Et EBLT / EBKT hul op 6 september zien jaorlikse reize. Dat was disse keer naor Gelderlaand. Eerst gong et op Doetinchem an, naor et Arfgoedcentrum an de Iesselkade. Daor wodde eerst et serieuze wark van et Staring Instituut prissenteerd. Staring schreef niet allienig in et Nederlaans mar now en dan ok in de streektael. Et instituut dat him vernuumde hoolt him benaemens mit de studie en in levendig gebruuk beweren van de streektael doende. Direkteur van et arfgoedcentrum Femia Siero hul veur de EBLT-meensken een interessaante, overzichtelike veurdracht, daor veul herkenbers in zat veur Friese en aandere Nedersaksische instellings. Zoas de last die ze van overhied en poletiek hebben om toch mar veural op kultuur te bezunigen. Et wodde dudelik dat de centeraosiemeugelikheden veur et streektaelwark in de Aachterhoeke nogal beparkt binnen, wiels d’r toch veul belangstelling is veur de tael, ok bi’j de jonkhied. Perbeerd wodt om de jongsten mit hulpe van de paken en beppen, dat bin vaeke degenen die oppassen moeten, weer meer in anraeking te brengen mit de streektael. En dat liekt in elk geval her en der aorig te lokken. In dat verbaand is d’r ok belangstelling veur veurlezeri’je veur de jonge meensken. Mar et Staring Instituut kan hooguut materiaol maeken, ze kun zels niet overal de boer op. Et is dan ok meer as spietig dat in et kader van de bezunigings de streektaelkonsulent daon geven wodden mos. Zi’j legde heur toe op et warken veur de jeugd en veur de schoelen. EBLT het op him neumen ien en aander nog es stevig an te kaorten bi’j de perveensie Gelderlaand en een beroep op de Gelderse poletiek te doen. Want et niet-helpen is ofgrieslik min veur et Nedersaksisch van de Aachterhoeke en et past netuurlik ok al hielemaole niet bi’j et taelkulturele doel van et Europese haandvest veur regionaole taelen en taelen van minderheden.
Naodat Vrouw Siero mit heur veurdracht klaor was, was et de beurt an dr. Lex Schaars, veur uutleg over zien projekt Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse dialecten (‘WALD’). Al het et Liemers wel wat Nedersaksische trekkies, et heurt daor toch niet bi’j, mar in et Gelderse verbaand van et Staring Instituut dot et juust wel mit, en dat vuult an alle kaanten goed. Zo wodt et Liemers dus, krek as het Aachterhoekse Nedersaksisch, uutvoerig beschreven in et WALD. Dr. Schaars gong uutvoerig in op zien opzet van de woordeboeken en op zien warkwieze. Et was goed om daor meer van te weten, bi’jglieks omreden et WALD een systematisch woordeboek is (dus ‘thematisch’), wiels et Drents en Stellingwarfs Woordeboek alfabetisch binnen, krek as et grote Wurdboek fan de Fryske Taal (WFT). Schaars liekewel het warkt neffens de veurbeelden van de grote streektaelwoordeboeken in Vlaanderen, Braobaant en Limburg. Ok in Overiessel warken ze op een thematische meniere an een groot woordeboek.
Nao een bezuuk an de rieke biebeltheek was et tied veur een noflike broodeteri’je, en doe gong de tocht op Zutphen an. Daor lag binnen de Middelieuwse stadsmure een pracht van een Berkelzomp op de EBLT-reizigers te waachten. Et toeval wol dat fluusterbootschipper Yde Potma van huus uut Friestaelig was, dat de uutleg die hi’j dee bi’j de tocht deur de stadsgracht en op de Berkel was in et Fries. Zien infermaosie was bepaold riek te numen, de omgeving was schitterend en et weer al krek zo.
Nao et weerommekommen wodde nog een kleine kuierexkursie deur et centrum van de stad maekt, mit uutleg deur bestuurslid Tryntsje van der Veer. En, jim raoden et al, praotendeweg belaanden de exkursiegangers in een goed resteraant. De kwaliteit van et maol eten bleef bepaold niet aachter bi’j de kwaliteit van de dag as gehiel en et goeie zin dat elk hadde. De thuusblievers hadden et ok disse keer weer niet bi’j et rechte aende!
tekst: Henk Bloemhoff
foto’s: Tryntsje van der Veer
Noch inkelde foto’s fan it reiske:
