Tag: meartalige opfieding

Posted on

Nije Europeeske subsydzje foar Mercator Kennissintrum yn Ljouwert

It Mercator Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen yn Ljouwert, ûnderdiel fan de Fryske Akademy, hat op ’e nij in Europeeske subsydzje takend krigen. Mei dizze stipe út it Erasmus+ programma foar ûnderwiis & training, jeugd en sport, sil Mercator it projekt Read with MEE koördinearje, dat as doel hat om lêsfeardigens by jonge meartalige bern te stimulearjen en lykweardige edukative kânsen te befoarderjen. It projekt wurdt útfierd yn oparbeidzjen mei partners út Fryslân (NHL Stenden Hegeskoalle en 8D Games), Ierlân, België en Spanje.

Read with Multilingual Early Education (Read with MEE)

Oan ’e ein fan desimber set it Europeeske projekt Read with Multilingual Early Education (Read with MEE) útein. Read with MEE wol de belangrike lêsfeardigens by jonge meartalige bern (tusken de 2 en 6 jier âld) stimulearje en lykweardige edukative kânsen kreëarje. De klam fan it projekt leit by bern dy’t in nasjonale, regionale, migrante- of flechtlingeminderheidstaal prate. Dêrby kin yn Fryslân bygelyks tocht wurde oan Fryske, Biltske, Turkske of Oekraynske bern.

It projekt hat as doel om a) kennis te fergrutsjen oer in ynklusive ûntwikkeling fan meartalige lêsfeardigens, b) ymplemintaasje en ynklúzje fan meartalige lêsfeardigens op foarskoalsk ûnderwiis en thús te stypjen, en c) in positive hâlding te ûntwikkeljen wat taalferskaat en thústalen oangiet.

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen sil dit nije Erasmus+ projekt koördinearje. Partners yn it projekt binne ATiT (België), NHL Stenden  Hegeskoalle (Ljouwert), 8D Games (Ljouwert), Trinity College Dublin (Ierlân) en Universidad del País Vasco (Spanje).

Read with MEE wurdt stipe troch de Europeeske Uny mei in bedrach fan €400.000,-.

foto: Pixabay

Oer Mercator en de Fryske Akademy

It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen is ûnderdiel fan de Fryske Akademy en ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa. It is in ûnôfhinklike en erkende besoarger fan kennis en ynformaasje oer regionale en minderheidstalen yn Europa. It Mercator Kennissintrum bringt Europa nei Fryslân en Fryslân nei Europa.

De Fryske Akademy docht, dielt en fasilitearret wittenskiplik ûndersyk nei de Fryske kasus yn ynternasjonaal en multydissiplinêr perspektyf. De fokus leit dêrby op taal en meartaligens, skiednis en erfgoed, de minske en syn omjouwing en de ûntwikkeling fan digitale ynfrastruktueren; it leafst yn dwersferbân en yn komparatyf perspektyf. Fan septimber 2023 oant septimber 2024 fiert de Fryske Akademy it 85-jierrich jubileum.

Posted on

Mercator harkkolleezje meartaligens 2021

Wy prate, sy harkje – Oer de rol fan taalbleatstelling yn betide meartalige ûntwikkeling. Dr. Krista Byers-Heinlein sil sprekke op it Mercator harkkolleezje meartaligens 2021, dat holden wurdt op 26 novimber.

Oer de hiele wrâld binne der in protte bern dy’t twa- of meartalich opgroeie en dy’t harren fan jongs ôf oan twa of mear talen eigen meitsje. De omstannichheden fan meartalige taalomjouwingen ferskille foar elk bern. It is belangryk om te begripen hoe’t dy ferskillen yn taalomjouwing ynfloed ha op de wize hoe’t de bern harren talen oanleare.

It harkkolleezje

Sprekker Dr. Krista Byers-Heinlein: Yn dizze presintaasje sil ik de rol beljochtsje fan taalkwantiteit en taalkwaliteit by it learen fan in taal en dan benammen troch bern fan 0 oant 5 jier âld. Om de rol fan kwantiteit te begripen lit ik sjen dat pjutten en beukers harren meartalige taalakwisysje ôfstimme op hoefolle sy fan elke taal hearre (taalinput). Dat doch ik mei resultaten fan ûndersiken nei spraakpersepsje, online wurdbegryp en wurdskatûntwikkeling fan sawol twataligen as trijetaligen. Om de rol fan kwaliteit te begripen sil ik my konsintrearje op de ynfloed fan code-switching, oftewol it skeakeljen tusken twa as mear talen, op it taallearen. Dat doch ik ûnder oaren troch nei de soarten fan code-switching yn uteringen fan âlden te sjen. Ek presintearje ik de resultaten fan ûndersiken oer de ferwurking fan uteringen mei code-switching troch twatalige beukers. De presintaasje wurdt ôfsletten mei in diskusje oer wat dy ynsjoggen betsjutte foar it taalbelied en de professionals dy’t mei jonge meartalige bern wurkje.

Oer de sprekker

Dr. Krista Byers-Heinlein is heechlearaar by de ôfdieling psychology op ’e Concordia University yn Montreal, Kanada. Sy beset de learstoel Concordia University Research Chair in Bilingualism and Open Science. Se jout dêr ek lieding oan de Concordia Infant Research Lab.

Mercator harkkolleezje meartaligens 2021

Datum: Freed 26 novimber 2021
Tiid: 16.15-17.30 oere
Lokaasje: Zoom (it bywenjen fan it harkkolleezje is fergees, mar registraasje is nedich)
Taal fan it kolleezje: Ingelsk

Mear ynformaasje

Posted on

Pjutteboartersplak ‘De Troetelbeertjes’ yn Hijum sertifisearre as pjutteboartersplak foar meartalige ûntwikkeling

Foto: SFBO
Op tiisdei 6 oktober 2015 wie it feest op pjutteboartersplak ‘De Troetelbeertjes’ fan Sisa yn Hijum. Riemkje Pitstra hat it sertifikaat ‘pjutteboartersplak foar meartalige ûntwikkeling’ oan liedster Antsje Francis oerlange. It boartersplak wurket sûnt july 2012 mei in belied dat rjochte is op de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern. Sy hawwe it sertifisearringstrajekt no ôfrûne en yn dat ramt fiere sy feest. Foar âlden en bern hat Riemkje Pitstra in foarstelling spile. Oan ‘e ein fan it feest wie der foar elk wat lekkers.

Provinsjaal ûnderwiisbelied
De Provinsje stimulearret sûnt 2003 de ynfiering fan Frysktalich en meartalich belied yn de berne-opfang en it pjuttewurk. It Sintrum Frysktalige Berne-opfang is oprjochte om plakken dêrby te helpen. It tal lokaasjes dat it taalbelied ynfierd hat, stiet boppe de 185 en is noch altyd groeiende. Continue reading “Pjutteboartersplak ‘De Troetelbeertjes’ yn Hijum sertifisearre as pjutteboartersplak foar meartalige ûntwikkeling”

Posted on

Frysk bliuwt populêr yn opfieding Fryske bern

Hast njoggentich prosint fan de âlden yn Fryslân is fan betinken dat meartalich grutbringen in positive ynfloed hat op de ûntwikkeling fan in bern. Se sjogge it gebrûk fan sawol it Frysk as it Nederlânsk as in tafoeging op de algemiene ûntwikkeling fan harren bern. Ek binne se fan betinken dat bern mei in meartalige opfieding makliker in oare taal leare en mear taalgefoel ûntwikkelje.

Dit docht bliken út ûndersyk fan de provinsje Fryslân ûnder mear as 1700 âlden yn Fryslân. It ûndersyk is in ferfolch op in ûndersyk yn 2008/2009. Doe krigen âlden dy’t oanjefte diene fan de berte fan harren bern by de gemeente in saneamd ‘taaltaske’ mei. Dêryn siet ynformaasje oer meartaligens en in fragelist oer harren taalhâlding en de taalsituaasje thús.

De bern út it ûndersyk fan 2008/2009 sitte no yn de groepen 1 en 2. Yn dit ferfolchûndersyk is âlden op ‘e nij frege nei de taalsituaasje thús. Der is ek sjoen nei de opfettingen fan âlden oer meartalich grutbringen en meartalich ûnderwiis en nei it taalgebrûk fan de bern, thús en op skoalle. Op dizze wize kin de taalsituaasje fan bern folge wurde. Ek wurdt dúdlik hoe’t it gebrûk fan in taal him ûnder ferskate fazen yn it libben ûntwikkelet. Continue reading “Frysk bliuwt populêr yn opfieding Fryske bern”