Tag: Wet gebruik Friese taal

Posted on

Mercator publisearret hânsum oersjoch fan wetten, ôfspraken en ynstellings oangeande it Frysk

Fryslân is in meartalige provinsje: it Nederlânsk en it Frysk binne beide offisjele talen. Dat makket Fryslân, mar ek de rol fan Provinsjale Steaten, bysûnder. Gjin oare provinsje yn Nederlân hat sa’n wiidfiemjend taal- en kultuerbelied mei safolle eigen foech as Fryslân.

Dat betsjut ek dat Provinsjale Steaten in bysûndere ferantwurdlikheid ha om de provinsje te kontrolearjen op de útfiering fan dat belied en it ryk skerp te hâlden as it giet om it neikommen fan ferplichtings foar it Frysk oer dy’t Nederlân oangien is fia ôfspraken, wetten en Europeeske ferdraggen. Mar wat stiet der eins yn dy wetten en wat binne dy Europeeske ferplichtings no krekt, en hoe is it eins regele mei it Frysk yn it ûnderwiis?

Mei dit struibrief wol Mercator in hânsum oersjoch jaan fan de wetten, ôfspraken en ynstellings dy’t mei it Frysk te krijen ha, ornearre foar beliedsmakkers, bestjoerders, folksfertsjintwurdigers en oare belangstellenden.

lês mear en download it struibrief

Posted on

Marieke Sanders: Evaluatie is de kern van het Handvest

Marieke Sanders yn Tresoar (foto Fryske Akademy, Richard de Boer)

De waarde van het Handvest voor Regionale en Minderheidstalen wordt eigenlijk bepaald door de driejaarlijkse evaluatie. Dat zei Marieke Sanders van de Committee of Experts van de Raad van Europa vrijdag in Leeuwarden. Oud-Europarlementariër Sanders (VVD) ontving hier een position paper van het EBLT naar aanleiding van het feit dat Nederland maar liefst één jaar te laat is met het inleveren van het driejaarlijkse rapport bij de Raad van Europa. “Nederland was ooit één van de eerste vijf landen die het Handvest ratificeerde. Dan is het eigenlijk wel schandalig dat Nederland al voor de tweede keer al meer dan één jaar te laat is”, zei Sanders bij Tresoar.

Volgens de ervaring van Sanders is regelmatige en tijdige evaluatie van het Handvest essentiëel om een goede dialoog tot stand te brengen tussen overheid en minderheden. In de praktijk worden juist vlak voor, tijdens en na de driejaarlijkse evaluatie afspraken gemaakt om problemen aan te pakken. In Nederland zijn er momenteel voldoende issues die volgens Sanders om aandacht vragen. De oud-politica noemde onder meer de positie van het Fries bij de rechtbank, de onzekere toekomst van Omrop Fryslân en de positie van het Nedersaksisch.

Continue reading “Marieke Sanders: Evaluatie is de kern van het Handvest”

Posted on

Taalwet woansdei yn Keamer

De Twadde Keamer praat woansdeitejûn om 20.15 oere oer de ‘Wet gebruik Friese taal’. De wet regelet de posysje fan it Frysk as twadde rykstaal en befestiget dat Friezen yn Fryslân altyd it Frysk brûke meie by de oerheid en de rjochtbank. It giet om in wetsfoarstel fan âld-minister Donner, dat no troch syn opfolger Plasterk ferdigene wurde sil.

De wet regelet net de posysje fan it Frysk yn it ûnderwiis en yn de media. Guon politike partijen hawwe dêrom al oankundige dat se omtinken freegje sille foar de posysje fan Omrop Fryslân.

De posysje fan de omrop komt de kommende jierren mooglik fierder ûnder druk te stean as der op ‘e nij miljoenen besunige wurde moatte troch de publike omroppen. De Twadde Keamer frege steatssiktaris Dekker earder al rekken te hâlden mei de bysûndere posysje fan de iennichste Frysktalige omrop.

 

Posted on

‘Spesjale posysje Omrop’

Steatssiktaris Dekker fan OCW kin it bêste yn de mediawet regelje dat der yn de takomst in folweardich oanbod fan Fryske radio en tv bliuwt. Dat stiet yn it rapport fan de kommisje Hoekstra, dat tiisdeitemiddei oanbean is oan de steatssiktaris.

Neffens de kommisje Hoekstra freget de bysûndere posysje fan de Fryske taal ek om bysûnder belied. Utgongspunten fan dat belied binne, neffens Hoekstra syn advys, in folweardich en breed programma-oanbod yn de Fryske taal. En in eigen regiodekkende stjoerder foar de Frysktalige programmearring.
Continue reading “‘Spesjale posysje Omrop’”

Posted on

Taalwet nei keamer stjoerd

Minister Spies fan Ynlânske Saken hat de nije ‘Wet gebruik Friese taal’ midden yn it simmerreses trochstjoerd nei de Twadde Keamer. Yn de wet wurdt foar it earst wetlik fêstlein dat it Frysk en it Nederlânsk de offisjele talen fan Fryslân binne.

Yn de wet wurdt fierders regele dat Frysktaligen by de oerheid en by de rjochtbank yn prinsipe altiten it rjocht hawwe om Frysk te praten, as se dat wolle. Dat rjocht krije Frysktaligen ek as se foarkomme moatte yn Grins, Assen of Arnhim. Mar fierder giet it oant no ta net.

It Steatekomitee Frysk, de provinsje en ek it EBLT (Europeesk Buro foar Lytse Talen) hawwe der by Spies bot op oanstien om de wet wol troch te stjoeren nei de Twadde Keamer. De Wet gebruik Friese taal giet allinnich oer it brûken fan it Frysk by de oerheid en de rjochtbank. Frysk yn it ûnderwiis en yn de media wurdt yn de nije wet net regele. De wet kundiget fierders oan dat der in nij Orgaan komme sil dat beweitsje moat dat Nederlân him goed hâldt oan it ‘Hânfêst foar minderheidstalen’ fan de Ried fan Europa. Geart Benedictus fan it Steatekomitee Frysk is bliid dat de taalwet no dochs trochstjoerd is nei de Twadde Keamer. Hy neamt it wetsfoarstel ‘in stapke foarút’. De nije wet jildt net foar hiel Fryslân. Foar de fjouwer Waadeilannen en de gemeente Weststellingwerf wurdt in útsûndering makke.

Boarne: Omrop Fryslan