Tsien winners fan de Gjalp

De tsien winners fan de Gjalp binne tongersdeimiddei 21 augstus yn it Bouwurk fan Arcadia troch deputearre Eke Folkerts bekendmakke. It giet om fiif dichters dy’t in gedicht skreaun hawwe by filmfragminten út it Frysk Film & Audio Argyf (FFAA) en om fiif skriuwers dy’t filmideeën ynstjoerd hawwe mei it each op it Noardlik Film Festival fan 5-9 novimber.

De Gjalp is in projekt fan Ensafh, de Moanne en RIXT, dat de Fryske literatuer de kommende jierren op ferskate grutte festivals sichtber meitsje wol om sa talint te stimulearjen en in nij publyk mei Fryske skriuwers en dichters yn ‘e kunde komme te litten.

Winners Gjalp 1: Gedichten by filmfragminten út it FFAA

  • Tamara Feddema mei it gedicht ‘Winter’
    by in fragmint út de film ‘Winter yn Fryslân’ (1954-1956) fan Sjoerd Steensma
  • Remco Kuiper mei it gedicht ‘Wite Iensumens’
    by in fragmint út in film fan Piet Wagter oer de Alvestêdetocht fan 1941
  • Myrte Marije Veenbaas mei it gedicht ‘Held op sokken’
    in fragmint út in film fan Hein Faber oer de PC yn Frjentsjer fan 1946
  • Ruerd Smaling mei it gedicht ‘Mem’
    by in fragmint út de doarpsfilm oer Sint Jabik fan Johan Adolfs en Piet Hembrecht út 1952
  • Marije de Lange mei it gedicht ‘Pretty up high!’
    by in fragment út de film ‘From Friesland with Love’ (1990) fan Anton Stoelwinder

Winners Gjalp 2: Filmideeën foar fierdere ûntwikkeling op nei it Noardlik Film Festival

  • Erik de Boer mei in idee foar in ‘Fryske Ursonate’ nei de dadaïst Kurt Schwitters, mei in pastiche fan Fryske filmbylden’
  • Janneke Brakels en 2-INCH mei in idee foar ‘Wêrom’t de see my ropt’, in koarte young adult-film
  • Hein Jaap Hilarides mei ‘De tradysje fan de Fryske film’, in idee foar in (film)essay oer byld en selsbyld yn de Fryske film
  • Jorrit de Klerk mei in idee foar ‘Harlingen Groate Freet, Klein Hartje’, in film oer Harns en de Harnzers
  • Sina Keuning en Anne Fie Salverda mei ‘Te plak’, in live performance mei visuals en animaasjes

Nijsgjirrich nei it wurk fan de winners?
Hâld it Noardlik Film Festival (5-9 novimber) yn ‘e gaten! Dêr wurde de poëzyfilmkes fertoand en fine optredens plak fan in tal winners fan De Gjalp.

Vier 45 jaor Het Drentse Boek met de schrievers-inspiratiedag in Beilen

Een dag veur het anfietern van schrieverij in Drenthe

Oetgeverij Het Drentse Boek bestiet 45 jaor! Daorum organiseert streektaolorganisatie Huus van de Taol op zaoterdag 6 september een feestelijke schrievers-inspiratiedag. Een unieke dag veur elkenien die schref – of schrieven wil – in het Drents of een aandere taol.

Een dag vol inspiratie en ontmoeting
Bezukers kunt lustern naor under meer schriefster Ingeborg Nienhuis, dichter Suze Sanders en (teniel)schriever Harm Dijkstra. Zij nimt je met in hoe zij tot schrieven komt. Daorbij kuj vraogen stellen, ervaringen oetwisseln én later op de dag ok nog inspirerende workshops bezuken.

Workshops

  • Schrief een pakkende column.
  • Zet op een effectieve maniere social media in um je schrieverij an de man te brengen.
  • Meertaolige poëzie: laot meerdere taolen samensmelten tot ien bosschup.
  • Krieg het schrieven van tenielstukken in de vingers.

Praktische informatie
Daotum: zaoterdag 6 september 2025
Locatie: Gemientehoes Midden-Drenthe, Raadhuisplein 1, Beilen
Tied: Inloop vanof 09.30 uur, programma van 10.00 tot 17.00 uur
Pries: € 15,- (met soep en stoet)
Anmelden en programma: www.huusvandetaol.nl/schrieversinspiratiedag-2025

Laot je inspireren en anfietern, ontmoet aandere schrievers en vier samen 45 jaor Het Drentse Boek: Mis het niet!

Aggie Meijer wint de Fryske Poëzyslam 2025

(flnr) Erik de Boer, Arjan Hut (presintator), Gabriëlle Terpstra, Eelke Veltman, Sigrid Kingma, Marije de Lange, Jetze de Vries, Alexander Moto, Aggie Meijer, Meindert Talma en Kesanova. Foto: Natalia Balanina

De Frysk/Biltske dichter Aggie Meijer stie mei Kesanova (Kees de Vries) yn de finale fan de tredde edysje fan de Fryske Poëzyslam. Yn in spannend duel namen se om bar de mikrofoan om it publyk mei har wurdkeunsten te ferlieden.

Nei’t it publyk yn it smûke Kafee De Gouden Leeuw mei blommen har foarkar foar de winner oanjûn hie, die bliken dat Aggie mei in minym ferskil ta slamkampioen útroppen wurde koe. Neist ivige rom krijt se in wikselbokaal, in sjek fan 500 euro en in bosk blommen.

Tsien dichters dienen mei oan de slam: neist de finalisten wienen dat Alexander Moto, Eelke Veltman, Erik de Boer, Gabriëlle Terpstra, Jetze de Vries, Marije de Lange, Meindert Talma en Sigrid Kingma. Nei de earste ronde gienen seis troch nei de twadde ronde en dêrfan twa nei de finale. Dichter fan Fryslân Arjan Hut wie de presintator.

Tresoar organisearre de Fryske Poëzyslam 2025.

Taal an Taofel is op zundag 16 febrewaori weer in Noord-Slien

De gezellige Taal an Taofel-mörgen is op zundag 16 febrewaori weer bij Wielens in Noord-Slien. Met dizze keer Janet Baron-Lopers met heur gedichten, Jan Germs met zien verhalen en Martin Korthuis & Eddo Pol met heur meziek.

In Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien komt dizze keer dichter Janet Baron-Lopers. Ze is geboren as boerendochter in de Voele Riete in de buurt van Zuudwolde. Nou woont ze al jaoren op Leeghaolerveen. Ok komp Jan Germs oet Gasselt. Germs is jaorenlang directeur van het Huus van de Taol west. De meziek komp dizze keer oet Grunning van Martin Korthuis & Eddo Pol. In 1998 kwam de eerste CD van Korthuis oet waor naost Engels ok Grunningse liedties op stunden. Bij Taal an Taofel zingt e allèn Grunniger ‘laidjes’. Eddo Pol speult op gitaar.

In de middagpauze kan elkenien naor het warm buffet. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 22,00. En daor kriej dan koffie/thee en een waarme maoltied veur.

Risserveren veur Taal an Taofel kan tot dunderdag 13 febrewaori.

Fryske dichteres Gabrielle Terpstra neiTranspoesie 2024

Op freed 27 septimber sil Gabrielle Terpstra optrede op it festival TRANSPOESIE yn Brussel. It tema fan dit jier is “surrealisme”, om de berte fan dizze keunstfoarm, in iuw lyn, te fieren. In tema dat wol by Gabrielle past! It festival duorret fan 26 oant en mei 28 septimber en fynt plak op ferskate plakken yn Brussel. Har dielnimming wurdt mei mooglik makke troch It Skriuwersbûn, de Provinsje Fryslân en de Douwe Kalmastifting.

Ek is oeral yn de Brusselske Regio poëzij te besjen: op ruten, doarren en muorren, yn útstallingskassen, yn it iepenbier ferfier en by minsken thús yn wenkeamers. De tweintich dielnimmende dichters diele in koart gedicht, elk yn harren eigen taal en mei harren eigen ferhaal. De gedichten binne oerset yn it Nederlânsk en Frânsk. Dizze posters binne ferspraat yn de Brusselske Regio en bringe poëzij werom yn de iepenbiere romte. Se nûgje elkenien út om efkes stil te stean en te reflektearjen oer it hjir en no, en om fuort te dreamen yn in poëtyske wrâld dêr’t dreamen, realiteit en revolúsjonêr tinken troch elkoar rinne. Guon dichters wolle sjokkearje, oaren sykje it fantastyske, it ûnmooglike of it magyske. Alle gedichten binne ferskillende úteringsfoarmen fan ûneinige frijheid, yntinse langstme en de ôfwizing fan logika.

De dielnimmende dichters: Cosimo Suglia (Luxemburch), Csenger Kertai (Hongarije), Dr Adam Perchard (Kanaaleilannen (Jersey)), Ernestas Noreika (Litouwen), Esyllt Lewi (Wales), Gabriela Ruivo (Portugal), Gabrielle Terpstra (Fryslân), Gian Maria Annovi (Italië), Harkaitz Cano (Spanje – Baskelân), Haska Shyyan (Oekraïne), Jaan “Luulur” Malin & Rooluulend (Estlân), Jimi Lend (Eastenryk), Joost Oomen (Nederlân), Lupin Vivian (Kanaaleilannen (Guernsey)), Małgorzata Lebda (Poalen), Noemí Rodríguez & Toni Gibert (Andorra), Radu Vancu (Roemenië), Sara Búho (Spanje), Susannah Dickey (Noard-Ierlân), en Trygvi Danielsen (de Faeröer).

It programma fan Transpoesie 2024

Tongersdei 26/09

17:00 – 18:30: Citizens’ Garden: offisjele iepening fan it festival

19:00 – 21:00: Ambassade fan Luxemburch: Surrealism de Lux (resepsje mei flaubyt en drankjes)

Freed 27/09

12:00 – 14:00: Fleur en papier dorée – Goudblomke yn papier: debat & lêze, mei brochje op skoat

15:00 – 17:00: Keninklike gallery: the Poet & the Public – foardrachten

19:00 – 21:00: Italiaansk Kultureel Ynstitút: Cheer & Co (resepsje)

Sneon 28/09

12:00 – 14:00: Fleur en papier dorée – Goudblomke yn papier: debat & lêze, mei brochje op skoat

15:00 – 17:00: Keninklike gallery: the Poet & the Public – foardrachten

19:00 – 21:00: Liszt Ynstitút: A Maze Sing Words (resepsje)

Reservearje foar de Transpoesie-eveneminten kia fia dizze link.

Wat is Transpoesie?

Sûnt 2011 wurdt it jierliks poëzijfestival TRANSPOESIE organisearre troch EUNIC Brussel, in netwurk fan Europeeske nasjonale ynstituten foar kultuer en nasjonale organen dy’t belutsen binne by kulturele en besibbe aktiviteiten bûten harren nasjonale grinzen. TRANSPOESIE fiert meartaligens troch poëzij yn ferskate talen nei it hert fan Brussel te bringen. Dit festival, dat gearfalt mei de Europeeske Dei fan Talen en Taalferskaat op 26 septimber, bestiet út in rige eveneminten, sa as lêzingen, debatten en iepenbiere skriuwsesjes. Troch orizjinele gedichten yn harren memmetaal te toanen yn iepenbiere romten en online, wol TRANSPOESIE in platfoarm kreëarje foar ús grutte ferskaat oan talen yn Europa.

Festivalkurator is Philip Meersman, ekspert op it mêd fan eksperimintele poëzij, immersive publykûnderfining, PhD-ûndersiker oan AP University College en performancedichter dy’t wurket mei XR. Mear witte? Sjoch op de website fan Transpoesie: www.transpoesie.eu

Streektaalposters op school

Op alle basisscholen in Drenthe, Groningen, Overijssel, de Stellingwerven en de Achterhoek kunnen vanaf 1 juli streektaalposters met daarop Nedersaksische gedichten worden aangevraagd. Dit in verband met het vijfjarig bestaan van Levende Talen Nedersaksisch: de vereniging voor leraren die affiniteit hebben met de Nedersaksische taal en cultuur. 

Finkers, Bökkers en Gosselaar 

De streektaalposters verschijnen in verschillende varianten voor het hele PO en de onderbouw van het VO (4 tot 14 jarigen). Gedichten op de posters zijn gemaakt door Herman Finkers (Twente), Hendrik Jan Bökkers (Salland), Fieke Gosselaar (Groningen), Else Klomps (Achterhoek), Jessica Bonnema (Drenthe) en Christine Mulder (Stellingwerven). ‘De gedichten zijn inmiddels ingesproken door o.a. Finkers en Bökkers’, aldus voorzitter van Levende Talen Nedersaksisch Mirjam Günther. ‘We zijn druk bezig om er tof lesmateriaal bij te ontwikkelen’. 

Bijpassende illustraties  

Julia van den Berg maakte de prachtige illustraties. Ze heeft de sfeer van de gedichten goed gevangen en voor elke leeftijd iets passends gemaakt bij de gedichten met titels: Op de fietse, Naobers, Schat, Feest, Thoesdier en Wodt et weer wat.  

Aanvragen 

Aanvragen is simpel en gratis via https://ltnedersaksisch.nl/jubileum/  

Nije dichtbondel fan Elske Kampen: Net fiksearre hûs

Net fiksearre hûs is de sechsde poëzybondel fan Elske Kampen. Sy ropt hjiryn in wrâld op dy’t leit tusken de werklikheid fan in ienfâldich Ru-skaaltsje yn Museum Princessehof en de ûnwerklike thúskomst fan ien dy’t net bestie. Dichtsje is foar Elske in foarm fan oarderje en harmonij skeppe. De twang fan de fersfoarm twingt har om ta de essinsje te kommen.

Ik kleurje dy in houtskoalswarte rok
Heech by it liif oplutsen hâldt dy wyt fan
himd, fan hûd teplak. Waskguod strui ik
as suggestje om dy hinne.

Behindige beam, dûnser mei bruised
knees. Dit lichem dat foar dy ornearre is.
De linkerearm wol fierder, wiist omheech.
rjochts bliuwt in kromming foar it boarst.

Wolst learzens ha, in kleed ploaid op
it gers. Fleanmasine foar sulversneden yn
blau. In túnstoel, kessen, kat. Skets fan
it hûs achter dy noch net fiksearre.

Myn hân krijt dy net helder. Tichtby
en dochs ûnskerp in rûge feech it antlit.
Mei earnstige mûle, eagen boaiemleas
moatst dysels skielk blynseach treaste.

Boekgegevens

  • Titel: Net fiksearre hûs
  • Auteur: Elske Kampen
  • Utfiering: paperback
  • ISBN: 978 949 3318090
  • Tal siden: 85
  • Ferkeappriis: € 17,50
  • www.websjop.afuk.frl

Sytze de Haas út Jorwert wint de Lytse Gysbert Japicxpriis 2023

Sytze de Haas (11 jier) út Jorwert wint de Lytse Gysbert Japicxpriis 2023, dé priis foar it bêste Fryske gedicht skreaun troch skoalbern út de groepen 7 en 8 fan it basisûnderwiis yn Fryslân. Op sneon 14 oktober kriget hy ‘De Gouden Fear’ en in oarkonde útrikt yn de Martinitsjerke yn Boalsert, op itselde stuit dat ek de Gysbert Japicxpriis útrikt wurde sil oan skriuwster Jetske Bilker foar har boek ‘Spegel en sonde.  

Lytse Gysbert Japicxpriis

De Gysbert Japicxpriis bestiet al sûnt 1947 en yn 2013 is ek de Lytse Gysbert Japicxpriis yn it libben roppen om bern yn ’e kunde komme te litten mei skriuwer en dichter Gysbert Japicx (1603-1666), de Fryske taal en de keunst fan it dichtsjen. 

Bern yn hiel Fryslân diene mei oan in edukaasjeprojekt fan Tresoar, skreaune gedichten en stjoerden dy yn om yn oanmerking te kommen foar dizze fûl begearde priis. Sytze de Haas, dy’t foar de simmer noch yn groep 8 fan Regioskoalle De Greidefûgel yn Baard siet, skreau it gedicht ‘Ik gean fuort’ en wûn dêrmei de priis. De sjuery dy’t bestiet út Tialda Hoogeveen (Berneboeke-ambassadeur fan Fryslân), Wybo Smids (Akteur en muzikant) en Tjitske van Dijk (Skriuwster lesmateriaal by de Afûk), seit oer it gedicht: “It gedicht is hiel persoanlik en dochs is it foar elkenien werkenber”. 

útrikking

Nei de útrikking, troch wethâlder Petra van den Akker fan gemeente Súdwest-Fryslân, mei de priiswinner syn namme op in spesjaal boerd sette yn it Gysbert Japicxhûs, it bertehûs fan Gysbert Japicx yn Boalsert.  

Elkenien is wolkom om by de útrikking fan de (Lytse) Gysbert Japicxpriis op sneon 14 oktober yn de Martinitsjerke yn Boalsert te wêzen. De ynrin yn de tsjerke, mei kofje en tee, is om 14.15 oere. It offisjele programma duorret fan 15.00 oant 16.30 oere. 

Europeeske Dei fan de Talen mei rûnetafafelpetear oer “Taal & Rjocht”

Op tiisdeitemiddei 26 septimber fiere it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum de Europeeske Dei fan de Talen, mei it tema “Taal & Rjocht”. Dat wurdt dien mei in rûnetafelpetear, poëzy en muzyk. Nei ôfrin is der in hapke en drankje.

Taal & Rjocht

“Fries wil geen Nederlands praten in rechtbank.” Sa kopte it Dagblad van het Noorden op 18 augustus it krante-artikel oer de rjochter dy’t de Fryske eed fan Jan Benedictus net akseptearre. Mar, sa seit Benedictus: “Dat rjocht haw ik.” Taalferskaat en de rjochtbank, hoe sit dat eins?

Yn in rûnetafelpetear sil dêr oer praat wurde mei:

  • Attje Meekma

Kommisjelid yn Fryslân (CDA) en foarsitter fan it Steatekomitee Frysk

  • Jan Benedictus

Ald-wethâlder fan Skarsterlân en yn it nijs fanwegen de Fryske eed yn de rjochtbank

  • Fieke Gosselaar

strafrjochtjurist by de rjochtbank Noard-Nederlân en streektaalconsulent by it Centrum Groninger Taal & Cultuur

Poëzy

Njonken it rûnetafelpetear is der poëzy fan Grinzer dichteresse Fieke Gosselaar, de Drintske dichteresse Ria Westerhuis. Fieke Gosselaar is net allinne strafrjochtjurist en streektaalconsulent, marsyskriuwt ek, sawol yn it Grinzers as yn it Nederlânsk. Ria Westerhuis skriuwt yn de streektaal fan de Reest – de leechlânbeek en grins tuksen Oerisel en Drinte – en yn it Nederlânsk.

Europeeske Dei fan de Talen

De Europeeske Dei fan de Talen is in inisjatyf fan de Ried fan Europa en wurdt sûnt 2001 alle jierren fierd. Yn Europa binne der mear as 200 talen. By de Rie fan Europa binne 81 regionale of minderheidstalen erkend fan mei-inoar 206 taalmienskippen. Dat binne talen lykas it Frysk, it Sorbysk, of it Dútsk dat fan Armenië oant Denemarken yn meardere lannen erkend is.

EBLT en Mercator Europeesk Kennissintrum

De middei wurdt organisearre troch it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy). It EBLT is in koepelorgaan dat him ynset foar de promoasje en beskerming fan minderheidstalen yn Nederlân. By it EBLT binne mear as tweintich organisaasjes oansletten dy ‘t harren ynsette foar de posysje fan it Frysk, Nedersaksysk, it Biltsk of it Papiamentu. Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa.

Plak & tiid

It evenemint is iepenbier en fergees tagonklik en sil plakhawwe op tiisdei 26 septimber yn Kafee De Gouden Leeuw yn Tresoar, oan de Bûterhoeke 1, Ljouwert. Ynrin is om 15:30 oere. It programma begjint om 16:00 oere en einiget mei in hapke en in drankje om 17:30 oere.

Bestseller: De Jongen, de Mol, de Vos en het Paard no ek yn it Frysk!

De wrâldwide bestseller ‘The Boy, the Mole, the Fox and the Horse’ fan Charlie Mackesy, yn it Nederlânsk suksesfol oersetten troch Arthur Japin, is no ek yn it Frysk ferskynd, ûnder de titel: ‘De Jonge, de Mol, de Foks en it Hynder’. De Fryske oersetting is fan ’e hân fan de ferline jier ferstoarne dichteres Baukje Wytsma.

It is in prachtich ferhaal oer freonskip, leafde en dysels wêze foar jong en âld. Of sa’t Baukje it sei: ‘In leaf en learsum boek oer de wearde fan in ultime freonskip.’

De 100 yllustraasjes en de poëtyske teksten fertelle it ferhaal fan de bysûndere freonskip tusken de jonge en de trije bisten. De universele lessen dy’t se mei-inoar leare binne stik foar stik libbenswiisheden. In prachtige moderne klassiker.

Boekgegevens:
De Jonge, de Mol, de Foks en it Hynder

  • Auteur: Charlie Mackesy
  • Oersetting: Baukje Wytsma
  • Utfiering: ynbûn, hurd kaft
  • ISBN: 978 949 3318052
  • Tal siden: 128
  • Taal: Frysk
  • Ferkeappriis: € 24,95
  • www.websjop.afuk.frl