Fedde Schurerlêzing 2023: Frede mei alle geweld?

Sûnt 2010 wurdt yn it lêst fan novimber yn Ljouwert de Fedde Schurerlêzing holden, organisearre troch de Ried fan de Fryske Beweging, yn ‘e mande mei Tresoar, de Fryske Akademy en de Leeuwarder Courant. Oan ‘e râne fan Europa is it oarloch, al hast twa jier yn Oekraïne en sûnt koart ek yn Israel/Palestina. Dêrom stiet de lêzing dit jier yn it teken fan de fraach oft pasifisme noch in opsje wêze kin om de frede yn ‘e wrâld te bewarjen of te krijen. Is it driigjen en byneed brûken fan militêr geweld needsaaklik of kin it ek sûnder?

Fedde Schurer (1898-1968), dichter/sjoernalist/politikus, wie pasifist. As sadanich hat er lid west fan ‘Kerk en Vrede’, dat nammers noch altyd bestiet.

Der binne dizze kear twa sprekkers útnûge, ien út de pasifistyske hoeke en ien dy’t as militêr nei de problematyk sjocht:

  • Harry Pals, teolooch en lid fan ‘Kerk en Vrede’ en
  • Hans van den Brink, luitenant-kolonel b.d. eartiids haad fan de ‘Nationale Operaties van de Luchtmobiele Brigade’.
  • Nanne Kalma en Ankie van der Meer sjonge lieten fan Fedde Schurer.

De Fedde Schurerlêzing wurdt holden by Tresoar, Bûterhoeke 1 te Ljouwert op sneon 25 novimber 2023. De lêzing begjint om 14.30 oere, de ynrin is fan 14.00 oere ôf.

De tagong is fergees, oanmelding fia feddeschurerlezing@gmail.com is needsaaklik.

Mercator Meartaligens Lêzing op 28 novimber

De Mercator Meartaligens Lêzing wurdt dit jier jûn troch Dr Sharon Unsworth (Centre for Language Studies, Radboud Universiteit Nijmegen). Op 28 novimber 2023 sil Unsworth in presintaasje hâlde mei de titel ‘What (not) to expect when raising or working with bilingual children’, oftewol: ‘Wat (net) te ferwachtsjen as je twatalige bern opfiede of dermei wurkje.’

De lêzing fynt online plak (fia Zoom), sadat elkenien op ‘e wrâld dielnimme kin.
Dielname is fergees, mar oanmelde is ferplichte.

DINGtiid-lêzing 2023 Taal en rjocht: de positive ympakt fan Frysk op de rjochtspraak

Op sneon 4 novimber 2023 organisearret DINGtiid, it advysorgaan foar de Fryske taal, in lêzing oer it brûken fan it Frysk yn de rjochtspraak. Op papier liket dat regele, mar yn de praktyk blike alle partijen der mei te wrakseljen om’t net eltsenien yn it rjochtsproses de Fryske taal machtich is. Wat is der nedich om it Frysk yn de rjochtspraak duorsum te boargjen?

Gerjochtshôfpresidint Jonneke Oosting oer de prosedurele rjochtfeardigens fan Frysk prate op sitting

Mr. Z.J. Oosting (presidint fan it Gerjochtshôf Arnhim-Ljouwert) besprekt de dilemma’s rûn it Frysk praten ûnder in sitting. Wat as oare prosesdielnimmers it Frysk net of matich behearskje? Alle partijen moatte nei-inoar lústerje kinne en inoars belangen begripe.

DINGtiid-bestjoerder Annalies Outhuijse oer duorsum boargjen fan it Frysk

Dr. Annalies Outhuijse (bestjoerder fan DINGtiid en bestjoersrjochtlik advokaat by Stibbe yn Amsterdam) leit út wêr’t DINGtiid yn petearen oer it Frysk yn de rjochtspraak tsjinoan rint. En jout har fyzje op hoe’t it brûken fan it Frysk de kwaliteit fan de rjochtspraak krekt befoarderje kin. Hoe soe it brûken fan it Frysk yn de rjochtsproseduere duorsum boarge wurde moatte?

Programma

DINGtiid hjit jo op sneon 4 novimber 2023 om 10.00 oere fan herte wolkom by de DINGtiid-lêzing yn it Paleis fan Justysje (Wilhelminaplein 1 yn Ljouwert). It programma set om 10.30 oere útein. Wy slute om 12.30 oere ôf mei in lunsj.

  • Wolkom troch Jan Koster (DINGtiid)
  • Lêzing Jonneke Oosting
  • Lêzing Annalies Outhuijse
  • Plenêre diskusje
  • Lunsj

Oanmelde

Graach foar freed 27 oktober 2023 oanmelde fia it online oanmeldformulier.
Fol = fol. Tink der om, nim jo identifikaasjebewiis mei!

Minysympoasium Keninklik Frysk Genoatskip en RUG Campus Fryslân: Polityk gewin giet troch de mage

Polityk gewin giet troch de mage: De betsjutting fan iten en drinken oan it Fryske stedhâlderlik hôf yn de 17e en 18e iuw

Op tongersdei 8 juny 2023 organisearret it Keninklik Frysk Genoatskip/Koninklijk Fries Genootschap yn gearwurking mei de RUG Campus Fryslân in duolêzing troch Iris Witzenburg en Herman van Vliet oer de rol fan iten en drinken yn de politike kultuer fan it Fryske stedhâlderlik hôf yn de 17e en 18e iuw.

Iris Witzenburg
Iris Witzenburg giet yn op har ûndersyk nei hoe’t de Fryske stedhâlder Willem Frederik om 1650 hinne besocht syn macht te fergrutsjen troch ek iten en drinken yn te setten. In fleske wyn of wat parren wienen yn dy tiid net allinne mar bedoeld om yn kulinêre sin fan te genietsjen, dêr siet mear achter. Witzenburg helle yn 2022 har master Skiednis oan de Rijksuniversiteit Groningen en wurket no as sjoernalist by Omrop Fryslân.

Herman van Vliet
Herman van Vliet giet dêr op fierder troch nei te gean hoe’t de kulinêre kultuer oan it stedhâlderlik hôf yn de earste helte fan de 18e iuw opbloeide. Fia trije persoanen dy’t oan it hôf fan Willem IV ferbûn wienen, in hortulanus, in sjef-kok en in hofdame, lit er sjen hoe’t de stedhâlder prestiizje ûntliende oan in goede ytkultuer. Van Vliet helle yn 2023 syn master Skiednis oan de Rijksuniversiteit Groningen. Hy is ûndernimmer en hâldt him as passyboer dwaande mei it ferkoartsjen fan ‘voedselketens’.

Programma:
15:30     Ynrin mei kofje/tee
16:00     Iepening troch Joop Koopmans (foarsitter KFG)
16:10     Iris Witzenburg: Eten en politiek ging hand in hand bij Friese stadhouder Willem Frederik
16:40     Herman van Vliet: De eetcultuur aan het Friese stadhouderlijke hof van stadhouder Willem IV
17:10     Fragen en diksusje
17:30     Sluten en in drankje

Plak: Auditorium Campus Fryslân, Wirdumerdijk 34, 8911 CE Ljouwert
Fiertaal lêzingen: Nederlânsk (yn diskusje ek Frysk en Ingelsk mooglik)
Oanmelde: fóár 5 juny 2023 op info@friesgenootschap.nl (tagong fergees)

Mercatorlêzing 3 maaie

Professor Anne Pauwels (SOAS University of London) hâldt op woansdeitemiddei 3 maaie in lêzing oer ‘Exploring multilingual soundscapes in the city’ yn it gebou fan de Fryske Akademy yn Ljouwert. Jo binne fan herte wolkom. De lêzing sil yn it Ingelsk wêze en is fergees tagonklik. It begjint om 15:30 oere, nei ôfrin binne jo útnûge foar in hapke en drankje. Graach oanmelde fia de e-mail!

Mear ynformaasje

Trijelûk oer de biografy

Op de tiisdeis 18 april, 23 maaie en 27 juny organisearje de Stifting Freonen fan Tresoar, Tresoar en it Feitsma Fûns foar it Frysk in trijelûk oer de biografy. Jo binne fan herte wolkom om ien of mear fan de jûnen by te wenjen.

Oanmelde

DINGtiid-lêzing 2023 ‘It takes two to tango – Lear ús dûnsjen’

It Europeesk Hânfêst foar regionale talen of talen fan minderheden is 25 jier yn wurking. Is dat driuwsân of in dûnsflier? Dy fraach stie sintraal op de DINGtiid-lêzing fan 2022. Konklúzje: der kin seker dûnse wurde, mar ‘it takes two to tango’.

DINGtiid nûget jo út foar de DINGtiid-lêzing ‘It takes two to tango – Lear ús te dûnsjen’ op 13 april 2023 yn Den Haach. Tiny Kox en Heinrich Winter nimme jo graach mei de dûnsflier op.

Parlemintsfoarsitter Tiny Kox oer it Europeesk Hânfest
Limboarcher Tiny Kox (parlemintsfoarsitter fan de Ried fan Europa en lid fan de Earste Keamer foar de SP) sil fanút syn ûnderfining fertelle oer 25 jier Europeesk Hânfêst. Wat is der berikt, en hoe kinne de oanbefellings fan de Ried fan Europa noch effektiver omset wurde yn wetjouwing en belied foar it Frysk, Nedersaksysk, Limboarchs, Jiddysk, Romani, Papiamintsk en Nederlânske gebeartetaal?

Bestjoerskundige Heinrich Winter oer de tapassing fan in Lokaal Hânfêst
Heinrich Winter is heechlearaar bestjoerskunde oan de Ryksuniversiteit Grins. Op de DINGtiid-lêzing fan 2022 analysearre hy de takomstbestindigens fan it Europeesk Hânfêst, en die er it foarstel om ta in Lokaal Hânfêst te kommen. Yn Den Haach sil hy syn fyzje jaan op hoe’t oerheden yn Fryslân mei de ynwenners ta sa’n hânfêst komme kinne om de ambysjes fan de Fryske taal en kultuer fêst te lizzen. Dat tinkproses kin boppedat tsjinje as foarbyld foar oare erkende talen fan it Europeesk Hânfêst.

Programma
De DINGtiid-lêzing fynt plak op tongersdei 13 april 2023 yn The Hague Conference Centre – New Babylon (Anna van Buerenplein 29, Den Haach). Om 15.00 oere sette wy útein mei kofje en tee. Om 17.00 oere slute wy ôf mei in drankje en flaubyt.

Oanmelde
Wy sjogge jo oanmelding graach foar tongersdei 6 april 2023 yn ‘e mjitte fia it online oanmeldformulier.

Lezing SPLIKA: Krachtige kunst

Op zaterdagmiddag 29 oktober organiseert SPLIKA de lezing “Krachtige Kunst” met beeldhouwer Nelson Carrilho in het Nationaal Archief Den Haag. Carrilho zal vertellen over zijn werken die een ode zijn aan de Caribische en dus de Afrikaanse cultuur.

Nelson Carrilho

De beeldhouwer Nelson Carrilho, (1953, Curaçao) heeft Amsterdam verrijkt met zijn monumentale beelden in het Vondelpark en het Westerpark. Ook in de rest van het land en over de grenzen komen we in de openbare ruimte zijn karakteristieke sculpturen tegen. Deze krachtige sculpturen onthullen zijn Afro Caribische en klassieke achtergrond. In zijn werk streeft hij naar verbinding en verzoening in een verdeelde samenleving.

lezing

‘Het leven bezien vanuit de beeldhouwkunst van Nelson Carrilho’ Carrilho zal vertellen over zijn werken die een ode zijn aan de Caribische en dus de Afrikaanse cultuur. Behalve een licht schijnen op deze krachtige en complexe erfenis, vertelt hij over het ambacht van beeldhouwen en bronsgieten. Via deze weg geeft hij inzicht in zijn visie op het leven.

Muziek en zang door de Nigeriaanse meesterpercussionist en componist Egobudike Emechete met dans van Nelson Carrilho, zullen de lezing omlijsten.

Datum: zaterdag 29 oktober 2022

Tijd: 14.00-16.00

Locatie: Nationaal Archief Den Haag

Prijs: GRATIS

Aanmelden: Lezing Nelson Carrilho | Nationaal Archief Aanmelden vóór 25 oktober!

Voor en na de lezing is er gelegenheid om de expositie Kòrsou – Curaçao te bezoeken. (Entree: Volwassenen €7,50; 65+/ studenten/ooievaarspas €5,- ; Museumjaarkaart gratis)

Mercator’s Meartaligens Lêzing: Hoe’t taallearders ‘flow’ ûnderfine yn frjemdetaallessen

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen organisearret op tiisdeitemiddei 22 novimber de online Mercator Meartaligens Lêzing 2022 mei sprekker Professor Jean-Marc Dewaele (Birkbeck): ‘Hoe’t taallearders ‘flow’ ûnderfine yn frjemdetaallessen.’

Hoe’t taallearders ‘flow’ ûnderfine yn frjemdetaallessen

It konsept flow waard yntrodusearre troch psycholooch Csíkszentmihályi (1990) en ferwiist nei in harmonieus oardere bewustwêzen wêrby’t tinzen, hannelings en emoasjes opinoar ôfstimd reitsje by it útfieren fan in útdaagjende taak. Nettsjinsteande tanimmende belangstelling foar de emoasjes fan frjemdetaallearders, begjinnend mei Dewaele en MacIntyre (2014), is it ûnderwerp flow navenant noch altyd net bot ûndersocht yn tapast taalkundich ûndersyk. Flow is wichtich, want it wurket ferslaavjend en hat sterk motivearjende kwaliteiten (Piniel & Albert, 2019; Dewaele, Saito & Halimi, 2022).

Yn syn presintaasje jout Dewaele in oersjoch fan it nijste ûndersyk nei de ûnderfinings fan flow by frjemdetaallearders. Hy lit fierder sjen hoe’t dy ûnderfinings troch de tiid hinne tanimme yn frekwinsje en yntinsiteit en hoe’t sy beynfloede wurde troch positive en negative emoasjes en troch de learkrêft (Dewaele & MacIntyre, 2022a; Dewaele & MacIntyre, 2022b). Flow is benammen fan belang yn frjemdetaallessen, want it helpt taallearders om oer har selsbewustwêzen en skrutelens hinne te kommen.

Sprekker

Jean-Marc Dewaele is professor Tapaste Taalkunde en Meartaligens oan Birkbeck, Universiteit fan Londen. Hy is de haadredakteur fan it Journal of Multilingual and Multicultural Development, foarsitter fan de International Association for the Psychology of Language Learning, en hy ûntfong ûnder mear de Distinguished Scholar Award (2022) fan de European Second Language Association.

online lêzing

Tiisdei 22 novimber, fan 16:00-17:00 oere op Zoom. Tagong is fergees, mar registrearje is ferplichte. Registrearje kin fia dizze link.

De taal fan de lêzing is Ingelsk.

Earste DINGtiidlêzing: ’30 jier Europeesk Hânfêst: driuwsân of dûnsflier?’


Op 5 novimber 2022 is it presys 30 jier lyn dat Nederlân it Europeesk Hânfêst foar regionale talen of talen fan minderheden ûndertekene hat. It Europeesk Hânfêst is it fûnemint ûnder it gebrûk fan it Frysk yn bygelyks ûnderwiis, rjochtbank en de iepenbiere romte. Mar is dat fûnemint driuwsân of in dûnsflier?

Sprekkers
Bestjoerskundige Prof. dr. Heinrich Winter (Fakulteit Rjochtsgeleardheid, Ryksuniversiteit Grins) analysearret de takomstbestindigens en de stevichheid fan it Europeesk Hânfêst. Hat dat nei 30 jier noch genôch besteansrjocht as ynstrumint ta beskerming en befoardering fan de Fryske taal?

Underwiisekspert Albert Walsweer (Lektoraat Taalgebrûk en learen, NHL Stenden) reagearret op de lêzing fan Heinrich Winter. Hy giet neier yn op de wurking fan it Europeesk Hânfêst yn de ûnderwiispraktyk.

Programma

DINGtiid, it ryksadvysorgaan foar de Fryske taal, hjit jo op sneon 5 novimber 2022 om 10.00 oere fan herte wolkom op de DINGtiid-lêzing yn Grand Café De Koperen Tuin (Prinsentuin 1 yn Ljouwert).

It programma set om 10.30 oere útein. Wy slute om 12.30 oere ôf mei middeisiten.

• Wolkom troch Jan Koster (DINGtiid)
• Lêzing Heinrich Winter
• Reaksje Albert Walsweer
• Plenêre diskusje
• Middeisiten

Oanmelde

Graach foar freed 21 oktober 2022 oanmelde fia dit online oanmeldformulier.