Tag: bernedeiferbliuw

Posted on

Nije Europeeske subsydzje foar Mercator Kennissintrum yn Ljouwert

It Mercator Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen yn Ljouwert, ûnderdiel fan de Fryske Akademy, hat op ’e nij in Europeeske subsydzje takend krigen. Mei dizze stipe út it Erasmus+ programma foar ûnderwiis & training, jeugd en sport, sil Mercator it projekt Read with MEE koördinearje, dat as doel hat om lêsfeardigens by jonge meartalige bern te stimulearjen en lykweardige edukative kânsen te befoarderjen. It projekt wurdt útfierd yn oparbeidzjen mei partners út Fryslân (NHL Stenden Hegeskoalle en 8D Games), Ierlân, België en Spanje.

Read with Multilingual Early Education (Read with MEE)

Oan ’e ein fan desimber set it Europeeske projekt Read with Multilingual Early Education (Read with MEE) útein. Read with MEE wol de belangrike lêsfeardigens by jonge meartalige bern (tusken de 2 en 6 jier âld) stimulearje en lykweardige edukative kânsen kreëarje. De klam fan it projekt leit by bern dy’t in nasjonale, regionale, migrante- of flechtlingeminderheidstaal prate. Dêrby kin yn Fryslân bygelyks tocht wurde oan Fryske, Biltske, Turkske of Oekraynske bern.

It projekt hat as doel om a) kennis te fergrutsjen oer in ynklusive ûntwikkeling fan meartalige lêsfeardigens, b) ymplemintaasje en ynklúzje fan meartalige lêsfeardigens op foarskoalsk ûnderwiis en thús te stypjen, en c) in positive hâlding te ûntwikkeljen wat taalferskaat en thústalen oangiet.

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen sil dit nije Erasmus+ projekt koördinearje. Partners yn it projekt binne ATiT (België), NHL Stenden  Hegeskoalle (Ljouwert), 8D Games (Ljouwert), Trinity College Dublin (Ierlân) en Universidad del País Vasco (Spanje).

Read with MEE wurdt stipe troch de Europeeske Uny mei in bedrach fan €400.000,-.

foto: Pixabay

Oer Mercator en de Fryske Akademy

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen is ûnderdiel fan de Fryske Akademy en ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa. It is in ûnôfhinklike en erkende besoarger fan kennis en ynformaasje oer regionale en minderheidstalen yn Europa. It Mercator Kennissintrum bringt Europa nei Fryslân en Fryslân nei Europa.

De Fryske Akademy docht, dielt en fasilitearret wittenskiplik ûndersyk nei de Fryske kasus yn ynternasjonaal en multydissiplinêr perspektyf. De fokus leit dêrby op taal en meartaligens, skiednis en erfgoed, de minske en syn omjouwing en de ûntwikkeling fan digitale ynfrastruktueren; it leafst yn dwersferbân en yn komparatyf perspektyf. Fan septimber 2023 oant septimber 2024 fiert de Fryske Akademy it 85-jierrich jubileum.

Posted on

Bernedeiferbliuw Ringeling fan Dronryp behellet sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’

Sûnt oktober 2006 wurket bernedeiferbliuw Ringeling yn Dronryp mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Al yn 2008 hawwe sy dêr in sertifikaat foar behelle. Om de trije jier wurdt der op ‘e nij besjoen oft der op Ringeling noch foldien wurdt oan de easken. Ek diskear wie dat wer yn oarder en it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ is wer foar trije jier ferlinge.

Ringeling en twatalichheid

Ringeling heart by Stichting Kinderopvang Friesland, in organisaasje dy’t yn it grut part fan Fryslân ûnder oaren berne- en pjutte-opfang oanbiedt. 65 fan har lokaasjes wurkje mei in twatalich belied.

It wurkjen mei in twatalich belied sjocht der op dizze lokaasje as folget út: in part fan de pedagogysk meiwurkers biedt it Frysk oan, en in part it Nederlânsk. Beide talen krije ek omtinken by aktiviteiten, lykas sjongen en foarlêzen. Troch de beide talen dúdlik fan elkoar te skieden, leare de bern de talen goed út elkoar te hâlden en kinne sy op lettere leeftyd bygelyks makliker in tredde en fjirde taal leare.

foto: SFBO

Der hat in saneamde fisitaasjekommisje by Ringeling west te sjen. Der wurdt sjoen nei ûnder oaren it taalbelied, de taalomjouwing en it pedagogysk taalklimaat. Yn har rapport skriuwt de kommisje ûnder oaren: ‘It is dúdlik dat dizze pm’ers in protte ûnderfining yn it wurk hawwe. Dêrby hawwe se ek sichtber wille yn it wurk en leafde foar de bern. It beneamen fan hannelingen fan de pm’ers of by de bern giet as fansels, sa wurkje jimme hjir. Yn it neipetear litte de pm’ers my in foarbyld sjen fan in foarlêsdoaze, it is prachtich! De bern stean der dan ek al gau omhinne. Ek yn de ien op ien mominten mei de bern sa as de flesse jaan, ferskjinje en op bêd bringen is der oandacht en bliuwe jimme rêstich nei de bern ta.’

By it sertifisearringstrajekt krijt Ringeling begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 280 bernedeiferbliuwen en pjuttelokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd.

Posted on

Thuishuis Stap foar Stap op ‘e Jouwer behellet sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’

Op woansdei 29 septimber wie it feest by Thuishuis Stap foar Stap op ‘e Jouwer. Sûnt oktober 2018 wurket de lokaasje mei in belied dat der op rjochte is de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern te stimulearjen. Sy hawwe de ôfrûne jierren begelieding hân om it twatalich belied foarm te jaan, passend by har eigen wurkwize. Dat trajekt is no ôfrûne en sy hawwe it sertifikaat ‘Boartsjendewei in taal derby’ behelle. Om dat te fieren kaam Riemkje Pitstra nei de lokaasje, om in Tomke-foarstelling te fersoargjen. Oanslutend hat sy it sertifikaat oan eigner Elizabeth Quartel-Amsterdam oerlange. Foar de oanwêzige bern en âlden wie der in hapke en in drankje.

Thuishuis Stap foar Stapp en twatalichheid

Thuishuis Stap foar Stap is in partikuliere berne-opfang op ‘e Jouwer. De lokaasje is fêstige yn fersoargingshûs De Flecke. Oant en mei augustus 2021 wiene der twa groepen, ien foar bern fan 0 oant 4 jier en in groep foar bûtenskoalske opfang. Sûnt dit skoaljier wurdt der ek pjutte-opfang bean. By dy groep wurdt ek it twatalich belied trochsetten.

It wurkjen mei in twatalich belied sjocht der op dizze lokaasje sa út: guon pedagogyske meiwurksters prate konsekwint Frysk mei alle bern en guon pedagogyske meiwurksters prate konsekwint Nederlânsk mei elkenien. Beide talen krije ek omtinken by aktiviteiten, lykas sjongen en foarlêzen. Troch de beide talen dúdlik fan elkoar te skieden, leare de bern de talen goed út elkoar te hâlden en kinne sy op lettere leeftyd bygelyks makliker in tredde en fjirde taal leare.

Sertifisearringstrajekt

Der hat in saneamde fisitaasjekommisje by Thuishuis Stap foar Stap west te sjen. Der wurdt sjoen nei ûnder oaren it taalbelied, de taalomjouwing en it pedagogysk taalklimaat. By it sertifisearringstrajekt krijt Thuishuis Stap foar Stap begelieding fan it SFBO kennissintrum meartaligens jonge bern. By it SFBO binne rom 280 bernedeiferbliuwen en pjuttelokaasjes oansletten en dat oantal groeit noch altyd.

Posted on

Fryske Foarlêswike Selskip fan moandei 27 septimber o/m freed 1 oktober

Yn de lêste wike fan septimber sille goed 600 foarlêzers op ’en paad om rûnom yn ’e provinsje foar te lêzen oan goed 12.500 pjutten. De foarlêzers nimme mei-inoar sa’n 20.000 nije Tomkeboekjes mei, dat de pjutten nei it foarlêzen op de pjutteboartersplakken, bernedeiferbliuwen en by de gastâlden mei nei hûs krije. Foar it earst hawwe mear as 400 lokaasjes harren oanmeld foar de Foarlêswike. Ek ûngefear 250 gastâlden sille meidwaan.

Tomkeboekjes yn it Frysk, Biltsk en Stellingwerfsk.

It nije Tomkeboekje ‘Tiid foar Tomke!’ is in spesjaal jubileumboekje, nammentlik nr. 25. It boekje stiet wer fol mei ferhaaltsjes en ferskes en der sit in jubileumspultsje by. Foar de 10e kear komt it Tomkeboekje ek wer út yn it Biltsk. Sa kinne de pjutten op it Bilt ek foarlêzen wurde yn harren eigen taal. Alle jierren ferskine der ek Tomkeboekjes yn it Stellingwerfsk.

Keimpe de Krokodil
Neist it Tomkeboekje is der yn de biblioteken noch in kadoke te finen. It twadde Keimpe de Krokodil-boekje! Keimpe de Krokodil wol bern fan 4-8 jier (en harren âlden en learkrêften) oanmoedigje om te kiezen foar Fryske boeken en ferhalen. Dêrmei wurdt wearde jûn oan it Frysk as memmetaal en as twadde taal. Yn it Keimpe-boekje ‘De winskmasine’ steane ferhaaltsjes om foar te lêzen en ek foar begjinnende lêzers om sels te lêzen. Keimpe de Krokodil lit sjen dat it leuk is om Frysk te lêzen, en hielendal net yngewikkeld.

Tomke sit klear foar de Fryske Foarlêswike

De Fryske Foarlêswike wurdt organisearre troch it Selskip foar Fryske Tael en Skriftekennisse yn gearwurking mei de Tomke-wurkgroep/Afûk. De organisaasje fan it projekt wurdt droegen troch frijwilligers en kriget mei dêrtroch strukturele subsydzje fan de provinsje Fryslân en de gemeente Ljouwert.

Posted on

Thuishuis Tomke yn Beetstersweach sertifisearre as ‘bernedeiferbliuw foar meartalige ûntwikkeling’

Tomke
Op woansdei 12 oktober is it feest by Thuishuis Tomke, bernedeiferbliuw yn Beetstersweach. Thuishuis Tomke wurket sûnt oktober 2014 mei in belied dat rjochte is op de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern en hat it sertifisearringstrajekt no ôfrûne. Sy hawwe it sertifikaat ‘bernedeiferbliuw foar meartalige ûntwikkeling’ behelle. Yn it ramt fan de sertifisearring is it feest. Riemkje Pitstra sil in Tomkeferhaaltsje foarlêze, oer it bernedeiferbliuw en it beheljen fan it sertifikaat. Dit ferhaal hat sy spesjaal foar dizze gelegenheid skreaun. At de âlden de bern wer ophelje oerlanget Johanna Zaagmans fan it Sintrum Frysktalige Berne-opfang it sertifikaat oan eigner Gjilke de Rooi en stiet der in hapke en in drankje klear.
 
Provinsjaal ûnderwiisbelied
De Provinsje stimulearret sûnt 2003 de ynfiering fan Frysktalich en twatalich belied yn de berne-opfang en it pjuttewurk. It Sintrum Frysktalige Berne-opfang is oprjochte om lokaasjes dêrby te helpen. Der binne al rom 195 lokaasjes dy’t it taalbelied ynfierd hawwe en dat oantal is noch altyd groeiende.
 

Continue reading “Thuishuis Tomke yn Beetstersweach sertifisearre as ‘bernedeiferbliuw foar meartalige ûntwikkeling’”

Posted on

Pjutteboartersplak ‘De Troetelbeertjes’ yn Hijum sertifisearre as pjutteboartersplak foar meartalige ûntwikkeling

Foto: SFBO
Op tiisdei 6 oktober 2015 wie it feest op pjutteboartersplak ‘De Troetelbeertjes’ fan Sisa yn Hijum. Riemkje Pitstra hat it sertifikaat ‘pjutteboartersplak foar meartalige ûntwikkeling’ oan liedster Antsje Francis oerlange. It boartersplak wurket sûnt july 2012 mei in belied dat rjochte is op de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern. Sy hawwe it sertifisearringstrajekt no ôfrûne en yn dat ramt fiere sy feest. Foar âlden en bern hat Riemkje Pitstra in foarstelling spile. Oan ‘e ein fan it feest wie der foar elk wat lekkers.

Provinsjaal ûnderwiisbelied
De Provinsje stimulearret sûnt 2003 de ynfiering fan Frysktalich en meartalich belied yn de berne-opfang en it pjuttewurk. It Sintrum Frysktalige Berne-opfang is oprjochte om plakken dêrby te helpen. It tal lokaasjes dat it taalbelied ynfierd hat, stiet boppe de 185 en is noch altyd groeiende. Continue reading “Pjutteboartersplak ‘De Troetelbeertjes’ yn Hijum sertifisearre as pjutteboartersplak foar meartalige ûntwikkeling”

Posted on

Bernewrâld Reduzum no offisjeel meartalich

Op tongersdei 5 july kriget bernedeiferbliuw Bernewrâld yn Reduzum it sertifikaat ‘Bernedeiferbliuw foar meartalige ûntwikkeling.’ Op dizze dei sil net allinich it sertifikaat oerlange wurde, mar is der ek iepen hûs foar de âlden dy’t harren bern al op Bernewrâld hawwe. Bernewrâld hat nammentlik in nij ûnderkommen. De âlden kinne dy deis de nije romte besjen ûnder it genot fan in hapke en drankje. Dernêst is der op 14 july, fan 10:00 oant 15:00,  iepen hûs foar elkenien dy’t nijsgjirrich is. Foar de bern binne der in tal fan aktiviteiten, sa as in ranjakabouter en kin der sminkt wurde. De opfang fan Bernewrâld is begûn yn in wenhûs oan de Haadstrjitte, mar ferhuzet no nei de oare kant fan de dyk. Hjir hat in grutte ferbouwing west om in prachtich deiferbliuw te realisearjen. De bern krije mear romte, mar de opfang bliuwt lytsskalich! Bernewrâld is in Frysktalich bernedeiferbliuw en it Nederlânsk wurdt oanbean yn ôfbeakene taalaktiviteiten bygelyks troch in sjongferske, opsisferskes en it foarlêzen fan boekjes.

Sûnt 1 maaie 2008 hat bernedeiferbliuw Bernewrâld dwaande west mei it sertifisearringstrajekt. De fisitaasjekommisje skriuwt yn harren rapport it folgjende: “Wat opfalt is dat de liedsters, alles beneame wat sy sjogge, wat de bern dogge en wat sy tinke dat der mei in bern is.” Dat Bernewrâld it sertifikaat fertsjinne hat, docht bliken út wat de fisitaasjekommisje yn harren konklúzje seit: “Benammen it taalklimaat is sterk. De sfear yn de groep is posityf en feillich.” Sûnt 2000 bestiet de mooglikheid foar pjutteboartersplakken en bernedeiferbliuwen om sertifisearre te wurden op it mêd fan taalbelied. It Sintrum Frysktalige Berne-opfang is oprjochte om plakken dêrby te helpen. It tal plakken dat it taalbelied ynfierd hat, stiet boppe de 120 en is noch altyd groeiende.