Alweer zoe’n aanderhalf jaor leden of zoks was d’r een kaemerdebat waorin o.e. Lutz Jacobi (PvdA), Sander de Rouwe (CDA) en op ‘e aachtergrond Eddy van Hijum (CDA) et opnammen veur et Nedersaksisch tegenover minister Plasterk, die mit de wonderlikste argementen toch krek de meerderhied hul: niet opni’j praoten over erkenning van et Nedersaksisch onder diel III van et Europese Haandvest, ik blief bi’j de eerdere ofwiezing. In de kaemerkemmissie van Binnenlaanse Zaeken is daor liekewel kritisch op deurpraot, mar in Plasterk liekt niet vule schot te zitten om d’r wat positiever naor te kieken. Gelokkig bin d’r nog altied aktieve kaemerleden, zoas CDA-kaemerlid Vrouw Madeleine van Toorenburg. Zi’j het een tal vraogen steld an Plasterk, PvdA-minister dus van Binnenlaanse Zaeken en Keuninkrieksrelaosies. Die vraogen kommen d’r in et kot op daele hoe et d’r mit staot.
Van Toorenburg wil o.e. weten as Plasterk him bepaolde toezeggings herinnert, wat de ambtelike gesprekken mit SONT opleverd hebben en as hi’j nog altied mient dat de inspannings onvoldoende binnen om tot erkenning onder diel III van et Europese Haandvest over te gaon. Ok wil zi’j weten wanneer as de experts van de Raod van Europa kommen om de naoleving van et haandvest in Nederlaand nao te gaon en hoe et ministerie daor now betrokken bi’j is.
Belangriekste vraoge: erkenning onder diel III
Alderbelangriekste vraoge veur et Nedersaksisch is liekewel et volgende. Vrouw Van Toorenburg citeert een kemmissieverslag van 24 april 2014; doe stelde et kammenet him veurstellen te kunnen dat et bezuuk van de Raod van Europa ‘ok ankneupingspunten bödt om de pesisie van et Nedersaksisch onder et Europees Haandvest tegen et locht te holen’. Vraoge die Vrouw Van Toorenburg d’r uut votkommen lat is as Plasterk daoromme bereid is om et kommende jaor zien pesisiebepaoling over erkenning onder diel III te heroverwegen.’
Gremietighied bi’j de Schrieversronte
De Stellingwarver Schrieversronte dringt al van rond 1994 an op erkenning onder diel III van et Nedersaksisch en in 1995 hebben beide gemienten dat verzuuk overneumen. Wel wodde in dat jaor diel II toekend, mar d’r is sund die tied al drie keer degelik antoond dat et Nedersaksisch an de bepaolings veur diel III voldot neffens et telsysteem van et haandvest. De laeste keer was dat mit et verschienen van et rappot Herweijer / Jans, te lezen op www.sont.nl. Nog mar een peer daegen leden sprak Schrieversronte-veurzitter Ype Dijkstra op Radio Odrie zien grote teleurstelling uut over de holing van minister Plasterk in dit verhael. Die man was him ommeraek ofvalen, zee hi’j ronduut. Dijkstra wodt now deur de CDA-kaemervraogen as et waore op zien winken bediend.
Oold-streektaelfunktionaoris van de Stellingwarver Schrieversronte Henk Bloemhoff daenkt al krek liek. Die zit van 1994 of dichte op de erkenningskwessie en zegt: ‘Plasterk miende bliekber wat stoer doen te kunnen deur een fesoenlik verzuuk uut Noord- en Oost-Nederlaand, dat ok nog es niks kost en daor hi’jzels niks an hoeft te doen, nogal hooghattig naost him daele te leggen. Et Nedersaksisch en wi’j as gewone burgers moe’n zok gedrag dan zeker mar weer belieden.’ Bestuur, direkteur en passeniel van de Stellingwarver Schrieversronte bin dus slim bliede dat volksvertegenwoordigers as Madeleine van Toorenburg d’r mit an de slag gaon.
Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Moedertaal van Unesco stelde Van Toorenburg de volgende kamervragen aan minister Plasterk van BZK:
1. Is het u bekend dat UNESCO 21 februari heeft uitgeroepen tot Internationale Moedertaaldag, en hiermee de aandacht wil vestigen op taal als cultureel erfgoed?
2. Kunt u zich de toezeggingen herinneren in het verslag van een schriftelijk overleg van 24 april 2014 (33 750 VII, nr 53) over uw inspanningen rond het erkennen van het Nedersaksisch onder deel III van het Europees Handvest inzake regionale talen?
3. Kunt u aangeven van de (ambtelijke) gesprekken tussen het ministerie van BZK en vertegenwoordigers van de Samenwerkende Organisaties in het Nedersaksisch Taalgebied (SONT) sindsdien hebben opgeleverd?
4. Wat is op basis van deze gesprekken het “actuele beeld” van het beleid, de inspanningen en resultaten van decentrale overheden inzake de bevordering en bescherming van het Nedersaksisch? Bent u nog steeds van mening dat de huidige inspanningen ontoereikend zijn om te kwalificeren onder deel III?
5. Wanneer in 2015 staat het bezoek van de Raad van Europa gepland aan Nederland om onderzoek te verrichten naar de naleving van het Europees Handvest? Op welke wijze is uw ministerie betrokken bij deze evaluatie?
6. In het verslag van 24 april 2014 stelde het kabinet zich te kunnen voorstellen dat het bezoek van de Raad van Europa “ook aanknopingspunten biedt om de positie van het Nedersaksisch onder het Europees Handvest tegen het licht te houden”. Bent u in dit kader derhalve ook bereid om het komend jaar uw eigen stellingname over erkenning onder deel III te heroverwegen?
7. Kunt u aangeven welke waarde en betekenis u hecht aan het voortbestaan van streektalen en welke extra maatregelen u bereid bent te nemen om het gebruik van streektalen te beschermen?