Publykslêzing Abe de Vries oer Waling Dykstra

Sneintemoarn 9 febrewaris is der in publykslêzing fan it Skriuwersbûn en sil Abe de Vries fertelle oer Waling Dykstra.

Op sneon 8 en snein 9 febrewaris hâldt it Skriuwersbûn in noflik wykein foar leden. Nei in aktive workshop oer toanielskriuwen op sneon, is der op de sneintemoarn in lêzing dy’t ek tagonklik is foar it publyk. Abe de Vries (skriuwer, dichter, oersetter, essayist, journalist en mear) sil leafhawwers fan de Fryske literatuer fertelle oer syn biografy oer Waling Dykstra (1821-1914), samler en skriuwer fan folksferhalen en ek einrekdakteur fan it Frysk wurdboek. Wat makket Waling Dykstra sa spesjaal en nijsgjirrich en hoe wurket dat: in biografy skriuwe?

De lêzing begjint om 10.30 oere en kostet foar net-leden fan it Skriuwersbûn € 15,00 (mei kofje/tee en wat derby). Wa’t nei ôfrin ek graach lunsje wol mei de oanwêzige skriuwers, om te praten oer harren wurk en de Fryske literatuer yn it algemien, is fan herten wolkom. Lêzing en lunsj binne dan € 30,00. Oanmelde foar de lunsj is wol ferplichte. Dat kin op ynfo@skriuwersbun.frl It hat plak yn: Nieuw Allardsoog (seal De Eend), Bakkefean

Taal an Taofel is op zundag 16 febrewaori weer in Noord-Slien

De gezellige Taal an Taofel-mörgen is op zundag 16 febrewaori weer bij Wielens in Noord-Slien. Met dizze keer Janet Baron-Lopers met heur gedichten, Jan Germs met zien verhalen en Martin Korthuis & Eddo Pol met heur meziek.

In Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien komt dizze keer dichter Janet Baron-Lopers. Ze is geboren as boerendochter in de Voele Riete in de buurt van Zuudwolde. Nou woont ze al jaoren op Leeghaolerveen. Ok komp Jan Germs oet Gasselt. Germs is jaorenlang directeur van het Huus van de Taol west. De meziek komp dizze keer oet Grunning van Martin Korthuis & Eddo Pol. In 1998 kwam de eerste CD van Korthuis oet waor naost Engels ok Grunningse liedties op stunden. Bij Taal an Taofel zingt e allèn Grunniger ‘laidjes’. Eddo Pol speult op gitaar.

In de middagpauze kan elkenien naor het warm buffet. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 22,00. En daor kriej dan koffie/thee en een waarme maoltied veur.

Risserveren veur Taal an Taofel kan tot dunderdag 13 febrewaori.

Premjêre FryslânDOK – Yn myn dreamen hear ik dy

Meikoarten sil yn trije lannen de ynternasjonale dokumintêre Yn myn dreamen hear ik dy yn premjêre gean. De film folget makkers fan trije teäterselskippen dy’t yn in lytse taal wurkje: Tryater út Fryslân, Teatr Piba út Bretanje en Kvääniteatteri út Noard-Noarwegen. Tongersdei 13 febrewaris om 20:00 oere is de Fryske premjêre, ynklusyf petearen mei de makkers, yn de teäterseal fan Tryater yn Ljouwert; op sneon 15 en 22 febrewaris is de film yn twa dielen te sjen op NPO2, op snein 16 en 23 febrewaris op Omrop Fryslân.

Foar de FryslânDOK reizge dokumintêremakker Murk-Jaep van der Schaaf yn 2024 Ljouwert, it Frânske Brest en Storslett yn it noardlikste puntsje fan Noarwegen by del. Hy ferkende dêr mei teätermakkers Wessel de Vries, Christophe le Menn en Inger Birkelund harren lânskip, harren taal en harren wurk. Ek folge Van der Schaaf harren ûnderlinge útwikselingen, kreative prosessen en benammen de groeiende mienskiplike leafde foar taal en omjouwing.

Ynternasjonaal kontakt troch Phōnē
De gearwurking tusken de trije ûntstie út it ynternasjonale projekt Phōnē, dat teäterselskippen dy’t yn in minderheidstaal wurkje ferbynt. It fan Hamburch út oanstjoerde projekt waard foar trije jier stipe troch de Europeeske Uny en is yn desimber ôfrûne. Acht organisaasjes – njonken deselden út de dokumintêre kamen dizzen út Itaalje, Ierlân, Spanje, Roemeenje en Dútslân – wikselden binnen Phōnē út oer kwaliteit, kwantiteit, skriuwen, publyksbeheljen en tagonklikens fan teäter yn lytse talen.  

De Vries, Le Menn en Birkelund fûnen elkoar binnen de skriuwersútwikselingen dy’t der op ferskillende plakken yn Europa wiene. Sy bouden in freonskiplike wurkrelaasje op, dy’t trochkrong yn elkoars stikken. Sa wiene der Bretonske ynfloeden yn it stik Thúsblaze dat Tryater ôfrûne jier brocht en waard in skriuwersmoeting in sêne yn in Bretons teäterstik. Dêrneist regissearret Wessel de Vries dit jier it stik fan Birkelund yn Noarwegen.

Artistike gefoelstaal
Van der Schaaf fûn it projekt krekt troch in ferskil tusken de lânskippen en kultueren yn kombinaasje mei leafde foar de eigen talen it filmen wurdich. Foaral de gemy tusken de makkers út Fryslân, Bretagne en Noord-Noorwegen wie nijsgjirrich om fêst te lizzen. ‘Ik seach trije makkers dy’t taal hiel bewust ynsette foar harren keunst. Wat my yntrigearre is dat de lytse taal foar alle trije net de memmetaal mar krekt de artistike gefoelstaal is. Fan dy taalleafde woe ik mear witte. De talen blike djipgeand ferbûn mei harren persoanlike ferhalen en mei elkoar. As dizze makkers elkoar treffe, ûntstiet der wat. Prachtich om yn it dekôr fan de ferskate Europeeske gebieten op byld te krijen.’

Premjêre Yn myn dreamen hear ik dy
Op 13 febrewaris om 20:00 oere is bij Tryater de offisjele Europeeske premjêre. De dokumintêre wurdt dan yn syn gehiel fertoand en der binne petearen mei ûnder mear de makkers. Yn de neifolgjende wykeinen wurdt de film útstjoerd op de Nederlânske telefyzje. Yn Frankryk en Noarwegen folgje eigen premjêres.

Fia Tryater kinst in kaartsje reservearje.

Cursus over Drentse taol in Roneresch

Streektaolorganisatie Huus van de Taol organiseert cursussen over Drentse taol en cultuur. Vanof 18 meert is der een Moi-cursus in het Rashuys in Roneresch.

Docent Henk Nijkeuter nemp je in 3 aovenden met deur de Drentse taol: hoe is die ontstaon, wat is der allemaol in het Drents schreven en zungen? Wat bint een toezebol, een schrouwakster en een waortenbieter?

Elkenien die aordigheid hef an de Drentse taol kan in dizze instapcursus terecht. De cursus is op 18 meert, 25 meert en 1 april bij het Rashuys in Roneresch.

Anmelden kan via www.huusvandetaol.nl/cursus/moi.

blief REUR

Yn 2024 hat Stichting REUR beslute moatten om har aktiviteiten stil te setten. REUR wie de organisator fan it jierlikse DLF – Drèents Liedtiesfestival en lidorganisaasje fan it EBLT. Hjirûnder is in lêste berjocht fan de Stichting.

Wat in 2016 begunde met pionieren in de wereld van de minderheidstaol gruide oet tot internationale waardering en erkenning veur Stichting REUR en prejecten as DLF – Drèents Liedtiesfestival, de samenwarkings met een keur van organisaties, een partnerschap met ‘t Suns Europe festival en mooie prejecten as Platt Together en Drèentse Zangers.

Wij wilt elkenien stief bedaanken veur alle inzet, betrökkenheid en metwarking en samen met oes dizze mooie reis undernummen hebt.

Jammer genog wuur het veur Stichting REUR unmeugelk um dizze reis deur te zetten en komp der een èende an het avontuur.

Wat blif bint de herinnerings en een kaor vol an meziek dat oetkommen is under de vlag van de REUR-activiteiten. Um de herinnerings en de meziek limtig te holden, kuj die blieven belusteren en bekieken via het YouTube– en Spotify-account van Stichting REUR.

Bedaankt en blief REUR!

Tryater 60 jier

Tryater makket al sechtich jier toansettend, benammen Fryskalich teäter. Oprjochte yn septimber 1965, fiert Tryater yn 2025 in bysûnder jubileum. Want fral yn dizze ûnwisse tiden is it de muoite wurdich om stil te stean by seis desennia fan profesjoneel teäter, middenyn de mienskip. Yn ‘e teäters, yn doarpshuzen, yn buertsintrums en de lêste jierren benammen op ûnferwachte plakken.

Besjoch it jubileumproramma op: https://tryater.frl/programma/jubileum/

Sukelao(gie) is Lekkerste Drentse Woord

Streektaolorganisatie het Huus van de Taol hef in samenwarking met RTV Drenthe dit jaor naor het lekkerste Drentse woord in oeze streektaol zöcht. Nao een inzendronde en een stemronde is nou de winnaar bekend. Nao een spannende verkiezingsweek bleek sukelao(gie) net vier stemmen meer as gloepends te hebben.

Een greep oet alle inzendingen van dit jaor:  dreuge worst, siepelsoep, smokkie, knieperties, kloetenborrel, slik, kruusdoorns, proemenkreuze, hassebassie, sneiballegie, kleistern en snuupie.

Zowat 800 stemmen kwamen der binnen op de top 5 van het lekkerste Drentse woord, waorbij bleek dat stemmers niet allent in Drenthe woont. Der kwamen ok veul stemmen oet aandere Nederlaandse previncies en zölfs oet Duutslaand, Zwitserlaand en Australië.

Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert

Keninklik Frysk Genoatskip bringt boek oer 200 Fryske froulju 

It Keninklik Frysk Genoatskip (KFG) bestiet yn 2027 200 jier. Om dat te fieren komt it KFG mei in jubileumboek mei dêryn biografyen fan 200 Fryske froulju dy’t libbe hawwe tusken 1827 en 2027. De ôftraap wie tongersdei 19 desimber, oanslutend op in lunchlêzing troch Els Kloek yn Tresoar. Sy ynspirearre it KFG. De haadredaksje is yn hannen fan Tialda Hoogeveen. It stribjen is om it boek op 8 maart ’27, Ynternasjonale Frouljusdei, te presintearjen. 

Els Kloek is troch har boeken 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis en 1001 vrouwen in de 20ste eeuw foar it KFG it grutte foarbyld foar in soartgelyk projekt yn Fryslân. Fan no ôf stiet op koninklijkfriesgenootschap.nl in list mei 100 froulju, mei in oprop oan it publyk foar oanfoljende nammen. Sjoen it grutte sukses fan it wurk fan Kloek yn Nederlân, ferwachtet it KFG dat it projekt wis oanslaan sil. It is in kâns om froulju it plak yn de skiedskriuwing te jaan dy’t se fertsjinje. 

Yn it boek wurde biografyen opnommen fan 200 froulju dy’t tusken 1827 en 2027 in wichtich part fan harren libben yn Fryslân wenne hawwe of in dúdlike (famylje)bân mei Fryslân hiene. It boek wurdt twatalich. Oft in biografy yn it Frysk of it Nederlânsk opnaam wurdt hinget ôf fan de oanbelangjende frou. De biografyen wurde ferdield oer tal fan maatskiplike tema’s. Sa wurdt de gearhing ferdúdliket en wurde frouljusmienskippen sichtber. Tresoar is út namme fan it KFG de pinfierder fan it projekt en is fan plan nei 2027 it projekt ek digitaal in plak te jaan. 

Tialda Hoogeveen by it portret fan fersetsfrou en skriuwer Tiny Mulder. Foto: Natalia Balanina.



Nije rykdom oan ynformaasje 
It KFG befoarderet it ûndersyk nei en de belangstelling foar de Fryske skiednis en kultuer. It KFG-bestjoer hat it idee foar it boek fan genoatskipslid Alex Riemersma omearme om’t it genoatskip oant no ta benammen omtinken jûn hat oan manlju. Ek yn it KFG sels hawwe manlju lang oan it roer stien. Pas yn 2023 bestie it KFG-bestjoer foar it earst út mear froulju as manlju. It KFG-bestjoer beskôget dit projekt dan ek as in lytse ynhelslach. It sjocht dit projekt tagelyk as maatskiplik weardefol. Omtinken foar froulju yn de Fryske kontekst sil liede ta in nije rykdom oan ynformaasje en in better begryp fan de histoaryske ûntwikkelingen yn Fryslân. 

Skiednissen opdûkelje 
Tialda Hoogeveen is skriuwer, sjoernalist en Berneboekeambassadeur. Se wie oant foar koart einredakteur fan ‘de Moanne’ en hat histoaryske boeken skreaun as als De geur van hooi en Alstublieft, mevrouw! Een geschiedenis van de Nederlandse dienstmeisjes. Hoogeveen: “Geweldich dat der op sa’n grutte skaal omtinken komt foar froulju dy’t wichtich west binne foar Fryslân. It liket my in moaie reis om de takom jierren mei in hiel team skiednissen fan froulju op te dûkeljen en wrâldkundich te meitsjen, sadat se sichtber wurde foar in grut publyk. It boek is hooplik in begjin fan in fierdere reis nei oare publikaasjes lykas dokumintêres, podcasts, artikels of biografyen.”