Noordelijk Film Festival biedt romte oan films yn ‘Memmetaal’ en organisearret panelpetear

Ien fan de nije linen fan it Noordelijk Film Festival, dit jier fan 8 oant en mei 12 novimber yn Ljouwert, is ‘Memmetaal ’. Dit is in programmaline mei films út saneamde lytse taalgebieten.  

It Frysk ferstiet it grutste part fan de besikers fan it Noordelijk Film Festival wol. Mar hoe sit dat mei it Baskysk, Samysk, Nauvhal, Kannada of Marathi? De memmetaal is in wichtige utering fan in kulturele identiteit. De line past dêrom goed yn it oerkoepeljende tema ‘Thús’, dat keazen is foar de 43e edysje fan it filmfestival.  

Y Sŵn mei ynlieding EBLT

Op freed, 10 novimber, om 19:30 oere presintearret it EBLT yn Slieker Film de filmfoarstelling fan Y Sŵn, mei in ynlieding fan Onno Falkena, riejouwer by it EBLT en sjoernalist. De film is troch it EBLT selektearre foar it Memmetaal-programma.

Oer de film

It is 1979, it Feriene Keninkryk wurdt oanstjoerd troch Margaret Thatcher. Mar net elkenien is like wiis mei har politike besluten – foaral de minsken út Wales net. Har tasizzing om nei de ferkiezingen in Welsk televyzjekanaal op te rjochtsjen, moat nammentlik noch wol neikommen wurde. Wannear ‘t Thatcher dizze belofte nei moannen weromdraait, wurdt der flink protestearre yn Wales. Pplitikus Gwynfor Evans giet dêrby yn hongerstaking oant Thatcher weromkomt op har belofte. Getten yn in frisse en humoristyske foarmjout Y Sŵn in krityske blik wer op dy striid.

trailer fan Y Sŵn

Films yn ’e minderheidstaal

Al hast tsien jier presintearret it EBLT op de Ynternasjonale Memmetaaldei in dokumintêre of film yn/oer in minderheidstaal yn de mande mei Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy) en Slieker Film. Boppedat freget it EBLT oandacht foar de stipe fan produksje fan films yn ’e minderheidstaal, eat dat hieltyd faker op ’e aginda komt yn ’e Noardlike provinsjes. Rûnom yn Europa wurde der hieltyd mear films yn minderheidstalen makke en it nivo wurdt hieltyd better. Benammen Samyske, Baskyske, Welske en Ierske films lûke de oandacht, wat ek in reden wie dat de Iersktalige Oscar-nominaasje ‘An Cailín Ciúin’ (The Quiet Girl)  te sjen wie mei de lêste Ynternasjonale Memmetaaldei.

Paneldiskusje

Njonken ferskate fertoaningen op it wite doek lykasY Sŵn, is der op tongersdeitemoarn yn Neushoorn yn Ljouwert in paneldiskusje mei filmmakkers, beliedsmakkers en oare ynteressearren. Sintrale fraach: wêr bliuwe de Fryske, Grinzer en Drintske films? En op hokker wize kinne dy bydrage oan de ekonomy yn de regio? Ynternasjonale sprekkers út ferskate lytse taalgebieten diele harren ûnderfinings.  

Ek wurde de resultaten dield út it ûndersyksrapport ‘Hollywood aan de Wadden’ dat yn opdracht fan de provinsje Fryslân útfierd is. Dit ûndersyk lit sjen wat films yn de ‘memmetaal’ opsmite en hoe ’t de Fryske en Noardlike oerheden de regionale film in stimulâns jaan kinne. Deputearre Sijbe knol is oanwêzich om it rapport yn ûntfangst te nimmen.  

Tagong ta it panelpetear is fergees, in kaartsje reservearje is wol needsaaklik. Dat kin fia de webside fan it Noordelijk Film Festival. Op de site stiet ek it folsleine programma, mei dêryn de films yn de line ‘ Memmetaal ’. 

Fryske film Bartele Bûse talitten op it Cinekid Festival

De film Bartele Bûse fan Omrop Fryslân Tsjil giet yn premjêre op it Cinekid Festival yn
Amsterdam, it grutste film- en mediafestival foar bern yn de wrâld. It is foar it earst dat in
Fryske fiksjefilm fertoand wurdt by Cinekid.

De ôfrûne moannen is der op de Omrop Fryslân Tsjil-redaksje hurd wurke oan de koarte film ‘Bartele Bûse en de kaam fan Juffer Lize’. It ferhaal komt út ien fan de klassikers fan de Fryske berneliteratuer: Bartele Bûse fan Berber van der Geest. De regisseur fan de film, Halbe Piter Claus is tige bliid mei de wurdearring: “Dat ús earste Frysktalige bernefilm daliks sa’n grut berik hat is fantastysk en soarget foar mear omtinken foar it Frysk en lêzen yn it algemien .”

Filmfestivals
Bartele Bûse is talitten op it Cinekid Festival yn Amsterdam en sil dêr op tongersdei 26 oktober offisjeel yn premjêre gean. Dêrneist is der ek ynternasjonaal omtinken foar de film mei fertoaningen op it KIDS FIRST! Film Festival yn New Mexico en it Universal Kids Film Festival yn Turkije. Bartele Bûse sil ek te sjen wêze op it Noordelijk Film Festival yn Ljouwert.

Bartele Bûse
Wannear’t in magyske kaam yn ’e hannen falt fan de behelpsume kapperssoan Bartele, groeit it hier fan alle klanten op magyske wize fan de iene op de oare dei. Mar as de situaasje út de hân driget te rinnen fanwege de habsucht fan syn heit, hat Bartele de help fan in tovener nedich om de magyske kwestje op te lossen.

Bartele Bûse is yn de krystfakânsje te sjen by Omrop Fryslân en fan 1 jannewaris ôf op Omropfryslan.nl/tsjil om te brûken yn it ûnderwiis.

Ynternasjonale Memmetaaldei: filmfertoaning An Cailín Ciúin

Yn it ramt fan Ynternasjonale Memmetaaldei op tiisdeidejûn 21 febrewaris fertoane it Europeesk Buro foar Lytse Talen, Mercator Europeesk Kennissintrum en Slieker Film de Iersktalige film An Cailín Ciúin.

An Cailín Ciúin.

Caít (9) is in wat stil famke yn in grutte húshâlding, dêr’t se net folle oandacht kriget. As har mem wer in lytse kriget, wurdt Caít ûnderbrocht by fiere famylje. Séan en Eibhlin Cinnsealach binne hiel aardich foar Caít en it famke bloeit op, mar dochs is der ek in gefoel fan driging

trailer An Cailín Ciúin

Iersktalich súkses

It is in hertferwaarmjende film, mei in  moai ferhaal en treflike aktearprestaasjes fan de haadrolspilers. ‘An Cailín Ciúin’ (it stille famke) is de earste spylfilm fan de regisseur Colm Bairead. Net allinne hat de film hiele goede kritiken krigen en folle sealen lutsen yn Ierlân, de film hat it ynternasjonaal ek goed dien. Sa wie it de earste Iersktalige film op de Berlinale en gie it fuortendaliks mei ien fan de bearen nei hûs. Boppedat is ‘An Cailín Ciúin’  ek de alderearste Iersktalige film dy’t nominearre is foar in Oscar.

Ynternasjonale Memmetaaldei

It is alwer de njoggende kear dat it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) yn de mande mei Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy) en Slieker Film dokumintêres of films oer en mei taalminderheden presintearje. Dat bart mei de Ynternasjonale Memmetaaldei op 21 febrewaris, in inisjatyf fan de Feriene Naasjes dat taalferskaat en meartaligens yn it sintsje set.

It EBLT is in koepelorgaan dat him ynset foar de promoasje en beskerming fan minderheidstalen yn Nederlân. By it EBLT binne mear as tweintich organisaasjes oansletten dy ‘t harren ynsette foar de posysje fan it Frysk, Nedersaksysk, it Biltsk of it Papiamintsk.

Wês wolkom

De filmfertoaning is op tiisdei 21 febrewaris, om 20:00 oere yn Slieker Film, oan it Wilhelminaplein yn Ljouwert. Kaarten binne te bestellen by Slieker foar €11,-.

Lidorganisaasjes en gasten fan it EBLT kinne harren oanmelde fia de útnûging of by it sekretariaat.

 Ynteraktive tentoanstelling ‘Archief van de Toekomst’ komt nei Tresoar

Wat sjochst, wannear’tst troch de eagen fan in kompjûter nei fideobylden fan Fryslân sjochst? Fan 10 novimber o/m 31 desimber 2022 is yn Tresoar de tentoanstelling ‘Archief van de Toekomst’ te sjen. In multymediale ynstallaasje fan keunstner en ûntwerper Richard Vijgen foarmet it middelpunt fan de tentoanstelling. De tentoanstelling wurdt iepene op de earste dei fan it Noordelijk Film Festival en is ûnderdiel fan it festivalprogramma.

ynteraktive ynstallaasje
Yn dizze ynteraktive ynstallaasje komme hûnderten oeren byld fan Fryslân oer in perioade fan goed sechtich jier út de kolleksje fan it Frysk Film & Audio Argyf by elkoar, en makket in selslearende kompjûter it mooglik om mei Keunstmjittige Yntelliginsje (KI) te sykjen nei patroanen yn de bewegende bylden. Troch te boartsjen mei de ‘eagen’ dêr’t de kompjûter de bylden fan Fryslân mei besjocht, fernimst fan tichtby hoe’t de ynstallaasje ynformaasje ferwurket en krijst in idee fan de mooglikheden, mar ek fan de beheiningen fan computer vision en automatyske byldwerkenning.

Keunstmjittige Yntelliginsje
It begryp Keunstmjittige Yntelliginsje (KI) of Artificial Intelligence (AI), stiet foar it fermogen fan in kompjûter om ynformaasje te ferwurkjen en beslissingen te nimmen. Hoe sjocht in Keunstmjittige Yntelliginsje nei in digitaal argyf? Sjocht se ferbannen dy’t we net sjogge? Watfoar patroanen leit se bleat? Kin in Keunstmjittige Yntelliginsje in gids wêze, in kurator? Wit se better wat we sykje as wy sels? Is it ark of in orakel? Mei Het Nieuwe Instituut en VPRO Tegenlicht die Richard Vijgen de ôfrûne moannen ûndersyk nei de mooglike rol fan Keunstmjittige Yntelliginsje by it ûntsluten en presintearjen fan digitale erfgoedkolleksjes. It ûndersyk resultearre yn de tentoanstelling ‘Archief van de Toekomst’ dy’t earder dit jier te sjen wie yn Het Nieuwe Instituut yn Rotterdam, dêr’t de ynstallaasje 20 jier útstjoeringen fan it telefyzjeprogramma VPRO Tegenlicht trochsocht. De tentoanstelling komt no nei Tresoar yn Ljouwert en dêrby binne de útstjoeringen fan Tegenlicht ferfongen troch mear as 600 films út de kolleksje fan it Frysk Film & Audio Argyf (FFAA) oer in perioade fan goed sechtich jier (1920-1985), swart-wyt en kleur. De tentoanstelling sil dêrnei fierder reizgje nei oare argyfynstellingen.

Foto: Richard Vijgen

Tagong
Kom del en sneup troch de bylden fan Fryslân, kom yn de kunde mei begripen as computer vision en neurale netwurken en ûntdek hoe’t algoritmes patroanen ‘sjogge’ yn byld of tekst en hoe’t foaroardielen oan de basis lizze fan dyselde algoritmes. Oardielje sels oer de ûnderstelde ‘yntelliginsje’ fan de ynstallaasje. De tentoanstelling is fergees te besjen ûnder de iepeningstiden fan Tresoar.

Het ‘Archief van de Toekomst’ is ûntwikkele troch VPRO Tegenlicht mei meiwurking fan Het Nieuwe Instituut en wurdt mei mooglik makke troch finansjele stipe fan it Mondriaan Fonds.

Dútske premjêre Fryske film Stjer by 21ste ‘Friesendroapen’ op Hilgelân    

Sneon 21 maaie is op Hilgelân (Helgoland) de Dútske premjêre fan de Fryske aksjekomeedzje Stjer. It is ien fan de programmaûnderdielen fan it 21ste Friesendroapen dat fan 20 oant en mei 22 maaie plakfynt. De Frysktalige bioskoopfilm fan de band De Hûnekop en regisseur Janko Krist is op 6 septimber 2021 útkaam en wurdt yn opdracht fan de Fryske Rie spesjaal foar dizze gelegenheid fan Dútske ûndertitels foarsjoen troch Geertrui Visser yn oparbeidzjen mei dr. Claas Riecken fan it Nordfriisk Instituut.

Filmposter Stjer

Freedtejûn 20 maaie draait de film ‘Der Krug an der Wiedau’. De earste Noardfryske film ea. In komyske misdiefilm yn fiif talen: it Noardfrysk, Suderjysk (Súd-Jutlânsk), Platdútsk, Deensk en Dútsk. Dy film is in koproduksje fan it Nordfriisk Teooter yn Husum en de Bund Deutsche Nordschleswiger fan de Dútsktalige minderheid yn Denemarken en regisearre troch Gary Funck. Begjin fan it jier is de film fan Fryske ûndertitels foarsjoen troch Geertrui Visser foar de premjêre yn Nederlân, dat organisearre wie op Ynternasjonale Memmetaaldei troch it EBLT, Mercator Europeesk Kennissintrum en Slieker Film.

“Wy bin bûn, ferparte mar nea oerwûn…” sa begjint it nije Ynterfryske liet wêrfan’t de tekst troch de dielnimmers fan in wurkwinkel wilens it Friesendroapen yn 2019 skreaun waard ûnder begeleiding fan de Fryske folkband Baldrs Draumar. It is no op muzyk set en dit Friesendroapen is Baldrs Draumar presint om it nije Ynterfryske Liet foar it earst live nei foaren te bringen. It doel fan it liet is om de ferbining tusken de Fryslannen te beklamjen en te fergrutsjen.

Oan it begjin fan de sechstiger jierren ûntstiene de earste oerwagingen foar in ynterfryske gearkomste foar alle leeftiidsgroepen. Yn 1962 wie it earste treffen op Hilgelân, dat om ‘e trije jier East-, West- en Noard-Friezen yn de betide simmer foar trije dagen nei it eilân lûkt. 20–22 maaie 2022 is it wer safier. De organisaasje wikselet om ‘e trije jier fan seksje en dit jier is de organisaasje yn hannen fan de Frasche Rädj (Sektion Nord). De Fryske Rie is presint mei sa’n 60 dielnimmers, wêrûnder De Fryske Dûnsers.

Win twa kaartsjes foar de film op Memmetaaldei!

De earste twa minsken dy’t harren oanmelden hawwe elk twa kaartsjes wûn! Fan herte lokwinske.

Yn it ramt fan Ynternasjonale Memmetaaldei op op 21 febrewaris organisearje it EBLT en it Mercator Europeesk Kennissintrum yn de mande mei Sliker Film de premjêre fan de meartalige film Der Krug an der Wiedau/Æ kro ve æ Virå/ E krouf bai e Wiidou/ De Krooch an de Wiedau/ Kroen ved Vidåen. De film draait moandei twa kear; om 14:30 oere en om 20:00 oere.

Mochten jo net ien fan de winners wêze, by Slieker Film kinne jo in kaartsje keapje.

© Bund Deutscher Nordschleswiger

De kaarten kinne net ynwiksele wurde foar jild of oare produkten. Oer de útslach kin net korrespondearre wurde.

EBLT, Mercator en Slieker hawwe premjêre fiiftalige film op Memmetaaldei

Op 21 febrewaris is it de Ynternasjonale Memmetaaldei, in inisjtatyf fan de Feriene Naasjes. Yn it ramt dêrfan organisearje it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en it Mercator Europeesk Kennissintrum yn de mande mei Slieker Film de Nederlânske premjêre fan de meartalige film Der Krug an der Wiedau/Æ kro ve æ Virå/ E krouf bai e Wiidou/ De Krooch an de Wiedau/ Kroen ved Vidåen.

Yn de humoristyske krimy wurdt op it stek tusken Denemarken en Dútslân in lyk fûn, de holle yn it iene lân en de fuotten yn it oare. Fanwegen it deadlik grinsgefal moatte sawol in Dútske en in Deenske resjersjeur op paad om de saak op te lossen. Oft de stamgasten fan de lokale kroech harren dêrby helpe sille is mar de fraach.

Screenshot fan de film, mei it lyk op it stek foar wylde swinen. © Bund Deutscher Nordschleswiger

De film is tige bysûnder, want yn dy kroech klinkt der folle mear as allinne mar bierglêzen. Dêr wurde nammentlik op natuerlike en lykweardige wize de fiif talen praat fan de streek yn Sleeswyk. It giet om it Noardfrysk, Suderjysk (Súd-Jutlânsk), Platdútsk, Deensk en Dútsk. Dy meartalige situaasje is troch de jierren hinne ûntstien en elk is wend om de eigen taal te praten en de oare talen yn alle gefallen te ferstean.

De film is regissearre troch Noardfries Gary Funck. It is in koproduksje fan it Nordfriisk Teooter yn Husum en de Bund Deutsche Nordschleswiger fan de Dútsktalige minderheid yn Denemarken. Op 21 febrewaris wurdt de film noch meartaliger, mei’t de film yn it Frysk ûndertitele wurdt, mei tank oan Geertrui Visser.

It is alwer de achtste kear dat it EBLT en Mercator yn gearwurking mei Slieker Film films en dokumintêres oer en mei taalminderheden presintearje mei de Memmetaaldei. It EBLT is in koepelorgaan dy’t him ynset foar de promoasje en beskerming minderheidstalen yn Nederlân. By it EBLT sitte mear as tweintich organisaasjes dy’t harren ynsette foar de posysje fan it Frysk, it Nedersaksysk, it Biltsk en it Papiamentu.

Trailer

De film is allinnich te te sjen op Ynternasjonale Memmetaaldei, moandei 21 febrewaris, yn Slieker Film, Ljouwert. Der binne twa foarstellings mei de feestlike premjêre om 14:30 oere en in twadde fertoaning om 20:00 oere.

Fanwege de beheinde kapasiteit yn de bioskoop is it ferstannich om yn’t foar kaartsjes te keapjen by Slieker Film.

Lidorganisaasjes en gasten fan it EBLT kinne harren oanmelde fia de útnûging of by it sekretariaat.

Steun Slieker: Help Fryslân haar filmhuis behouden

“Op 12 maart heeft Slieker Film de deuren gesloten om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Van een goedbezocht filmtheater met bomvolle programmering naar lege zalen en een uitgeschakelde projector. De toekomst van het belangrijkste Friese filmtheater komt in gevaar sinds er van de ene op de andere dag geen films meer worden vertoond en daarmee inkomsten zijn droog gevallen. Het scenario dreigt te ontstaan dat Friesland geen filmtheater meer heeft waar de filmbeleving het beste voelbaar is.”

Al in stikmannich jierren hat EBLT foar de Memmetaaldeifilm plak by Slieker. Dizze gearwurking wurdt tige wurdearre, en no’t de takomst fan Slieker gefaar rint, wolle wy graach de oprop om Slieker te stypjen diele. Stypje kin hjir.

EBLT, Mercator en Slieker Film presintearje Bûtendyk, Anti en Evò ce Esù op Ynternasjonale Memmetaaldei

Bûtendyk, ôfbylding fia Noorderkroon

Op freed 21 febrewaris, de Ynternasjonale Memmetaaldei fan de Feriene Naasjes, presintearje it Europeesk Buro foar Lytse Talen EBLT, Mercator Europeesk Kennissintrum en Slieker Film mei elkoar de priiswinnende Fryske film Bûtendyk. Dizze film fertelt it bysûndere ferhaal fan Tsjerk Visser út Wierum, de 91-jierrige heit fan makkers Geertrui en Sjoukje Visser, dy’t noch eltse wike op it fiskersskip fan syn soan de see op giet. De film hat de priis foar bêste amateurfilm wûn fan de Noorderkroonkompetysje fan it Noordelijk Film Festival. Njonken Bûtendyk presintearje EBLT, Mercator en Slieker Film noch twa oare koarte films út Baskelân en Puglia yn Súd-Italië.
Continue reading “EBLT, Mercator en Slieker Film presintearje Bûtendyk, Anti en Evò ce Esù op Ynternasjonale Memmetaaldei”

Wereldpremière Stellingwarver film ‘Doar klept de klokke weer’! op 21 feberwaori by Slieker Film

Evert Pultrum, Thomas Rovers, Emma Winter en Lute Wedekind

De filmliefhebbers hebben d’r even op waachten moeten, mar eindelik is et dan zoveer: op de donderdagaovend 21 feberwaori is de première van de eerste Stellingwarver speulfilm ’Daor klept de klokke weer’! Die première mos deur omstaandigheden een peer keer uutsteld wodden. De feestelike gebeurtenis is in Filmhuus Slieker in Liwwadden. Dat et in die bekende lekaosie wezen zal, komt omreden et op 21 feberwaori de dag van de Memmetael is. Et EBLT (Europees Buro veur kleine taelen), daor de Stellingwarver Schrieversronte bi’j ansleuten is, orgeniseert alle jaoren op die dag een filmaktiviteit.

‘Daor klept de klokke weer’ is baseerd op et gelieknaemige boek van H. Hoogeveen dat in 1959 verschenen is. Et vertelt et verhael van de periode dat Stellingwarf nao veul striederi’je zien vri’jhied veurgoed kwietraekte. Et skript veur de film wodde schreven deur Thomas Rovers uut Grunningen. De film is een produktie van de Stellingwarver Schrieversronte, die daorveur extra financieel ondersteund wodde deur de perveensie Frieslaand, et Fonds Ooststellingwerf en Kring van Bercoop. Daornaost stelden orgenisaosies, et bedriefsleven en personen belangeloos (netuur)terreinen en materiaolen beschikber. De film, die veural ok bedoeld is veur et basis- en vervolgonderwies, duurt mit mekeer een goed half ure. Op donderdagaovend 22 meert zal de film, mit naeme veur alle mitwarkers, dri’jd wodden in ’t Buurthuus in Noordwoolde.
Continue reading “Wereldpremière Stellingwarver film ‘Doar klept de klokke weer’! op 21 feberwaori by Slieker Film”