Tag: Dútslân

Posted on

Gruttere sichtberens fan it Sealterfrysk

De sichtberens fan it Sealterfrysk wurdt hieltyd grutter. Lêstendeis binne de Dútsktalige opskriften yn it gemeentehûs yn Roomelse al ferfongen troch twatalige (Dútsk / Sealterfrysk) buordsjes. No hat de basisskoalle Litje Skoule yn Skäddel in folgjende stap set: alle doarren dêr hawwe no ientalige Sealterfryske opskriften.

Sealterfryske doarren
De skoallokalen hiene allegearre in Sealterfryske plaknamme, dy ‘t no yn grutte letters op de doarren stiet. Ek de oare keamers waarden foarsjoen fan Sealterfryske teksten, lykas de pepierkomer dêr’t hja terjochte kinne foar materioal, leerbouke of präntjeräi.

De Sealterfryske opskriften binne in inisjatyf fan ûnderwizeres Ingeborg Remmers, dy ‘t har al in hiel skoft ynset foar Sater Frysk op skoallen. Sy is de auteur fan it nije learboek ‘ Seeltersk lopt ‘, dosearret Sealterfrysk en brûkt it ek as ynstruksjetaal foar oare fakken yn de twatalige klasse.

Sichtberens
De Sealterfryske teksten binne mooglik makke troch finansiering fan it Ministearje fan Underwiis fan Nedersaksen. De Oarbaidskring Seeltersk, dêr ‘t ûnder oaren de gemeente Seelterland en de Sealterfryske skoallen yn fertsjintwurdige binne, stribbet dernei om de Sealterfryske taal sichtberder te meitsjen yn it deistich libben.

Posted on

Dútske premjêre Fryske film Stjer by 21ste ‘Friesendroapen’ op Hilgelân    

Sneon 21 maaie is op Hilgelân (Helgoland) de Dútske premjêre fan de Fryske aksjekomeedzje Stjer. It is ien fan de programmaûnderdielen fan it 21ste Friesendroapen dat fan 20 oant en mei 22 maaie plakfynt. De Frysktalige bioskoopfilm fan de band De Hûnekop en regisseur Janko Krist is op 6 septimber 2021 útkaam en wurdt yn opdracht fan de Fryske Rie spesjaal foar dizze gelegenheid fan Dútske ûndertitels foarsjoen troch Geertrui Visser yn oparbeidzjen mei dr. Claas Riecken fan it Nordfriisk Instituut.

Filmposter Stjer

Freedtejûn 20 maaie draait de film ‘Der Krug an der Wiedau’. De earste Noardfryske film ea. In komyske misdiefilm yn fiif talen: it Noardfrysk, Suderjysk (Súd-Jutlânsk), Platdútsk, Deensk en Dútsk. Dy film is in koproduksje fan it Nordfriisk Teooter yn Husum en de Bund Deutsche Nordschleswiger fan de Dútsktalige minderheid yn Denemarken en regisearre troch Gary Funck. Begjin fan it jier is de film fan Fryske ûndertitels foarsjoen troch Geertrui Visser foar de premjêre yn Nederlân, dat organisearre wie op Ynternasjonale Memmetaaldei troch it EBLT, Mercator Europeesk Kennissintrum en Slieker Film.

“Wy bin bûn, ferparte mar nea oerwûn…” sa begjint it nije Ynterfryske liet wêrfan’t de tekst troch de dielnimmers fan in wurkwinkel wilens it Friesendroapen yn 2019 skreaun waard ûnder begeleiding fan de Fryske folkband Baldrs Draumar. It is no op muzyk set en dit Friesendroapen is Baldrs Draumar presint om it nije Ynterfryske Liet foar it earst live nei foaren te bringen. It doel fan it liet is om de ferbining tusken de Fryslannen te beklamjen en te fergrutsjen.

Oan it begjin fan de sechstiger jierren ûntstiene de earste oerwagingen foar in ynterfryske gearkomste foar alle leeftiidsgroepen. Yn 1962 wie it earste treffen op Hilgelân, dat om ‘e trije jier East-, West- en Noard-Friezen yn de betide simmer foar trije dagen nei it eilân lûkt. 20–22 maaie 2022 is it wer safier. De organisaasje wikselet om ‘e trije jier fan seksje en dit jier is de organisaasje yn hannen fan de Frasche Rädj (Sektion Nord). De Fryske Rie is presint mei sa’n 60 dielnimmers, wêrûnder De Fryske Dûnsers.

Posted on

Gean mei nei it grinslân Dútslân/Denemarken mei it peaskekongres

De Youth of European Nationalities (YEN) organisearret it Peaskekongres “time to think” yn Knivsberg, Denemarken fan 8-14/15 april. De YEN is de grutste organisaasje foar jongerein fan Europeeske minderheden. Wolsto (16-30 jier) meidwaan? Dat kin fia it Frysk Ynternasjonaal Kontakt

Yn 2020 wie it hûndert jier lyn dat de grins fan hjoed-de-dei fêstlein waard. Dat – en de goeie gearwurking fan it grinslân – soe grut fierd wurde. Lykwols kaam dat fansels oars, sa ek it peaskekongres, dat no,  twa jier, letter plakhat. Dit peaskekongres leit de fokus op identiteit, rjochten, jongerein fan minderheden en it ûntwikkeljen  fan feardichheden.

It organisaasjeteam bestiet út de Jugendverband für Nordschleswig (DJN) (Dútske minderheid yn Denemarken) Sydslesvigsk danske Ungdomsforeninger (SdU) (Deenske minderheid yn Dútslân). Sy sille dy ek meinimme op ekskurzje om mear fan it grinslân en harren minderheden te ûntdekken.

Yn de wike binne der twa workshops om út te kiezen:

  • Workshop 1 – ”Grenzland 2.0” sjocht nei de kânsen fan de grinsregio tusken Dútslân en Denemarken, dat yn 2020 harren 100ste jier mei de besteande grins (en gearwurking) fierde.  De workshop is yn it Dútsk
  • Workshop 2 – “Identity and Minority rights” sjocht nei identiteit en minderheidsrjochten. Yn de workshop komt de eigen identiteit oan bod en hoe’t de minderheid dêr ynfloed op hat. De workshop is yn it Ingelsk

Kosten foar dielname, akkomodaasje en iten binne €100,-. Dielnimmers kinne harren allinne opjaan fia it FYK. Opjefte oant en mei 19 maart. Foar mear ynformaasje oer it evenemint, workshops en YEN, of opjefte: nim foaral kontakt op mei it FYK

Posted on

FNP wol dat Europa bedrige Sorben stipet

De FNP-fraksje makket him yn Europa sterk foar stipe oan de Sorben. Dizze Slavyske minderheid wurdt op it stuit bedrige troch neonazi’s. Der binne goed 60-tûzen Sorbysk-pratende minsken. Sy wenje benammen yn Lausitz, in gebiet tusken Dútslân, Poalen en Tsjechië.

De Sorben wurde neffens lokale media bedrige en oanfallen. De FNP hat dêrom de Europartij EFA frege om kontakt op te nimmen mei de Sorben en harren te freegjen hokker help se nedich hawwe út Europa. Continue reading “FNP wol dat Europa bedrige Sorben stipet”

Posted on

Council of Europe publishes report on minority languages in Germany

The Council of Europe’s Committee of Ministers released a new report in June that calls on Germany to step up efforts in favour of regional and minority languages.
The evaluation report, drafted by a committee of independent experts, recommends Germany to continue and step up measures to teach North Frisian in Schleswig-Holstein and Sater Frisian in Lower Saxony.
It invites Germany to provide adequate radio and television broadcasting in regional and minority languages. Although public service broadcasting “continues to be good for some regional or minority languages, in particular for Upper Sorbian”, according to the report, other languages are “insufficiently offered” including Danish, North Frisian, Sater Frisian and Romani.

Boarne: Mercator News Letter, Number 103 – July/August 2014