De provinsje sil op 19 juny beslute oer de taalnota ‘Fansels Frysk’. Dêr steane moaie plannen yn. Dy kinne it Frysk foarút helpe. Mar deputearre steaten hawwe it jild der net foar oer. Se wolle sels besunigje. Dêrtroch steane de ambysjes faai. Tekenje en ferspried dêrom de petysje fan de Rie foar de Fryske Beweging, dy’t it EBLT stipet, en lit jo lûd hearre. Provinsje, kear dit op!
Kearn fan it nije taalbelied is, dat de taalfitaliteit stipe wurde moat. Mar it taalkado en tydskrift ‘Heit & mem’ reitsje in grut part fan de subsydzje kwyt. Beide binne bedoeld om âlden oan te moedigjen de Fryske taal oan harren bern troch te jaan. Mercator, dy’t de provinsje helpt om Europeesk ûndersyksjild nei de provinsje te heljen foar taalûndersyk, ferliest sels de folsleine strukturele subsydzje. De Stellingwarver Schrieversronte wurdt flink koarten op de subsydzje, en sawol de Fryske Rie as de Rie foar de Fryske Beweging rikke al harren jild kwyt. Ek oare besunigingen binne net te rymjen mei de ambysjes foar taalfitaliteit.
De provinsje hat ferskate finansjele tafallers hân, mar hâldt no ynienen de hân op de ponge. Yn 2026 is der wer jild. Dêrom freegje wy:
Provinsjale steaten soene beslute moatte om no net te besunigjen, mar de tafallers te brûken.
Praat earst mei de belutsen organisaasjes om te sjen, hoe’t se mei de provinsje ta in oplossing komme kinne. Want dat is oant no ta noch net bard!
Tekenje de petysje
Alle Fryske organisaasjes, wêrûnder it EBLT, lûke tegearre op om dit te kearen. Jo stim hjiryn is och sa wichtich. It lêste wurd is oan Provinsjale Steaten. Lit jo lûd heare en tekenje de petysje: https://www.petities.com/besunigings_op_it_frysk_fan_tafel
In het kader van de Dag van de Zorg vragen de Nedersaksische taalorganisaties aandacht voor streektaal in de zorg. Want veel mensen, zeker ouderen, in noordoost-Nederland spreken nog een Nedersaksische streektaal. Hoe fijn is het als zij in hun eigen taal worden aangesproken? Dat voelt vertrouwd! Daarom ontwikkelen Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Overijsselacademie, het Huus van de Taol, Centrum Groningse Taal en Cultuur en Stellingwarver Schrieversronte mooie projecten om het gebruik van streektaal in de zorg te stimuleren.
Op zondag 12 mei is het de Dag van de Zorg. Op deze dag, de verjaardag van de wereldberoemde Engelse verpleegster Florence Nightingale, worden alle medewerkers in de zorg in het zonnetje gezet. En dat verdienen ze ook, want ze doen fantastisch werk. Wat heeft streektaal dan met zorg te maken? Veel! Want voor mensen die zorg nodig hebben en die van nature een streektaal spreken, is het heel fijn als ze ook echt in die streektaal worden aangesproken. Dat breekt het ijs en schept een band: het voelt voor hen vertrouwd.
Mooie projecten
De Nedersaksische taalorganisaties in Nederland erkennen het belang van streektaal in de zorg. Zij werken aan mooie initiatieven om ervoor te zorgen dat het Nedersaksisch weer vaker klinkt in het verzorgings- of ziekenhuis, de thuiszorg, bij de dokter en op andere plekken waar zorg wordt verleend en ontvangen. Een mooi voorbeeld is het zorgzakboekje, een handige vertaalgids voor verzorgenden die hun cliënten in het Nedersaksisch willen aanspreken. Het zorgzakboekje is inmiddels in het Achterhoeks en Twents uitgebracht, de Drentse versie wordt donderdag 16 mei gepresenteerd en de Veluwse variant wordt op donderdag 23 mei geïntroduceerd.
Lao’w ’s plat praoten!
Een mooi vervolg op het zorgzakboekje zijn de gesprekskaarten ‘Lao’w ’s plat praoten’ die Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers heeft ontwikkeld. Dit zijn 20 kaarten met allerhande ‘vraogen um in ’t Achterhooks an de praot te kommen’. De kaarten zijn voorzien van bijpassende, authentieke Achterhoekse foto’s en bieden mooie gespreksstof in het Nedersaksisch. In Drenthe, Overijssel en Gelderland worden er ook lessen streektaal gegeven op (zorg)opleidingen en vrijwilligers van het Huus van de Taol gaan regelmatig op pad om in het Drents voor te lezen in verzorgingshuizen.
Aandacht waard
Prachtige initiatieven die ertoe leiden dat er weer meer streektaal wordt gesproken in de zorg. De meeste van de initiatieven zijn tegen een relatief kleine vergoeding of zelfs kosteloos aan te vragen door (zorg)instellingen.
Op zaoterdag 23 september weur in Beilen het boek Appèl jongelui van Cees van der Velde feestelijk prissenteerd.
Zien diensttied hef veul indruk op Cees maakt. Zoveul zölfs dat e hum alles nog goed heugen kan. Zó goed, dat e der een boek over schreef. Zodoende bracht e, op zien negenvieftigste, zien eerste boek oet: Appèl jongelui. Hierin beschref e hoe e hum deur de veertien maond militaire dienst henslaon hef. In zien boek staot komische en serieuze veurvallen beschreven en de menier waorop het schreven is, mak daj haost het gevuul kriegt dat Cees naost je zit te praoten.
Het eerste exemplaar weur deur Cees overhandigd an Maria Faber, die hum altied anmoedigd hef um een boek te schrieven.
samenwarking
Dit boek is der kommen deur een samenwarking van de Stichting Stellingwarver Schrieversronte en het Huus van de Taol. Het boek is schreven in de taol van d’Olde Smilde (Hoogersmilde). Umdat het Smildegers kenmarken hef van het Drents en van het Stellingwarfs hebt beide taolinstituten het boek samen oetgeven.
Huus van de Taol Het Huus van de Taolis de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Stellingwarver Schrieversronte De Stichting Stellingwarver Schrieversronte is het instituut veur tael, literetuur, geschiedenis, volkskunde en identiteit in de Stellingwarven
Veurige weke verscheen et ni’jste Stellingwarver boek Hier vuul ik me thuus – de geschiedenis van de twaelf buurtschoppen van West-Stellingwarf. Et doel is dat d’r op termien ok een boek uutgeven wodden zal over de buurtschoppen van Oost-Stellingwarf.
De gemiente West-Stellingwarf telt vandaege-de-dag behalven 26 kleine en grote dörpen ok twaelf bewoonde buurtschoppen. Twieje daorvan greenzen an Oost-Stellingwarf, dat bin Riesberkaampen en Boekelte bi’j Buil. De eren bin Noordwoolde-Zuud, De Miente, et Rooie Dörp, Keuningsbargen, Zeuvenroeden, Euverburen, De Gracht, Schoterziel, De Blauwhof en Munnikezeel. De meerste buurtschoppen kennen een lange geschiedenis, die soms hiel wat ieuwen weeromme in de tied gaot. Zo is bi’jglieks de benaeming Boekelte al zoe’n 500 jaor oold en ontston de buurtschop Euverburen in et jaor 1657.
Verhaelen mit veul (oolde) foto’s
Al een schoffien leden begon et Stellingwarfs tiedschrift De Ovend, op initiatief van doe nog Schrieversronte-direkteur Sietske Bloemhoff, mit een serie verhaelen over de buurtschoppen van Oost- en West-Stellingwarf. D’r kwammen tal van bi’jdregen binnen, zoas van Jelle Roorda, die van oorsprong ofkomstig is van Steggerde en zels in een buurtschop opgruuide. Uutaendelik ontston et idee om now eerst de verhaelen over de buurtschoppen van West-Stellingwarf, anvuld mit ni’je en biezundere wetensweerdigheden, te bundelen in een boek. In et boek bin ok flink wat extra – veural oolde – foto’s en kaorten opneumen.
Kultuur-historisch tiedsbeeld
Disse twaelf unieke verhaelen leveren een slim interessaant kultuur-historisch tiedsbeeld op. Veur de bewoners van de buurtschoppen zels is et mitien een vorm van erkenning van et bestaon d’r van. Dit eerste boek over de Stellingwarver buurtschoppen dreegt bi’j an et veerder ‘op ’e kaorte zetten’ van de unieke geschiedenis van Stellingwarf. Et lat ok et mooie van de streek en et laandschop zien, dat bliekt wel aj’ de verschillende buurtschoppen es bezuken en daor om je henne kieken.
Dronefoto’s
Negen van de twaelf heufdstokken wodden schreven deur Jelle Roorda uut Akkrum; et beschrieven van de buurtschoppen Keuningsbargen (bi’j Hooltpae) en De Blauwhof in de Westhoek was in hanen van Geert Lantinga (Wolvege), wiels et eerste heufdstok deur Henk Bloemhoff (Oosterwoolde) en Dennis Worst (Else) verzorgd wodde. Dat is et heufdstok over Riesberkaampen, krek over de gemientegreens bi’j Buil; iene van de ooldste buurtschoppen van hiel Stellingwarf.
In et boek bin veul oolde en ni’je foto’s opneumen van onder eren Martin van Nieuwenhoven uut Noordwoolde uut die zien archief en Anida de Vries (Akkrum), wiels Iwan van Nieuwenhoven (Noordwoolde) prachtige dronefoto’s van drie buurtschoppen maekte. Veur de aendredaktie zorgde Sietske Bloemhoff uut Ni’jberkoop, die tegere mit Jelle Roorda et boek ok uutgeft. Veur de fraaie vormgeving zorgde BVK Vormgeving van Haulerwiek.
Et boek telt 120 bladzieden, wodde drokt deur Printbase uut Sunt-Jehannesge en is behalven bi’j de uutgevers ok in de boekwinkels van West-Stellingwarf te koop veur € 17,50.
Et wereldberoemde epos Heliand was onderwarp van mar liefst drie lezings op de grote Mannefestaosie Nedersaksische literetuur en tael op 16 september. Iene was van dr. Ingrid Rembold van de Universiteit van Manchester, specialist Middelieuwse geschiedenis. Zi’j publiceerder eerder over de verovering en kristianisering oftewel ‘kerstening’ van de Saksische wereld in de negende ieuw, deur Karel de Grote en zien zeune en opvolger Lodewiek de Vrome.
Et heldendicht Heliand vertelt over leven en starven van Jiezus Kristus. Dat is om de Saksische bevolking van die tied de kristelike leer beter aksepteren te laoten en om die daor vervolgens ok meer gedreven naor leven te laoten. Zodoende wodt Kristus in et verhael veursteld as een feodale lienheer, wiels zien leerlingen as ’t waore de rolle hebben van vezallen. Et vertelde is mingd mit een stok leefwereld van de Saksen en dat is bedoeld veur ’t begriepen en goed annemen van de kristelike leer. Zo hebben zowat alle plaknaemen de vermelding ‘borg’, bi’jveurbeeld in de anduding ‘Romeborg’ veur de stad Rome. Want veur de Saksen was de borg (= ongeveer ‘burcht’) een soorte van bewoonde vesting was en mit dat woord sleut dat an bi’j et beeld van een stad. In et verhael om de geboorte van Kristus henne wo’n de ‘herders’ ok niet veursteld as schepers, mar as oppassers van de peerden. Peerden weren edele dieren in de Saksische leefwereld, schaopen niet.
Karke van Berkoop
Over de Heliand vertelde ok de vertaeler van de ni’je Sallaanse vertaeling, dr. Jan Nijen Twilhaar, ofkomstig uut Hellendoorn, en ok dr. Henk Bloemhoff, de vertaeler van de ni’je Stellingwarver edisie. Eerder verschenen al edisies in et Grunningers, Twents en Aachterhoeks. In de Stellingwarver Heliand wodt in verbaand mit de komst van de kristelike leer in oons gebied ok schreven over de Stellingwarver geschiedenis, de stichting van karken in et gebied en over de meugelikhied dat ok in et Middeleuwse Stellingwarf de Heliand bekendhied had het. De meugelike verbiening mit et aandere Saksische gebied, mit naeme de ‘Duutse’ kloosters Fulda en Corvey, wodt ok bepraot. Zo het de Berkoper karke as eerste petroonsheilige Vitus, en die was in de 9de ieuw de bescharmheilige van de Saksen wodden. Meer raodelachtigheden rond de Berkoper karke wo’n in et boek ansneden, zoas de meugelikhied dat hi’j een poze as heufdkarke van Stellingwarf diend het. Et ni’je boek wodt sierd mit een bekend schilderi’j van de Berkoper karke deur E.B. von Dülmen Krumpelmann (1897-1987).
Nedersaksisch proza en podcast
Et morgengedielte van disse mannefestaosiedag wodde besteded an Nedersaksisch proza en poëzie uut alle hoeken. Zo brocht Willem Jan Teijema, van vroeger uut Donkerbroek, een riegel van zien gedichten in et Stellingwarfs, en hi’j vertelde daorbi’j.
De uutgeveri’je, Keuninklike Van Gorcum in Assen, het ok zorgd veur een podcast daor de Stellingwarver vertaeler in vertelt over aachtergronden. Die podcast is hier te vienen op
Donderdag 30 juni was alweer de dadde dag dat de Expertkemmissie veur et Europees haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden op warkvesite in Nederlaand was. Zoks doen ze om de vuuf jaor, mit extra meugelikheden tussendeur. Disse keer weren ze eerst in Limborg west, daegs teveuren in Liwwadden veur et Fries, en disse 30ste in Stellingwarf veur et Nedersaksisch. Om percies te wezen bi’j de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop. In een bi’jienkomst van half tiene tot nao twaelf ure wodde een algemien gesprek over de pesisie van et Nedersaksisch hullen in verbaand mit de andachtspunten en kriteria uut et Europees haandvest. Dat gesprek was mit ofgeveerdigden van de verschillende taelorgenisaosies in et Nedersaksisch taelgebied, zoas et Huus van de Taol in Beilen, de Overiesselakedemie in Zwolle en et Buro Grunninger tael en kultuur. Ien en aander was koördineerd deur de siktaosie van SONT (Streektaelorgenisaosies Nedersaksisch Taelgebied) in de persoon van siktaoris Henk Bloemhoff, zoks in saemenwarking mit Maxime Huot, siktaoris van de Expertkemmissie.
De gesprekken leupen vlot, in feite an de haand van een vraogelieste van de Raod van Europa. In wezen leup et gesprek an de haand van een vraogelieste. Iene van de andachtpunten was dat bi’j et pebliek nog te min kennis over et Nedersaksisch bestaot en dat sommigen nog altied mienen dat et om een dialekt van et Nederlaans gaot. Dan ontstaot vaeke een negatief beeld en zo hebben meensken minder aorighied an et bruken van et Nedersaksisch of et leren d’r van. De schriftelike beheersing is d’r nog veul te weinig, et tal sprekers lopt nog altied weeromme mar liekt ok hier en daor stabiel. Mar de bi’jienkomst was niet ien en al klaegen: d’r verschienen vri’j wat boeken, d’r wo’n kursussen verzorgd en veur oons Stellingwarver gebied vaalt et biezundere plak in et onderwies op. Men moet op zien minst een ure in ’t jaor op ‘e schoelen mit et Stellingwarfs doende wezen in et kader van De Veerkieker. Et aandere, hiemkunde, is niet verplicht mar bֲödt alle gelegenhied om in et kader van omgevingsonderwies ok et Stellingwarfs in te vlechten. En dat is de oflopen tientallen jaoren ok bi’j aorig wat schoelen vri’j vaeke gebeurd. Aandere regio’s kennen gien verplichting, mar sommigen maeken wel aorig wat materiaol, mit naeme Drenthe. De Raod van Europa het eerder al ‘naor Den Haag toe’ pleit veur een anpak veur et hiele gebied, mit regio-differentiaosie, mar tot now is dat niet wodden. Wel hebben de Nedersaksische orgenisaosies een ni’j groot projekt in veurbereiding, mar dislange kregen ze bi’j de regionaole overheden nog gien geheur.
D’r kwammen plentie aandere onderwarpen op ‘e bodden, zoas de weens dat meensken meer in de eigen taelen lezen moeten kunnen in de plaetselike en regionaole kraanten en aandere media. De LC bi’jveurbeeld citeert en schrift riegelmaotig in et Fries, mar et Stellingwarfs wodt mar montiesmaote bruukt. Veur de regionaole radio en tillevisie kwam van de Expertkemmissie uut et idee om mit een soort statuut te kommen, daor een redaktie him an holen moet veur wat betreft et wel bruken van de regionaole tael. Dat idee kwammen ze op deurdat ze et heurd hadden van de regionaole zender van Limborg: daor is dat zo.
De konfereensies van de Rieks- en lekaole overheden van april wodden ok an de odder steld. De instituten en verienings vunnen dat d’r te min konklusies trokken binnen en ok is niet dudelik wat men vervolgens doen zal. Een uutzundering zal misschien wezen et veurstel van perf. dr. Roeland van Hout en dr. Henk Bloemhoff om over te gaon tot vri’j gebruuk van Nedersaksisch in et bestuurlik verkeer (gemienteraoden, perveensiaole staoten). Heur veurstel hoolt in: een wetswieziging van de Algemiene Wet Bestuursrecht, zodat officieel ok et Nedersaksisch bruukt wodden mag, liek as et mit et Fries al kan .
Ok is veursteld om de zorg veur de erkende taelen op te nemen in de grondwet.
Bestuurslid van de Stellingwarver Schrieversronte Ageeth Bos hiette et gezelschop en de instituutsvertegenwoordigers welkom. Zi’j dee in de gesprekken mit as vertegenwoordiger van de SSR.
De Expertkemmissie was biezunder te spreken over de vrundelike ontvangst deur de jaorige Stellingwarver Schrieversronte, die onder eren et jubileumboek van de jaorige stichting anbeud.
De vergeerdering wodde deur elk ondergaon as noflik en gemoedelik, wiels toch de punties op de i zet wodden. Schrieversrontevri’jwilligers Fettje Alten en Hans Salverda stakken de hanen uut veur catering en infermaosieveurziening, zoas bi’j et Ni’jberkoper medel van een Stellingwarver klokkestoel. Ok et twiemaondeliks tiedschrift De Ovend kwam even in et locht, liek as de Tomkeboekies. Et is nog niet bekend wanneer as de Raod van Europa mit zien aendrepot over de situaosie in Nederlaand komt.
Vuuftig. Gien woord tevule is de titel van et jubileumboek van de Stellingwarver Schrieversronte dat prissenteerd wodde op zaoterdag 25 juni. Op die dag was et jubileumfeest van de stichting die oflopen 29 april vuuftig jaor wodden is.
Wat is d’r veur et Stellingwarfs wat tot staand kommen sund 29 april 1972! Al die plannen die in de oprichtingsvergeerdering naor veuren brocht wodden deur een groepien jonge initatiefnemers: ze bin allemaole uutvoerd. Van Stellingwarfs Woordeboek tot et tiedschrift De Ovend; van et uutgeven van boeken tot et Stellingwarfs in et onderwies. Et is d’r allemaole kommen, en veur veul meensken liekt dat vandaege-de-dag hiel gewoon. En zo moet et vanzels ok wezen: et Stellingwarfs en de Stellingwarver kultuur bin een belangriek onderdiel van de Stellingwarver regio.
In Vuuftig. Gien woord tevule is hiel vule te lezen en te zien wat d’r in die vuuftig jaor tied uut de wege zet is veur et Stellingwarfs en de Stellingwarver streekkultuur. Te lezen én te zien, dus: d’r is zorgd veur plezierig leesbere artikels mit veul ofwisseling tussendeur en hiel veul ofbelings.
De redaktie, die uut Sietske Bloemhoff, Abel Darwinkel en Harmen Houtman beston, zorgde zels veur een flink tal heufdstokken, mar kreeg ok de hulpe van Hendrik Betten, Henk Bloemhoff, Pieter Jonker en Carol Klok. In et boek bin dus hiel veul ofbelings opneumen, mit naeme foto’s. Die kwammen veural van Martin van Nieuwenhoven, oold-heufdredakteur van de Ni’je Oost-Stellingwarver en Anpakken. Mar mit naeme ok Lenus van der Broek, vaaste fotograaf van de SSR, zorgde veur een flinke bi’jdrege. Veur de vormgeving zorgde BVK Vormgeving uut Haulerwiek, wiels et boek, dat veurzien is van een had kaft, drokt wodde deur Printbase uut Sunt-Jehannesge.
Et boek telt 184 bladzieden en is veur € 15,00 te koop.
Om de vuuf jaor komt de Raod van Europa, vertegenwoordigd deur een onofhaankelike Expertkemmissie, naor de verschillende taelregio’s zoas et Nedersaksisch taelgebied. De Raod van Europa wodde in 1949 opricht, vier jaor nao de oorlog dus, om de demekraosie en rechtstaot te bewaeken, meenskerechten overal respekteerd te kriegen en te holen, mit as doelstelling uteraord ok ‘nooit gien oorlog weer’. De warkwieze komt tot utering deur bi’jveurbeeld de instelling van
Et Europese hof veur de rechten van de meenske en van verschillende konveensies en haandvesten. Veur de bescharming van de traditonele, erkende taelen as Nedersaksisch, Fries en Limborgs is in 1998 et Europese haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden in warking steld.
De Expertkemmissie is now woensdag, donderdag en vri’jdag in Nederlaand om mit overheden en taelorgenisaosies te praoten over de vraoge in hoevere Nederlaand de angaone verplichtings naokomt. Zo kommen te spraoke behalven de regionaole taelen ok et Papiaments, et Jiddish en et Romanes, de laeste twie rekent men tot de minderhiedstaelen.
Donderdagmorgen praot de Expertkemmissie in Berkoop, en dat gebeurt mit vertegenwoordigers van zoe’n tien tot twaelf Nedersaksische orgenisaosies. Dat bin behalven de Stellingwarver Schrieversronte dus taelorgenisaosies as et Drentse Huus van de Taol, de Overiesselakedemie in Zwolle, et Ecal in Doetinchem en vertegenwoordigers van et Buro Grunninger Tael en Kultuur, in de stad Grunningen. Ok de hooglerer Nedersaksisch / Grunnings zal anwezig wezen.
Ok op de donderdagmiddag is de Expertkemmssie in Stellingwarf. Dat is op et gemientehuus in Wolvege. Dat komt, de gemiente West-Stellingwarf is veurzitter van de groep van Nedersaksische overheden, en de Raod van Europa komt naor gewoonte naor de regio van zoe’n veurzitterschop. Dan is men deurgaons ok in dat gebied om mit de taelorgenisaosies te spreken. In overleg mit et siktarriaot in Straotsborg het de Nedersaksische koepelorgenisaosie SONT veur de Stellingwarver Schrieversronte keuzen. De Schrieversronte gelt as de ‘ooldste mederne Nedersaksische streektaelinstellings’, en die het kotleden jaorig west.
De Expertkemmissie zal welkom hieten wodden deur Vrouw Ageeth Bos, uut naeme van et bestuur van de Stellingwarver Schrieversronte. Vanuut de Raod van Europa zullen anwezig wezen:
Prof. Dr René DE GROOT (ofkomstig uut Nederlaand, nationaol expert)
Ms Lusine KHARATYAN (ofkomstig uut Armenia)
Prof. Dr Jarmo LAINIO (ofkomstig uut Zweden)
Daornaost kommen twie ambtelike ondersteunders mit, onder wie siktaoris de heer Maxime Huot.
Tiedens de officiële vergeerdering wo’n de officiële bepaolings van diel II van et Europese haandvest deurneumen en wodt de Expertkemmissie daorbi’j deur de anwezige vertegenwoordigers van taelorgenisaosies infermeerd in hoevere beleid uutvoerd wodt dat past bi’j de Europese kriteria. Via de Raod van Ministers van de Raod van Europa wodt dan ok weer de Nederlaanse regering adviseerd. De Raod van Europa telt op ‘t heden 46 lidstaoten
Op zaoterdagmiddag 25 juni is et zoveer! Dan is et grote jubileumfeest van de Stellingwarver Schrieversronte die oflopen 29 april vuuftig jaor oold wodde. Et feest is in en om Eupenlochttheater De Koele in Appelsche*. Bestuur en feestkemmissie verwaachten veul volk om mit mekere dit feest te vieren. De feestkommissie, die uut Ageeth Bos, Hans Salverda en Akkie Zeilstra bestaot, het d’r alles an daon om veur een arg mooi en ofwisselend pergramme te zorgen.
Vanof ien ure de inloop
Middags vanof ien ure is de inloop. Aj’ vanof de Boerestreek et pad naor De Koele volgen, koj’ mitien op et Dichterspad terechte. Verschillende dichters zullen langs et pad uut eigen wark veurdregen gaon. Behalven et dichterspad is d’r ok veul meziek, d’r bin optredens van schrievers en vertellers, en gao mar deur. Veur dat alles is vanzels alliend et podium van De Koele niet genoeg, dat daoromme wodt d’r ok zorgd veur een tente en een peer ere smoeke plakkies. In de tente zal niet alliend een ni’je webstee prissenteerd wodden, mar bi’jglieks ok de ni’je instagramkursus Stellingwarfs. Et pergramme zal tegen vuuf ure oflopen wezen.
Jubileumboek ‘Vuuftig. Gien woord tevule’
D’r bin tiedens de feestelike middag meerdere hoogtepunten, en vanzels lat de kemmissie nog niet et aachterse van de tonge zien… Zo wodt angeven dat de uutrikkinge van de eerste twie exemplaoren van et jubileumboek Vuuftig. Gien woord tevule wezen zal an twie biezundere personen. Mar wie dat binnen? Gien woord tevule… dat dat blift nog even een verrassing! De prissentaosie van et boek, deur veurzitter Klaas van Weperen, zal om twie ure wezen. Veur et boek was een speciaole redaktie aktief, bestaonde uut Sietske Bloemhoff, Abel Darwinkel en Harmen Houtman. In Vuuftig. Gien woord tevule staon veul mooie bi’jdregen van onder meer Hendrik Betten, Henk Bloemhoff, Sietske Bloemhoff, Harmen Houtman, Pieter Jonker en Carol Klok. D’r is liekewel ok veul ruumte veur mooie anekdoten, verhaelen van sutelders, mooie Stellingwarver woorden en uutdrokkings, en hiel veul foto’s van deur de jaoren henne: van begin of an tot now an toe! Daorbi’j bin foto’s uut et eigen archief bruukt, mar de redaktie kreeg ok hiel veul hulpe van Martin van Nieuwenhoven die uut zien kraante-archief van ‘zien’ Ni’je Oost-Stellingwarver veul foto’s beschikber stelde, en van fotograaf Lenus van der Broek, sund jaor en dag de ‘hoffotograaf’ van de stichting. Al mit al is et een echt blaederboek wodden om vaeke nog es even van te genieten. Et omslagontwarp van et boek is van Sietske Bloemhoff, die ok veur de aendredaktie zorgde; veur de prachtige vormgeving zorgde BVK Vormgeving Haulerwiek, wiels et boek drokt wodde deur Printbase in Sunt-Jehannesge.
Nedersaksisch Vocaal Ensemble en boekehoeke
Op ’e feestmiddag is d’r vanzels alle ruumte om nog es even mit oolde bekenden te praoten. Daorveur is d’r plak in de tente, dat die daoromme de naeme Et Praothuus kregen het. In Et Praothuus is mitien ok gelegenhied om te genieten van een bakkien koffie of thee mit wat d’r bi’j. En de Schrieversronte zol de Schrieversronte niet wezen as d’r niet zorgd wodden zol veur een ’boekehoeke’, daor vanzels ok et ni’je boek te koop is! Et boek dat veurzien is van een had kaft en dat 184 bladzieden telt, kost tiedens de feestmiddag €12,50, daornao zal et te koop wezen veur € 17,50.
Iene van de hoogtepunten is wis en zeker ok et speciaole optreden van et Nedersaksisch Vokaal Ensemble, dat zo rond een uur of drieje wezen zal. Et koor zal ongetwiefeld ok lieties in et Stellingwarfs heuren laoten.
Veur iederiene
Et bestuur van de jaorige stichting en de feestkemmissie hopen vanzels dat d’r de 25e juni veul volk naor De Koele komt, en benaodrokken nog es dat et feest niet alliend veur leden is mar, veur iederiene!
Et kuierpad naor De Koele toe is verhadded. Bi’j De Koele bin veurzienings veur meensken die minder mobiel binnen of die gebruuk maeken van een rolstoel.
Ruim een week aandacht voor het Nedersaksisch tijdens de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij
Van 5 tot en met 14 november is het de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij. Streektaalorganisaties in Nederland hebben hun krachten gebundeld en besteden gezamenlijk een dikke week lang aandacht aan het Nedersaksisch schrijven. Met onder andere een streektaalsymposium, een Nedersaksisch café, taalcursussen, boekpresentaties, een streektaaldictee, aandacht voor streektaal in het onderwijs en een nieuw festival voor het Gronings. De Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij is een gezamenlijk initiatief van Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC), Huus van de Taol, IJsselacademie, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Twentehoes en Stellingwarver Schrieversronte.
Bi’jpraoten en Buusboukje
De Dikke Week trapt op vrijdag 5 november af met een streektaalsymposium in Doetinchem, Bi’jpraoten, georganiseerd door Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers. Tijdens het symposium voor liefhebbers en kenners van het Nedersaksisch ligt de focus op het imago van en educatie in streektaal. Het Huus van de Taol in Drenthe brengt tijdens de Dikke Week een speciale herfsteditie van Roet uit met aandacht voor Overijsselse schrieverij en er is een Nedersaksisch Roet café geheel in het teken van de regiotaal. Op maandag 8 november en donderdag 11 november presenteert Centrum Groninger Taal & Cultuur op twee basisscholen in Groningen het Buusboukje, een pocketformaat leerboekje over het Gronings en speciaal ontwikkeld voor kinderen. En er is nog veel meer aandacht voor het Nedersaksisch in de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij tijdens het Oost Gelders Streektaaldictee, tijdens GRN Groninger Festival in Hoogezand – een nieuw festival in en over het Gronings met streektaalmuziek, Groninger literatuur, een taalmarkt, lezingen over taalwetenschap en nog veel meer – en bij Taal an Taofel, met voordrachten van schrijvers en muziekoptredens, in het Drentse Dwingeloo.
Schrieverij en socials
Tijdens de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij besteden de zes Nedersaksische taalorganisaties dagelijks aandacht aan het Nedersaksisch. Op de sociale media kanalen van de organisaties is elke dag een andere schrijver of dichter te zien en te horen met poëzie of proza in het Gronings, Drents, Overijssels, Achterhoeks, Twents en Stellingwervers. Kijk voor meer informatie en alle streektaalactiviteiten tijdens de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij op www.nedersaksisch.com.