Introduction to Dutch Low Saxon, Language and Literature

Introduction to Dutch Low Saxon. Language and Literature, zo hiet et ni’je boek, van de uutgever, Keuninklike Van Gorcum in Assen (198 pp., € 26,50). Et is de vertaeling van Nedersaksisch in een notendop. Inleiding in de Nedersaksische taal en literatuur (2019). Auteurs: Henk Bloemhoff, Philomène Bloemhoff-de Bruijn, Jan Nijen Twilhaar, Henk Nijkeuter en Harrie Scholtmeijer. Die kwammen tot et idee van een vertaeling ok deur suggesties uut et veld en uut  de vakwereld.

Et gaot, uteraord net as in Nedersaksisch in een notendop, om een uutvoerige helikopterview van de Nedersaksische literetuur tot en mit de tied van now, om belangrieke aspekten van zinsbouw, klaanken en woordvorms en daornaost om ooldere en jonge infermaosie over de pesisie van et Nedersaksisch, over de erkennings en over et instituutswark.

Veur wie is Introduction to Dutch Low Saxon. Language and Literature bedoeld? Dit zeggen de saemenstelders in et veurwoord: ‘For quite a long time, we have felt the need to open up important knowledge about Dutch Low Saxon to a broad, non-Dutch readership. As our main target audience, we were thinking of international students in the Netherlands and expats with an interest in the language and culture of the North-Eastern region of the Netherlands’.

 

Meer info op: Introduction to Dutch Low Saxon Language and Literature

KERNDOELEN NEDERSAKSISCH

Plezier met het gebruik creëren, een positieve grondhouding ontwikkelen en actief bezig zijn met de woordenschat van je eigen vorm van het Nedersaksisch. Dit zijn in het kort een aantal belangrijke onderdelen uit de kerndoelen Nedersaksisch. Een mooie mijlpaal in de ontwikkeling van het curriculum Nedersaksisch.

Tijdens de eerste studiedag van Levende Talen Nedersaksisch, op 21 juni 2019, hebben de vertegenwoordigers van de diverse streektalen in het Nedersaksisch taalgebied samen gesproken over onderwijs in het Nedersaksisch. Hendrik Jan Bökkers is vervolgens aan de slag gegaan met de vormgeving van een curriculum. De eerste stap in dat proces is er nu:

1) De leerlingen ontwikkelen een positieve attitude ten opzichte van het gebruik van Nedersaksisch door henzelf en anderen. Continue reading “KERNDOELEN NEDERSAKSISCH”

Taaldocenten zetten zich in voor onderwijs in de Nedersaksische taal

Foto: RTV Oost – Rogier van den Berg

De feriening fan dosinten yn levende talen hat sûnt dit wykein ek in seksje Nedersaksysk. In berjocht fan RTV Oost meldt it folgjende:

Taaldocenten van de landelijke vereniging Levende Talen hebben een aparte afdeling voor de Nedersaksische taal opgericht. Dat gebeurde vandaag tijdens de algemene ledenvergadering in Utrecht.

De vereniging Levende Talen Nedersaksisch gaat zich onder voorzitterschap van Willemijn Zwart uit Enschede inzetten voor een nieuwe leerlijn Nedersaksisch voor het basisonderwijs. Daar onder valt naast het ontwikkelen van lesmateriaal ook het stimuleren van een positieve houding in het onderwijs ten opzichte van het gebruik van de Nedersaksische.

Continue reading “Taaldocenten zetten zich in voor onderwijs in de Nedersaksische taal”

Overiesselse Staoten: onderzuuk naor plaknaemebodden mit Nedersaksisch en de ied in et Nedersaksisch op komst

sont.nl

Op veurstel van D66-Staotelid Jos Mooijweer hebben de Staoten van Overiessel kotleden besleuten dat d’r een onderzuuk komt naor de meugelikheden van et gebruuk van et Nedersaksisch op plaknaemebodden en in de iedsoflegging, mit naeme et uutspreken van de ied in et Nedersaksisch in perveensiaole staoten. ‘An de iene kaante erkennen we de tael wel, mar as ik as volksvertegenwoordiger die ied ofleggen wil in et Nedersaksisch, dan kan dat niet. Dat is niet uut te leggen.’ [welle van dit bericht: dagblad Stentor]. Mooijweer komt van ‘Vollenhove’ en is al langer in de pleit veur de ied in et Nedersaksisch.

Nedersaksisch erkend as volweerdige, zelsstaandige tael

Foto: © Lenus vd Broek.

De tiende oktober van 2018 zal in de geschiedenis van et Nedersaksisch, de perveensies Drenthe, Grunningen, Overiessel, de Gelderse regio’s Aachterhoeke en Veluwe en de regio Stellingwarf in Zuudoost-Frieslaand een biezunder plak kriegen. Veur menister Ollongren en toegelieke uut naeme van de Nedersaksische overheden verklaorde siktaoris-generaol drs. Maarten Schurink van Binderlaanse Zaeken et Nedersaksisch tot een volweerdige, zelsstaandige tael. Dat gebeurde op een grote bi’jienkomst mit meraokels veul geneudigden in et perveensiehuus in Zwolle. Daoronder veul warkers, bestuurders en adviseurs van de taelinstituten in de verschillende Nedersaksische regio’s. Continue reading “Nedersaksisch erkend as volweerdige, zelsstaandige tael”

Europäischer Sprachentag in Cloppenburg

2018 © Niederdeutschsekretariat und Bundesraat för Nedderdüütsch

Op 19 oktober die now ankomt hoolt de Bundesraat för Nedderdüüts ‘Boonsraod veur Nederduuts’ zien jaorlikse Europese Sprakendag / Taeledag. Et is een biezundere dag, die disse keer in et kader van ‘Broggen slaon – Tael as brogge’ staot. Disse Nederduutse taeledag is dit jaor in Cloppenborg, dus niet arg veer over de greens. De Nedersaksische koepelorgenisaosie SONT dri’jt mit in de Bundesraat, en dat is dus de koepel veur et Nederduuts van de Noordduutse dielstaoten. Dat mitdoen is neffens de zonuumde gaaststaotus.

Ok uut oons taelgebied weg wodt d’r op de Sprakendag / Taeledag van 10 oktober prissenteerd, benaemens deur dr. Joana Duarte van et projekt Drents / Duuts in Drenthe (vestiging Emmen van de NHL Stenden University of Applied Sciences), en deur zanger Bert Hadders. Ok de Noordduutse zanger in et Nederduuts / Nedersaksisch / Nederlaans Otto Groote is veur meziekliefhebbers uut oons Nedersaksisch taelgebied bepaold gien onbekende.
Veul info en dat neffens een slim aorige formule is op te doen an de zonuumde ‘themataofels’. Daor kuj’ ok gedaachtewisselings mit de inleiders hebben. Iene van de onderwarpen is de Nederduutse/Nedersaksische literetuur. Veerder is d’r de neudige deskundige sprekeri’je. Kiek veur et volledige pergramme, plak en tied wieder op ’e webstee van de Bundesraat.

Bescheiden mar raeke viering in ‘De Literaire Hemel’: 150ste nommer van et Drentse tiedschrift ‘Roet’

10 november 2017 was d’r weer een oflevering in de vaaste literaire prissentaosies in de riegel ‘De Literaire Hemel’, in et Drentse Aomen. De prissentaosies bin de hieltied  ‘an taofel’.  Et gaot om drieje per aovend, mit elke keer ok een Nedersaksische schriever of onderwarp, en mit as interviewers Albert Haar en Annet Timmer. Raek was et disse keer wel hielemaole: Drentse literetuurkenner Rouke Broersma wodde interviewd deur Albert Haar, en et onderwarp was een biezundere gebeurtenis: et 150ste nommer van et Drentse literaire tiedschrift Roet kwam op ‘e wereld. Dat verschienen is bepaold een veurnaem punt in de geschiedenis van de literetuur van et Nedersaksisch taelgebied – et gaot ja ok om een medium dat himzels as ‘letterkundig tiedschrift’ naor veuren brengt. In et taofelgesprek kwam netuurlik et wel en wee an de odder, van een tiedschrift dat ooit in an et aende van de jaoren zeuventig ontston op initiatief van Martin Koster en Ton Kolkman, doe nog studenten Nederlaans – en, niet te vergeten, mit positieve invloed van Hendrik Entjes.

Continue reading “Bescheiden mar raeke viering in ‘De Literaire Hemel’: 150ste nommer van et Drentse tiedschrift ‘Roet’”

Misser Taalunie: Nedersaksisch en Limburgs genegeerd

XvL-Odm4_400x400Onlangs verscheen de rapportage van een recent Taalunie-onderzoek naar de Staat van het Nederlands. Het staat er goed voor, het Nederlands hoort met 24 miljoen sprekers ‘bij de 40 grootste talen ter wereld’ – zij het als 40ste. Leuk om te weten. Maar er ontstond irritatie over het doodzwijgen van het Limburgs in het rapport. Respondenten zijn tot het Nederlands gerekend als zij ‘dialect’ spreken. Tot het laatste rekent de Taalunie kennelijk ook het Limburgs en noemt die taal niet, zeker niet als officieel erkende taal. Dat is in lijn met oude reflexen – de Taalunie wilde eerder al het Limburgs niet erkend zien.

Ook in het noorden en oosten van Nederland is er ongenoegen, want de Taalunie heeft het evenmin over het Nedersaksisch. Maar wij doen dat wel en willen net als de Limburgers ook onze taal expliciet in het onderzoek betrokken zien. Wij steunen de Limburgers in hun protest op http://www.petitie24.nl/petitie/1013/wij-spreken-limburgs.

Inmiddels kwam de Taalunie met sussende woorden: men wil praten met een selectie van verontruste personen die voor het Limburgs in de bres gesprongen zijn. Citaat: ‘De Taalunie vindt aandacht voor taalvariatie binnen Nederland en Vlaanderen van groot belang en wil deskundigen daar uiteraard bij betrekken.’

Dat belooft wat, zou je denken, maar dit is het punt natuurlijk niet. De Taalunie heeft iets recht te zetten. Ze moet het Nedersaksisch en Limburgs expliciet betrekken in het onderzoek. Het Europees Handvest van de Raad van Europa erkent immers het Limburgs en het Nedersaksisch als regionale talen en de Nederlandse overheid heeft dat handvest geratificeerd.

Hans Gerritsen & Henk Bloemhoff, voorzitter resp. secretaris van SONT (Streektaalorganisaties Nedersaksisch Taalgebied)

Goffe Jensma, Hoogleraar Friese Taal en Cultuur/Hoofd van het Bureau Groninger Taal en Cultuur

Froukje de Jong-Krap, voorzitter Europeesk Buro foar Lytse Talen

Nedersaksisch: evaluaosie / rapportage deur Committee of Experts Raod van Europa

De ni’jste rapportage / evaluaosie van et Committee of Experts van de Raod van Europa is op 14 december jl. publiceerd op de webstee van de Raod van Europa en is wisse een degelik, uutvoerig en genuanceerd stok wodden. Et Kommetee schrift dat ze niet alle positieve punten numen zullen over et taelbeleid veur de regionaole taelen en minderhiedstaelen, mar wel de punten van zorg angeven zullen. Een goed ding is dat as Appendix II de reaktie van oonze Rieksoverhied opneumen is, in de persoon van minister Ronald Plasterk van Binnenlaanse Zaeken (zommer 2016).

Netuurlik signaleert et Kommetee alderhaande positief beleid en goeie aktiviteiten, uteraord zonder dat ze volledig perberen te wezen. Et Kommetee nuumt o.e. et gebruuk van et Grunnings en Drents op de regionaole radio en tillevisie, drie tiedschriften hielemaole of veur een pat in et Drents, et Drentse onderwiesprojekt van Stenden in Emmen, et gebruuk van de streektael op veul lekaole radiozenders, et Drents lietiesfestival, et gebruuk van Drents en Grunnings in de regionaole passe, en ok et promoten van Grunnings, Drents en Overiessel in de zorg – alhoewel de Raod van Europa ok berichten krigt dat passeniel deur et management instrukties geven wodt om de streektael niet te bruken.

Et Kommetee klaegt wel dat ze vanuut et Gelderlaand weinig info kregen hebben over de situaosie, mar ze verwaachten dat ok daor de steun veur et Nedersaksisch deurgaot.  Uut Stellingwarf weg nuumt et Kommetee o.e. et twiemaondelike tiedschrift ‘De Ovend’, de inzet van de Stellingwarver Schrieversronte veur et onderwies: et veurleesprojekt in et kader van de ukkespeulplakken, et vervlechten van et Stellingwarfs in projekten angaonde de regionaole kultuur (‘hiemkunde’) en de ontwikkeling van onderwiesmateriaol. Continue reading “Nedersaksisch: evaluaosie / rapportage deur Committee of Experts Raod van Europa”

Et Nedersaksisch / Nederduuts: een taal mit meugelikheden

De seal siet grôtfol by de konferinsje oer it Nedersaksysk yn it EP
De seal siet grôtfol by de konferinsje oer it Nedersaksysk yn it EP

EBLT-toespraoke in et Europees Parlement op 28.9.2016 deur Onno Falkena, expert in minderhiedstaelen

Goeiemiddag, vrouwluden en manluden. Et Nedersaksisch/Niederdeutsch is bi’j uutstek een Europees fenomeen. Ik wil daoromme graeg de Europarlementariërs Annie Schreijer-Pierik, Jens Gieseke en de Europese Volksperti’j bedaanken en priezen veur et orgeniseren van disse konfereensie in et Europees Parlement in Brussel. Et getuugt van historisch besef en van visie. Ik stao hiere as vertegenwoordiger van et Europeesk Buro foar Lytse Talen oftewel ‘Europees Buro veur Kleine Taelen’, de koepel oftewel Dachverband van 24 orgenisaosies die opkommen veur et Fries, et Nedersaksisch én et Papiamentu. Continue reading “Et Nedersaksisch / Nederduuts: een taal mit meugelikheden”