D’r binne sestyn deelnimmers an de gedichte-avend. Der is de organisasy och soa wiis met. En an de opgeven gedichten te sien, binne ‘t úteenlopende gedichten. ‘t Belooft dus ‘n boeiende avend te worren in ‘e bibletheek fan St.-Anne. Elkeneen is fan harte welkom om deuze avend bij te weunen. ‘t Begint om 19.30 uur en d’r is gyn intree.
lês mear
Zaoterdag 19 november is der Lös Huus bij het Huus van de Taol in Beilen. Wij viert daw 15 jaor bestaot, de metwarkers en vrijwilligers laot die dag zien wat er allemaol gebeurt um de Drentse taol oet te dragen. Daornaost is er ’s middags de Grote Streektaolstried.
Tussen 10 en 16 uur is der een keur an activiteiten: bezukers kunt rondkieken in het Huus, een broescursus volgen, naor Drentse poëzie lustern of anschoeven veur een sunterklaos-dichtworkshop. Veur kinder is der een veurleesuurtie en een spannende speurtocht. Ok projecten die nou bij het Huus loopt wordt veur het voetlicht bracht en der is een boekenmarkt.
Wieder zendt Radio Drenthe het programma Hemmeltied de hiele mörgen live oet vanoet het Huus van de Taol en komp winnaor van het Drèents Liedtiesfestival Rick Hilberts optreden.
De oetsmieter van de dag is de Grote Streektaolstried in de raodzaal van het gemientehoes: wi’j je met een koppel Drentskenners opgeven, dan kuj dat doen op huusvandetaol.nl/streektaolstried.
En wi’j as schriever van Drentse poëzie een podium veur je wark? Meld je dan an veur de loketpoëzie in de hal van het gemientehoes. Dan kuj je wark daor veurdragen. Dit kan via huusvandetaol.nl/loketpoezie.
Op moandei 26 septimber en tiisdei 27 septimber wurdt yn it ramt fan de Europeeske Dei fan de Talen foar de tolfde kear it ynternasjonale poezijfestival Transpoesie hâlden yn Brussel. It tema dit jier is “It Europeeske jier fan de jeugd”.
Der binne foardrachten troch dichters út hiel Europa wei en yn Brussel binne op ferskate plakken posters en banners te finen mei de gedichten yn de oarspronklike taal en oersettingen yn it Frânsk en Nederlânsk. Dit jier is Sytse Jansma oanwêzich as fertsjintwurdiger fan de Fryske dichtkeunsten.
It Skriuwersbûn hat him útkeazen om’t syn wurk in moai foarbyld is fan de rykdom en mooglikheden fan meartaligens en hy byldzjende keunsten en poezij op in kreative wize kombinearret. De dichter hat ferskate kearen de Rely Jorritsma-priis wûn en wie dit jier ien fan de minsken efter it projekt “Sprekende Stenen” yn Ljouwert.
It festival is op ôfstân te folgjen fia de sosjale media –fia @transpoesie op Twitter en op Facebook – en de berjochten fan Sytse Jansma sels. In earste filmke fan it gedicht “Myn brieven” foar dit festival is al online te besjen.
It Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en it Mercator Europeesk Kennissintrum fiere op 26 septimber it taalferskaat yn Nederlân en Europa
Op moandeitemiddei 26 septimber fiere it Europeesk Buro foar Lytse Talen en Mercator Europeesk Kennissintrum de Europeeske Dei fan de Talen mei spesjale oandacht foar in meartalige learomjouwing. Dichter fan Fryslân Sigrid Kingma en trûbadoer Jan Henk de Groot sille harren talen klinke litte mei poëzy en muzyk.
Meartalige learomjouwing
Sprekkers Hilda Heyde fan de RUTU-foundation en Janke Singelsma fan NHL-Stenden Hegeskoalle sille sprekke oer de ynklúzje fan talich ferskaat op ’e (basis)skoalle. Heyde sil it projekt ‘Language Friendly Schools’ fan de RUTU-foundation taljochtsje en Singelsma sil it koartby ferskynde boek ‘Talenbewust lesgeven: Aan de slag met talige diversiteit in het basisonderwijs’ presinstearje.
Dichter fan Fryslân en Grinzer muzyk
It talige ferskaat is de middeis ek werom te hearren yn poëzy en muzyk. Sigrid Kingma, de Dichter fan Fryslân hat spesjaal foar de Europeeske Dei fan de Talen in gedicht skreaun, dy’t sy fansels foardrage sil. Grinzer trûbadoer Jan Henk de Groot sil de muzyk fersoargje.
Europeeske Dei fan de Talen
Europeeske Dei fan de Talen, in inisjatyf fan de Ried fan Europa, wurdt sûnt 2001 alle jierren fierd en stiet yn it teken fan meartaligens en taallearen. Der binne mear as 200 Europeeske talen en dêrfan binne njonken de offisjele talen likernôch 79 talen erkend fan mei-inoar 204 minderheidsgroepen, lykas it Frysk, it Sorbysk, of it Dútsk dat fan Armenië oant Denemarken yn meardere lannen erkend is.
Wolkom
It evenemint is iepenbier en fergees tagonklik. De ynrin begjint om 15:00 oere en om 15:30 oere set it programma útein. De middei wurdt ôfsletten mei in hapke en in drankje.
Lokaasje: Gysbert Japicxseal, Tresoar. Bûterhoeke 1, Ljouwert.
Graach sjogge wy jo opjefte temjitte by it sekretariaat fan it EBLT fia dit formulier
It Noarderleech is ien fan Europa’s grutste kwelders en wurdt sjoen as tige wichtige natuer foar Europa. Yn ’e rin fan ’e jierren hat fotograaf Evert Wilstra prachtige foto’s makke fan dat 4200 hektare grutte natuergebiet, dat ek ûnderdiel is fan UNESCO Wrâlderfgoed Waadsee. Jochum Rijpma lit ús fia de taal de leechte, it moaie ljocht en it nachtlik tsjuster fan it gebiet fiele.
fotograaf en dichter
Evert Wilstra (Beetstersweach, 1951) is fotograaf en âld-fierljepkampioen. Evert Wilstra lit mei syn foto’s in ympresje fan it lânskip sjen, mar ek de ferbining tusken it lânskip, de natuer en de keunst. Earder ferskynde wurk fan Wilstra yn Auke Rauwerda – afscheid van de binnenstad.
Jochum Rijpma (Bears, 1948) is eko-campingboer op de Swetteblom, taalleafhawwer en eartiids tsjoender fan tongestreakjende suvel. Unrjocht, himsels of in oar oandien, kin hy min oer. De pinne helpt him om dat wer rjocht te breidzjen. Tagelyk hat er nocht om ûnnocht om sa de fleur der yn te hâlden.
Presintaasje
De feestlike oanbieding soe plakhawwe op moandeitemiddei 11 july op it stedhûs fan Dokkum, mar wurdt op in letter momint dit jier presintearre – nei alle gedachten yn septimber. Boargemaster Johannes Kramer sil dan it earste eksimplaar yn ûntfangst nimme.
Noarderleech, unyk poëtysk lânskip / uniek poëtisch landschap
Fotograaf: Evert Wilstra
Dichter: Jochum Rijpma
Oersetting: Syds Wiersma
Utfiering: paperback
ISBN: 978 949 315 9877
Tal siden: 96
Ferkeappriis: € 17,50
www.afuk.frl
Foar de tolfde kear wurdt yn Septimber yn Brussel it Transpoesie Poëzyfestival organisearre. Nei Janneke Spoelstra (2018), Elmar Kuipers (2019), Nyk de Vries (2020) en Cornelis van der Wal (2021) sil Fryslân dit jier fertsjintwurdige wurde troch Sytse Jansma. Hy sil op 26 of 27 septimber in optreden fersoargje, yn it kader fan de Europeeske Dei fan ’e Talen.
Syn Frysktalige debútbondel “Wa’t tate seit moat ek whisky sizze” kaam út yn 2008. Syn twadde bondel, “As nomaden yn tinten teplak / Als nomaden in tenten terecht”, út 2015, wie twatalich. Hy publisearret û.o. yn literaire tiidskriften as De Revisor, De Moanne en Ensafh. Hy wûn al 4 kear de Rely Jorritsmapriis foar syn gedichten en hat optreden op ferskate festivals, yn bygelyks Grins en Ljouwert, mar ek Kenia.
Yn syn poëzy is meartaligens in belangryk tema. Syn wurk kin karakterisearre wurde as eksoatysk, byldryk en eksperiminteel. De relaasje tusken persepsje en taal komt faak werom yn syn gedichten, mar ek syn pasje foar reizgjen, muzyk en byldzjende keunst spilet in grutte rol. Hy kombinearret ek graach syn wurk mei oare keunstfoarmen. Sa skreau er de tekst foar de teätrale audiokuier “It gelok fan Fryslân” fan Tryater yn 2020 en is krekt syn nijste projekt “Sprekende Stenen”, in gearwurking mei oare skriuwers en keunstner Ineke van der Blom, iepene yn Ljouwert. Sytse Jansma wurket no oan syn earste Nederlânsktalige dichtbondel dy’t yn 2023 ferskine sil by útjouwerij AtlasContact.
It Transpoesie Poëzyfestival wurket al in tal jierren gear mei it Skriuwersboun
Laifhebbers van de Grunneger toal en cultuur kinnen in maart heur haart ophoalen. Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC) komt tiedens de Meertmoand Streektoalmoand mit n moand vol activiteiten rondom de Grunneger toal en cultuur: Moi Meertmoand!. Mit verschillende prizzentoatsies rondom t Grunnegs, Grunneger verhoalenvertellers, de Wiesneus veur basisschoulen, n online open podium, n kenniscafé over meertoaleghaid én n Grunneger Oavend.
Dialect Digitaal: oratie Martijn Wieling
Op vrijdagmiddag 4 maart trapt Martijn Wieling, biezunder hoogleroar Nedersaksische/Groningse toal en cultuur, af mit zien oratie in t Academiegebaauw van de Rijksuniversiteit Grunnen. In zijn lezen Dialect digitaal: nieuwe kansen voor streektaalgebruik en -onderzoek beproat Wieling digitoale technieken doarmit hai en zien team waitenschoppers de varioatsie en verandern in t Nedersaksisch onderzuiken. De oratie is live en online bie te wonen. Aanmelden kin tot 25 feberwoarie. Meer informoatsie
Wiesneus en verhoalenvertellers in de klas
Ook dit joar konden basisschoulen zich aanmelden veur t Grunneger kindertiedschrift Wiesneus. Roem 60 basisschoulen in Grunnen hebben t magazine aanvroagd. Van 7 t/m 11 maart presenteert CGTC meer Grunnegs in de klas mit Verhoalenvertellers in de klas. Collectief Kom op Verhoal, Frank den Hollander, Peter de Haan, de Giezelbaargbloazers, Bert Hadders, mulder Jan Kugel en vertelster Ina de Raad goan mit verhoalen op pad laans basisschoulen in Stad en ommelaand.
Grunneger Oavend
In t Forum in Stad vindt zotterdagoavond 19 maart de Grunneger Oavend ploats: n oavond in t Grunnegs, over t Grunnegs en over aal wat mit t Grunnegs van doun het. In n twij uren durend quizpergram mit schaarpe vroagen aan t publiek over de Grunneger taal en cultuur, mit live muziek, poëzie, theater en nog veul meer. Mit host Marieke Klooster (o.a. Vrouw Holland) en studiogasten Alex Vissering, Esmé van den Boom, Herman Sandman, Myron Hamming en theatergroep WAARK. Meer informoatsie en tickets.
Live streaming: Platform F.
Kenniscafé Op dunderdag 24 meert organiseert Studium Generale mit CGTC t Kenniscafé Meer dan één taal. In t Forum gaait Alex van den Berg aan de proat mit Grunneger experts over meertoaleghaid. Hoogleroar Engelse Toalkunde Merel Keijzer dut onderzuik noar t effect van meertoaleghaid op de hazzens. Kunstenoar Ahilan Ratnamohan onderzuikt in zien project Pidgin X de sozioal-culturele en emotionele aigenschoppen van n taal. Streektoalconsulent Olaf Vos dut ter alles aan om t Grunnegs in leven te loaten deur streektoalonderwies en Grunneger zangeres Josien Bakker treedt op. Meer informoatsie en tickets
Open Podium
In de Meertmoand Streektoalmoand gebeurt ter nog meer rondom t Grunnegs, onder meer n online broescursus Grunnegs geven deur Piet Reitsema, de Stoatenvergoadn in t Grunnegs en elke dinsdag in maart is der Loat die zain, loat die heuren!: t online open podium van CGTC. Bist muzikant of schriever en is dien Grunnegs laid, verhoal of gedicht kloar veur t grode pebliek? Stuur n filmpke van dien optreden noar info@cgtc.nl en wel wait komt dien inzenden veurbie op onze socials. Veur meer informoatsie over de Meertmoand activiteiten van CGTC kiek op www.cgtc.nl.
Rasskilder Kor Onclin (Ljouwert, 1918-2003) hâldt fan it libben en ferwûnderet him alle dagen oer de skjintme fan de dingen. Hy toant hertstochtlik en útsprutsen de skjintme fan in lânskip en syn fassinaasje foar de minske. De kleuren fan Kor Onclin binne dy fan in pasjonearre en yntins libjende minske, mar yn syn palet sitte ek tinten dy’t in oare kant fan him sjen litte. Fan 6 maart o/m 3 maaie 2022 presintearret Tresoar it fassinearjende wurk fan Onclin yn de tentoanstelling Kor Onclin: Verwondering & Verontrusting. De tentoanstelling is te sjen yn Obe, poadium foar Fryske kultuer, ûnderdiel fan Tresoar.
Besibbens, Ferwûndering & Ungerêstens, Portret en Spul
Mei in seleksje skilderijen en objekten wurdt oan de hân fan fjouwer tema’s Onclin syn wurk presintearre.
Besibbens, dêr’t keunst, muzyk en poëzy by elkoar komme. Fryske dichters binne útnûge om in gedicht te skriuwen ynspirearre op in keunstwurk út de tentoanstelling. In oantal gedichten is opnommen yn de tentoanstelling.
Ferwûndering & Ungerêstens, oer ferwûndering oer alles wat de wrâld, de minske en de natuer te bieden hat en tagelyk de ûngerêstens oer destruktive krêften yn de wrâld en wat minsken elkoar oandogge.
Portret oer it ‘wêzen’ fan de minske, dêr’t Onclin laach foar laach nei siket. De kreëarre personaazjes fan Onclin toane it gemoed: ferwûndering, earnst, humor, myldens en moederaasje.
Spul, karakteristyk troch de mear geometrysk abstrakte foarmen, it ûnbefongene, spontane en oarspronklike.
It ûntwerp fan de tentoanstelling is ta stân kaam yn gearwurking mei ûntwerpburo LOKAALWERK. De gearstalling fan tekst en byld is dien yn gearwurking mei Marleen Onclin.
Lêzing Spel met verf troch Marleen Onclin
Wat is it ferhaal fan Kor Onclin? Hoe seach syn libben derút? Hoe stie er yn it libben en wat fertelt er mei syn keunst? Marleen Onclin jout dy antwurden yn har lêzing Spel met Verf op 24 maart yn Obe.
Literêre jûn mei dichterskollektyf RIXT
Op 1 april is der in literêre jûn yn Obe. Acht dichters fan Frysk Dichterskollektyf RIXT drage har gedichten foar dy’t se skreaun hawwe by it wurk fan Kor Onclin. Nei de optredens fan de dichters is it poadium frij foar wa’t it moai fynt om in gedicht foar te dragen. Ek sil der muzyk te hearren wêze.
It folsleine programma komt op de webside fan Tresoar.
Fan 15 novimber 2021 o/m 9 jannewaris 2022 is yn Tresoar de tentoanstelling SOAN-Heit in moeting te sjen. Yn de tentoanstelling komme de wrâlden fan fotograaf Simon Haringa (1953) en syn heit dichter Harmen Haringa (1920-2000) by elkoar yn 24 trijelûken. Dy bestean út twa foto’s en ien gedicht.
De foto’s fan Simon, op syn 26ste ferhuze nei Amsterdam, litte in wrâld fan no sjen. Hy lit de besiker meisjen troch de eagen fan in observearjende foarbygonger op syk nei rêst en balâns yn in grutte, hektyske wrâld. Ienentweintich jier nei syn dea slút Harmen postúm oan by dizze foto’s mei syn gedichten. Hy skriuwt yn de taal dy’t him sa dierber is en leit dêrmei syn ‘Fryske siel’ bleat.
De paadwizer foar dizze eksposysje is de omrin. It folget de seizoenen en fertelt ek it ferhaal fan in libbenssyklus. Soan en heit moetsje elkoar wer op in leeftiid dat se beide weromsjen kinne en reflektearje. Foar beide is in lêste libbensfaze yn sicht. Dat ropt fragen op en twingt om te kiezen.
‘Wat my opfoel is dat ik as sechstiger mear mei him dielde as ik tocht. It is moai om te sjen wêr’t er mei dwaande wie en hoe’t er nei de wrâld seach. Ik learde him dêrtroch better kennen.’ (Simon Haringa)
De soan siket frijheid achter de hoarizon, de heit siket wissichheid yn de him fertroude Fryske omjouwing. Op it earste each hawwe har wrâlden net folle mei elkoar mienskiplik. Dochs, nei de dea fan syn heit, lêst Simon de gedichten fan syn heit op ’e nij en ûntdekt dat se as ‘sechstigers’ mear mei elkoar diele as tocht. Beide reagearje sterk op prikkels út har omjouwing en fiele needsaak har gefoelens te uterjen. De ien filmet en fotografearret, de oar skriuwt. Fertelle se eins net itselde ferhaal? Is har wrâld wol sa ferskillend?
Oer de tentoanstelling SOAN-Heit in moeting seit Simon: ‘Ik soe it moai fine as minsken sjogge dat in ‘folksdichter’ echt wol moaie dingen meitsje kin. It giet my net om de erkenning fan it talint fan ús heit, mar om de ferwûndering en wurdearring dy’t ik ek ûnderfûn ha.’
Op 14 oktober sil Cornelis van der Wal optrede op ien fan de eveneminten fan it Transpoesie-poëzijfestival yn Brussel. Hy sil mei fiif oare dichters út hiel Europa – Being Bergsson fan de Faroe Eilannen, Kārlis Vērdiņš út Litouwen, Rita Kogan út Israel, Ondřej Macl út Tsjechië en Radu Bata út Roemenië – it poadium fan de biblioteek Muntpunt op. Neist in foardracht út harren eigen wurk sille se ek yn petear oer hoe’t poëzij omgiet mei it ûnderwerp Frijheid en Identiteit. It evenemint sil opnaam wurde en letter werom te sjen wêzen.
It Transpoesie-festival fynt plak fan 23 oant en mei 21 oktober mei ferskate eveneminten. It festival wurdt organisearre om de Europeeske Dei fan de Talen (26 septimber) te fieren. De eveneminten bestean út lêzingen en panels dy’t ferskate ûnderwerpen besprekke rûnom it tema To be in the (k)now – poetry as a means of social expression. Op dy wize wol it festival it bewustwêzen fan it taalferskaat binnen Europa fergrutsje.
Troch de gearwurking tusken it festival en it Skriuwersboun kinne der alle jierren Fryske skriuwers yn Brussel optrede.
Hâld www.transpoesie.eu en harren Facebookside yn de gaten foar mear ynformaasje.