Limburgs moet dezelfde status krijgen als het Fries

Het Limburgs moet dezelfde status als het Fries krijgen om te zorgen dat de overheid haar rol als voortrekker van Limburgs taalbeleid vervult en als beschermer en promotor van de taal actie onderneemt en adequate financiering beschikbaar stelt.

Dat is de oproep in de open brief gestuurd aan het Limburgs Parlement van de samenwerkende Limburgse taalorganisaties gebundeld in het Hoes veur ’t Limburgs. De organisaties roepen het parlement op het Limburgs als speerpunt in het coalitieakkoord op te nemen om te zorgen dat het Limburgs met al zijn dialecten niet verloren gaat.

Europees Handvest

De organisaties willen dat de Limburgse overheid in onderhandeling gaat met de nationale overheid en samen met de taalorganisaties en maatschappelijke partners een aanvraag voor Deel III erkenning van het Limburgs onder het Europees Handvest opstelt vóór 1 december 2024. Het Fries heeft deze erkenning al en binnenkort ook het Papiaments. Alhoewel het Limburgs 25 jaar geleden onder Deel II van het Handvest is erkend blijkt dat een verdere erkenning noodzakelijk is om te zorgen dat de overheid in actie komt om de taal te beschermen en promoten.

Convenant Limburgs

Dit jaar wordt ook met de nationale overheid onderhandeld over een nieuw Convenant. De organisaties willen dat de provincie en de nationale overheid in dat Convenant nu al sommige van de meest urgente zaken regelen, zoals het gebruik van het Limburgs als klassikale voertaal naast het Nederlands in de kinderopvang, een prominentere plaats voor het Limburgs als voertaal in de regionale media, samenwerking met de Limburgse gemeenten voor een lokaal plan van aanpak om het Limburgs te stimuleren en tweetalige plaatsnaamborden in de provincie.

Hoes veur ’t Limburgs

De Limburgse taalorganisaties gebundeld in het Hoes veur ’t Limburgs wijzen het Limburgs Parlement erop dat het van groot belang is dat de overheid nu zonder verder uitstel maatregelen neemt om de Limburgse taal met al haar dialecten te normaliseren en stimuleren om ervoor te zorgen dat de taal in deze en de komende generaties niet verloren gaat.

Deze open brief aan het Limburgs Parlement is ondertekend door alle samenwerkende Limburgse taalorganisaties die hun krachten gebundeld hebben in het Hoes veur ’t Limburgs.

Raod veur ’t Limburgs, Limbörgse Academie, Veldeke Limburg, Levende talen Limburgs, Willy Dols Stichting, Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde, het 3M-project en Prof. De. L. Cornips (bijzonder hoogleraar Taalcultuur in Limburg aan de Universiteit Maastricht).

Studiedag Levende Talen Nedersaksisch op 9 juni op Mañana Mañanafestival

De sectie Nedersaksisch van onderwijsvereniging Levende Talen organiseert op vrijdag 9 juni een studiedag tijdens het Mañana Mañanafestival in het Gelderse Laren. Levende Talen Nedersaksisch biedt tijdens deze studiedag een kijkje in de keuken van het streektaalonderwijs, daarnaast krijgen bezoekers van de studiedag een dag lang gratis toegang tot het festival, inclusief rondleiding achter de schermen. Opgave is noodzakelijk.

Streektaalonderwijs

Hoe bied je streektaalonderwijs aan in groep 3? En wat voor meerwaarde heeft het Nedersaksisch voor MBO-studenten? Is het mogelijk om streektaal in mijn lessen Nederlands of Duits op te nemen? Op de brede studiedag van Levende Talen Nedersaksisch is er voor iedereen die streektaal wil inzetten in de les wat te halen: bestaand lesmateriaal, mogelijkheden voor implementatie van streektaal in de les en contact met organisaties die gastlessen kunnen verzorgen en ondersteuning bieden bij het vormgeven van onderwijs in en over de streektaal.

deelname

Leden van Levende Talen Nedersaksisch kunnen gratis deelnemen aan deze studiedag, niet-leden zijn van harte welkom. Zij kunnen die dag voor de helft van de prijs lid worden van Levende Talen, waarmee lid zijn van een belangenbehartiger van talendocenten én een vakbond. Daarnaast heeft Levende Talen ieder jaar diverse studiedagen en krijg je als lid ook LT Magazine en LT Tijdschrift op de mat. Levende Talen is op dit moment een belangrijke gesprekspartner in de vakvernieuwing van talenonderwijs in opdracht van het ministerie van OCW.

Om je op te geven voor 9 juni stuur dan een mail . Meer informatie over LT Nedersaksisch op Mañana Mañana is hier te vinden.

Mañana Mañana

Mañana Mañana is een festival van De Feestfabriek en biedt met haar programma de krenten uit de pap van de internationale muziekwereld. In de afgelopen jaren heeft De Feestfabriek van zich laten horen in het streektaalonderwijs met voorleesboeken in de streektaal en de app Van Old naor Jong, een samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen.

Roel Reijntjes-lezing in restaurant Luning in Rune

Op zundagmiddag 19 meert dreit het in restaurant Luning an de Brink in Rune um het wark en leven van Roel Reijntjes. Um 14:00 begunt der een pregram van veurdrachten en een kleine rondleiding deur het dörp.

Schriever Roel Reijntjes is honderd jaor leden geboren en twintig jaor leden oet de tied kommen. Hij woonde in Beilen, maor ien van zien mooiste gedichten giet over Rune. Daorum hef de organisatie keuzen veur een Roel Reijntjes-lezing in Rune.

Literatuurkenner Henk Nijkeuter, schriever en muzikant Erik Harteveld en streektaolambassadeur Ans Klok vertelt over het leven en de schrieverij van Roel Reijntjes. Dizze lezing is de darde die heurt bij de Underweg-reeks, een neie Drentse literaire wandelserie. De schrievers hiervan, Gerrit Boer en Henk Berghuis, praot over het belang van en het idee achter de literaire wandelserie. Publiek is van harte welkom bij de Roel Reijntjes-lezing. De entree is € 7,50. Kaorten kunt risserveerd worden via www.huusvandetaol.nl/product/roel-reijntjes-lezing

Drents ienakterfestival “Kört&Goed” op 1 april in Hoogeveen

Kaortverkoop finale in De Tamboer in Hoogeveen is begund
Streektaolorganisatie Huus van de Taol organiseert veur de veerde maol het Drentstaolige ienakterfestival Kört&Goed. Vief tenielgroepen streidt in theater De Tamboer in Hoogeveen um de hoogste eer. Wel wint het ienakterfestival in 2023? In 2019 was de veurige editie. Destieds wun tenielvereniging Crescendo oet Gieterveen.

Finale Hoogeveen op 1 april
Op zaoterdagaovend 1 april staot de vief ienakters in de Passagezaal van theater De Tamboer in Hoogeveen. Het publiek kreg tenielstukken te zien die tussen de 15 en 30 minuten lang bint.

Een deskundige jury zöt de tenielstukken veur het eerst en bepaolt an het ende van de aovend welke club de winnaor is van Kört&Goed 2023. In de pauzes zult de vrouwlu van zanggroep Dwarzz oet Emmen optreden.

Kaorten kost € 15,00 en kunt in de webshop van huusvandetaol.nl besteld worden en op de aovend zölf an de zaal kocht worden. Aanvang: 20.00 uur.

Foto: Anneke Bloema

Waorom?
Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers groots op bint en die de niet-gebroekers waardeert. Op het gebied van het toneel nemp het Drents een prominente plaots in. Veul verieniging in oeze provincie speult stukken in het Drents. Mensen als Herman van der Aa, Jan Veenstra, Ben ten Velde, Marga Kool, Erik Harteveld en Harm Dijkstra levert hieran een grote bijdrage. Het Huus van de Taol gef het speulen van Drentstalig teniel geern een extra drukkertie in de rug.

Presintaasje bondel mei blomlêzing LHBTY+-literatuer op Rôze Sneon

‘Do draachst de leafde oan’

Op Rôze Sneon, 16 oktober, presintearje Tresoar, Afûk en Ljouwert City of Literature de bondel ‘Do draachst de leafde oan. Literatuer fan Fryslân troch yn rôze bril’. De bondel befettet poëzy- en proazafragminten mei lesbyske, homoseksuele, transgender en ynterseksuele (LHBTY+) tematyk.

De titel fan de blomlêzing ‘Do draachst de leafde oan’, is ûntliend oan in fers fan Tsjits Peanstra.

De rom hûndert opnommen fragminten binne sammele troch in redaksjeteam dat bestie út Jelle Krol, Jantsje Post, Doeke Sijens, Janneke Spoelstra en Tsjerk Veenstra. De âldste tekst is út ’e santjinde iuw, Aan Elisene fan Titia Brongersma. De jongste opnommen skriuwer is Joël Hut, dy’t ferline jier debutearre mei de dichtbondel Börtersgrut. Gedichten en proaza yn it Frysk of in Fryske streektaal binnen oerset nei it Nederlânsk. De fragminten dy’t oarspronklik Nederlânsktalich wiene, binne oerset nei it Frysk.

Fanwegen koroana is de Rôze Sneon, en dêrmei ek de blomlêzing, oan twa kear ta ferskood. Dat hat ek wat goeds opsmiten, want in lettere deadline hat noch aardich wat nije gedichten en proazafragminten oplevere. Wa’t no siket nei LHBTY+-literatuer út Fryslân hat mei dizze blomlêzing hoe dan ek in moai begjin yn hannen.

De bondel wurdt op sneon 16 oktober om 14.00 oere by Tresoar yn Ljouwert presintearre.
By de presintaasje wurdt Janneke Spoelstra ynterviewd oer it tastânkommen fan de bondel en drage Roel Slofstra en Joël Hut foar út de bondel. Jelle Krol, dy’t it inisjatyf foar de bondel naam, sil it earste eksimplaar oan Sipke Jan Bousema oerlangje. Muzyk is der fan Minke Soolsma; de presintaasje is yn hannen fan Doeke Sijens.

Wa’t op sneon 16 oktober oanwêzich wêze wol, kin him/har opjaan by Tresoar (info@tresoar.nl). De bondel is by de presintaasje te keap (€ 35,00) en dêrnei te keap by de Afûkwinkel en -webshop.

Neie expositie bij het Huus van de Taol in Beilen

Aanderhalf jaor lang bleven de witte muren van het Huus van de Taol leeg, maor nou hangt er weer prachtige kunstwarken.

Blikvanger van dizze expositie is de grote foto van een os in de Drentse natuur, die maakt is deur Karin Broekhuijsen oet De Kiel. Wieder bint warken te bekieken van Nicola Rozemeijer, B.C. Toebak, C.E. Schreuder, Jet van Oosten, Arthur Martin, Barbara v.d. Laarse en Lidwien Chorus. Holtsnede, litho, foto, aquarel, schilderij; der zit veur elkenien wat tussen!

Een neie samenwarking met Kunstplaza Schurer zörgt erveur dat er nou elk half jaor aandere kunst te bekieken is bij de streektaolorganisatie in Beilen.

Karin Broekhuijsen – De os. Foto: Huus van de Taol/Kunstplaza Schurer

De deuren van het Huus van de Taol lös van maondag t/m dunderdag van 09.00 tot 16.30 uur en op vrijdag van 09.00 tot 13.30 uur. Toegang is gratis.
Kunstplaza Schurer kuj vinden op de bovenste verdieping van warenhuis Vanderveen in Assen. Heur collectie bestiet uut honderden prachtige kunstwarken.

Nedersaksische onderwijsestafette trekt rond

’n Schat an plat veur elke klas

Levende Talen Nedersaksisch organiseert van 25 tot en met 28 oktober een streektaalestafette. De belangenvereniging wil voor iedereen onderwijs verzorgen in en over de streektaal en geeft zo een kijkje in de keuken van streektaalonderwijs van primair tot hoger onderwijs.

Er is al heel veel materiaal voor lessen in Twents, Gronings, Drents en andere Nedersaksische streektaalvarianten voorhanden, maar dat is niet bij iedereen bekend. Om daar verandering in te brengen zullen in Assen, Steenwijk, Nijverdal en Doetinchem bijeenkomsten worden georganiseerd. In elke plaats wordt een eigen programma met streektaalsprekers, -lesgevers en -muzikanten ingericht.

Levende Talen Nedersaksisch

Alle docenten die de meerwaarde voor streektaal in hun eigen klas willen ontdekken kunnen dus in hun eigen omgeving aanschuiven. Alle middagen beginnen om 16.00 uur en eindigen om 19.00 uur.

Maandag 25 oktoberAssen
Dinsdag 26 oktoberSteenwijk
Woensdag 27 oktoberNijverdal
Donderdag 28 oktoberDoetinchem

De avond is gratis voor leden van Levende Talen, niet-leden betalen € 5,- inclusief koffie/thee en een maaltijd. Wie al nieuwsgierig is of zich op wil geven, kan alvast kijken op www.ltnedersaksisch.nl voor meer informatie. Of volg ons op Facebook!

Aaltje Leusink-Houwing neie Streektaolambassadeur veur gemiente Börger-Oring

Sinds 1 juli 2021 is Aaltje Leusink-Houwing oet Bunen de neie Streektaolambassadeur van het Huus van de Taol veur de gemiente Börger-Oring. Ze hef het stokkie overnummen van Willy Weerman, die zowat virtien jaor Streektaolambassadeur in de gemiente west hef.

Leusink-Houwing is gien onbekende in de gemiente Börger-Oring; ze hef, samen met heur dochter, kees- en delicatessenwinkel De Kaasbank in Börger,

As Streektaolambassadeur zörgt ze samen met een koppel vrijwilligers veur de organisatie van streektaolactiviteiten in de gemiente Börger-Oring.

Foto: Marianne Weerman

Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten weden waor de gebroekers groots op bint en die de niet-gebroekers waardeert. Dat gebeurt under andere deur activiteiten te organiseren op het gebied van schrieverij, meziek, taolpremotie, taolwetenschap en underwies

Myn berop is streektaal

Wat docht in streektaalmeiwurker eins? Henk Wolf hat foar de De Ried fan de Fryske Beweging/ It Nijs in fideo makke mei dy fraach, mei’t it tafal wol dat koartlyn trije minsken begûn binne yn funksjes dêr’t de soarch foar in lytse taal tige wichtich yn is.  Yn dy fideo fiere se mei-inoar in meartalich petear oer harren wurk, harren winsken en ferwachtingen en oer mooglikheden om gear te wurkjen en fan oare lytse taalmienskippen ideeën op te dwaan.

Abel Darwinkel (1968) is sûnt oktober 2020 direkteur fan de Stellingwarver Schrieversronte. Dêrfoar hat er lang by de Drintske streektaalorganisaasje Huus van de Taol wurke. Hy wennet yn Appelskea.

Helen Christiansen (1991) is yn novimber 2020 begûn as haad fan it Minderheiten-Kompetenz-Netzwerk, de belange-organisaasje fan de taalminderheden yn de Dútsk-Deenske grinsregio. Dat binne de Dútsktaligen yn Denemarken, de Deensktaligen yn Dútslân, de sprekkers fan it Platdútsk en Súd-Jutsk, de Noard-Friezen, de Sinty en Roma. Se hat earder ûnder oaren foar Omrop Fryslân wurke en wennet yn de Noard-Fryske haadstêd Hüsem.

Henk Wolf (1973) wurket sûnt novimber 2020 as wittenskiplik meiwurker by de Oldenburgische Landschaft, dêr’t er neist ûndersyk ek de promoasje fan it Sealterfrysk op ‘e noed hat. Fierder wurket er foar it Frysk ynstitút fan de Ryksuniversiteit Grins. Hy hat earder ûnder oaren foar hegeskoalle NHL Stenden, de Fryske Akademy en de Afûk wurke. Wolf wennet yn it Grinslânske Lula.

Streektaal op YouTube

De Streektaalpries van het Dagblad van het Noorden bestiet tien jaor. Ter ere hiervan een oproep veur scholieren tot 25 jaor um een YouTubefilmpie te maken waorin Drents epraot wordt.Het filmpie mag drie tot zes minuten duren en het onderwarp is vrij. Het zul mooi wezen as de provincie dudelijk in beeld komp. Ie kunt oen filmpie insturen tot 15 febrewari 2015 naor info@huusvandetaol.nl. De beste film wint 250 euro.

Boarne: Huus van de Taol