Dichtwedstriid Lytse Gysbert Japicxpriis 2025 set útein!

Wa wint dit jier de felbegearde Gouden Fear? Alle bern út de groepen 7 en 8 fan basisskoallen yn Fryslân kinne wer meidwaan oan de dichtwedstriid Lytse Gysbert Japicxpriis 2025. Foar skoallen dy’t meidwaan wolle oan dizze dichtwedstriid, is der in online lesbrief mei wurkblêden, te gekke filmkes én in dosintehantlieding beskikber. Leaver in fergeze workshop Frysk dichtsjen op skoalle? Ek dat kin. Us edukaasjemeiwurkers komme yn april of maaie graach op skoalle del.

Gysbert Japicx: grûnlizzer fan de skreaune Fryske taal

Histoarysk sjoen hat Gysbert Japicx in grutte wearde foar ús provinsje, om’t hy de grûnlizzer is fan de skreaune Fryske taal. Gysbert Japicx libbe fan 1603-1666 en is in grutte namme op literêr mêd. Der binne in protte Fryske skriuwers en taalkundigen dy’t it wurk fan Gysbert Japicx brûkt en bestudearre hawwe. Gysbert Japicx syn bertehûs stiet yn Boalsert. Ek yn dizze tiid is hy noch altyd in ynspiraasje foar in protte Fryske dichters, skriuwers, muzikanten en wittenskippers. Mei de organisaasje fan de útrikking fan de (Lytse) Gysbert Japicxpriis en in edukatyf programma dat dêr oan foarôf giet, wurdt Gysbert Japicx syn namme en syn wurk libben en yn eare holden!

Priisútrikking en ‘De Alve fan Gysbert’

Ut alle ynstjoerde gedichten krije alve gedichten in nominaasje foar de priis. Fan dizze ‘Alve fan Gysbert’ wurdt in eksposysje makke, dy’t te sjen wêze sil yn Tresoar. In offisjele sjuery kiest úteinlik it winnende gedicht. Op 11 oktober 2025 is de feestlike priisútrikking yn Boalsert, de bertestêd fan Gysbert!

Online lesprogramma mei wurkblêden en filmkes

Yn twa lessen kinst as master of juf mei de bern út de groepen 7 en 8 oan de slach om yn Frysk gedicht te meitsjen. Sa’n gedicht kin ynstjoerd wurde foar de wedstriid Lytse Gysbert Japicxpriis 2025! Ek gedichten dy’t makke binne yn de Poëzywike of by oare gedichteprojekten kinne meidwaan oan de wedstriid!

It online lesmateriaal mei filmkes, wurkblêden en hantliedingen binne te finen op de webside fan tresoar

Meidwaan

It ynstjoeren fan gedichten kin o / m 20 juny 2025. Mear ynformaasje is hjir te finen.

Poëzywike 30 jannewaris -5 febrewaris

Dizze wike is it wer tiid foar it twadde topprojekt fan Ynspirearjend Meartalich Underwiis, de Fryske Poëzywike. De Fryske Poëzywike slút oan by it tema fan de lanlike Poëzieweek (fan 30 jannewaris o/m 5 febrewaris 2025): liiflikheid. It is bedoeld foar alle groepen yn it primêr ûnderwiis. Fryske gedichten foarmje de basis om op in kreative wize mei it Frysk, Biltsk of Stellingwerfsk oan ‘e slach te gean.

Foar alle bouwen wurde der aktiviteiten makke dy’t sammele wurde yn magazines. Dizze binne fergees del te heljen op de webside. Fierder wurde de gedichten dy’t skoallen meitsje by elk tema sammele. Dizze binne werom te finen yn de earegalery op de webside en kinne as foarbyld tsjinje.

Kinst it materiaal fan de Poëzywike fia dizze link fine: Poëzywike – Inspirerend meertalig onderwijs.

Kedogies veur de commissaris

Jessica Bonnema oet Assen schref Kedogies, een dichtbundel veur kinder.

Een bezundere prissentatie oflopen dönderdag bij het Huus van de Taol in Beilen. Jessica Bonnema oet Assen hef heur eerste dichtbundel veur kinder schreven. In het boekie met de titel Kedogies staot gedichten in het Drents en Nederlaands. De jonge vörmgeefster Nikki Roosma oet Möppelt hef der prachtige illustraties bijmaakt.

Foto: Huus van de Taol. V.l.n.r.: schrijfster Jessica Bonnema, CvK Jetta Klijnsma, illustratrice Nikki Roosma

Dönderdag 7 meert kreeg oeze commissaris van de Keuning, Jetta Klijnsma, de allereerste Kedogies. In het boekie stiet ok een QR-code, die naor geluudsopnames van de gedichten leidt. Céleste, Joy, Mans en Thom hebt de teksten insproken en zij waren ok bij de boekprissentatie um de gedichten veur te dragen.

De prissentatie weur nog feestelijker deur zangeres Martijje. Zij zung een koppel liedties die mooi bij de dichtbundel past.

Kedogies is te koop veur € 19,50 bij de boekhandel en bij het Huus van de Taol.

https://huusvandetaol.nl/product/kedogies-jessica-bonnema-en-nikki-roosma/

Neie dichtbundel Uutkomst van Willem Tjebbe Oostenbrink

Vrijdag 9 febrewari is de boekprissentatie van de neie dichtbundel van Willem Tjebbe Oostenbrink.

Uutkomst is zien darde bundel met Grunneger poëzie oet het Westerkwartier. De dichter schildert met veul warmte prachtige beelden, en maokt kleine zaoken groot. Hij vertelt de gedichten met zachtheid en gevuul, stelt vraogen en zuukt naor waorheden. En toch is het waorom vaok niet te begriepen. In zien poëzie trekt de dichter het intermenselijke deur naor het filosofische.

t Oog wil werkelekheid vastleggen,

verbeeldeng schept en danst dermet.

We zoeken ien onszulf noar de kern,

allenneg aan doppervlakte kennen we stroalen.

De bundel hef 55 gedichten in het Westerkwartiers. Met een prachtige veurkant maokt deur Ada Katerina Oostenbrink.

De prissentatie van de bundel is 9 febrewari 2024 bij het Huus van de Taol, Raadhuisplein 1, 9411 BN Beilen. Het wordt een pergramma met poëzie en meziek. Anvang 20.00 uur. Inloop 19.30 uur.

Van harte welkom. Anmelden via https://huusvandetaol.nl/anmelden-uutkomst

Underweg met Louis Albert Roessingh in Elp

Zundagmiddag 21 jannewari stiet het wark en het leven van schriever en schilder Louis Albert Roessingh centraal tiedens het achtste diel van de Underwegreeks. Gerrit Boer en Henk Berghuis brengt in elk diel een Drèentse schriever under de andacht tiedens een lezing en een wandeling.

Lezen, lustern, kuiern en kieken bij lezing over Drentse schrieverij

Dizze maol stiet Louis Albert Roessingh (1873-1951) met zien gedicht ‘Allèn’ in het middelpunt. In dit gedicht beschref Roessingh een ienzaome, sombere naojaorsaovend in zien mooie börgie in Elp: gien proter komp veurbij, de kolde mist trekt an ’t raam veurbij, de tied kröp langzaam – daor zit ie dan allèn te koekeloeren.

Op zundagmiddag 21 jannewari is der um 14:00 uur in de Steinborg een programma over het leven en wark van de schriever. Het is een middag met veurdrachten, meziek en een wandeling. Te gast bint:

  • Henk Nijkeuter – literatuurhistoricus
  • Ria Westerhuis – schriefster
  • Charles Lagendijk – componist en pianist.

Nao de lezing is der een wandeling in en um de Steinborg en het Elper Westerveld, waor Roessingh veul schilderd en schreven hef.

kaorten

Kaorten (€10,-) bint te risserveren bij het Huus van de Taol: www.huusvandetaol.nl/product/roessingh-lezing

adres: De Steinborg, Smalbroeksweg 3, 9442 PD Elp

Underwegreeks

Um de maond wordt een diel van de Underwegreeks deur Het Drentse Boek uutgeven. Bij het Huus van de Taol bint ze veur € 5,- in digitaole oetgave te downloaden. De oetgave over Roessingh is het achtste diel van de Underwegreeks en komt oet in jannewari.

Huus van de Taol

Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.

Wedstriid Lytse Gysbert Japicxpriis 2023 fan start!

Bern út de groepen 7 en 8 fan it basisûnderwiis yn Fryslân kinne wer meidwaan oan de wedstriid Lytse Gysbert Japicxpriis 2023, dé priis foar it bêste Fryske gedicht.

dichtwedstriid

De dichtwedstriid is yn 2013 yn it libben roppen om Gysbert Japicx (Frysk skriuwer en dichter, 1603-1666) syn namme en syn wurk libben en yn eare te hâlden. Histoarysk sjoen hat Gysbert Japicx in grutte wearde foar ús provinsje, om’t er de grûnlizzer fan de skreaune Fryske taal is.

Foar skoallen is it mooglik om in online-lesprogramma te folgjen, mar ek is it mooglik om in edukatyf meiwurker út te nûgjen op skoalle om mei elkoar oan de slach te gean mei it meitsjen fan Fryske gedichten.

Nij is dat dit jier ek gedichten ynstjoerd wurde kinne dy’t makke binne yn de poëzywike, mei as tema ‘Freonskip’. Ek sille de skoallen meidwaan dy’t belutsen binne by it Tsjûkemarprojekt, in projekt dêr’t bern ynspirearre wurde troch har omjouwing en dêroer Fryske gedichten skriuwe. Koartsein: as it mar in Frysk gedicht is!

meidwaan
Gedichten kinne o/m 3 july yndividueel en as skoalle ynstjoerd wurde en kinne dan nei in foarseleksje nominearre wurde foar dizze bysûndere priis. De sjuery, dy’t dit jier bestiet út Tialda Hoogeveen (Berneboeke-ambassadeur Fryslân), Wybo Smids (Frysk akteur) en Tjitske van Dijk (skriuwster lesmateriaal Afûk), makket de kar fan it úteinlik winnende gedicht 2023.

Elbrich Ouderkerken: Winnaar Lytse Gysbert Japicxpriis 2021. Foto door Haye Bijlstra.

útrikking

De útrikking fan de Lytse Gysbert Japicxpriis is op 14 oktober 2023 yn de Martinitsjerke yn Boalsert en wurdt útrikt troch Petra van den Akker, wethâlder fan de gemeente Súdwest-Fryslân. De priis wurdt útrikt as ûnderdiel fan it programma fan de provinsjale Gysbert Japicxpriis, dé priis foar oarspronklik Frysk literêr wurk troch Deputearre Steaten fan Fryslân.

Sjoch foar mear ynformaasje, betingsten en oanmelde op www.tresoar.nl/lytse-gysbert

Nij ferskynd: Sjongsto mei my fan Amanda Gorman

By útjouwerij Afûk is de Fryske ferzje ferskynd fan ‘Change Sings’ fan Amanda Gorman, mei kleurrike yllustraasjes fan Loren Long. De Fryske oersetting fan de ynspirearjende, lyryske tekst mei in belangrike, hoopfolle boadskip is makke troch Michelle Samba.

“Ik hear wat moais dat gûnzet
in sterk en libben liet
der sil wier wat feroarje
ik sjong en ik bin bliid”

In jong famke wiist it paad op in muzikale reis. Se freget de minsken dy’t se tsjinkomt om mei-inoar de wrâld in bytsje moaier te meitsjen. Dat is hielendal net sa dreech. De krêft om wat te feroarjen -grut of lyts- sit gewoan yn dysels.

Amanda Gorman waard wrâldferneamd troch de foardracht fan har gedicht ‘The Hill we Climb’ mei de ynauguraasje fan presidint Joe Biden. Se is dichter en set har yn foar it miljeu en in gelikense behanneling foar elkenien.

Loren Long makke de kleurrike yllustraasjes by de ynspirearjende, lyryske tekst mei in belangrike, hoopfolle boadskip.

Boekgegevens
Sjongsto mei my
Auteur: Amanda Gorman
Oersetting: Michelle Samba
Yllustraasjes: Loren Long
Utfiering: hurd kaft
ISBN: 978 94 93159921
Ferkeappriis: € 15,00
www.websjop.afuk.frl

Audio-opnames Operaesje Fers online

Tresoar en it Frysk Film & Audio Argyf sette in grut part fan de audio-opnames fan Operaesje Fers wer online. It opnij beskikber stellen fan dizze ferneamde dichterskolleksje wurdt op de lanlike Gedichtedei (tongersdei 26 jannewaris) feestlik fierd yn Kafee De Gouden Leeuw yn Tresoar.

dichters

Meindert Bylsma, ien fan de trije dichters dy’t yn 1968 it inisjatyf namen ta Operaesje Fers, sil ynterviewd wurde en guon gedichten út dy tiid foardrage. Willem Abma is der ek en sil ynterviewd wurde. Fan him sitte der mear as hûndert gedichten yn de kolleksje fan Operaesje FersFierders treedt in jonge garde dichters op, oansletten by de dichterskollektiven RIXT en Dichter Bij Leeuwarden. Ilse Vos, Marije de Lange en Preston Losack drage gedichten foar dy’t passe by de sfear dy’t de oprjochters fan Operaesje Fers foar eagen hiene: poëzy op fernijende wize ûnder de minsken bringe.

Operaasje Fers

In tillefoannûmer draaie en dan in gedicht hearre. It wie jierrenlang hiel populêr. Operaesje Fers waard ynternasjonaal nijs doe’t in groepke Fryske dichters der yn 1968 mei begûn. It wie de earste dichterstillefoan op ‘e wrâld. Tsjintwurdich ha wy Google, YouTube, Spotify en sosjale media. Mar doe koest 058-131313 draaie en dan heardest in gedicht, alle wiken in nijenien. Operaesje Fers hat 25 jier bestien, fan 1968 oant 1994. Op de dichterstillefoan hawwe mear as 2000 gedichten te belústerjen west: 1100 Fryske, 800 Nederlânske en sa’n 100 yn oare talen. Oprjochters fan Operaesje Fers wiene Josse de Haan, Meindert Bylsma en Geart van der Zwaag; de geastlike heit wie Feyo Schelto Sixma van Heemstra.

opnames

It Frysk Film & Audio Argyf (FFAA) hat alle orizjinele opnames fan Operaesje Fers dy’t by Tresoar yn depot lizze, op ‘e nij digitalisearre en pleatst yn syn online katalogus op archieven.nl. It giet om mear as 2700 gedichten. Folle mear dus as de krekt neamde 2000. Dat komt omdat net alle opnommen gedichten op de dichterstillefoan útstjoerd waarden. Boppedat gie lûdstechnikus Hein van der Vliet by dichterseveneminten yn en bûten Fryslân del en sammele hy op dy wize withoefolle gedichten. 

In soad opnames fan Operaesje Fers waarden troch Tresoar yn 2005 al online pleatst. In pear jier lyn waard dy webside út de loft helle omdat er slim ferâldere wie. De útwreide kolleksje stiet no op archieven.nl, dêr’t alle digitale byld- en lûdkolleksjes fan it FFAA beskikber binne. In seleksje fan 100 gedichten út Operaesje Fers is fan 26 jannewaris ôf ek op it soundcloudkanaal fan it FFAA te beharkjen.

harkje

Yn Kafee De Gouden Leeuw by Tresoar kinst fan 26 jannewaris ôf in seleksje út de Operaesje Fers-gedichten op ludike wize beharkje.

Beharkje hjir it radiopetear dat de AVRO yn 1968 mei oprjochter Josse de Haan hie.
Besjoch hjir de kolleksje fan Operaesje Fers op archieven.nl – de audiobestannen binne fan 26 jannewaris ôf beskikber.

Lansearring Operaesje Fers

Datum: 26 jannewaris 2023
Tiid: 16.00-18.00 oere
Plak: Tresoar, Kafee De Gouden Leeuw
Mear ynformaasje

Yn ferbân mei it beheinde tal sitplakken yn kafee De Gouden Leeuw is reservearje ferplichte. Kinst dy hjir oanmelde

Fiering Europeeske Dei fan de Talen

Wy sjogge werom op in moaie middei om de Europeeske Dei fan de Talen, European Day of the Languages, te fieren op 26 septimber.

Taalynklusyf ûnderwiis stie yn de skynwerpers mei sprekkers Hilda Heyde en Janke Singelsma fan de Rutu Foundation en Lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid (NHL Stenden Hegeskoalle ).

Dichter fan Fryslân Sigrid Kingma skreau in gedicht spesjaal foar dizze dei en muzyk klonk der fan Grunneger Troebadoer Jan Henk de Groot.