400 Frysktaligen socht foar online eksperimint oer ûnderbewuste foaroardielen

Assosjearret it brein positive dingen mei de Fryske taal, of dochs earder mei de Nederlânske taal? En hoe sit dat dan mei negative dingen? Dr. Hielke Vriesendorp fan de Fryske Akademy en de Universiteit Utert freget de help fan 400 Frysktaligen, binnen en bûten de provinsje Fryslân, en fan 400 net-Frysktaligen om dit te ûndersykjen.

Vriesendorp ûntwikkele in online eksperimint, dat de ûnderbewuste hâldingen mjit oangeande it Frysk en it Nederlânsk mei de help fan in sorteartaak. De dielnimmer krijt plaatsjes en wurden te sjen dy’t posityf of negatyf binne, en wurden dy’t Frysk of Nederlânsk binne. De keppeling tusken de plaatsjes en wurden kin sjen litte oft it brein ûnderbewust Frysk of Nederlânsk mear mei positive (of just negative) dingen assosjearret, en lit dêrmei ûnderbewuste foaroardielen sjen.

It eksperimint duorret 10-15 minuten en oan de ein fan it ûndersyk krijt elke dielnimmer de eigen resultaten te sjen. Dêrmei kin in ynskatting makke wurde fan de eigen ûnbewuste foarkar. Vriesendorp hopet op safolle mooglik dielnimmers, om dêrmei in folsleiner ynsjoch te krijen yn de foaroardielen oer it Frysk en it Nederlânsk, sawol by Friezen en Frysktaligen sels as by net-Friezen en net-Frysktaligen.

Oer Hielke Vriesendorp

Dr. Hielke Vriesendorp is ûndersiker by de Fryske Akademy en bestudearret ymplisite hâldingen oangeande it Frysk en Nederlânsk. Op de Universiteit Utert is Vriesendorp wurksum as dosint Ingelske taalkunde en as dosint op it mêd fan ûndersyksmetoaden, statistyk en taalfariaasje.

Over de Fryske Akademy

De Fryske Akademy docht, dielt en fasilitearret al 85 jier it wittenskiplik ûndersyk nei de Fryske kasus yn ynternasjonaal en multydissiplinêr perspektyf. De fokus leit dêrby op taal en meartaligens, skiednis en erfgoed, de minske en syn omjouwing en de ûntwikkeling fan digitale ynfrastruktueren, it leafst yn dwersferbân en yn komparatyf perspektyf.

Links

Stienwiekers nog wel in gebruuk bi’j et jongvolk

D’r wodt nogal es docht dat allienig oolderen de streektael nog mar praoten, mar d’r bin ok aandere veurbeelden. Op verzuuk van de Iesselakedemie dee student Meertaelighied Daan Brandenburg onderzuuk naor de streektael in Stienwiek onder et jongvolk van 12 tot 18 jaor. Hoe is de holing en wanneer bruken ze de streektael? Daor was et om te doen.

De onderzuker komt tot de konklusie dat de streektael nog de hieltied bruukt wodt onder de jongeren. Et vaalt wel op dat dat gebruuk veural zit in de kontakten mit de paken en beppen. As et daor in de toekomst allienig van ofhangen zol, zal et bruken van de streektael wel ofnemen, dat is wel zo, is de rissenaosie in et onderzuuk.

Jongeren die ze streektael bruken bin positiever over die tael as die dat niet doen. Instituten die heur doende holen mit et Nedersaksisch, zollen menieren vienen moeten om kiender meer in anraeking te brengen mit de streektael, om de holing positiever te kriegen, zo wodt in et algemien steld.
De Engelstaelige skriptie Steenwijk: Folk Perception and Regional Language of the Youth kuj’ daelelaeden uut de ‘onderzoeksdatabase’ van de RUG. Et onlineblad ‘Mijn Stad, Mijn Dorp’, een uutgifte van et Historisch Centrum Overiessel, publiceerde kotleden een artikel over et onderzuuk.

Boarne: http://www.stellingwarfs.nl/