Nei seizoen Taal an Taofel in Noord-Slien en Nörg

Al meer as 25 jaor is de combinatie van Drentse schrieverij, meziek en eten geliefd. Streektaolorganisatie Huus van de Taol organiseert daorum vanof september een nei seizoen Taal an Taofel in Noord-Slien en Nörg.

Vrijwilligers van Huus van de Taol bint drok gangs met de veurbereidingen van het neie seizoen van Taal an Taofel. Op acht zundagen, van september tot an april, kunt bezukers naor streektaolschrievers en -artiesten lustern. In de middagpauze kreg elkenien te eten. En dat is aal keren wat aans, van een 12-uurtje tot stamppot an toe. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 25,00. En daor kriej dan een kop koffie/thee en eterij veur.

Dit jaor is Taal an Taofel in Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien en in Café-Zaal Zwaneveld in Nörg. Op zundag 14 september is de oftrap in Nörg, waor het publiek lustern kan naor poëzie en verhaolen van Harma de Roo en Johan Veenstra. De meziek die dag is van Sylvia Fledderus. Op 19 oktober kuj naor Noord-Slien. Bezukers kunt daor genieten van poëzie en verhaolen van Anne Doornbos en Toendertied. Martin Hietkamp verzörgt de muziek.

Praktische informatie Taal an Taofel seizoen 2025-2026

In Noord-Slien is Taal an Taofel op 19 oktober, 14 december, 8 febrewaori en 12 april. Risserveren kan tot de dunderdag derveur.

In Nörg is Taal an Taofel op 14 september, 16 november, 17 jannewaori en 15 meert. Risserveren kan tot de dinsdag derveur.

Kiek veur meer informatie op de agenda van het Huus van de Taol

It Fryske Bûsboekje 2026 skynt út yn readens

It nije Fryske Bûsboekje is der! Edysje 51, foar 2026, giet oer boadskippen. In tema dêr’t je alle kanten mei op kinne en dat koe de redaksje moai brûke.

Boadskippen gienen yn it ferline fan mûle op mûle, mei reeksinjalen en postdowen. Hjoed-de-dei giet it gauris digitaal. Mar bestellingen fia it ynternet liede wer ta in protte boadskippen (pakjes) dy’t oan ‘e doar brocht wurde. En minsken wurde noch faak om in boadskip stjoerd. Yn oarlochstiid wurde boadskippen faak ferpakt yn koades.

Under de titel ‘geveltsjefrysk’ freget de redaksje lêzers om foarbylden fan moaie boadskippen oan ‘e dyk. Sa as: ‘tink om de hûn’ en ‘tút en der út’. Ynstjoerders meitsje kâns op in Bûsboekje 2027!

It Bûsboekje bringt ek alle wiken wer in boadskip (sechje). It wyklikse sechje wurdt tenei op Bluesky setten. De redaksje hat ôfskie nommen fan X (foarhinne: Twitter). Jimme meie dêr ek in boadskip yn sjen. Feitliks is dit reade Bûsboekje in boadskip op himsels. Wy hoopje yn alle gefallen dat it Bûsboekje 2026 ek wer faak by de boadskippen sitte sil.

It 51e Bûsboekje is tongersdei, 17 july presintearre op it Bouwurk fan Arcadia yn Ljouwert.

De Bûsboekjeredaksje: Arjen J. Dijkstra, Sieta de Vries, Minke Dooper, Piter Andringa en Klaas Johan Osinga

Lês-mar-foar-wiken

Fan 1 o/m 26 septimber 2025 binne it wer de Lês-mar-foar-wiken! Yn dy perioade wurdt oeral yn Fryslân foarlêzen: thús, op de berne-opfang, by gastâlden en op skoallen. Want wat is der no fijner as foarlêzen? En it is ek nochris in prachtige manier om it Frysk te stimulearjen. It tema fan dit jier is ‘aventoer’. In werkenber tema foar eltsenien dy’t mei jonge bern te krijen hat! 

Foar de pjutte-opfang

Foar pjutten (2-4 jier) ferskynt alle jierren in nij Tomke-boekje, fol mei ferhaaltsjes, ferskes en gedichtsjes. It tema fan 2025 is ‘aventoer’.  Der is ek in Stellingwerfske, in Bildtske en in Franeker ferzje fan it Tomke-boekje. Sjoch foar mear ynformaasje oer Tomke op tomke.frl.

Alle pjutte- en berne-opfanglokaasjes yn Fryslân (én gastâlden dy’t har opjûn ha), krije nije Tomke-boekjes besoarge yn de wike foarôfgeand oan de Lês-mar-foar-wiken. Sy kinne dêrút foarlêze (litte) en de boekjes dêrnei oan de pjutten mei nei hûs jaan.

Der is ek in Stellingwerfske, in Bildtske en in Franeker ferzje fan it Tomke-boekje.

Foar skoallen

Keimpe de Krokodil hâldt fan Frysk lêzen! Keimpe stiet foar lêspromoasje yn it Frysk, foar bern fan 4-8 jier en wol bern, âlders en learkrêften stimulearje om te kiezen foar Fryske boeken en ferhalen. Mei de Lês-mar-foar-wiken ferskynt in nij boekje fan Keimpe mei ferhaaltsjes en spultsjes, yn it tema ‘fol aventoer’. Alle basisskoallen fan Fryslân krije it Keimpe-boekje en in byhearrende lêsbrief tastjoerd, dêr’t sy mei de Lês-mar-foar-wiken út foarlêze kinne. En kenne jim de Keimpe-rap al? Besjoch, lústerje en sjong mei en miskien winne jim wol in optreden fan Sytse en Melissa op jim skoalle! 

Foar thús

Foarlêzen, dêr begjint it mei! Tegearre in boekje lêze fersterket de bân mei dyn bern. En bern dêr’t as lytse poppe al oan foarlêzen wurdt, binne letter better yn taal. Asto wolst dat dyn bern yn it Frysk opgroeit, is foarlêzen is in prachtige manier om it Frysk te stimulearjen. Lês hjir mear oer meartalich opgroeien.

Op telefyzje

Op tsjil.omropfryslan.nl binne allegear leuke filmkes te besjen foar bern. Sa binne der 4 printeboekfilmkes, filmkes fan Hinke de Ko en de nije searje ‘Wat in aventoer!’. Op Tjitsfloch binne alle ferhaaltsjes en ferskes út de Tomke-boekjes te hearren!

Yn de biblioteek

Mei de Lês-mar-foar-wiken is it ek wer feest yn de biblioteek! Dit jier binne der foarstellingen foar pjutten fan Willy van Assen (Danswil), Poppentheater Rozemarijn en fan Willy van der Meer. Pyke Kroes & Carel van Leeuwen sille harren foarstelling oer it populêre boek ‘Lampke’ wer opfiere foar de ûnderbou fan it primêr ûnderwiis. It sil grif wer in sukses wurde!

It Lês-mar-foar-projekt

It Lês-mar-foar-projekt is in mienskiplik inisjatyf fan de Tomke- en de Keimpe-wurkgroep en wol mei in jierlikse kampanje omtinken freegje foar it foarlêzen yn it Frysk oan bern fan 2 o/m 8 jier.

It Lês-mar-foar-projekt ynvestearret mei Taalplan Frysk yn de kwaliteit fan Frysk ûnderwiis op alle skoallen en alle ûnderwiisnivo’s. Taalplan Frysk 2030 is in gearwurking fan Afûk, Cedin, Fers, Keunstwurk, NHL Stenden, Omrop Fryslân, Semko, SFBO en de provinsje Fryslân.

DINGtiid komt mei advysrapport “Ferlet fan in sterker plak foar it Frysk yn it mbû”

Yn it middelber beropsûnderwiis is ferlet fan in stevigere ferankering fan de Fryske taal. Der binne genôch mooglikheden om dat te regeljen. Dat docht bliken út it nijste advysrapport fan DINGtiid. Op tongersdei 10 july hawwe Harry van der Molen (Firda) en Harry Bevers (VVD) it advys ‘Oan it wurk mei it Frysk: advysrapport oangeande de posysje en fuortsterking fan it Frysk yn it middelber beropsûnderwiis’ oanbean krigen troch bestjoerder Alex Riemersma fan DINGtiid.

Oanlieding advysrapport

Yn 2022 waard de moasje fan Van der Molen en Bevers (doedestiids beiden Twadde Keamerlid) om ûndersyk te dwaan nei it Frysk yn it mbû unanym oannommen. Yn oparbeidzjen mei it gearwurkingsferbân Wy binne mbû hat DINGtiid yn 2023 in rjochtingjaande advysbrief oanbean oan BZK en OCW mei dêryn ûnder oaren de oanbefelling om sa gau as mooglik in praktoraat Frysk en meartaligens foar it mbû yn te stellen. Dat advys is ûnderwylst útfierd mei de oanstelling fan dr. Lysbeth Jongbloed-Faber as praktor “Fryske taal en geletterdheid yn in meartalige kontekst” mei yngong fan 1 maaie. Oanslutend is ferdjipjend ûndersyk dien, dêr’t de resultaten no fan presintearre wurde.

Mbû as missende skeakel yn trochgeande learline
Yn Fryslân is by in protte profesjonals yn praktyske beroppen yn midden- en lytse bedriuwen it Frysk meastentiids de fiertaal, sawol mei klanten en saaklike relaasjes as ûnder kollega’s. Elk hat dus ferlet fan Frysk ferstean en praten. Dat makket it belang fan in goede posysje foar it Frysk op it mbû ek sa grut. Yn de trochgeande learline Frysk fan it foarskoalsk ûnderwiis oant de universiteit, is it mbû oant no ta de ûntbrekkende skeakel. Dat foar krekt it mbû noch gjin passend belied is, mei nuver hjitte: ommers, fierhinne it grutste oanpart fan de Fryske jongerein kiest nei it fuortset ûnderwiis foar in oplieding op it mbû.

It ôfrûne desennium binne tal fan goede inisjativen ûntstien: in gearwurkingsferbân fan alle relevante aktoaren yn it fjild om de posysje fan it Frysk op it mbû te fersterkjen, in kardiel Frysk yn ’e beropspraktyk op ferskate nivo’s, it oprjochtsjen fan in praktoraat en in gearwurkingstrajekt tusken Firda en NHL Stenden om dosinten Frysk op te lieden spesjaal foar it mbû. Ek by it Ryk, de provinsje en de mbûopliedings is de lêste jierren it besef trochkrongen dat it Frysk as fak en fiertaal omtinken fertsjinnet.

Oanfoljende oanbefellings
Yn oanfolling op de oanbefellings út it earste advys, komt DINGtiid no mei de folgjende ferdjipjende oanbefellings:

  1. Undertekenje artikel 8.1.d.ii fan it Europeesk Hânfêst foar Regionale of Minderheidstalen en set dy ferdrachsferplichting om yn nasjonale wetjouwing. (Dit is in werhelling fan ús oanbefelling út de advysbrief fan 2023).
  2. Lis wetlik fêst dat mbû-studinten yn Fryslân rjocht hawwe op in substansjeel oanpart Frysktalich ûnderwiis binnen it yndividuele leartrajekt.
  3. Jou mbû-ynstellings yn (streek)taalregio’s de romte om regionaal taalklimaat en de meartalige regio in fêst plak te jaan yn it kurrikulum.
  4. Befoarderje dat mbû-dosinten fakbetûft yn it Frysk wurde kinne en skep dêrta de goede rânebetingsten.
  5. Haw der each foar dat de ferwurven kwalifikaasjes Frysk meitelle foar de eventuele trochstreaming nei it hbû.
  6. Fersykje it praktoraat te ûndersykjen wêr’t it Frysk as regionale beropskwalifikaasje it bêste past en haw dêrby spesjaal omtinken foar kontaktberoppen.
  7. Fersykje it praktoraat te ûndersykjen hoe’t differinsjaasje yn de eksamenkwalifikaasjes befoardere wurde kin.
  8. Fersykje it praktoraat om it funksjonearjen fan it beropsrjochte kardiel Frysk te ûndersykjen.
  9. Fasilitearje dat takomstich plysjemeiwurkers fan de Plysje-Akademy yn Drachten dy’t har takomstich wurkfjild yn Fryslân hawwe, binnen har oplieding kieze kinne foar it folgjen fan in kursus Frysk.
  10. Stimulearje it oparbeidzjen fan it praktoraat mei de hbû-lektoraten en wûlearstoel, rjochte op de trochgeande learline en op inoar oansluten fan ûndersyk.

DINGtiid-bestjoerder Alex Riemersma is derfan oertsjûge dat it Ryk mei dit advysrapport konkrete oanbefellings krijt om it Frysk op it mbû te boargjen en fierder stal te jaan. “It Frysk as omgongstaal yn de beropspraktyk kin in goede skeakel foarmje tusken bedriuwslibben en it mbû – krekt dêrom is der ferlet fan wetlike boarging fan it Frysk yn de mbû-ynstellings.”

It advysrapport is beskikber (Frysk en Nederlânsk) by DINGtiid

Konvenant foar bachelor Frysk

De Ryksuniversiteit Grins (RUG), it ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip (OCW), it ministearje fan Ynlânske Saken en Keninkryksrelaasjes (BZK) en de provinsje Fryslân hawwe op 10 july in konvenant tekene dat it fan septimber 2026 ôf wer mooglik makket om in folslein bachelorprogramma Frysk te folgjen yn Grins. 

Taal libbet as er sprutsen, lêzen en bestudearre wurdt. Yn ûnder oare de Twadde Keamer en troch de KNAW is geregeld wiisd op it belang fan ûnderwiis en ûndersyk nei de Fryske taal en kultuer op universitêr nivo. Yn de ôfrûne jierren stie dat ûnder druk. Deputearre Eke Folkerts: “It Frysk kin net sûnder in akademyske kop. Mei it konvenant ynvestearje wy as oerheid mei-inoar yn it lêste part fan de trochgeande learline. Dêrmei jouwe wy ynfolling oan ús mienskiplike soarchplicht én oan de ôfspraken út de Bestjoersôfspraak Fryske Taal en Kultuer. ’ 

It akademygebou fan de Ryksuniversiteit Grins. Ofbylding fan Ildigo, fia Pixabay

Bachelorprogramma

It nije bachelorprogramma Fryske taal en kultuer set yn septimber 2026 útein by de Letterenfakulteit fan de Ryksuniversiteit Grins. Dekaan Thony Visser: “We zijn heel blij met de opzet van dit volwaardige, duurzame en toegankelijke bachelorprogramma. Hiermee krijgt de Friese taal en cultuur weer een meer prominente plek in het wetenschappelijk onderwijs.” 

Yn de bachelor bestudearje takomstige studinten de Fryske taal en kultuer, mar ek it lânskip en de maatskippij fan Fryslân. It bachelorprogramma Frysk rjochtet him net allinnich op it oanlûken fan ‘haadfakkers’, mar ek op in gruttere groep byfakstudinten. Visser: “Ons doel is om zo veel mogelijk studenten in aanraking te laten komen met de wetenschappelijke beoefening van deze prachtige taal en rijke cultuur. We introduceren daarom naast het bachelorprogramma ook een universitaire minor. Deze minor is voor alle studenten van de hele universiteit toegankelijk.” 

Offisjele taal

Frysk is in offisjele taal yn Nederlân. Yn de wet stiet dat it Ryk en de provinsje Fryslân in mienskiplike ferantwurdlikheid en soarchplicht hawwe foar de Fryske taal en kultuer. Ienris yn ‘e fjouwer jier meitsje Ryk en provinsje Fryslân dêrom ôfspraken oer hoe’t se mei-inoar de Fryske taal en kultuer beskermje en befoarderje kinne. Yn de lêste edysje (de BFTK 2024 -2028) binne ek ôfspraken makke oer de middels dy’t beskikber steld wurde foar de ûntwikkeling en it behâld fan in bachelor Frysk. Yn neifolging fan makke ôfspraken presintearje de partijen op 10 july it “Konvenant oangeande de gearwurking tusken it Ministearje fan Underwiis, Kultuer en Wittenskip, it Ministearje fan Ynlânske Saken en Keninkryksrelaasjes, Provinsje Fryslân en de Ryksuniversiteit Grins foar de organisaasje, befoardering en it yn stân hâlden fan in folweardich, duorsum en tagonklik wittenskiplik bachelorprogramma Fryske taal en kultuer”. 

Trochrinnende learline

It bachelorprogramma dat op 10 july presintearre wurdt en it byhearrende ûndersyk meitsje de trochrinnende learline Frysk kompleet. Dy learline stiet sintraal yn Taalplan Frysk 2030, it projekt dêr’t provinsje Fryslân mei ûnderwiis- en taalynstellings wurket oan in sterker plak fan it Frysk op alle ûnderwiisnivo’s. Fan de foarskoalske opfang oant en mei de earste- en twaddegraads learare-opliedings fan NHL Stenden en it wittenskiplik ûnderwiis. 

Studinten kinne nei it ôfsluten fan it akademyske bachelorprogramma ynstreame yn in masterprogramma yn de rjochtingen skiednis, media stúdzjes, taalwittenskippen, erfgoed en fansels de akademyske learare-oplieding Frysk. Visser: “Voor het koesteren en bevorderen van academisch talent op het gebied van de Friese taal en cultuur willen we regelmatig promotietrajecten en postdoctorale projecten inrichten. Dit doen we natuurlijk zo veel mogelijk in samenwerking met andere onderwijs- en kennisinstellingen die het Fries bevorderen.” 

Vier 45 jaor Het Drentse Boek met de schrievers-inspiratiedag in Beilen

Een dag veur het anfietern van schrieverij in Drenthe

Oetgeverij Het Drentse Boek bestiet 45 jaor! Daorum organiseert streektaolorganisatie Huus van de Taol op zaoterdag 6 september een feestelijke schrievers-inspiratiedag. Een unieke dag veur elkenien die schref – of schrieven wil – in het Drents of een aandere taol.

Een dag vol inspiratie en ontmoeting
Bezukers kunt lustern naor under meer schriefster Ingeborg Nienhuis, dichter Suze Sanders en (teniel)schriever Harm Dijkstra. Zij nimt je met in hoe zij tot schrieven komt. Daorbij kuj vraogen stellen, ervaringen oetwisseln én later op de dag ok nog inspirerende workshops bezuken.

Workshops

  • Schrief een pakkende column.
  • Zet op een effectieve maniere social media in um je schrieverij an de man te brengen.
  • Meertaolige poëzie: laot meerdere taolen samensmelten tot ien bosschup.
  • Krieg het schrieven van tenielstukken in de vingers.

Praktische informatie
Daotum: zaoterdag 6 september 2025
Locatie: Gemientehoes Midden-Drenthe, Raadhuisplein 1, Beilen
Tied: Inloop vanof 09.30 uur, programma van 10.00 tot 17.00 uur
Pries: € 15,- (met soep en stoet)
Anmelden en programma: www.huusvandetaol.nl/schrieversinspiratiedag-2025

Laot je inspireren en anfietern, ontmoet aandere schrievers en vier samen 45 jaor Het Drentse Boek: Mis het niet!

Nieuw onderwijsprogramma MOI brengt Grunnegs en Drèents in de klas

Vanaf het schooljaar 2025-2026 gaat MOI: Meertalig Onderwijs in Grunnen en Drenthe, van start. Het project komt voort uit de Sociale Agenda van Nij Begun. MOI brengt het Grunnegs en Drèents spelenderwijs de klas in, als vanzelfsprekend en structureel onderdeel van de dagelijkse lespraktijk. MOI is een initiatief van Erfgoed in Groningen (voorheen Erfgoedpartners | Centrum Groninger Taal & Cultuur), Huus van de Taol, NHL Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen.

Krachtbron voor taalontwikkeling
In een tijd waarin streektaalgebruik afneemt en culturele verbondenheid onder druk staat, slaan regionale partners met MOI de handen ineen om het Grunnegs en Drèents een stevige plek te geven in het basisonderwijs. ‘We zijn heel blij dat Nij Begun streektaal omarmt. Streektaal is geen obstakel, maar juist een krachtbron voor taalontwikkeling, cultureel zelfbewustzijn en kennis van de regio. Het project is onderdeel van de bredere programmaonderdelen Toal op Schoule en Toal op Stee, die binnen Nij Begun zijn opgenomen om de streektaal weer een zichtbare, levende rol te geven in het dagelijks leven,’ aldus Cato Piek, medewerker streektaal en educatie bij Erfgoed in Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen.

Taal als brug
Er groeit een generatie op die steeds minder in aanraking komt met de streektaal. Het Grunnegs en het Drèents worden minder gehoord en gesproken door kinderen. Tegelijkertijd tonen wetenschappelijke inzichten aan dat meertaligheid, waaronder regionale talen, een positieve invloed hebben op de taalvaardigheid en cognitieve ontwikkeling van kinderen. MOI geeft taaldiversiteit een vaste plek in de klas. Naast het Grunnegs en Drèents is er ook ruimte voor andere thuistalen die kinderen van huis uit meekrijgen. Op deze manier draagt MOI bij aan taalbewustzijn, zelfvertrouwen en verbondenheid met de eigen leefomgeving en culturele achtergrond.

Ofbylding fan rawpixel.com fia Freepik

Vakintegratie en innovatie
Het project MOI biedt basisscholen lesmateriaal, nascholing voor leerkrachten en innovatieve tools zoals een spraakrobot en automatische vertaalsystemen. Geen aparte les ‘streektaal’, maar wél Grunnegs in een muziekles of Drèents in een verhaal tijdens wereldoriëntatie. Zo wordt streektaal een natuurlijk onderdeel van de lesweek. Het lesmateriaal wordt openbaar toegankelijk gemaakt. Zo kan het worden opgenomen in het aanbod van Tijd voor Toekomst, maar kunnen ook niet-deelnemende scholen er gebruik van maken.

Bij MOI horen bovendien activiteiten buiten de klas. Het doel: niet alleen het klaslokaal, maar ook de gemeenschap rondom het kind – zoals ouders, grootouders en verzorgers – betrekken bij het gebruik van de streektaal.

Samenwerking met scholen
De organiserende partijen willen het project samen met scholen en leerkrachten in Groningen en Noord-Drenthe oppakken. In september komen ze met een oproep om scholen uit te nodigen om zich aan te melden.

De Fryske Beweging kaapt webside nije omrop dy’t minder Frysk nijs wol

Omrop Fryslân soe te Frysktalich wêze, neffens de inisjatyfnimmer fan in nije konkurrint foar de regionale stjoerder. De Fryske Beweging is it dêr net mei iens en wol just dat der mear Frysk yn Fryslân te sjen en lêzen is. Dêrom hat de belange-organisaasje foar it Frysk de webside fan de nije stjoerder ort.frl registrearre en trochlinkt nei syn eigen Frysktalige webside Goeie.frl. 

De konkurrint fan Omrop Fryslân soe as namme ORT FRL krije, mar wa’t no nei ort.frl ta giet komt op de side fan De Fryske Beweging út. Dêr wurket in redaksje oan it sichtber meitsjen fan de ‘rykdom fan Fryslân’. Neffens de foarsitter fan De Fryske Beweging, Sjirk Eildert Bruinsma, is in mear Nederlânsktalige stjoerder as ferfanger fan Omrop Fryslân in ‘striemin idee’. “De inisjatyfnimmer wol mear balâns yn it Fryske medialânskip. Dat wolle wy fansels ek graach. Mar dat betsjut wat ús oanbelanget dat de krante ek wolris yn it Frysk nijs bringe mei. En dat de bebuording yn treinen ek twatalich wêze kin. Net dat ien fan de bêste stjoerders fan Nederlân opdutsen wurdt.” 

Ludyk

It inisjatyf om de webside fan ORT FRL fêst te registrearjen is neffens de foarsitter ‘ludyk’, mar wol mei in serieuze ûndertoan. 94% fan de ynwenners fan Fryslân ferstiet it Frysk aardich tot hiel goed, neffens de Fryske taalatlas. Foar hast seis op de tsien ynwnners is it Frysk de memmetaal. Bruinsma: “Der liket in idee achter it inisjatyf te sitten dat Frysk prate minsken útslúte soe. Dat giet fansels net op, it Frysk is hjir de grutste memmetaal. Wêrom soene dy net yn de eigen taal nijs meikrije meie? Boppedat, as je it nijs yn it Nederlânsk meikrije wolle dan hat sels Omrop Fryslân dêr gewoan in knopke foar yn de app. Wat ús oanbelanget mei der earder noch wol in skepke Frysk boppe op.”

De Fryske Beweging

De Fryske Beweging is de belange-organisaasje foar minsken dy’t wiis binne mei Fryslân en har ynsette foar mear romte foar it Frysk en de Fryske kultuer. De Fryske Beweging is in ûnôfhinklike frijwilligersorganisaasje. De stifting hat in advysried dêr’t ferskate Fryske Bewegingsorganisaasjes in sit hawwe.

Earste fiif takennings Frysk Film Fûns

Yn de earste subsydzjeronde fan it Frysk Filmfûns binne troch de ûnôfhinklike seleksjekommisje fiif útienrinnende filmprojekten selektearre foar realisaasje. Mei 7 ynstjoeringen en in totaal oanfrege budzjet fan € 210.000 waard de earste omgong rom oerfrege. De selektearre projekten ûntfange mei-inoar € 65.000 oan produksjestipe. Dy ynvestearring liedt ta in totale besteging fan mear as € 190.000 binnen de Fryske audiofisuele sektor.

selektearre Fryske koarte filmprojekten

Dit binne de selektearre projekten dy’t yn 2025 en 2026 realisearre wurde:

  • Folle lok en seine
    fan regisseur Jörgen Scholtens, senarist Job Tichelman en Makaki produktions.
  • Fuort
    fan regisseur en senarist Johanneke Dijkstra en produsint Videobrouwers
  • Niks om’e hakken
    fan makker Nelly Dansen
  • Kolletje
    fan produsint Rinskje Raap en regisseur Camiel Schouwenaar
  • Merke
    fan regisseur Rutger Veenstra en produsint Bart Dokter
Ofbylding fan GreenCardShow fia Pixabay

De kommisje bestie yn dizze omgong út: Hidde de Vries (haad-filmprogramma Cinekid), Lysbeth Jongbloed (praktor Frysk), Jurjen Enzing (koördinator Fries Film en Audio Archief), Maarten Almekinders (dramaturch Scriptbank).

Foarsitter fan de seleksjekommisje Hidde de Vries: “De vijf films vertegenwoordigen een brede thematische en stilistische spreiding, van persoonlijke verhalen tot sociaal drama, van jeugdige perspectieven tot experimentele vormen. Alle projecten zijn geworteld in de Friese context – door taal, locatie, makers of thematiek – en dragen bij aan de zichtbaarheid en versterking van het Friese filmklimaat.”

Strukturele ympuls foar de regio

It Frysk Filmfûns, oprjochte yn 2025, hat as doel Fryske ferhalen en makkers in struktureel produksjeplatfoarm te bieden. De takennings yn dizze earste omgong litte de breedte fan it regionale filmtalint sjen en befêstigje it ferlet fan doelfêste regionale stipe. Mei in sektorbesteging dy’t it trijefâldige fan it subsydzje oerstiicht, lit de regeling fuortendaliks ekonomyske én kulturele impact sjen.

Alle projecten zijn geworteld in de Friese context – door taal, locatie, makers of thematiek – en dragen bij aan de zichtbaarheid en versterking van het Friese filmklimaat.”

Foarsitter fan de seleksjekommisje Hidde de Vries

Twadde omgong

Yn omgong 2 kin der stipe oanfrege wurde foar: koarte film, de ûntwikkeling fan ambisjeuze projekten (spylfilms en searjes) en foar in production incentive foar spylfilms en searjes. De deadline foar omgong 2 fan 2025 slút op 1 oktober 2025.

In slagge sympoasium mei as ferrassing: de oerlanging fan de ferhalebondel ‘Lêze, blinder’

De boekoanbieding wie de kers op ‘e taart ôfrune freed yn it tsjerke fan de Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden. Wat in moaie middei belibben wy by it Literêr Sympoasium Lêze is Willewurk. In middei yn it ramt fan lêze mei muzyk én de oanbieding fan in spesjale ferhalebondel mei de titel Lêze, blinder.

Jelle Krol, earder ek by it EBLT-bestjoer, naam it earste eksimplaar yn ûntfangst! Der wie der feestlik omtinken foar Jelle Krol, spesjalist Fryske literatuer by Tresoar: hy sil dit jier mei pensjoen.

Oer de ferhalebondel

De tradysje fan koarte ferhalen is lang en ken ek yn Fryslân in rike skiednis. Dy rint fan Aldfrysk en Gysbert Japicx, fia de Halbertsmabruorren nei Simke Kloosterman oant Trinus Riemersma.

Yn dizze spesjale útjefte stean tsien ferskillende koarte ferhalen, oer mantsjes, katten en wittenskip, fan skriuwers fan no. Mei bydragen fan Jetske Bilker, Douwe Kootstra, Janneke Spoelstra, Klaas van der Hoek, Ytsje Hettinga, Bouke Oldenhof, Wieke de Haan, Doeke Sijens, Marijke de Boer en Goffe Jensma.

Dizze simmer ek lekker lêze? It boek is no te keap by alle boekhannels.