Premjêre FryslânDOK – Yn myn dreamen hear ik dy

Meikoarten sil yn trije lannen de ynternasjonale dokumintêre Yn myn dreamen hear ik dy yn premjêre gean. De film folget makkers fan trije teäterselskippen dy’t yn in lytse taal wurkje: Tryater út Fryslân, Teatr Piba út Bretanje en Kvääniteatteri út Noard-Noarwegen. Tongersdei 13 febrewaris om 20:00 oere is de Fryske premjêre, ynklusyf petearen mei de makkers, yn de teäterseal fan Tryater yn Ljouwert; op sneon 15 en 22 febrewaris is de film yn twa dielen te sjen op NPO2, op snein 16 en 23 febrewaris op Omrop Fryslân.

Foar de FryslânDOK reizge dokumintêremakker Murk-Jaep van der Schaaf yn 2024 Ljouwert, it Frânske Brest en Storslett yn it noardlikste puntsje fan Noarwegen by del. Hy ferkende dêr mei teätermakkers Wessel de Vries, Christophe le Menn en Inger Birkelund harren lânskip, harren taal en harren wurk. Ek folge Van der Schaaf harren ûnderlinge útwikselingen, kreative prosessen en benammen de groeiende mienskiplike leafde foar taal en omjouwing.

Ynternasjonaal kontakt troch Phōnē
De gearwurking tusken de trije ûntstie út it ynternasjonale projekt Phōnē, dat teäterselskippen dy’t yn in minderheidstaal wurkje ferbynt. It fan Hamburch út oanstjoerde projekt waard foar trije jier stipe troch de Europeeske Uny en is yn desimber ôfrûne. Acht organisaasjes – njonken deselden út de dokumintêre kamen dizzen út Itaalje, Ierlân, Spanje, Roemeenje en Dútslân – wikselden binnen Phōnē út oer kwaliteit, kwantiteit, skriuwen, publyksbeheljen en tagonklikens fan teäter yn lytse talen.  

De Vries, Le Menn en Birkelund fûnen elkoar binnen de skriuwersútwikselingen dy’t der op ferskillende plakken yn Europa wiene. Sy bouden in freonskiplike wurkrelaasje op, dy’t trochkrong yn elkoars stikken. Sa wiene der Bretonske ynfloeden yn it stik Thúsblaze dat Tryater ôfrûne jier brocht en waard in skriuwersmoeting in sêne yn in Bretons teäterstik. Dêrneist regissearret Wessel de Vries dit jier it stik fan Birkelund yn Noarwegen.

Artistike gefoelstaal
Van der Schaaf fûn it projekt krekt troch in ferskil tusken de lânskippen en kultueren yn kombinaasje mei leafde foar de eigen talen it filmen wurdich. Foaral de gemy tusken de makkers út Fryslân, Bretagne en Noord-Noorwegen wie nijsgjirrich om fêst te lizzen. ‘Ik seach trije makkers dy’t taal hiel bewust ynsette foar harren keunst. Wat my yntrigearre is dat de lytse taal foar alle trije net de memmetaal mar krekt de artistike gefoelstaal is. Fan dy taalleafde woe ik mear witte. De talen blike djipgeand ferbûn mei harren persoanlike ferhalen en mei elkoar. As dizze makkers elkoar treffe, ûntstiet der wat. Prachtich om yn it dekôr fan de ferskate Europeeske gebieten op byld te krijen.’

Premjêre Yn myn dreamen hear ik dy
Op 13 febrewaris om 20:00 oere is bij Tryater de offisjele Europeeske premjêre. De dokumintêre wurdt dan yn syn gehiel fertoand en der binne petearen mei ûnder mear de makkers. Yn de neifolgjende wykeinen wurdt de film útstjoerd op de Nederlânske telefyzje. Yn Frankryk en Noarwegen folgje eigen premjêres.

Fia Tryater kinst in kaartsje reservearje.

Tryater 60 jier

Tryater makket al sechtich jier toansettend, benammen Fryskalich teäter. Oprjochte yn septimber 1965, fiert Tryater yn 2025 in bysûnder jubileum. Want fral yn dizze ûnwisse tiden is it de muoite wurdich om stil te stean by seis desennia fan profesjoneel teäter, middenyn de mienskip. Yn ‘e teäters, yn doarpshuzen, yn buertsintrums en de lêste jierren benammen op ûnferwachte plakken.

Besjoch it jubileumproramma op: https://tryater.frl/programma/jubileum/

Nije webside De Moanne

De nije webside fan de Moanne, yn geef Frysk, live gien. De side is frisser, oersichtliker en   dúdliker. Troch de berjochten better op tema yn te dielen, kinst fluch fine watst sikest.

Nij is ek de gearwurking mei Merk Fryslân, dêrtroch binne no op de webside alle kulturele aktiviteiten yn in aginda werom te finen. De webside is hjir te besjen.

U.D.I. Runerwold wint Drents ienakterfestival Kört&Goed

In theater De Tamboer in Hoogeveen hef rederiekerskamer U.D.I. oet Runerwold op zaoterdag 1 april het ienakterfestival van streektaolorganisatie Huus van de Taol wunnen. De tenielgroep voerde het stuk ‘Viefsterrensafari’ op. Dit is een nei stuk schreven deur Marianne Braam. In 2020 hef het Huus van de Taol een cursus ienaktersschrieven had. Met groot succes, der bint zu’n tien neie ienakters schreven. Marianne Braam hef ‘Viefsterrensafari’ tiedens deze cursus schreven.

In theater De Tamboer in Hoogeveen kreeg het pebliek zaoterdagaovend een vol pergramma te zien. ‘De Wichter oet Vrèeis’ stunden op de plaanken met een zölfgeschreven stuk en theatergroep ‘Plat op Pad’ oet Nei-Moscou speulde de klassieker ‘Brandsma vrag een hoesholdster’. 

In de tied tussen de tenielstukken was der meziek van de zes vrouwlu van ‘Dwarzz’ oet Emmen. Nao de veurdracht van schriefster Yvonne Bijl meuk de jury de winnaar bekend. De speulers van U.D.I. oet Runerwold gungen met de eerste pries hen hoes, theaterbonnen en het bord ‘Winnaar Drents Ienakterfestival 2023’. In 2017 en 2019 stund U.D.I. ok al in de finale. Dus drie maol is scheepsrecht. Het Huus van de Taol hoopt in 2025 de viefde editie van het festival te organiseren.

Speulers van U.D.I. Runerwold. Foto: Huus van de Taol

Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers wardeert.

Open call: workshop foardrachtskeunst foar skriuwers en dichters

Wolst tips en trúks om sa foar te dragen dat it publyk dy de wurden wol út ‘e mûle helje wol? It geheim achter it goed brûken fan stiltes yn dyn foardracht? Ljouwert City of Literature en Tryater jouwe fan tongersdei 23 septimber ôf in workshoprige fan fiif jûnen foardrachtskeunst foar profesjonele skriuwers en dichters. De oanmelding is no iepen.

Yn dizze workshoprige ûndersikest op boartlike wize de mooglikheden om in tekst oer te bringen. Silst mei akteur en teaterdosint Karel Hermans oan ‘e gong mei dyn eigen teksten, poëzy of proaza, yn hokker taal ast mar wolst. Yn fjouwer gearkomsten fynst út wêr’t dyn kwaliteiten lizze en wêr’tst oan wurkje kinst. It giet benammen om wille en ferbyldingskrêft. Yn de workshops is oandacht foar hâlding, it brûken fan stim, ynterpretaasje en teatertechnyk. Dit is it ark foar in goeie foardrachtskeunstner. Op 14 oktober jouwe de dielnimmers in optreden foar publyk.

Ljouwert UNESCO City of Literature ynvestearret yn in profesjoneel literêr klimaat yn Ljouwert en Fryslân en organisearret dizze workshop yn it creative writing programme. Profesjonele skriuwers en dichters kinne harren foar 18 juny fergees oanmelde op www.leeuwardencityofliterature.nl. Meidwaan is fergees. De organisaasje makket in seleksje út de oanmeldingen en lit yn de wike fan 21 juny witte oftst meidwaan kinst. Bist selektearre, dan wurdst by alle gearkomsten ferwachte: de workshopjûnen op 23 septimber, 30 septimber, 7 oktober en 13 oktober fan 19:30 oant 22:00 oere en de presintaasje op 14 oktober fan 19:00 oant 20:00 oere. Lokaasje: Tryater, Oostersingel 70, Ljouwert.

Foto: Ruben van Vliet

SWALK, Frysk op Toernee

In nij, rûnreizgjend festival giet troch Fryslân. Mei SWALK giet de Fryske kultuer letterlik op toernee. Nei de iepening op 12 septimber yn de Blokhúspoarte yn Ljouwert, fart it Frysk mei theaterskip Bald’r troch de provinsje. Fan 13 oant en mei 21 septimber is der op it theaterskip elke jûn in program mei sterk wikseljende ynhâld. Dêrmei kin it publyk op safolle mooglik ferskate plakken yn oanrekking komme mei de Fryske kultuer. Continue reading “SWALK, Frysk op Toernee”