Raod van Europa bi’j jaorige Stellingwarver Schrieversronte op warkvesite

Om de vuuf jaor komt de Raod van Europa, vertegenwoordigd deur een onofhaankelike Expertkemmissie, naor de verschillende taelregio’s zoas et Nedersaksisch taelgebied. De Raod van Europa wodde in 1949 opricht, vier jaor nao de oorlog dus, om de demekraosie en rechtstaot te bewaeken, meenskerechten overal respekteerd te kriegen en te holen, mit as doelstelling uteraord ok ‘nooit gien oorlog weer’. De warkwieze komt tot utering deur bi’jveurbeeld de instelling van

Et Europese hof veur de rechten van de meenske en van verschillende konveensies en haandvesten. Veur de bescharming van de traditonele, erkende taelen as Nedersaksisch, Fries en Limborgs is in 1998 et Europese haandvest veur regionaole taelen of taelen van minderheden in warking steld.

De Expertkemmissie is now woensdag, donderdag en vri’jdag in Nederlaand om mit overheden en taelorgenisaosies te praoten over de vraoge in hoevere Nederlaand de angaone verplichtings naokomt. Zo kommen te spraoke behalven de regionaole taelen ok et Papiaments, et Jiddish en et Romanes, de laeste twie rekent men tot de minderhiedstaelen.

Donderdagmorgen praot de Expertkemmissie in Berkoop, en dat gebeurt mit vertegenwoordigers van zoe’n tien tot twaelf Nedersaksische orgenisaosies. Dat bin behalven de Stellingwarver Schrieversronte dus taelorgenisaosies as et Drentse Huus van de Taol, de Overiesselakedemie in Zwolle, et Ecal in Doetinchem en vertegenwoordigers van et Buro Grunninger Tael en Kultuur, in de stad Grunningen. Ok de hooglerer Nedersaksisch / Grunnings zal anwezig wezen.

Ok op de donderdagmiddag is de Expertkemmssie in Stellingwarf. Dat is op et gemientehuus in Wolvege. Dat komt, de gemiente West-Stellingwarf is veurzitter van de groep van Nedersaksische overheden, en de Raod van Europa komt naor gewoonte naor de regio van zoe’n veurzitterschop. Dan is men deurgaons ok in dat gebied om mit de taelorgenisaosies te spreken. In overleg mit et siktarriaot in Straotsborg het de Nedersaksische koepelorgenisaosie SONT veur de Stellingwarver Schrieversronte keuzen. De Schrieversronte gelt as de ‘ooldste mederne Nedersaksische streektaelinstellings’, en die het kotleden jaorig west.

De Expertkemmissie zal welkom hieten wodden deur Vrouw Ageeth Bos, uut naeme van et bestuur van de Stellingwarver Schrieversronte. Vanuut de Raod van Europa zullen anwezig wezen:

  • Prof. Dr René DE GROOT (ofkomstig uut Nederlaand, nationaol expert)
  • Ms Lusine KHARATYAN (ofkomstig uut Armenia)
  • Prof. Dr Jarmo LAINIO (ofkomstig uut Zweden)

Daornaost kommen twie ambtelike ondersteunders mit, onder wie siktaoris de heer Maxime Huot.

Tiedens de officiële vergeerdering wo’n de officiële bepaolings van diel II van et Europese haandvest deurneumen en wodt de  Expertkemmissie daorbi’j deur de anwezige vertegenwoordigers van taelorgenisaosies infermeerd in hoevere beleid uutvoerd wodt dat past bi’j de Europese kriteria. Via de  Raod van Ministers van de Raod van Europa wodt dan ok weer de Nederlaanse regering adviseerd. De Raod van Europa telt op ‘t  heden 46 lidstaoten

Stellingwarver Schrieversronte 50 jaor: een Koele vol feest op 25 juni!

Op zaoterdagmiddag 25 juni is et zoveer! Dan is et grote jubileumfeest van de Stellingwarver Schrieversronte die oflopen 29 april vuuftig jaor oold wodde. Et feest is in en om Eupenlochttheater De Koele in Appelsche*. Bestuur en feestkemmissie verwaachten veul volk om mit mekere dit feest te vieren. De feestkommissie, die uut Ageeth Bos, Hans Salverda en Akkie Zeilstra bestaot, het d’r alles an daon om veur een arg mooi en ofwisselend pergramme te zorgen.

Vanof ien ure de inloop

Middags vanof ien ure is de inloop. Aj’ vanof de Boerestreek et pad naor De Koele volgen, koj’ mitien op et Dichterspad terechte. Verschillende dichters zullen langs et pad uut eigen wark veurdregen gaon. Behalven et dichterspad is d’r ok veul meziek, d’r bin optredens van schrievers en vertellers, en gao mar deur. Veur dat alles is vanzels alliend et podium van De Koele niet genoeg, dat daoromme wodt d’r ok zorgd veur een tente en een peer ere smoeke plakkies. In de tente zal niet alliend een ni’je webstee prissenteerd wodden, mar bi’jglieks ok de ni’je instagramkursus Stellingwarfs. Et pergramme zal tegen vuuf ure oflopen wezen.

Jubileumboek ‘Vuuftig. Gien woord tevule’

D’r bin tiedens de feestelike middag meerdere hoogtepunten, en vanzels lat de kemmissie nog niet et aachterse van de tonge zien… Zo wodt angeven dat de uutrikkinge van de eerste twie exemplaoren van et jubileumboek Vuuftig. Gien woord tevule wezen zal an twie biezundere personen. Mar wie dat binnen? Gien woord tevule… dat dat blift nog even een verrassing! De prissentaosie van et boek, deur veurzitter Klaas van Weperen, zal om twie ure wezen. Veur et boek was een speciaole redaktie aktief, bestaonde uut Sietske Bloemhoff, Abel Darwinkel en Harmen Houtman. In Vuuftig. Gien woord tevule  staon veul mooie bi’jdregen van onder meer Hendrik Betten, Henk Bloemhoff, Sietske Bloemhoff, Harmen Houtman, Pieter Jonker en Carol Klok. D’r is liekewel ok veul ruumte veur mooie anekdoten, verhaelen van sutelders, mooie Stellingwarver woorden en uutdrokkings, en hiel veul foto’s van deur de jaoren henne: van begin of an tot now an toe! Daorbi’j bin foto’s uut et eigen archief bruukt, mar de redaktie kreeg ok hiel veul hulpe van Martin van Nieuwenhoven die uut zien kraante-archief van ‘zien’ Ni’je Oost-Stellingwarver veul foto’s beschikber stelde, en van fotograaf Lenus van der Broek, sund jaor en dag de ‘hoffotograaf’ van de stichting. Al mit al is et een echt blaederboek wodden om vaeke nog es even van te genieten. Et omslagontwarp van et boek is van Sietske Bloemhoff, die ok veur de aendredaktie zorgde; veur de prachtige vormgeving zorgde BVK Vormgeving Haulerwiek, wiels et boek drokt wodde deur Printbase in Sunt-Jehannesge.  

Nedersaksisch Vocaal Ensemble en boekehoeke

Op ’e feestmiddag is d’r vanzels alle ruumte om nog es even mit oolde bekenden te praoten. Daorveur is d’r plak in de tente, dat die daoromme de naeme Et Praothuus kregen het. In Et Praothuus is mitien ok gelegenhied om te genieten van een bakkien koffie of thee mit wat d’r bi’j. En de Schrieversronte zol de Schrieversronte niet wezen as d’r niet zorgd wodden zol veur een ’boekehoeke’, daor vanzels ok et ni’je boek te koop is! Et boek dat veurzien is van een had kaft en dat 184 bladzieden telt, kost tiedens de feestmiddag €12,50, daornao zal et te koop wezen veur € 17,50.

 Iene van de hoogtepunten is wis en zeker ok et speciaole optreden van et Nedersaksisch Vokaal Ensemble, dat zo rond een uur of drieje wezen zal. Et koor zal ongetwiefeld ok lieties in et Stellingwarfs heuren laoten.

Veur iederiene

Et bestuur van de jaorige stichting en de feestkemmissie hopen vanzels dat d’r de 25e juni veul volk naor De Koele komt, en benaodrokken nog es dat et feest niet alliend veur leden is mar, veur iederiene!

Et kuierpad naor De Koele toe is verhadded. Bi’j De Koele bin veurzienings veur meensken die minder mobiel binnen of die gebruuk maeken van een rolstoel. 

Eerste Dikke Week van de Nedersakische Schrieverij

Ruim een week aandacht voor het Nedersaksisch tijdens de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij

Van 5 tot en met 14 november is het de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij. Streektaalorganisaties in Nederland hebben hun krachten gebundeld en besteden gezamenlijk een dikke week lang aandacht aan het Nedersaksisch schrijven. Met onder andere een streektaalsymposium, een Nedersaksisch café, taalcursussen, boekpresentaties, een streektaaldictee, aandacht voor streektaal in het onderwijs en een nieuw festival voor het Gronings. De Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij is een gezamenlijk initiatief van Centrum Groninger Taal & Cultuur (CGTC), Huus van de Taol, IJsselacademie, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Twentehoes en Stellingwarver Schrieversronte.

Bi’jpraoten en Buusboukje

De Dikke Week trapt op vrijdag 5 november af met een streektaalsymposium in Doetinchem, Bi’jpraoten, georganiseerd door Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers. Tijdens het symposium voor liefhebbers en kenners van het Nedersaksisch ligt de focus op het imago van en educatie in streektaal. Het Huus van de Taol in Drenthe brengt tijdens de Dikke Week een speciale herfsteditie van Roet uit met aandacht voor Overijsselse schrieverij en er is een Nedersaksisch Roet café geheel in het teken van de regiotaal. Op maandag 8 november en donderdag 11 november presenteert Centrum Groninger Taal & Cultuur op twee basisscholen in Groningen het Buusboukje, een pocketformaat leerboekje over het Gronings en speciaal ontwikkeld voor kinderen. En er is nog veel meer aandacht voor het Nedersaksisch in de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij tijdens het Oost Gelders Streektaaldictee, tijdens GRN Groninger Festival in Hoogezand – een nieuw festival in en over het Gronings met streektaalmuziek, Groninger literatuur, een taalmarkt, lezingen over taalwetenschap en nog veel meer – en bij Taal an Taofel, met voordrachten van schrijvers en muziekoptredens, in het Drentse Dwingeloo.

Schrieverij en socials

Tijdens de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij besteden de zes Nedersaksische taalorganisaties dagelijks aandacht aan het Nedersaksisch. Op de sociale media kanalen van de organisaties is elke dag een andere schrijver of dichter te zien en te horen met poëzie of proza in het Gronings, Drents, Overijssels, Achterhoeks, Twents en Stellingwervers. Kijk voor meer informatie en alle streektaalactiviteiten tijdens de Dikke Week van de Nedersaksische schrieverij op www.nedersaksisch.com.

‘Wegens succes geprolongeerd’: Mannefestaosie Nedersaksische literetuur nog te zien tot 1 juli 2021

Op 12 feberwaori 2021 wodde de Mannefestaosie Nedersaksische literetuur holen, in de vorm van een Zoom-konfereensie. As alternatief veur een gewoon symposium was de ‘mannefestaosie’ via live stream te volgen. Zoe’n 120 kiekers keken naor et 3,5 ure durende pergramme, wiels meer as 3200 kiekers et laeter zaggen of et nog es bekeken. Vier filmpies mit Nedersaksische auteurs uut et pergramme wodden aachterof al meer as 200 keer bekeken via sasland.nl.

Van 1 juli of zal de mannefestaosie nog in patten te zien wezen via de webstee.

Van 1 juli of zal de mannefestaosie nog in patten te zien wezen via de webstee.

Et gaot in die ‘uutzending’ dus om:

  • Chris Canter, naor anleiding van zien Drentstaelige boek Moenen,
  • Johan Veenstra, bekend o.m. as romancier in het Stellingwerfs,
  • Tonko Ufkes (poëzie en proza in et Grunninger Westerkertiers),
  • Jannie Bakker (Nedersaksisch van Genemuden),
  • Jan van Leeuwen (Oost-Veluws Nedersaksisch),
  • Laurens ten Den, akteur en theaterman in et Twents
  • Derk Jan (Dick) ten Hoopen, dichter in et Aachterhoeks

Beschouwings over de Nedersaksische en Nederduutse literetuur wodden geven deur:

  • perf. dr. Doreen Brandt, hooglerer Nederduutse letterkunde van de Universiteit van Ooldenborg,
  • dr. Hermut Lensing uut Greven over saemenwarking van Nederduutse en Nedersaksische auteurs en promotoren van vlak nao WO II,
  • dr. Henk Nijkeuter, letterkundespecialist, verbunnen an et Drents Archief in Assen.

Haost alle teksten van et pergramme zullen in juni 2021 verschienen in et Jaorboek Nedersaksisch 2 (2021).

Lancering website Platform Nedersaksisch in de Meertmaond – Streektaolmaond

Nu de wereld een stuk kleiner is geworden door corona, waarderen we de omgeving om ons heen meer. Want hoe uniek is het dat noordoost Nederland niet alleen zijn eigen Nedersaksische streektalen heeft, maar ook zijn eigen cultuur, geschiedenis, gebruiken en mentaliteit? Daar moeten we zuinig op zijn en er nog meer mensen van laten genieten. Precies daarvoor is Platform Nedersaksisch opgericht: om te inspireren, te motiveren en te verbinden. De website www.nedersaksisch.com gaat 30 maart online.

Haal de Nedersaks in jezelf naar boven!

Van Groningen tot Twente en van Stellingwerf tot de Achterhoek: in het noorden en oosten van Nederland wordt een unieke taal gesproken: het Nedersaksisch. Elk gebied heeft zijn eigen varianten, denk aan het Gronings, Stellingwerfs, Drents, Twents, Sallands, Veluws en Achterhoeks. Maar niet alleen deze unieke zelfstandige taal verbindt het noorden en oosten van ons land. Er heerst ook een unieke cultuur, met een rijke geschiedenis. Het Nedersaksisch leeft in prachtige streektaalliedjes, door mooie historische gebouwen, in unieke landschappen en op festivals als de Zwarte Cross. In het Nedersaksische taalgebied heerst een mentaliteit van naoberschap en aanpakken, van omkijken naar elkaar en denken in mogelijkheden, niet in grenzen.

Initiatieven

Dat Nedersaksische gevoel, met zijn eigen taal en cultuur, is iets om trots op te zijn. Om te behouden, te stimuleren en uit te dragen. Daar zet Platform Nedersaksisch zich voor in. Als aanjager, inspirator en verbinder, op maatschappelijk en economisch vlak, binnen kunst en cultuur, onderwijs, de samenleving en het openbaar bestuur. Hier zijn al tal van voorbeelden van. Denk aan een kinderboek waarin de dieren tokken en tjilpen in het Drents, een gedichtenwedstrijd in het Nedersaksisch, een spotifylijst met Nedersaksische streektaalliedjes, de Waeke van het Achterhookse en Liemerse Book, een raadsvergadering die in het Stellingswerfs wordt gehouden en nog veel meer.
Nedersaksisch oergevoel

Op de nieuwe website vind je deze en nog veel meer informatie over het Nedersaksisch en de verschillende taalgebieden. Ook is het een plek waar je je kunt laten inspireren, netwerken, eigen Nedersaksische projecten kunt promoten, expertise op kunt vragen en de samenwerking kunt zoeken bij het ontplooien van nieuwe initiatieven die met het Nedersaksisch te maken hebben. Zo omarmen we samen het Nedersaksische oergevoel, dragen dat met trots uit en geven het een eigentijdse plek binnen de samenleving. Haal jij ook de Nedersaks in jezelf naar boven?

Ferskate organisaasjes fiere Ynternasjonale Memmetaledei

Op snein 21 febrewaris hawwe ferskate organisaasjes omtinken jûn oan de Ynternasjonale Memmetaledei.

Nije direkteur fan de Stichting Stellingwarver Schrieversronte Abel Darwinkel wie te gast by Buro de Vries, by Omrop Fryslân.

Harkje it fraachpetear hjir werom


Henk Wolf stie de NDR yn Hallo Niedersachsen te wurd oer it Seelterfrysk.

Sjoch de fideo hjir werom.


De Afûk sammele foto’s fan Frysk op ‘e dyk mei de #Frysksichtber

Sjoch hjir de ynstjoerings foar #Frysksichtber

Myn berop is streektaal

Wat docht in streektaalmeiwurker eins? Henk Wolf hat foar de De Ried fan de Fryske Beweging/ It Nijs in fideo makke mei dy fraach, mei’t it tafal wol dat koartlyn trije minsken begûn binne yn funksjes dêr’t de soarch foar in lytse taal tige wichtich yn is.  Yn dy fideo fiere se mei-inoar in meartalich petear oer harren wurk, harren winsken en ferwachtingen en oer mooglikheden om gear te wurkjen en fan oare lytse taalmienskippen ideeën op te dwaan.

Abel Darwinkel (1968) is sûnt oktober 2020 direkteur fan de Stellingwarver Schrieversronte. Dêrfoar hat er lang by de Drintske streektaalorganisaasje Huus van de Taol wurke. Hy wennet yn Appelskea.

Helen Christiansen (1991) is yn novimber 2020 begûn as haad fan it Minderheiten-Kompetenz-Netzwerk, de belange-organisaasje fan de taalminderheden yn de Dútsk-Deenske grinsregio. Dat binne de Dútsktaligen yn Denemarken, de Deensktaligen yn Dútslân, de sprekkers fan it Platdútsk en Súd-Jutsk, de Noard-Friezen, de Sinty en Roma. Se hat earder ûnder oaren foar Omrop Fryslân wurke en wennet yn de Noard-Fryske haadstêd Hüsem.

Henk Wolf (1973) wurket sûnt novimber 2020 as wittenskiplik meiwurker by de Oldenburgische Landschaft, dêr’t er neist ûndersyk ek de promoasje fan it Sealterfrysk op ‘e noed hat. Fierder wurket er foar it Frysk ynstitút fan de Ryksuniversiteit Grins. Hy hat earder ûnder oaren foar hegeskoalle NHL Stenden, de Fryske Akademy en de Afûk wurke. Wolf wennet yn it Grinslânske Lula.

Wereldpremière Stellingwarver film ‘Doar klept de klokke weer’! op 21 feberwaori by Slieker Film

Evert Pultrum, Thomas Rovers, Emma Winter en Lute Wedekind

De filmliefhebbers hebben d’r even op waachten moeten, mar eindelik is et dan zoveer: op de donderdagaovend 21 feberwaori is de première van de eerste Stellingwarver speulfilm ’Daor klept de klokke weer’! Die première mos deur omstaandigheden een peer keer uutsteld wodden. De feestelike gebeurtenis is in Filmhuus Slieker in Liwwadden. Dat et in die bekende lekaosie wezen zal, komt omreden et op 21 feberwaori de dag van de Memmetael is. Et EBLT (Europees Buro veur kleine taelen), daor de Stellingwarver Schrieversronte bi’j ansleuten is, orgeniseert alle jaoren op die dag een filmaktiviteit.

‘Daor klept de klokke weer’ is baseerd op et gelieknaemige boek van H. Hoogeveen dat in 1959 verschenen is. Et vertelt et verhael van de periode dat Stellingwarf nao veul striederi’je zien vri’jhied veurgoed kwietraekte. Et skript veur de film wodde schreven deur Thomas Rovers uut Grunningen. De film is een produktie van de Stellingwarver Schrieversronte, die daorveur extra financieel ondersteund wodde deur de perveensie Frieslaand, et Fonds Ooststellingwerf en Kring van Bercoop. Daornaost stelden orgenisaosies, et bedriefsleven en personen belangeloos (netuur)terreinen en materiaolen beschikber. De film, die veural ok bedoeld is veur et basis- en vervolgonderwies, duurt mit mekeer een goed half ure. Op donderdagaovend 22 meert zal de film, mit naeme veur alle mitwarkers, dri’jd wodden in ’t Buurthuus in Noordwoolde.
Continue reading “Wereldpremière Stellingwarver film ‘Doar klept de klokke weer’! op 21 feberwaori by Slieker Film”

Historische taele-bi’jkomst in Berkoop op 1 november jl.

centraalStellingplusEt Europees Buro veur Kleine Taelen (Fries: Europeesk Buro foar Lytse Talen) hul op 1 november zien jaorvergeerdering in Berkoop, bi’j et streektaelinstituut Stellingwarver Schrieversronte an de Willinge Prinsstraote. Et EBKT het meer as twintig ansleuten orgenisaosies in Frieslaand en vormt veur die orgenisaosies een soortement van koepel. Ok bi’j EBKT heuren SONT (Streektaelorgenisaosies Nedersaksisch Taelgebied) en inkelde Nedersaksische orgenisaosies die ok bi’j SONT ansleuten binnen. Zoas, veur Stellingwarf, de Stellingwarver Schrieversronte. Jaorliks vergeerdert et Algemien Bestuur drie keer, iene keer in et Nedersaksische taelgebied. Veurig jaor was Overiessel (Zwolle), en disse keer was Stellingwarf an de beurt – centraol in Berkoop, bi’j et eigen streektaelinstituut. AB-lid veur de Schrieversronte is de heer Jelke Nijboer van Berkoop.

Hiel biezunder was in et geval van disse AB-vergeerdering de anwezighied veur ‘t eerst van vertegenwoordigers uut Limburg, in de persoon van perf. dr. Roeland van Hout van de Raod veur ’t Limburgs, streektaelfunktionaoris veur et Limburgs drs. Ton van de Wijngaard en perf. dr. Leonie Cornips (hooglerer in Maastricht veur de Limburger taelkultuur).

Extra biezunder was de anwezighied van perf. dr. René de Groot, emeritus-hooglerer Rechtsvergelieking en Internationaol Privaatrecht. De heer De Groot is kotleden Vrouw Marieke Sanders opvolgd in heur funktie van Nederlaans expert in et Komité van Deskundigen van de Raod van Europa, dat wil zeggen veur et Europees Haandvest veur regionaole taelen en taelen van minderheden.

Continue reading “Historische taele-bi’jkomst in Berkoop op 1 november jl.”

Kultuurdippeteerde Sietske Poepjes eupent veurleesweke Tomke in Noordwoolde

Maendagmorgen 1 juni was de eupening van de Tomke-veurleesweke in ukkespeulplak Meulewiek in Noordwoolde. De eupening zal gebeuren deur kultuurdippeteerde Sietske Poepjes. Zi’j zal daorveur een verhaeltien veurlezen uut et ni’jste Tomkeboekien Hoj Tomke. Et is veur et eerst dat disse biezundere veurleesweke, die sund jaor en dag in de hiele perveensie Frieslaand holen wodt, in Stellingwarf uut aende gaot.

De Tomke-veurleesweke is een initiatief van It Selskip foar Fryske schriftekennisse. Dit zelschop het deur de hiele perveensie henne overal vri’jwillige mitwarkers zitten die de weke in heur dörp of regio orgeniseren. In de Stellingwarven gebeurt dat al sund jaor en dag deur twie vri’jwilligers van de Stellingwarver Schrieversronte, dat bin Akkie Zeilstra veur Oostaende en Wikje Haan veur Westaende.

Et boekien Tomke mit daorin de aeventuren van et joongien Tomke, zien kammeraotien Romke et hontien en Kornelia de kangeroe verschient dit jaor veur de 19e keer. Et wodt uutgeven deur de Afûk en komt behalven in et Fries en et Stellingwarfs o.e. ok uut in et Bildts en dit jaor veur et eerst in et Schiermonnikoogs. Veur de Stellingwarver ukken wodt Tomke vanuut et Fries in et Stellingwarfs vertaeld deur Sjoukje Oosterloo. De Stellingwarver Schrieversronte stelt veur alle ukken een boekien beschikber.

De feestelike eupening wodt bi’jwoond deur vertegenwoordigers van It selskip foar Fryske schriftekennisse, de Afûk en de Schrieversronte.

Boarne: Stellingwarfs.nl