Wês der by, digitaal of yn Frjentsjer, op de Europeeske Taledei

Op de Europeeske Taledei, sneon 26 septimber, sille de streektalen fan Nederlân te hearren wêze by de meartalige fiering mei Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja, Grinslanner dichteresse Fieke Gosselaar, Biltker muzikant Jan de Vries en Liesbeth Terpstra, dy’t fertelle sil oer ‘Nijntje in it Franekers’

Foto’s makke troch: Tessa Posthuma-de Boer, David Vroom, Baukje Venema.

Fanwegen de feiligens is der beheind plak foar publyk. Dêrom freegje wy om de ferplichte opjefte troch te jaan by t EBLT

Digitaal is it gehiel ek live te sjen! Dat kin op de webside fan gemeente Waadhoeke

Graach oant sneon, 11:00 oere, yn Frjentsjer of digitaal!

 

Organisearre troch it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum/Fryske Akademy, yn gearwurking mei gemeente Waadhoeke en City of Literature Ljouwert.

 

Bouwe en weune: gemeente Waadhoeke wurdt offisjeel fjouwertalich

Fan: Omrop Fryslân

In trijetalige webside mei ynformaasje yn it Biltsk, Frysk en Nederlânsk, trou-amtners dy’t minsken trouwe kinne yn it Biltsk of Stedsfrysk, meartalige ynformaasjebuordsjes yn en bûten it gemeentehûs. De jonge fúzjegemeente Waadhoeke hat de ambysje om mei ferskate praktyske maatregels de ‘unike meartalichheid’ fan Noardwest-Fryslân te behâlden én te stimulearjen. Tongersdeitejûn praat de gemeenteried oer de earste nota Taalbelied. Dizze nota wol njonken it Frysk ek it Biltsk en it Stedsfrysk stimulearje en is dêrmei op himsels al unyk. Continue reading “Bouwe en weune: gemeente Waadhoeke wurdt offisjeel fjouwertalich”

Petysje oan de Twadde Keamer fan Bildts Aigene: Erkin de Bildtse taal!

De foarkant fan de Bildtse Post fan 25.1.2017
De foarkant fan de Bildtse Post fan 25.1.2017

Met deuze petisy wil Stichting Bildts Aigene de Tweede Kamer frage om de Bildtse taal te erkinnen. Bilkerts binne trots op hur taal. ‘t Is de taal fan ôns hart en hoort bij ôns geskidenis, ôns indentiteit, ôns landskap en ôns mintaliteit. Teken dêrom deuze petisy!

Wij

Stichting Bildts Aigene, de inweuners fan de gemeente ‘t Bildt en de Bilkerts om ferens.

constateren

  • ‘t Bildts is gyn Frys, gyn Nederlâns, maar ‘n mingtaal met aigen idioom en woordeskat.
  • Op ‘t Bildt beleve wy ‘t Bildts as ‘n folweerdige taal.
  • Ons gemeente gaat an ‘t eand fan ‘t jaar op in ‘e gemeente Waadhoeke. Fuzys binne selden goed foor klaine talen.Om ‘t Bildts goed te beskermen is deur ôns gemeente en ‘e prevînsy Frysland an de minister froegen om ‘t Bildts de status fan offisjeel erkinde taal te geven. Dut fersoek is naar ôns mening onterecht ôfwezen.

Wij frage derom de Tweede Kamer as hoogste politike orgaan om sels nag ‘s goed naar ‘t Bildts te kiken, los fan foorspelbere advizen. Ons fersoek aan jou is: Erkin ôns taal.

Omrop Fryslân makke op 25 jannewaris in radio- en tv-reportaazje oer de Petysje fan Bildts Aigene.

Is it Biltsk in selstannige taal?

csm_biltsk-maisy_6c49017db3It Biltsk is in mingtaal dy’t net as in Nederlânsk en net as in Frysk dialekt oanmurken wurde kin. Dat skriuwe de ûndersikers Paulus van Sluis (University of Wales) en Eric Hoekstra en Hans Van de Velde (beide fan ’e Fryske Akademy) yn in wittenskiplik artikel yn International Journal of the Sociology of Languageoer de taalstatus en taalskiednis fan it Biltsk.

Yn it artikel toane de ûndersikers oan, dat it Biltsk in mingtaal is, dy’t foarme is út in foar ’t grutste part Súd-Hollânske wurdskat mei lettere byminging fan Fryske lienwurden. De grammatika fan it Biltsk, dêrfoaroer, hat in bot Fryske ynslach krigen, trochdat de Biltkers sels meastal twatalich wiene en trochdat der in soad Fryske ymport op It Bilt kommen is te wenjen troch de iuwen hinne. It Biltsk is dus net in dialekt fan it Frysk, én net ien fan it Nederlânsk. Continue reading “Is it Biltsk in selstannige taal?”

Prevînsy Frysland steunt anfraag erkinning Bildtse taal

Nils Torvalds, Lutz Jacobi en Sietske Poepjes in de Aerden Plaats
Nils Torvalds, Lutz Jacobi en Sietske Poepjes in de Aerden Plaats

Op frijdeg 19 febrewary diende gemeente ’t Bildt de anfraag foor erkinning fan ’t Bildts as minderhydstaal in. Kamerlid Lutz Jacobi nam de anfraag op Ouwe-Syl in ontfangst as fize-foorsitter fan de Kamerkemissy fan Binnenlandse Saken. Gemeente ’t Bildt fraagt minister Ronald Plasterk ’t Bildts toe te foegen an de list fan beskermde talen. De prevînsy Frysland steunt deuze anfraag en set him in foor de erkinning fan ’t Bildts.

Meertalighyd
De anfraag gaat over ’t erkinnen fan ’t Bildts onder part II fan ’t Europees Hândfest foor regionale talen of talen fan minderheden. ’t Hândfest beskermt deuze talen. In ’n steunferklaring an minister Plasterk benadrukt de prevînsy ’t belang fan de erkinning fan ’t Bildts binnen ’t taalbelaid fan Fryslând. ”In de prevînsy Frysland is fan ouds ’n diep besef fan meertalighyd anwezig. Dat geldt niet alleen foor ’t Frys en ’t Nederlâns. Ok de streektalen in Frysland bepale met de idintiteit fan de inweuners en binne fan groate kulturele weerde,” licht deputeerde Sietske Poepjes toe.

De prevînsy stimuleert ’t brúkken fan streektalen in ôfstimming met de betreffende gemeente. Poepjes: “Dermet geve wy gehoor an de roep út de gemeenskap en de poalityk om ôns blik te ferbreden naar ôns aigen kulturele rykdom.” Continue reading “Prevînsy Frysland steunt anfraag erkinning Bildtse taal”

Met erkenning kan niemand nog om het Bildts heen

Foto: Leeuwarder Courant
Om het Bildts te ‘hoeden en noeden’ wil de gemeente de taal laten erkennen onder het EU Handvest voor minderheidstalen. Zo’n erkenning kan veel opleveren: bescherming, monitoring van de taal en een sterkere structuur van organisaties die zich met de taal bezighouden. Tegelijkertijd verplicht het de gemeente zelf ook om meer aan het Bildts te doen.

Begin 1999 was het feest in het noordoosten van Portugal, in en rond het kleine stadje Mirando do Douro. Een kleine gemeenschap van zo’n 10.000 mensen spreekt er Mirandees, een in de 12e eeuw ontstane taal. In ’99 werd de taal door het Portugees parlement officieel uitgeroepen tot tweede rijkstaal, zoals het Fries hier in Nederland. Continue reading “Met erkenning kan niemand nog om het Bildts heen”

Presintasy Mercator-rapport over de Bildtse taal

Op donderdeg 2 july wort op ’t Bildts gemeentehuus ’t rapport ‘Seven perspectives on Bildts’ presinteerd. ’t Ondersoeksrapport, dat in opdracht fan gemeente ’t Bildt útbrocht is deur kinnissintrum Mercator Research Centre on Multilingualism and Language Learning fan de Fryske Akademy, sketst ’n fizy op ’n Bildts taalbelaid in de anloop na 2018, wanneer’t de gemeente opgaan sil in de nije gemeente Westergo.

’t Mercator-rapport plaatst de Bildtse taalstatus in Europees perspektyf en ferkint de kânsen foor en de ferwachte útkomsten fan erkinning fan de Bildtse streektaal binnen ’t Europees Hândfest foor Regionale en Minderhydstalen. De taalstatus wort fergeleken met seuven ândere Europese minderhydstalen, der goenent fan deur ’t Hândfest beskermd worre en ândere niet. Hiermet biedt ’t rapport handfatten om ’t effekt fan erkinning binnen ’t Hândfest ôf te wegen teugen de alternativen. Taalondersoeker Paulus van Sluis skreef ’t rapport. ’t Rapport wort donderdeg 2 juli op ’t gemeentehuus presinteerd en anboaden an de gemeente ’t Bildt, deputeerde Sietske Poepjes en ferteugenwoordigers fan ferskillende taalorganisasys Continue reading “Presintasy Mercator-rapport over de Bildtse taal”