Tag: Europeesk Parlemint

Posted on

Fryske kandidaten Europeesk Parlemint wolle opkomme foar minderheidstalen yn Europa

Noch in pear dagen en dan kinne wy stimme foar de Europeeske ferkiezings op 6 juny. Op de kandidatelisten stean ek in oantal Fryske kandidaten. Trije kandidaten op kânsrike plakken, listlûker Anja Haga fan de ChristenUnie, om Raquel García Hermida-Van Der Walle fan D66 (#2) en Sjoerd Wijnsma fan it CDA (#5), gongen op tongersdei 23 maaie yn Kafee de Gouden Leeuw yn petear mei petearlieder Onno Falkena en fansels it oanwêzige publyk. Wat wolle sy foar Fryslân berikke yn de EU? En sjogge se ek kânsen om de posysje fan minderheidstalen te fersterkjen? De jûn waard organisearre op 23 maaie troch it EBLT yn gearwurking mei it Mercator Europeesk Kennissintrum.

Minderheidstalen op de aginda

De Fryske kandidaat-Europarlemintariërs Anja Haga (CU), Raquel Garcia Hermida-van der Walle (D66) en Sjoerd Wijnsma (CDA) wolle harren alle trije yn Brussel ynspanne foar it Frysk en oare minderheidstalen. As it oan harren leit krije minderheidstalen in fêst plak op de Europeeske aginda en as it heal kin ek in eigen begruttingspost. Ek soe it makliker wurde moatte foar lytse organisaasjes en ek foar lytsere talen om jild oan te freegjen foar projekten. Dat is no in toer, omdat projekten yn lytse talen konkurrearje moatte mei oanfragen foar projekten yn grutte steatstalen. 

f.l.n.r.: Onno Falkena, Anja Haga (CU), Sjoerd Wijnsma (CDA), Raquel Garcia Hermida-van der Walle (D66). Foto: EBLT

Ferskillen

Mar ferskillen tusken de kandidaten binne der ek. Wylst Wijnsma pleitet foar in ‘realistyske green deal’ mei helbere doelen foar boeren en mobiliteit, wolle Haga en Garcia Hermida-van der Walle fol faasje foarút mei it Europeeske belied op it mêd fan bioferskaat en klimaat. It EBLT helle de trije gadingmakkers nei kafee De Gouden Liuw yn Ljouwert foar in goed petear oer it Frysk, lânbou, mobiliteit en polarisaasje. Op dizze moeting yn in goed besocht kafee koe ek it publyk frijút fragen stelle oan de trije kandidaten.    

Europeeske ferkiezings

Op 6 juny binne de ferkiezings foar it Europeesk Parlemint. Nederlân kin dy dei kieze foar 31 Europarlemintariërs, dy’t foar fiif jier in sit hawwe sille. Stimburo’s binne tongersdei 6 juny iepen tusken 7:30 en 21:00 oere.  

Sjoch foar mear ynformaasje op: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/verkiezingen         


Ferslach fan 23 maaie

Yn de taheakke is it folsleine ferslach te lêzen.

2024_05_23_Ferslach_EBLT_EU-ferkiezingsjunDownload
Posted on

EU-ferkiezingsjûn “Fryslân yn Europa – Europa yn Fryslân” op 23 maaie

yn petear mei trije kânsrike kandidaten út Fryslân foar it Europeesk Parlemint

Yn ’e oanrin nei de ferkiezings foar it Europeesk Parlemint op tongersdei 6 juny organisearret it EBLT op tongersdeitejûn 23 maaie in iepen petear mei de trije meast kânsrike kandidaten út Fryslân. It giet om listlûker Anja Haga fan de ChristenUnie, om Raquel García Hermida-Van Der Walle fan D66 en Sjoerd Wijnsma fan it CDA. As Europeesk oriïntearre organisaasjes wolle it EBLT en Mercator Europeesk  Kennissintrum elkenien graach de kâns biede om ynformeel mei dizze trije Fryske Europeanen yn petear te gean. Wat wolle sy foar Fryslân berikke yn de EU? Hoe wolle se de kontakten mei harren kiezers ûnderhâlde? Sjoernalist Onno Falkena sil de jûn liede.


Trije kandidaten út Fryslân

De Europeeske Uny sil foar elk in rol spylje mei de grutte útdagings fan dizze tiid, mar de Europeeske polityk stiet somtiden fier fan de minsken ôf. Alle oanlieding om neier yn de kunde te kommen mei Anja Haga út Dokkum, Raquel García Hermida-Van Der Walle fan De Gordyk en Sjoerd Wijnsma fan Ljouwert. Wêr wolle sy harren krekt foar ynsette yn Europa? Binne se ek fan doel om op te arbeidzjen yn it Europeesk Parlemint? En wêr sitte krekt de ferskillen tusken Haga en Wijnsma as sy harren yn Brussel oanslute by deselde grutte EPP-fraksje?  

Foar it EBLT binne minderheidstalen, kultuer en ûnderwiis wichtich. Tema’s dy’t yn Europa krekt wat minder heech op de politike aginda steane. Wat kinne we op dizze terreinen fan de trije Fryske kandidaten ferwachtsje? De opset fan de jûn is sa dat it publyk folop de gelegenheid kriget om fragen te stellen oan de trije gadingmakkers. Dat kin ek gean oer foar Fryslân wichtige tema’s as de Lelyline, de melkfeehâlderij of de beskerming fan de Waadsee.

EBLT en Mercator Europeesk Kennissintrum

It Europeesk Buro foar Lytse Talen, EBLT, is in koepelorgaan dat him ynset foar de promoasje en beskerming fan minderheidstalen yn Nederlân. By it EBLT binne mear as tweintich organisaasjes oansletten dy ‘t harren ynsette foar de posysje fan it Frysk, Nedersaksysk, Biltsk of Papiamintsk. It Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy) ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa. It is in ûnôfhinklike en erkende besoarger fan kennis en ynformaasje, benammen oer regionale en minderheidstalen yn Europa.

Wês wolkom

It evenemint is iepenbier en fergees tagonklik.

  • Tiid: tongersdei 23 maaie, 20:00 oere. Ynrin fan 19:30 oere ôf.
  • Plak: Tresoar, Boterhoek 1, Ljouwert
  • Tagong: fergees. Graach opjaan by it EBLT y.f.m. catering
Posted on

Omrop Fryslân op syk nei de grinzen fan Europa yn in trijelûk oer de Roma, de Sámi en de Val d’Aran

De slogen fan kulturele haadstêd Plovdiv 2019

De ferhâlding tusken de Europeeske minderheden en de EU soe wol in goeie relaasjeterapy brûke kinne. Dy konklúzje is te lûken út de trijelûk FryslânDok dokumintêres dy’t Omrop Fryslân makke mei it each op de Europeeske parlemintsferkiezings fan 23 maaie. Yn de searje ‘De grinzen fan Europa’ wurdt pynlik dúdlik dat minderheden teloarsteld binne yn de Europeeske Uny. De dokumintêres wurde op 5, 12 en 19 maaie útstjoerd troch Omrop Fryslân op NPO2 en op it eigen tv-kanaal.

Yn de jierren ’90 waard noch folop praat oer ‘it Europa fan de regio’s’, mar hjoeddedei lykje de steaten wer foar master op te slaan yn de Europeeske Uny. Nettsjinsteande de offisjele slogan ‘Unity in diversity’ blykt it belang fan de lidsteat foar de EU hieltyd wer sterker te wêzen as dat fan de minsken yn de regio. Dat alteast is it gefoel dat libbet by de trije minderheden dy’t FryslânDok opsocht: de Roma yn Bulgarije, de Sámi yn Sweden en de Aranezen yn Spanje.

Yn it trijelûk ‘De grinzen fan Europa’ siket FryslânDok it antwurd op de fraach wat de minderheidsgebieten oan de EU te freegjen, mar foaral ek te bieden hawwe. By de oprjochting fan de EU wie de ferwachting dat Europa der ek foar de minderheden en de regio’s wêze soe. Dêrby moat de EU faak lavearje tusken it belang fan de minsken yn de regio’s en dat fan de naasjesteaten. It docht bliken dat de Brusselske bestjoerders faak kieze foar it lêste.

De Fryske sjoernalist Onno Falkena gie dwerstroch Europa op syk nei de leafde dy’t minderheden hawwe foar de Europeeske Uny. Fanút Ljouwert wie syn earste logyske halte: de Bulgaarske stêd Plovdiv, Kulturele Haadstêd fan 2019.

Plovdiv is ien fan de âldste stêden fan Europa, in stêd dy’t optilt fan kulturele rykdom, mei tank oan Turkse, Grykske en Russyske ynfloeden. Mar ek de stêd mei it grutste Roma-getto fan Europa. Yn de wyk Stolipinovo wenje 50.000 sigeuners yn earbarmlike omstannichheden. It Europeeske belied fan de lêste 9 jier hat dêr amper wat yn feroare, wylst ûnder ynfloed fan Bulgaarsk nasjonalisme de diskriminaasje earder ta as ôf liket te nimmen. Op it iepeningsfeest fan de Kulturele Haadstêd trof Onno net ien Roma. En yn it getto hearde hy tragyske ferhalen. It biedwurd fan Plovdiv 2019 is ‘zajedno’, Bulgaarsk foar mei-ïnoar. Mar in soad Roma yn it earmoedige getto kinne dat ‘together’-gefoel net diele.

Continue reading “Omrop Fryslân op syk nei de grinzen fan Europa yn in trijelûk oer de Roma, de Sámi en de Val d’Aran”

Posted on

Soad stipe foar jierlikse ‘demokrasy-APK’ yn Europeesk Parlemint

De plenêre gearkomste fan it Europeesk Parlemint yn oktober 2016
De plenêre gearkomste fan it Europeesk Parlemint yn oktober 2016

In romme mearderheid yn it Europeesk Parlemint stimde ein oktober yn mei it foarstel fan D66-Europarlemintariër Sophie in’t Veld foar in jierlikse Europeeske ‘Demokrasy APK’. It doel is om tenei alle jierren in rapport út te bringen oer hoe’t it der yn alle 28 lidsteaten foarstiet mei de demokrasy, de rjochtsteat en de grûnrjochten. Hjirby wurdt sjoen nei saken as minskerjochten, parsefrijheid en rjochten fan minderheden en minderheidstalen yn alle 28 lidsteaten. Yn it ramt fan de jierlikse ‘Demokrasy-APK’ sil ek sjoen wurde nei it neilibjen fan it Europeesk Hânfêst foar Regionale en Minderheidstalen en it Ramtferdrach Nasjonale Minderheden, beide fan de Ried fan Europa. Dy ferdragen wurde op dit stuit noch ien kear yn de trije jier of sels ien kear yn de fiif jier hifke, mar frou In’t Veld fynt it wichtich dat soks faker bart. “Als je elk jaar rapporteert kun je de ontwikkelingen op de voet volgen en kun je ook beter zien of problemen wel of niet worden opgelost.” Sy sjocht it nije EU-meganisme as in fersterking fan it wurk fan de Ried fan Europa.
Continue reading “Soad stipe foar jierlikse ‘demokrasy-APK’ yn Europeesk Parlemint”

Posted on

Et Nedersaksisch / Nederduuts: een taal mit meugelikheden

De seal siet grôtfol by de konferinsje oer it Nedersaksysk yn it EP
De seal siet grôtfol by de konferinsje oer it Nedersaksysk yn it EP

EBLT-toespraoke in et Europees Parlement op 28.9.2016 deur Onno Falkena, expert in minderhiedstaelen

Goeiemiddag, vrouwluden en manluden. Et Nedersaksisch/Niederdeutsch is bi’j uutstek een Europees fenomeen. Ik wil daoromme graeg de Europarlementariërs Annie Schreijer-Pierik, Jens Gieseke en de Europese Volksperti’j bedaanken en priezen veur et orgeniseren van disse konfereensie in et Europees Parlement in Brussel. Et getuugt van historisch besef en van visie. Ik stao hiere as vertegenwoordiger van et Europeesk Buro foar Lytse Talen oftewel ‘Europees Buro veur Kleine Taelen’, de koepel oftewel Dachverband van 24 orgenisaosies die opkommen veur et Fries, et Nedersaksisch én et Papiamentu. Continue reading “Et Nedersaksisch / Nederduuts: een taal mit meugelikheden”

Posted on

Impulsen neudig veur Nedersaksisch/Nederduuts

De Nedersaksische en Nederduutse streektaelen hebben slim verlet van impulsen. Projekten op internet, schoelen en meer moe’n et Sallaans, Veluws, Aachterhoeks, Stellingwarfs, Twents, Drents, Grunnings en liekegoed et Nederduuts in Duutslaand ni’j leven inblaozen bi’j de jongere en kommende generaosies.

De eerste konfereensie over et Nedersaksisch / Nederduuts in et Europees Parlement wil mithelpen om idenen  van de grond te kriegen om et Nedersaksisch en Nederduuts weer starker te maeken. De konfereensie is op 28 september in Brussel, mit veul dielnemers uut Nederlaand, Duutslaand en veerder.

De konfereensie die now op staepel staot is een initiatief van Annie Schreijer-Pierik (Europarlementslid CDA uut Twente), heur Duutse kollega Jens Gieseke (CDU) en et Europees Buro veur Kleine Taelen (EBLT) uut Liwwadden. Continue reading “Impulsen neudig veur Nedersaksisch/Nederduuts”

Posted on

Biltse taal presintearre yn Intergroup Minorities yn it Europeesk Parlemint

Yntergroup_2016It Bilts, Frysk en it Nedersaksysk stiene op 10 maart 2016 op de wurklist fan de Intergroup Minorities yn it Europeesk Parlemint yn Straatsburch. EBLT-foarsitter en ‘native speaker’ Froukje de Jong hie de eare om foar de alderearste kear it ferhaal fan it Bilts te fertellen oan in ynteressearre groep fan mear as tritich Europarlemintariërs, fraksjemeiwurkers en lobbyïsten. De Ingelsktalige presintaasje fan De Jong waard simultaan oerset yn it Spaansk, Poals en Hongaarsk. It Bilts is foar de Intergroup nijsgjirrich, omdat de gemeente It Bildt yn febrewaris by it Ryk it fersyk yntsjinne om it Bilts op te nimmen yn it Europeesk Hânfêst fan Regionale en Minderheidstalen. Ut namme fan de Intergroup wie Europarlemintariër Nils Torvalds, in Sweedsktalige Fin, dêrby oanwêzich.

It Bilts waard presintearre as ‘in minderheid yn in minderheid’, mar dêrby ek de aktuele oanlieding: Troch de gemeentlike weryndieling wurdt it Bilts yn 2018 in minderheidstaal yn eigen gemeente. Foar in lykwichtich taalbelied yn de nije trijetalige gemeente Waadhoeke is it fan belang dat ek it Bilts erkend wurdt, sa lei Froukje de Jong út. Yn it publyk sieten ek in pear Friezen: Europarlemintariër Jan Huitema (VVD) fan Makkingea komplimintearre de Fryske delegaasje mei harren presintaasje. Ek FUEN-lobbyïst Frank de Boer wie by de gearkomste oanwêzich.
Continue reading “Biltse taal presintearre yn Intergroup Minorities yn it Europeesk Parlemint”

Posted on

Republic of Ireland MEP told to stop speaking in Irish in EU Parliament – ‘Either you use another language or unfortunately I cannot give you the floor…’

Republic of Ireland MEP was told to stop speaking in Irish in EU Parliament this week during a meeting of the Economic and Finance Committees, despite having asked permission two weeks previously, and providing her own interpreter.

Republic of Ireland MEP Liadh Ní Riada has begun a ‘stailc teanga’ (language strike) lasting until the end of Seachtain na Gaeilge (Irish-language week) as a protest against the derogation on Irish in the EU and to highlight the Irish Government’s lack of movement in securing an end to the languages second-class status. This means she will only speak Irish in my work with the European Institutions as a protest against the derogation. My aim is to draw attention to derogation and to encourage the Irish Language community and the Irish people in general to put pressure on the Government to remedy the situation. Continue reading “Republic of Ireland MEP told to stop speaking in Irish in EU Parliament – ‘Either you use another language or unfortunately I cannot give you the floor…’”

Posted on

Jan Huitema yn nije yntergroep oer minderheidstalen yn Europeesk Parlemint

By in gearkomste yn it Europeesk Parlemint yn Straatsboarch hat de Fryske Europarlemintariër Jan Huitema (VVD) út Makkingea syn stipe útsprutsen foar de nije saneamde ‘Intergroup’ oer minderheidstalen yn Europa. Intergroepen binne ‘frije kommisjes’ yn it Europeesk parlemint oer tema’s dy’t Europarlemintariërs sels wichtich fine. De ôfrûne hjerst wiene der foarstellen foar mar leafst 70 Intergroepen. Fan dy 70 foarstellen binne der lang om let 28 ta it Europeesk parlemint talitten.

Huitema en syn fraksje hawwe harren ynset foar it ta stân kommen fan de Intergroep minderheidstalen mei de folgjende argumintaasje: “Der binne yn Europa 50 miljoen minsken dy ’t in minderheidstaal lykas it Frysk yn it deistich libben brûke. Dit komt del op tsien persint fan de befolking yn de hiele Europeeske Uny.” De Intergroep is in inisjatyf fan Europarlemintariërs út ûnder oare Hongarije, Finlân en Kataloanië. Mei Jan Huitema fine sy en 65 oare Europarlemintariërs út 21 ûnderskate lidsteaten dat de Europeeske Uny mear omtinken hawwe moat foar dizze talen.
Continue reading “Jan Huitema yn nije yntergroep oer minderheidstalen yn Europeesk Parlemint”

Posted on

Europeesk Parlemint hâldt kommisje minderheidstalen

Foto: BNR
Der bliuwt in kommisje foar minderheidstalen en -kultueren yn it Europeesk Parlemint. De saneamde yntergroep soe ôfskaft wurde, mar it EP hat tongersdei besluten dat er yn alle gefallen oant 2019 bestean bliuwe mei.

Yntergroepen binne ynformele kommisjes fan it EP mei in beskaat ûnderwerp as binende faktor. De EP-leden yn sa’n kommisje hawwe yntinsyf kontakt mei organisaasjes en lobbyisten dy’t mei dat ûnderwerp dwaande binne. In yntergroep kin allinne mar oprjochte wurde en bestean bliuwe as er de stipe kriget fan de grutte partijen yn it EP. Boppedat moatte op syn minst trije fraksjes yn it EP leden leverje wolle. Continue reading “Europeesk Parlemint hâldt kommisje minderheidstalen”