber komme dy skatten foar it ljocht! Ek is de kulturele produksje Skatkeamer fol ferhalen fan septimber ôf te sjen yn Obe, mei yndrukwekkende ferhalen fan fiifentweintich bekende en ûnbekende histoaryske Friezen.

Mear ynformaasje oer de iepen dagen en de kulturele produksje Skatkeamer fol ferhalen wurdt letter dit jier bekend makke op de socialmediakanalen fan Tresoar en op tresoar.nl!

Koarte weromblik op 20 jier Tresoar
Yn septimber 2002 ûntstie Tresoar troch in fúzje fan de Provinsjale Biblioteek, it Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesintrum (FLMD) en it Ryksargyf. Dit jier is it 20 jier lyn dat de trije organisaasjes fusearren. Ryksargivaris Douwe de Vries waard de earste direkteur fan Tresoar. Bert Looper folge him yn 2007 op. Rien Vrijenhoek is sûnt foarich jier de hjoeddeistige ynterim-direkteur fan Tresoar.

Ien fan de earste hichtepunten fan Tresoar wie de besite fan prins Willem-Alexander en syn frou prinses Máxima oan Tresoar, begjin 2003. Se kamen om de nije ynventaris fan it stedhâlderlik argyf yn ûntfangst te nimmen. Der folgen mear hichtepunten lykas it projekt ‘Grutte Pier De Famylje’. Elkenien yn Fryslân en dêrbûten koe in kertiersteat ynfolje en útsykje litte oft hy/sy besibbe is oan de grutte frijheidsstrider. Mear as tûzen stambeammen út 31 lannen waarden ynstjoerd. Ek doe’t hûnderten minsken út allerhanne lannen Tresoar besochten yn it kulturele haadstêdjier yn 2018 en dat Obe, poadium foar Fryske kultuer, yn 2019 ûnderdiel waard fan Tresoar binne heuchlike mominten.

Tresoar hat as misje kultueroerdracht: it ferbinen fan ferline, no en takomst, fan kennis en ûnderfiningen, fan kultueren en generaasjes. Tal fan lêzingen, ekskurzjes, workshops, literêre jûnen, tentoanstellingen en grutte kulturele eveneminten en projekten foar in breed publyk hat Tresoar yn de ôfrûne jierren organisearre om oan dy misje te foldwaan. Troch de hieltyd fierdergeande digitalisearring is it mooglik hieltyd mear ynformaasje oer Fryslân online te ûntdekken en duorsum te bewarjen.

Posted on

It Literêr Sirkwy by tentoanstelling Kor Onclin

Op freedtejûn 1 april hâldt Frysk Dichterskollektyf RIXT wer in Literêr Sirkwy. Dizze kear wurdt de jûn organisearre yn gearwurking mei Tresoar. It wurk fan byldzjend keunstner Kor Onclin foarmet de oanlieding. In seleksje út it wurk fan Onclin is te sjen yn de tentoanstelling Ferwûndering & Ûngerêstens yn Obe, poadium foar Fryske kultuer. Ferskate dichters fan RIXT hawwe op útnûging fan Tresoar poëzy skreaun by skilderijen fan Kor Onclin. Guon fan dy gedichten, ynklusyf in pear fan Onclin sels, binne opnommen yn de tentoanstelling.

Kor Onclin (Ljouwert, 1918-2003) wurke yn in lyrysk en abstrakt ekspressionistyske styl. Syn kleurgebrûk is faak oerdiedich. In troch Onclin skildere kop is in lânskip, dêr’t it libben syn spoaren trochhinne lutsen hat. Onclin wie altyd op ‘e syk nei de ferwûndering: it finen en op ‘e nij finen dêrfan. Fan 1978 oant 2002 wennet en wurket er mei syn frou Marleen yn it Frânske doarp Privas yn de Ardèche. Syn kleuren krigen dêr noch mear helderheid, syn styl waard der noch persoanliker en yntinser.

Dichteres Griet Westra skreau in haikû by it skilderij Upside-down út 1995. 

fielst dy sûnder siel
sa blau, dyn wrâld sa readrau
do rinst dwers troch my

Oare dichters fan wa’t poëzy yn de tentoanstelling te lêzen is, binne Tryntsje van der Veer, Edwin de Groot en Syds Wiersma. Sy litte har gedichten op 1 april klinke by de doeken fan Onclin. De dichters Carla van der Zwaag, Mees van Rijswijk, Dêrgjitr en eilândichter fan Skylge, Ina Schroders-Zeeders, binne ek presint. Dêrnjonken fertelt Marleen Onclin it ferhaal fan it libben, de ynspiraasje en de keunst fan har man. 

De Biltske muzikanten Jan de Vries en Ruben Bus meitsje muzyk. In jûn sûnder muzyk is gjin Kor Onclin-jûn. As keunstner socht Onclin de eigen minske- en stimmuzyk. Hy spile boppedat graach jazz. 

De jûn wurdt ôfsletten mei in iepen poadium. Dichters dy’t optrede wolle, kinne har oanmelde by ynfo@rixt.frl

De literêre jûn wurdt mooglik makke troch in subsydzje fan de gemeente Ljouwert.

Datum: 1 april 2022
Plak: Obe, poadium foar Fryske kultuer – Oldehoustertsjerkhôf, Ljouwert
Tiid: 19.30 – 21.30 oere (ynrin 19.00)
Tagong: €5
Oanmelde fia ynfo@rixt.frl

Posted on

Tentoanstelling ‘Kor Onclin: Verwondering & Verontrusting’

Rasskilder Kor Onclin (Ljouwert, 1918-2003) hâldt fan it libben en ferwûnderet him alle dagen oer de skjintme fan de dingen. Hy toant hertstochtlik en útsprutsen de skjintme fan in lânskip en syn fassinaasje foar de minske. De kleuren fan Kor Onclin binne dy fan in pasjonearre en yntins libjende minske, mar yn syn palet sitte ek tinten dy’t in oare kant fan him sjen litte. Fan 6 maart o/m 3 maaie 2022 presintearret Tresoar it fassinearjende wurk fan Onclin yn de tentoanstelling Kor Onclin: Verwondering & Verontrusting. De tentoanstelling is te sjen yn Obe, poadium foar Fryske kultuer, ûnderdiel fan Tresoar. 

Besibbens, Ferwûndering & Ungerêstens, Portret en Spul

Mei in seleksje skilderijen en objekten wurdt oan de hân fan fjouwer tema’s Onclin syn wurk presintearre.
Besibbens, dêr’t keunst, muzyk en poëzy by elkoar komme. Fryske dichters binne útnûge om in gedicht te skriuwen ynspirearre op in keunstwurk út de tentoanstelling. In oantal gedichten is opnommen yn de tentoanstelling.
Ferwûndering & Ungerêstens, oer ferwûndering oer alles wat de wrâld, de minske en de natuer te bieden hat en tagelyk de ûngerêstens oer destruktive krêften yn de wrâld en wat minsken elkoar oandogge. 
Portret oer it ‘wêzen’ fan de minske, dêr’t Onclin laach foar laach nei siket. De kreëarre personaazjes fan Onclin toane it gemoed: ferwûndering, earnst, humor, myldens en moederaasje. 
Spul, karakteristyk troch de mear geometrysk abstrakte foarmen, it ûnbefongene, spontane en oarspronklike. 

It ûntwerp fan de tentoanstelling is ta stân kaam yn gearwurking mei ûntwerpburo LOKAALWERK. De gearstalling fan tekst en byld is dien yn gearwurking mei Marleen Onclin.

Lêzing Spel met verf troch Marleen Onclin

Wat is it ferhaal fan Kor Onclin? Hoe seach syn libben derút? Hoe stie er yn it libben en wat fertelt er mei syn keunst? Marleen Onclin jout dy antwurden yn har lêzing Spel met Verf op 24 maart yn Obe.

Literêre jûn mei dichterskollektyf RIXT

Op 1 april is der in literêre jûn yn Obe. Acht dichters fan Frysk Dichterskollektyf RIXT drage har gedichten foar dy’t se skreaun hawwe by it wurk fan Kor Onclin. Nei de optredens fan de dichters is it poadium frij foar wa’t it moai fynt om in gedicht foar te dragen. Ek sil der muzyk te hearren wêze.

It folsleine programma komt op de webside fan Tresoar.

Posted on

Tentoanstelling Vierspanning yn paviljoen Obe

Ekspressyf, kleurryk en besiele mei in ûnbidige ferbylding – dat tekenet it wurk fan Horst Dijkstra, Anne Feddema, Henk Krist en Eddy Sikma. Oant en mei 27 febrewaris 2022 presintearjret Tresoar yn gearwurking mei Museum Belvédère Vierspanning: in eksposysje mei in greep út resint wurk fan de fjouwer Fryske skilders. De tentoanstelling is te sjen yn Obe, it paviljoen foar Fryske kultuer, ûnderdiel fan Tresoar.

Fiering fan in jubileum

De tentoanstelling Vierspanning fiert it jubileum (25 + 1) fan de gearwurking fan de keunstners. De earste mienskiplike eksposysje fan de fjouwer skilders yn 1995 hie de iroanyske titel ‘Een kwart Christus in zicht’. Sûnt foarmen se by gelegenheden in keunstnersgroep, in soarte fan ‘vierspan’. Yn de ôfrûne desennia gienen alle skilders, eigensinnich en dwers, har eigen figurative wegen. Hoewol’t se har eigen kleuretaal ûntwikkele hawwe, is der ek in dúdlik ferbân te sjen: har kleurrike wurk wurdt dreaun troch in ûnbedimme ferbylding.
 

Unike dûbeleksposysje

Vierspanning is in unike, ynterdissiplinêre dûbeleksposysje. Letter yn 2022 toant ek Museum Belvédère wurk fan de keunstners. De eksposysjes toane foaral resint wurk fan it bysûndere fjouwerspan. Yn de tentoanstellingen binne de krêft en de spanning fan kleurgebrûk sichtber yn de keunstwerken dêr’t letterlike en figuerlike lânskippen, persoanlike ferhalen, humor, irony en dreambylden sintraal yn stean.

Katalogus

De tentoanstelling is ferrike mei in byhearrende katalogus dêr’t de keunstwurken yn te bewûnderjen binne. Fotografe Tryntsje Nauta makke foar dizze katalogus foto’s fan de wurken en fjouwer yntrigearjende portretten fan de skilders. Oer elke keunstner binne koarte artikels skreaun en by inkelde skilderijen binne frije literêre reaksjes te lêzen yn de foarm fan poëzy en proaza. Dy bydragen binne skrean troch jong talint en mear fêstige (lokale) skriuwers. It foarwurd is skreaun troch Bert Looper en de ynlieding troch Anna Tilroe.

Mear ynformaasje

Benijd wurden nei de ferbyldingskrêft fan it Fryske fjouwerspan? Dan bisto fan herte útnûge dy ûnder te dompeljen yn kleure-eksploazjes fan it wurk fan Horst Dijkstra, Anne Feddema, Henk Krist en Eddy Sikma. Sjoch hjir foar de aktuele iepeningstiden fan Obe.

Posted on

ETALAAZJE: it simmerprogramma fan Tresoar yn Obe

Yn de grutste etalaazje fan Ljouwert etalearje jonge Fryske makkers dizze simmer fan 5 juny oant en mei 28 augustus harren wurk yn de ynteraktive, hieltyd feroarjende eksposysje ETALAAZJE. Trije moanne lang meitsje Marc Henri Queré, Marleen Stoelwinder en Nick Veenstra de tsjinst út yn Obe, it poadium foar literatuer, keunst en taal. Sy sette dêrby net allinnich harren eigen wurk, mar ek harsels yn de etalaazje en nûgje hjirby oare makkers út.

ETALAAZJE

Wat betsjut Fryslân en ‘it Fryske’ foar de jonge makker? Wat docht it lânskip, wat helje sy út de skiednis en hoe meitsje sy dêr ien gehiel fan? Yn ETALAAZJE meitsje de Fryske keunstners wurk wêrmei’t sy dy betsjutting, harren manier fan sjen en opfettings ta útdrukking bringe. ETALAAZJE is in hieltyd feroarjende ekspo, ‘makerspace’ en shop en is fergees tagonklik. Mei aktiviteiten fariearjend fan konserten mei Fryske muzyk en it ûntdekken fan ferhalen oer Ljouwert oant podcasts oer Keli Koti en in boekpresintaasje stiet Obe de kommende moannen yn it teken fan Fryslân en jonge Fryske makkers.

Kykdoaze, sjop en makkersplak

Yn it makkersplak wurdt er yn de hiele perioade troch de makkers wurke. Fan Obe út publisearret Marc periodyk foto’s út syn ‘Verleden in heden’-rige. Dêrmei hopet hy ferhalen op te heljen dy’t Ljouwerters en Friezen fan jong oant âld yn Obe bringe kinne. Ek Nick sil yn Obe oan de slach. Hy orkestrearret trije opnames mei ferskate Fryske muzikanten. Dy wurde yn augustus útbrocht. Marleen sil yn it makkersplak oan de slach mei argyfmateriaal fan Tresoar en ferwurket dat yn nij wurk.

Ek oare jonge keunstners krije de kâns om harren wurk te etalearjen. De kykdoaze is in eksposysje yn de eksposysje en sichtber fan de bûtenkant fan Obe út. Yn kubussen wurdt dêr yn fjouwer perioades fan trije wiken in ferskaat oan wurk etalearre fan oanstoarmjend talint. Kinst mar net genôch krije fan alle moaie dingen dy’tsto sjochst yn Obe? Yn de sjop kinst it wurk fan de eksposanten en oare jonge Fryske makkers keapje. Tink oan prints, shirts, postkaarten en lp’s. Der is genôch te sjen en te dwaan by ETALAAZJE!

Tagong

Fan sneon 5 juny ôf fan 11.00 oant 17.00 is elk herte wolkom by Obe om ETALAAZJE te besjen! Fanwege de koroanamaatregels meie der op syn heechst tsien persoanen tagelyk de eksposysje besjen. Hâld de webside en sosjale mediakanalen fan Tresoar yn de gaten foar de lêste ETALAAZJE updates. Folgje ETALAAZJE ek op Instagram foar foto’s fan it wurk fan de trije jonge makkers wilens de eksposysje meitsje.

ETALAAZJE is it simmerprogramma fan Tresoar en Koen Haringa is de kurator. It ûntwerp en de realisaasje fan de ynrjochting is fan Arjen van der Zwaag. Obe is ûnderdiel fan Tresoar.