Nei seizoen Taal an Taofel begunt met Hennie Stokker-Stadman, Johan Veenstra en Geert Jan Brader in Noord-Slien

Al meer as 25 jaor is de combinatie van Drentse schrieverij & meziek en eten geliefd. In het neie seizoen kuj op acht zundagen naor Taal an Taofel in Dwingel en Noord-Slien.

Vrijwilligers van streektaolorganisatie het Huus van de Taol bint drok gangs met de veurbereidingen van het neie seizoen van Taal an Taofel. Op acht zundagen in de winter kunt bezukers naor streektaolschrievers luustern. En ok is der altied meziek en tussen de middag waarm eten.

Taal an Taofel is aal in dezölfde zaolen: Grand Café De Brink in Dwingel en Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien. Op zundag 20 oktober is de oftrap in Noord-Slien. Het publiek kan luustern naor poëzie en verhaolen in de streektaol van Hennie Stokker-Stadman en Johan Veenstra. De meziek komp van Geert Jan Brader. Op 27 oktober kuj naor Dwingel. Bezukers kunt dan genieten van poëzie en verhaolen in de streektaol van Ria Westerhuis en Egbert Meijers. De meziek komp van Dorothee Spijker.

In de middagpauze kan elkenien naor het warm buffet. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 22,00. En daor kriej dan koffie/thee en een waarme maoltied veur.

In Noord-Slien is Taal an Taofel op 20 oktober, 10 november, 16 febrewaori (2025) en 16 meert (2025). Risserveren kan tot de dunderdag daorveur via reina.zwiers [apestaartje] planet.nl.

In Dwingel is Taal an Taofel op 27 oktober, 24 november, 9 febrewari (2025) en 9 meert (2025). Risserveren kan ok hier tot de dunderdag daorveur via ans.klok [apestaartje] ziggo.nl of j.oosting01 [apestaartje] home.nl

Bert Eefting en Katrien Eggens neie streektaolambassadeurs veur het Huus van de Taol

Bert Eefting en Katrien Eggens bint sinds dizze week streektaolambassadeur veur het Huus van de Taol. As streektaolambassadeur zult ze der beiden met een koppel vrijwilligers veur zörgen dat er streektaolactiviteiten in heur gemiente organiseerd wordt.

Eefting volgt Geert Woldman op en giet an de slag in de gemiente Midden-Drenthe. Daor is e gien onbekende, want tot febrewaori van dit jaor was e daor  wiekagent. ‘Umda’k Drentstaolig bin, he’k daor in mien wark altied een bult veurdiel van had. Het is van belang daw de Drentse taol en cultuur uutdragen blieft.’

Eggens nemp in de gemiente Aa en Hunze het stokkie over van Jan Hartlief. Ze hef een eigen bedrief in training, coaching en interimmanagement. Ze gruide op Oringerveen op met het Drents, wat dan ok echt bij heur heurt: ‘Ik bin wies met het Drèents en vind het belangriek um het ere in te holden én um het deur te geven.’

Renate Snoeijing, directeur van het Huus van de Taol: ‘Zowal Bert as Katrien brengt een mooi netwark met. Daor kuw  in heur gemienten goed op bouwen . Maor het belangriekste is vanzölf dat ze het hart veur het Drèents op de juuste stee zitten hebt.’

Het Huus van de Taol bedankt Geert Woldman en Jan Hartlief veur alles wat ze as streektaolambassadeur daon hebt. Allebei blieft ze in de rol van streektaolvrijwilliger betrökken in heur gemiente. Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers groots op bint en die de niet-gebroekers waardeert.

Streektaalposters op school

Op alle basisscholen in Drenthe, Groningen, Overijssel, de Stellingwerven en de Achterhoek kunnen vanaf 1 juli streektaalposters met daarop Nedersaksische gedichten worden aangevraagd. Dit in verband met het vijfjarig bestaan van Levende Talen Nedersaksisch: de vereniging voor leraren die affiniteit hebben met de Nedersaksische taal en cultuur. 

Finkers, Bökkers en Gosselaar 

De streektaalposters verschijnen in verschillende varianten voor het hele PO en de onderbouw van het VO (4 tot 14 jarigen). Gedichten op de posters zijn gemaakt door Herman Finkers (Twente), Hendrik Jan Bökkers (Salland), Fieke Gosselaar (Groningen), Else Klomps (Achterhoek), Jessica Bonnema (Drenthe) en Christine Mulder (Stellingwerven). ‘De gedichten zijn inmiddels ingesproken door o.a. Finkers en Bökkers’, aldus voorzitter van Levende Talen Nedersaksisch Mirjam Günther. ‘We zijn druk bezig om er tof lesmateriaal bij te ontwikkelen’. 

Bijpassende illustraties  

Julia van den Berg maakte de prachtige illustraties. Ze heeft de sfeer van de gedichten goed gevangen en voor elke leeftijd iets passends gemaakt bij de gedichten met titels: Op de fietse, Naobers, Schat, Feest, Thoesdier en Wodt et weer wat.  

Aanvragen 

Aanvragen is simpel en gratis via https://ltnedersaksisch.nl/jubileum/  

Streektaal in de zorg: het geneest niet, maar voelt wel beter! 

In het kader van de Dag van de Zorg vragen de Nedersaksische taalorganisaties aandacht voor streektaal in de zorg. Want veel mensen, zeker ouderen, in noordoost-Nederland spreken nog een Nedersaksische streektaal. Hoe fijn is het als zij in hun eigen taal worden aangesproken? Dat voelt vertrouwd! Daarom ontwikkelen Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Overijsselacademie, het Huus van de Taol, Centrum Groningse Taal en Cultuur en Stellingwarver Schrieversronte mooie projecten om het gebruik van streektaal in de zorg te stimuleren.  

Op zondag 12 mei is het de Dag van de Zorg. Op deze dag, de verjaardag van de wereldberoemde Engelse verpleegster Florence Nightingale, worden alle medewerkers in de zorg in het zonnetje gezet. En dat verdienen ze ook, want ze doen fantastisch werk. Wat heeft streektaal dan met zorg te maken? Veel! Want voor mensen die zorg nodig hebben en die van nature een streektaal spreken, is het heel fijn als ze ook echt in die streektaal worden aangesproken. Dat breekt het ijs en schept een band: het voelt voor hen vertrouwd.

 Mooie projecten

De Nedersaksische taalorganisaties in Nederland erkennen het belang van streektaal in de zorg. Zij werken aan mooie initiatieven om ervoor te zorgen dat het Nedersaksisch weer vaker klinkt in het verzorgings- of ziekenhuis, de thuiszorg, bij de dokter en op andere plekken waar zorg wordt verleend en ontvangen. Een mooi voorbeeld is het zorgzakboekje, een handige vertaalgids voor verzorgenden die hun cliënten in het Nedersaksisch willen aanspreken. Het zorgzakboekje is inmiddels in het Achterhoeks en Twents uitgebracht, de Drentse versie wordt donderdag 16 mei gepresenteerd en de Veluwse variant wordt op donderdag 23 mei geïntroduceerd.

Lao’w ’s plat praoten!

Een mooi vervolg op het zorgzakboekje zijn de gesprekskaarten ‘Lao’w ’s plat praoten’ die Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers heeft ontwikkeld. Dit zijn 20 kaarten met allerhande ‘vraogen um in ’t Achterhooks an de praot te kommen’. De kaarten zijn voorzien van bijpassende, authentieke Achterhoekse foto’s en bieden mooie gespreksstof in het Nedersaksisch. In Drenthe, Overijssel en Gelderland worden er ook lessen streektaal gegeven op (zorg)opleidingen en vrijwilligers van het Huus van de Taol gaan regelmatig op pad om in het Drents voor te lezen in verzorgingshuizen.  

Aandacht waard

Prachtige initiatieven die ertoe leiden dat er weer meer streektaal wordt gesproken in de zorg. De meeste van de initiatieven zijn tegen een relatief kleine vergoeding of zelfs kosteloos aan te vragen door (zorg)instellingen. 

Nij ferskynd by Utjouwerij Afûk: it Meslânzer Woardeboek

Neidat der moai wat jierren oan wurke wie, kaam dan einliks de dei dat der in wurdboek fan it dialekt fan Midslân op Skylge presintearre wurde koe, en dat wie op tongersdei 14 maart yn kafee “Het Wapen van Terschelling” yn Meslâns, sa’t Midslân lokaal neamd wurdt.

Skylge is dialektologysk in apart gefal. West-Skylge en de eastlike doarpen binne fanâlds Frysktalich, ek al is dat in Frysk dat flink ôfwykt fan dat fan ‘e fêste wâl. Boppedat ferskille it Westers en it Aasters ek wer faninoar. Dêrtuskenyn wurdt der yn Midslân en bybehearrende doarpen en buorskippen in taal praat dy’t heart by de Nederlânsk-Fryske mingdialekten lykas it Stedsfrysk, it Biltsk en it Amelânsk. Binnen dat gehiel hat it Meslânzers in eigen karakter. Sa wurde de begjinlûden g– en sk– op syn Nederlânsk útsprutsen.

Foto: Afûk. Kyndes Piet en Nel in Klederdracht.

Fierders hat it Meslânzers in grut tal eigen wurden. Dy binne yn it wurdboekpart fan sa’n 150 siden byinoar brocht. Se binne troch in yndeks ek fia it Nederlânsk op it spoar te kommen. It boek, dat yn totaal 286 siden telt, hat njonken in ynlieding ek in oersjoch fan útspraak en grammatika.

Oan it wurdboek is sûnt 2008 wurke troch Triny Martens, Gettje Pals, Nel Swart en Piet Smit, mei de stipe fan in klankboerdploech fan dialektsprekkers. In fiif jier lyn krigen sy ek help fan de doe krekt pensjonearre Siebren Dyk. De âld-meiwurker fan ‘e Fryske Akademy soarge dat de oarspronklike wurdlisten yn in wurdboekformaat oerbrocht waarden, en hy rette ek mei it grammatikale part.

Boekgegevens:

  • Titel: Meslânzer Woardeboek
  • Gearstald troch: Wurkgroep Meslânzers (Triny Martens, Gettje Pals, Piet Smit en Nel Swart) Mei meiwurking fan: Siebren Dyk
  • Utfiering: ynbûn
  • ISBN: 978 949 331 8250
  • Ferkeappriis: € 29,90
  • Utjouwer: Afûk, nûmer 1142 fan ‘e Fryske Akademy en as diel 14 yn ‘e Rige Fryske Dialektstúdzjes.
  • www.websjop.afuk.frl

Bordspel Streektaalstrijd: verover Nederland en Vlaanderen met streektaal

Promovendi Raoul Buurke, Hedwig Sekeres en Lourens Visser van de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen hebben een bordspel ontwikkeld: Streektaalstrijd. Spelers veroveren het taalgebied van de tegenstander door vragen over taalwetenschap en de streektalen die in Nederland en Vlaanderen worden gesproken te beantwoorden. Op 26 februari overhandigde prof. dr. Martijn Wieling, initiator van het spel, een exemplaar van het spel aan Groninger commissaris van de Koning René Paas.

Streektaalstrijd bestaat uit een geografische kaart van Nederland en Vlaanderen, verdeeld in zeven gekleurde vlakken. Elke kleur staat voor een streektaal die nog altijd wordt gesproken: Fries, Nedersaksisch, Hollands, Zeeuws, Limburgs, West- en Oost-Vlaams en Brabants. Het spel wordt gespeeld met twee tot zeven spelers. Elke speler vertegenwoordigt een taalgebied. Spelers veroveren het taalgebied van de tegenstander door vragen over de streektalen die in Nederland en Vlaanderen worden gesproken te beantwoorden.

Grote variatie binnen taalgebieden
Tijdens het spelen leren spelers allerlei bijzondere woorden uit de verschillende streektalen. Ook komen ze meer te weten over de grote variatie binnen taalgebieden, want alleen al binnen het Nedersaksisch zijn er legio variaties, denk aan Gronings, Drents, Twents en Veluws. En ook die varianten kennen weer subvarianten.

Daarnaast kunnen spelers geluidsfragmenten beluisteren via de bijbehorende website, en raden uit welk spraakgebied het fragment komt. Zo leren ze wat over de uitspraak en doen ze kennis op over taalkunde in het algemeen, bijvoorbeeld over het Indo-Europees, de taalfamilie waar alle zeven taalgebieden onder vallen.

Vooroordelen wegnemen
Taalwetenschapper Raoul Buurke: “We willen mensen op een speelse manier iets leren over taalwetenschap en de variatie aan streektalen in Nederland en Vlaanderen. Maar het spel willen we ook vooroordelen wegnemen over mensen die streektalen spreken. Over hen wordt nog weleens gedacht dat ze bot of onintelligent zijn. Terwijl dat helemaal niks met het spreken van een streektaal te maken heeft.”

Streektalen zijn het waard om gesproken te worden, vinden Buurke en zijn collega’s. “Het is belangrijk, levend cultureel erfgoed, dat maakt al die verschillende varianten van streektalen heel waardevol.”

De taalwetenschappers onderzoeken vooral Nedersaksische talen. Daarom werkten ze voor de ontwikkeling van het bordspel samen met wetenschappers uit heel Nederland en Vlaanderen. “Maar we hebben ook sprekers van de verschillende talen erbij betrokken”, vertelt Buurke.

Verkooppunten
Het spel is sinds begin dit jaar in beperkte oplage te koop op verschillende plekken in Nederland, onder meer in de Universiteitswinkel van de RUG. Het spel is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en bijdragen van diverse provincies en streektaalorganisaties.

Nei seizoen Taal an Taofel begunt met Bert Hadders, Yvonne Bijl en Jenny Anna Linde in Noord-Slien

Al meer as 25 jaor is de combinatie van Drentse schrieverij & meziek en eten geliefd. In het neie seizoen kuj op acht zundagen naor Taal an Taofel in Dwingel en Noord-Slien.

Vrijwilligers van streektaolorganisatie het Huus van de Taol bint drok gangs met de veurbereidingen van het neie seizoen van Taal an Taofel. Op acht zundagen in de winter kunt bezukers naor streektaolschrievers luustern. En ok is der altied meziek en tussen de middag waarm eten.

Taal an Taofel

Taal an Taofel is aal in dezölfde zaolen: Grand Café De Brink in Dwingel en Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien. Op zundag 8 oktober is de oftrap in Noord-Slien. Het publiek kan luustern naor poëzie en verhaolen in de streektaol van Yvonne Bijl en Jenny Anna Linde. De meziek komp van Bert Hadders. Op 22 oktober kuj naor Dwingel. Bezukers kunt dan genieten van poëzie en verhaolen in de streektaol van Martin ter Denge en Johan Veenstra. De meziek komp van Grunniger Fries Wolma.

In de middagpauze kan elkenien naor het warm buffet. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 20,00. En daor kriej dan koffie/thee en een waarme maoltied veur.

Risserveren

In Noord-Slien is Taal an Taofel op 8 oktober, 12 november, 28 jannewari (2024) en 10 meert (2024). Risserveren kan via reina.zwiers @ planet.nl.

In Dwingel is Taal an Taofel op 22 oktober, 19 november, 4 febrewari (2024) en 3 meert (2024). Risserveren kan via ans.klok @ ziggo.nl of j.oosting01 @ home.nl.

Sichtberhyd sentraal op Streektalekonferênsy 2023

Op 22 september 2023 organiseart de Stichting Nederlandse Dialecten (SND) in samenwerking met de Nederlandse Taalunie, provînsy Fryslân en gemeente Waadhoeke hur jaarlukse streektalekonferênsy. De konferênsy fyndt plak op ut gemeentekantoar fan Waadhoeke in Franeker en het as tema: ‘Streektaal in sicht: sichtberhyd fan streektalen in ‘e openbare rúmte.’

sichtberhyd fan streek- en minderhydstalen en dialekten

Tidens de konferênsy – dy een kear in ut jaar, ôfwisselend in Nederlân en Flaanderen, houwen wurdt – laat un keur an sprekers hun licht skine over de sichtberhyd fan streek- en minderhydstalen en dialekten.

Wat binne de bêste foarbeelden? Wat binne de falkulen? Wat leart wetenskappeluk ondersoek ôns over nut en noadsaak fan ut fergroaten fan de sichtberhyd fan un kleine(re) taal? Wetenskappers, ondersoekers, taalpromoators, bestuerders, dichters en muzisy: allegaar sille se op hun eigen wiize ingaan op dit tema, dat met recht aktueel noêmd wurde mag.

Provînsy Fryslân sette de ôflopen jaren stevug in op ut promoaten fan de sichtberhyd fan ut Frys en de streektalen. Ok de keuze foar de gasthear, gemeente Waadhoeke, is nyt toefallug: un unike meartaluge gemeente, met naast ut Nederlâns ok ut Frys, ut Bildts en ut Franekers binnen de gelederen.

Stichting Nederlandse Dialecten

De SND het um inspannen om un bijster farjeard, interessant en learsum programma samen te stellen. Dêrnaast wurdt de nije Streektaleatlas fan provînsy Fryslân presenteard, en wurdt un tipke fan ‘e sluier oplicht over de nije digitale infrastruktuer foar ut Bildt.

Opgeve

Beroepsmatug òf frijwillug bezug met streektaal, praktys òf akademys òf as partikulier interesseard in alles wat met streektaal te maken het? Dan is disse dag niet te missen! Opgeve kan fia Programma Streektaalkonferênsy 22 september 2023 – Stichting Nederlandse Dialekten.

Programma

  • 9.30 uur inloop
  • 10.00 uur welkom door meertaligheidscoördinator Gerard de Jong en opening door wethouder gemeente Waadhoeke Jan Dijkstra
  • 10.15 uur gedeputeerde Provincie Fryslân Eke Folkerts: sichtberens impuls Provincie Fryslân en aanbieding streektaalatlas
  • 10.30 uur Mirjam Vellinga (Afûk): Frysk op ‘e dyk – De rol van zichtbaarbeid in het taalpromotiebeleid van de Afûk.
  • 11.00 uur koffie/thee
  • 11.30 uur Janke Singelsma en Jolanda Verhoef (NHL Stenden): Meertaligheid in beeld – Een inkijkje in scholen en bibliotheken
  • 12.00 uur Sibrecht Veenstra (NHL Stenden): LoCALL – Taallandschappen in het onderwijs
  • 12.30 uur Dichter fan Fryslân Sigrid Kingma
  • 12.45 uur lunch (bij mooi weer is de bus van het mobiele SPRAAKLAB van de RUG buiten te bezichtigen en beschikbaar voor een demonstratie)
  • 14.00 uur Renate Snoeing (Huus van de Taol): Drents in het openbaar
  • 14.30 uur Wethouder gemeente Urk Freek Brouwer: de Urker taal in publiekscommunicatie
  • 15.00 uur koffie/thee
  • 15.15 uur Veronique De Tier (INT) en Geert Dehaes (Brusseleir): Van tweetalige straatnaamborden tot dialectadvertenties. Dialect in het straatbeeld in Vlaanderen en Brussel

De officiële release Ienvold van Emile

Vrijdag verschijnt de nieuwe single ‘IENVOLD’ van Emile! De officiële release vind plaats via de bekende streamingdiensten.

Vorig jaar deed Emile mee aan het Drèents LiedtiesFestival 2022, met het nummer ‘IENVOLD’. Het nummer werd door zijn familie, vrienden en collega’s goed ontvangen. Daarom besloot hij dit nummer op te nemen bij Studio Fonique in Hoogeveen. Ook dit jaar wist hij weer de finale te bereiken met het nummer ‘Argens underweg’.

IENVOLD

Het nummer is vanaf 16 juni 2023 te beluisteren op alle muziek streamingdiensten en wordt hopelijk ook opgepikt door de regionale radiozenders. Er zijn nog plannen om een muziekvideo uit te brengen van het lied.

Het is een onbezorgd en zomers lied dat gaat over het genieten van de kleine en eenvoudige dingen in het leven. Genieten van de zon die schijnt of het ruizen van de bomen. Emile bezingt het allemaal in IENVOLD.

Drèents Liedtiesfestival

Het Drèents Liedtiesfestival wordt organiseerd deur de Stichting REUR. Dit songfestival zörgt der veur dat der een brieder anbod komp van neie Drèentstaolige kwaliteitsmeziek.

Stichting REUR mak zuch stark veur de Drèentstaolige meziekcultuur in de bredte en brengt daormet de ansluting tot staand van het Nedersaksisch en Drèents bij aandere (inter-)nationale minderheidstaolen.

Succesvolle studiedag LT Nedersaksisch op festival Mañana Mañana

Vrijdag 9 juni werd de tweede studiedag van onderwijsbelangenvereniging Levende Talen Nedersaksisch gehouden. Op deze dag konden docenten, vertegenwoordigers van streektaalorganisaties en verdere geïnteresseerden op verschillende manieren actief aan de slag met ideeën voor streektaalonderwijs.

sfeerimpressie studiedag

belang van streektaalonderwijs

Vice-voorzitter Amber Tieck heette de aanwezigen welkom, waarna verschillende gastsprekers vertelden over het belang van streektaalonderwijs. De streektalen, waaronder het Nedersaksisch, staan onder druk, vertelde bijzonder hoogleraar Nedersaksisch Martijn Wieling van de Rijksuniversiteit Groningen. Ouders geven het weinig door aan hun kinderen, door de veronderstelling dat de streektaal hen niets brengt. Maar zo’n 20% van de Nederlanders weet dat het Nedersaksisch een erkende minderheidstaal is die geen verbasterd Nederlands is, maar een eigen oorsprong kent. Wieling vertelde verder over de onderzoeks- en onderwijsinitiatieven in Groningen, waarbij het doorgeven van het Gronings van oud naar jong centraal staat. De app en het lespakket Van Old Noar Jong zijn uit dit onderzoek voortgekomen.

impuls en lespakket

Na Wieling was Mañana Mañana-organisator Gijs Jolink aan de beurt. Met zijn bedrijf De Feestfabriek/Alles Komt Goed BV wil hij de streektaal een impuls geven. Dat de belangenvereniging Levende Talen Nedersaksisch deze dag een plek kreeg op het festival is hier een voorbeeld van. Verder bracht De Feestfabriek al twee Achterhoekse voorleesboeken uit. Ook heeft de Groningse app nu een Achterhoekse variant door de inspanningen van De Feestfabriek: Van Old Naor Jong, waar ook een lespakket speciaal voor 10 lessen streektaal bij hoort.

workshops

Na het plenaire deel gingen de deelnemers zelf aan de slag: een schrijfles van Else Klomps, schrijfster van (Achterhoekse) kinderverhalen, leverde mooie verhalen voor in de les op. Arja Olthof van het Drentse Huus van de Taol liet aan de hand van oud en nieuw ontwikkeld materiaal voorbeelden zien van streektaalonderwijs. In de workshop werden de deelnemers uitgedaagd een onderdeel van de escaperoom te ontcijferen. De workshop Streektaal in het MBO werd door docent Lienke Eenink van het Graafschap College in Doetinchem gepresenteerd. Zij is één van de ontwikkelaars van het zakboekje ‘Eerste hulp bi-j plat praoten’ voor zorgmedewerkers, samen met streektaalorganisatie ECAL. Jordi Jager van NHL/Stenden Hogeschool gaf een demonstratie van het materiaal op onderwijsplatform www.digitaol.nl, een manier om zaakvakken in de streektaal aan te bieden.

Foto: Bram Olde Wieverink / Levende Talen Nedersaksisch

geslaagde studiedag.

De studiedag bood de aanwezigen nieuwe inspiratie over streektaalonderwijs en ideeën voor het aanbieden van streektaal in de les. De organisatie kijkt terug op een geslaagde studiedag.

Levende Talen Nedersaksisch is onderdeel van de Vereniging van Leraren in Levende Talen (VLLT), de belangenvereniging voor leraren in het talenonderwijs in Nederland. LT Nedersaksisch stimuleert het gebruik van streektaal in de les, door laagdrempelige activiteiten te organiseren, gastlessen te geven en lezingen te verzorgen. Op www.ltnedersaksisch.nl zorgt LT Nedersaksisch voor een platform met bestaand materiaal en korte lijnen met organisaties die lesmateriaal in de streektaal (willen) ontwikkelen.