In het kader van de Dag van de Zorg vragen de Nedersaksische taalorganisaties aandacht voor streektaal in de zorg. Want veel mensen, zeker ouderen, in noordoost-Nederland spreken nog een Nedersaksische streektaal. Hoe fijn is het als zij in hun eigen taal worden aangesproken? Dat voelt vertrouwd! Daarom ontwikkelen Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Overijsselacademie, het Huus van de Taol, Centrum Groningse Taal en Cultuur en Stellingwarver Schrieversronte mooie projecten om het gebruik van streektaal in de zorg te stimuleren.
Op zondag 12 mei is het de Dag van de Zorg. Op deze dag, de verjaardag van de wereldberoemde Engelse verpleegster Florence Nightingale, worden alle medewerkers in de zorg in het zonnetje gezet. En dat verdienen ze ook, want ze doen fantastisch werk. Wat heeft streektaal dan met zorg te maken? Veel! Want voor mensen die zorg nodig hebben en die van nature een streektaal spreken, is het heel fijn als ze ook echt in die streektaal worden aangesproken. Dat breekt het ijs en schept een band: het voelt voor hen vertrouwd.
Mooie projecten
De Nedersaksische taalorganisaties in Nederland erkennen het belang van streektaal in de zorg. Zij werken aan mooie initiatieven om ervoor te zorgen dat het Nedersaksisch weer vaker klinkt in het verzorgings- of ziekenhuis, de thuiszorg, bij de dokter en op andere plekken waar zorg wordt verleend en ontvangen. Een mooi voorbeeld is het zorgzakboekje, een handige vertaalgids voor verzorgenden die hun cliënten in het Nedersaksisch willen aanspreken. Het zorgzakboekje is inmiddels in het Achterhoeks en Twents uitgebracht, de Drentse versie wordt donderdag 16 mei gepresenteerd en de Veluwse variant wordt op donderdag 23 mei geïntroduceerd.
Lao’w ’s plat praoten!
Een mooi vervolg op het zorgzakboekje zijn de gesprekskaarten ‘Lao’w ’s plat praoten’ die Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers heeft ontwikkeld. Dit zijn 20 kaarten met allerhande ‘vraogen um in ’t Achterhooks an de praot te kommen’. De kaarten zijn voorzien van bijpassende, authentieke Achterhoekse foto’s en bieden mooie gespreksstof in het Nedersaksisch. In Drenthe, Overijssel en Gelderland worden er ook lessen streektaal gegeven op (zorg)opleidingen en vrijwilligers van het Huus van de Taol gaan regelmatig op pad om in het Drents voor te lezen in verzorgingshuizen.
Aandacht waard
Prachtige initiatieven die ertoe leiden dat er weer meer streektaal wordt gesproken in de zorg. De meeste van de initiatieven zijn tegen een relatief kleine vergoeding of zelfs kosteloos aan te vragen door (zorg)instellingen.
Veur de twaalde maol organiseert Stichting REUR het Drèents Liedtiesfestival. Dit songfestival zörgt derveur dat der een brieder anbod komp van neie Drèentstaolige kwaliteitsmeziek.
Stichting REUR vruug alle mezikaanten en tekstschrievers weer um heur beste en liedties in te sturen. Nao het sluten van de inzendtermien hef een beoordielingskemmissie de 22 inzendings beoordield en de oeteindelke finalisten oetkeuzen.
Stichting REUR mak zuch stark veur de Drèentstaolige meziekcultuur in de bredte en brengt daormet de ansluting tot staand van het Nedersaksisch en Drèents bij aandere (inter-)nationale minderheidstaolen.
ATLAS Theater en RTV Drenthe
De finale van het Drèents Liedtiesfestival is op 09 mei 2024 in het ATLAS Theater in Emmen en wordt LIVE oetzunden op RTV Drenthe. Lisa Harms -winnaar van DLF23- komp zien winnende liedtien ‘Tot de zun uut giet’ nog een maol zingen en zal de pries deurgeven an de winnaar van DLF24.
Lisa Harms -winnaar van DLF23. Foto: Stichting REUR
winnaar
De winnaar van de finale wint een geldbedrag van € 2000,- um te besteden an het opnimmen en oetbrengen van zien of heur winnende liedtien en zal het Nedersaksisch vertegenwoordigen op het Europees Songfestival veur Minderheidstaol tiedens het Suns Europe festival in Udine en de previncie Drenthe vertegenwoordigen op het Regio Songfestival later dit jaor.
Jessica Bonnema oet Assen schref Kedogies, een dichtbundel veur kinder.
Een bezundere prissentatie oflopen dönderdag bij het Huus van de Taolin Beilen. Jessica Bonnema oet Assen hef heur eerste dichtbundel veur kinder schreven. In het boekie met de titel Kedogies staot gedichten in het Drents en Nederlaands. De jonge vörmgeefster Nikki Roosma oet Möppelt hef der prachtige illustraties bijmaakt.
Foto: Huus van de Taol. V.l.n.r.: schrijfster Jessica Bonnema, CvK Jetta Klijnsma, illustratrice Nikki Roosma
Dönderdag 7 meert kreeg oeze commissaris van de Keuning, Jetta Klijnsma, de allereerste Kedogies. In het boekie stiet ok een QR-code, die naor geluudsopnames van de gedichten leidt. Céleste, Joy, Mans en Thom hebt de teksten insproken en zij waren ok bij de boekprissentatie um de gedichten veur te dragen.
De prissentatie weur nog feestelijker deur zangeres Martijje. Zij zung een koppel liedties die mooi bij de dichtbundel past.
Kedogies is te koop veur € 19,50 bij de boekhandel en bij het Huus van de Taol.
Vri’jdag 23-2 verscheen de ni’jste oflevering van et Jaorboek Nedersaksisch, oftewel jaorgaank 4 (2023). In et eerste diel staon de uutwarkte lezings van et Nedersaksisch symposium van 14 oktober 2023, hullen in Kunstcafé Schurer, Assen. In diel 2 staon nog drie aandere artikels. Die bin al liekegoed van belang veur de kennisverbreiding van et Nedersaksisch.
De canon van et Nedersaksisch
Philomène Bloemhoff-de Bruijn is pensioneerd projektleider streektael van de Overiesselakedemie en begint et eerste diel van het Jaorboek mit heur interessaante en al langer verwaachte veurstel veur ‘De canon van et Nedersaksisch’. Wat moet de ontwikkelde Nederlaander toch aenlik wel van et Nedersaksisch weten? Ze maekte de Nedersaksische canon naor et veurbeeld van de canon van de Nederlaanse literetuur en richt heur in de vorm van vraoge en antwoord op 14 andachtsgebieden. Zoas aord, kenmarken en komof van et Nedersaksisch, de staotus as erkende regionaole tael, heufdvormen en verscheidenhied, de taelinstituten, de traditionele spellingsystemen, de belangriekste woordeboeken en de veurnaamste schrievers en zangers per regio. Last but not least: hoe kuj’ meer an de weet kommen?
Van Reynke töt Roes: ideeën um de Nedersaksische literetuur te laoten leven
Chris Canter, onder meer auteur in et Drents, wist op hoogtepunten uut de Nedersaksische literetuur: ‘Van Reynke töt Roes: ideeën um de Nedersaksische literetuur te laoten leven’. Henk Nijkeuter, onder meer pensioneerd Rirksarchivaris in Drenthe, vertelt over et Nedersaksische literaire lasndschop vanuut archivistisch perspektief.
Bernlef, dichter van de Heliand? Nieuwe aanwijzingen
Naost de recente vertaelings van de Heliand in Sallaans, Stellingwarfs en Nederlaans mit daorbi’j et neudige an et waoromme en hoe, is ok de vraoge naor et auteurschop levendig bleven. De staand van zaeken is te lezen in de bi’jdrege van VU-promovendus Redbad Veenbaas: ‘Bernlef, dichter van de Heliand? Nieuwe aanwijzingen’.
Saksische volksverhaolen in ’t underzuuk van ’t Meertens Instituut
Promovendus an de Radboud Universiteit Arjan Sterken vertelt over ‘Saksische volksverhaolen in ’t underzuuk van ’t Meertens Instituut’, en taelkundige van de Overiesselakademie Harrie Scholtmeijer gaot in op ‘Het Nije locht, Derk met de beer en Sinte Katrijn: Nedersaksische volksveralen en talige volkscultuur in regionale woordenboeken’.
Nedersaksische taelkunde. Wat moej’ zoal weten?
Wat zollen warkers in et veld, mitwarkers bi’j streektaelinstituten en besturen van verienings veur et Nedersaksisch in heur funkties zoal weten moeten van de tael? Zoks dan mit naeme op et gebied van de Nedersaksische fonologie, morfologie, syntaxis en standerdisering? Op die vraoge gaon Henk Bloemhoff en Jan Nijen Twilhaar in. Lange leden specialiseerden ze heur al op ‘e klaanken en vormen, van et Stellingwarfs an de iene en van et Hellendoorns an de aandere kaante.
Het Nedersaksisch en Limburgs: een sociolinguistische insteek
In zien bijdrage ‘Het Nedersaksisch en Limburgs: een sociolinguistische insteek’ gaot emeritus-hooglerer Toegepaste taalwetenschap en Variatielinguïstiek Roeland van Hout in op ’e aachteruutgaank in gebruuk van et Nedersaksisch en ok van et Limborgs, een regionaole tael die trouwens getalsmaotig hoger skoort as et Fries in Frieslaand. Van Hout beschrift de kerntaeken veur de regionale taelen op basis van et Europees haandvest en tekent een negental heufdlijnen uut veur et Limborgse taelbeleid. In zien ofslutende woorden legt hi’j veur: ‘De belangrijkste taak is ervoor te zorgen dat jongere generaties de taal blijven spreken. Het is daarmee van belang om te zorgen dat de regionale talen status en prestige hebben en passen in de dynamiek van de moderne tijd’.
Jaorboek Nedersaksisch 4 (2023)
Jaorboek Nedersaksisch 4 (2023) is van een groot fermaot, telt 116 bladzieden, kent een ebook-variaant en is in beide versies te bestellen.
D’r is een losse ebook-publikaosie van ‘De Canon van het Nedersaksisch’.
Diel 2 van et Jaorboek: aandere artikels
De aldereerste hooglerer Nedersaksisch, Klaas Hanzen Heeroma (1909-1972), is onder meer bekend van zien TONAG, de Taalatlas van Oost-Nederland en Aangrenzende Gebieden. Indertijd kwammen d’r drie interessaante ofleverings, mit uutvoerig kommentaor in een drietal boekwarken (1957-1963). De vierde oflevering was in veurbereiding, mar tot een uutgifte is et nooit kommen. Philomène Bloemhoff vertelt now in het twiede pat van et Jaorboek hoe zi’j dat 43 jaor leden ok nog es perbeerde as tiedelijk mitwarker van et Nedersaksisch Instituut. Liekewel kwam et ok doe niet tot een publikaosie. Wel schreef ze et neudige kommentaor en ze bruukt dat now opni’j mit de neudige anpassings in heur Jaorboek-bijdrege ‘Aflevering 4 van de TONAG, kaart 31-33’. Van Heeroma’s definitieve kaorten veur TONAG-4 kon ze drieje weerommevienen en die bin now in et jaorboek publiceerd: kiespijn, kies en rodeaalbes. Van de aandere zeuven kaarten bin allienig zwatwit-versies beweerd bleven. Die hoopt ze dommiet ok nog te publiceren. In dit artikel bin wel, in zwatwit, een drietal zonuumde ‘bij-kaaorten’ opneumen en bespreuken.
In et artikel ’Stellingwarfs “drosse kaampe” en zo’ beschouwt Henk Bloemhoff dros, drus = ‘met wisselbouw’, ‘onbebouwd’ als klaankvariaant van aandere Nedersaksische vorms als drös, dröis en dreus in o.m. Drenthe en Twente. Ze wiezen naor zien miening allegere op een eigen Saksische klaankontwikkeling die plakvunnen hebben moet naost die in et Frankisch, die tot de bestaonde Nederlaanse woorden dries, drees leided hebben moet.
Een biezundere perel in dit JaorboekNedersaksisch is de bi’jdrege van de taelkundigen Lex Schaars, auteur van onder meer et Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialcten, en Jan Berns, eerder warkzem an et Meertens Instituut. Die beide prissenteren tekst van 17de-ieuws Gelders historikus Arend van Slichtenhorst. Die plaetst daorin, anno ±1650, et Aachterhoeks en Veluws as Nedersaksisch en zegt over de gebieden die greenzen an Utrecht en Hollaand dat ze daor een ‘botter tael’ hebben, naemelik niet mit ‘golt, holt, zolt’, mar mit ‘gout, hout, zout’. Dit taelgebruuk van onderdehaand zoe’n 400 jaor leden kennen we vandaege-de-dag as Nedersaksisch van de West-Veluwe.
Weerommekieken oorspronkelike lezings
Van de oorspronkelike lezings van et Nedersaksisch symposium bin films maekt. Weerommekieken kan op sasland.nl > archief. Wie wil kan daor ok et pergramme as gehiel nog eens weerommezien.
In et ni’je jaorboek bin om een technische reden de vraoggesprekken over de pesisie van et Nedersaksisch niet opneumen die student Duuts Romy Dekker tiedens et symposium hul mit Overiesselakedemieveurzitter Annet Westerdijk en Twents radiomaeker Adrie Hemmink. Ze bin wel ‘live’ te vienen, ok op sasland.nl > archief.
Al dit filmmateriaol op sasland.nl is veur ieder zonder kosten te bekieken.
Promovendi Raoul Buurke, Hedwig Sekeres en Lourens Visser van de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen hebben een bordspel ontwikkeld: Streektaalstrijd. Spelers veroveren het taalgebied van de tegenstander door vragen over taalwetenschap en de streektalen die in Nederland en Vlaanderen worden gesproken te beantwoorden. Op 26 februari overhandigde prof. dr. Martijn Wieling, initiator van het spel, een exemplaar van het spel aan Groninger commissaris van de Koning René Paas.
Streektaalstrijd bestaat uit een geografische kaart van Nederland en Vlaanderen, verdeeld in zeven gekleurde vlakken. Elke kleur staat voor een streektaal die nog altijd wordt gesproken: Fries, Nedersaksisch, Hollands, Zeeuws, Limburgs, West- en Oost-Vlaams en Brabants. Het spel wordt gespeeld met twee tot zeven spelers. Elke speler vertegenwoordigt een taalgebied. Spelers veroveren het taalgebied van de tegenstander door vragen over de streektalen die in Nederland en Vlaanderen worden gesproken te beantwoorden.
Grote variatie binnen taalgebieden Tijdens het spelen leren spelers allerlei bijzondere woorden uit de verschillende streektalen. Ook komen ze meer te weten over de grote variatie binnen taalgebieden, want alleen al binnen het Nedersaksisch zijn er legio variaties, denk aan Gronings, Drents, Twents en Veluws. En ook die varianten kennen weer subvarianten.
Daarnaast kunnen spelers geluidsfragmenten beluisteren via de bijbehorende website, en raden uit welk spraakgebied het fragment komt. Zo leren ze wat over de uitspraak en doen ze kennis op over taalkunde in het algemeen, bijvoorbeeld over het Indo-Europees, de taalfamilie waar alle zeven taalgebieden onder vallen.
Vooroordelen wegnemen Taalwetenschapper Raoul Buurke: “We willen mensen op een speelse manier iets leren over taalwetenschap en de variatie aan streektalen in Nederland en Vlaanderen. Maar het spel willen we ook vooroordelen wegnemen over mensen die streektalen spreken. Over hen wordt nog weleens gedacht dat ze bot of onintelligent zijn. Terwijl dat helemaal niks met het spreken van een streektaal te maken heeft.”
Streektalen zijn het waard om gesproken te worden, vinden Buurke en zijn collega’s. “Het is belangrijk, levend cultureel erfgoed, dat maakt al die verschillende varianten van streektalen heel waardevol.”
De taalwetenschappers onderzoeken vooral Nedersaksische talen. Daarom werkten ze voor de ontwikkeling van het bordspel samen met wetenschappers uit heel Nederland en Vlaanderen. “Maar we hebben ook sprekers van de verschillende talen erbij betrokken”, vertelt Buurke.
Verkooppunten Het spel is sinds begin dit jaar in beperkte oplage te koop op verschillende plekken in Nederland, onder meer in de Universiteitswinkel van de RUG. Het spel is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en bijdragen van diverse provincies en streektaalorganisaties.
Op dunderdagaovend 26 oktober weur in Beilen het boek Diggels van Gerrit Boer feestelijk prissenteerd. Diggels is een naogedachtenis over een leven in Midden-Drenthe. Dingen die vergeten bint en nou weer opduukt. Diggels is ok een verhaal over een leven met dementie, herinneringen die zo zachiesan in het tweeduuster verdwient.
Umdat ze, naor eigen zeggen, al zowat 65 jaor samen in de zaandbak speult, overhandigde Gerrit Boer (rechts) zien kammeraod Henk Berghuis (links) het eerste exemplaar. Foto: Huus van de Taol
presentatie
De schriever har derveur keuzen um dizze aovend niet zölf veur te lezen oet zien neie boek, maor um stukken deroet veur te laoten dragen deur Egbert Hovenkamp II en Ans Klok. Op de live klaanken van de meziek van componist Charles Lagendijk kregen de anwezigen een indringende inkiek in de leefwereld van iene met dementie.
vörmgeving
Boer, die ok as vörmgever warkt, hef zien eigen boek op een bezundere menier vörmgeven: hoe wieder aj in het boek komt, hoe dieper aj in de wereld van opoe metzogen wordt. Een wereld die aal waziger en ontoegankelijker wordt. Op de leste bladzieden van het boek is dat ok goed te zien an de opmaak, waorbij der mangs weinig woorden staot of hiel veul, maor allemaol deur mekaar.
Huus van de Taol
Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Op tiisdeitemiddei 26 septimber fiere it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum de Europeeske Dei fan de Talen, mei it tema “Taal & Rjocht”. Dat wurdt dien mei in rûnetafelpetear, poëzy en muzyk. Nei ôfrin is der in hapke en drankje.
Taal & Rjocht
“Fries wil geen Nederlands praten in rechtbank.” Sa kopte it Dagblad van het Noorden op 18 augustus it krante-artikel oer de rjochter dy’t de Fryske eed fan Jan Benedictus net akseptearre. Mar, sa seit Benedictus: “Dat rjocht haw ik.” Taalferskaat en de rjochtbank, hoe sit dat eins?
Yn in rûnetafelpetear sil dêr oer praat wurde mei:
Attje Meekma
Kommisjelid yn Fryslân (CDA) en foarsitter fan it Steatekomitee Frysk
Jan Benedictus
Ald-wethâlder fan Skarsterlân en yn it nijs fanwegen de Fryske eed yn de rjochtbank
Fieke Gosselaar
strafrjochtjurist by de rjochtbank Noard-Nederlân en streektaalconsulent by it Centrum Groninger Taal & Cultuur
Poëzy
Njonken it rûnetafelpetear is der poëzy fan Grinzer dichteresse Fieke Gosselaar, de Drintske dichteresse Ria Westerhuis. Fieke Gosselaar is net allinne strafrjochtjurist en streektaalconsulent, marsyskriuwt ek, sawol yn it Grinzers as yn it Nederlânsk. Ria Westerhuis skriuwt yn de streektaal fan de Reest – de leechlânbeek en grins tuksen Oerisel en Drinte – en yn it Nederlânsk.
Europeeske Dei fan de Talen
De Europeeske Dei fan de Talen is in inisjatyf fan de Ried fan Europa en wurdt sûnt 2001 alle jierren fierd. Yn Europa binne der mear as 200 talen. By de Rie fan Europa binne 81 regionale of minderheidstalen erkend fan mei-inoar 206 taalmienskippen. Dat binne talen lykas it Frysk, it Sorbysk, of it Dútsk dat fan Armenië oant Denemarken yn meardere lannen erkend is.
EBLT en Mercator Europeesk Kennissintrum
De middei wurdt organisearre troch it Europeesk Buro foar Lytse Talen (EBLT) en Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen (ûnderdiel fan de Fryske Akademy). It EBLT is in koepelorgaan dat him ynset foar de promoasje en beskerming fan minderheidstalen yn Nederlân. By it EBLT binne mear as tweintich organisaasjes oansletten dy ‘t harren ynsette foar de posysje fan it Frysk, Nedersaksysk, it Biltsk of it Papiamentu. Mercator Europeesk Kennissintrum foar Meartaligens en Taallearen ûndersiket meartalich ûnderwiis en taallearen yn Europa.
Plak & tiid
It evenemint is iepenbier en fergees tagonklik en sil plakhawwe op tiisdei 26 septimber yn Kafee De Gouden Leeuw yn Tresoar, oan de Bûterhoeke 1, Ljouwert. Ynrin is om 15:30 oere. It programma begjint om 16:00 oere en einiget mei in hapke en in drankje om 17:30 oere.
Al meer as 25 jaor is de combinatie van Drentse schrieverij & meziek en eten geliefd. In het neie seizoen kuj op acht zundagen naor Taal an Taofel in Dwingel en Noord-Slien.
Vrijwilligers van streektaolorganisatie het Huus van de Taolbint drok gangs met de veurbereidingen van het neie seizoen van Taal an Taofel. Op acht zundagen in de winter kunt bezukers naor streektaolschrievers luustern. En ok is der altied meziek en tussen de middag waarm eten.
Taal an Taofel
Taal an Taofel is aal in dezölfde zaolen: Grand Café De Brink in Dwingel en Restaurant-Zalencentrum Wielens in Noord-Slien. Op zundag 8 oktober is de oftrap in Noord-Slien. Het publiek kan luustern naor poëzie en verhaolen in de streektaol van Yvonne Bijl en Jenny Anna Linde. De meziek komp van Bert Hadders. Op 22 oktober kuj naor Dwingel. Bezukers kunt dan genieten van poëzie en verhaolen in de streektaol van Martin ter Denge en Johan Veenstra. De meziek komp van Grunniger Fries Wolma.
In de middagpauze kan elkenien naor het warm buffet. Taal an Taofel begunt um 11.00 uur en stopt um 14.00 uur. De entree is € 20,00. En daor kriej dan koffie/thee en een waarme maoltied veur.
Risserveren
In Noord-Slien is Taal an Taofel op 8 oktober, 12 november, 28 jannewari (2024) en 10 meert (2024). Risserveren kan via reina.zwiers @ planet.nl.
In Dwingel is Taal an Taofel op 22 oktober, 19 november, 4 febrewari (2024) en 3 meert (2024). Risserveren kan via ans.klok @ ziggo.nl of j.oosting01 @ home.nl.
Op zaterdag 14 oktober, van13.45 tot 17.00 uur, zal het vierde Nedersaksisch symposium plaatsvinden. Iedereen met veel of enige belangstelling wordt hierbij van harte uitgenodigd. Het programma zal rijk en afwisselend zijn. Zo zal er een canon van het Nedersaksisch gepresenteerd worden die gericht is op het algemene publiek in Nederland. In diverse lezingen zal een antwoord worden gegeven op de vraag wat werkers voor et Nedersaksisch, bestuurders van instellingen en anderen die zich met het Nedersaksisch bezighouden, toch op z’n minst zouden moeten weten van de Nedersaksische taal, de literatuur, de gebruiksmogelijkheden en het functioneren in de maatschappij.
Zeer de moeite waard zal ook zijn de extra ingeplande lezing over het oorspronkelijke auteurschap van de Heliand. Hetzelfde geldt voor de lezing over de komende uitgave die werk en persoonlijkheid beschrijft van een van de grote kenners uit het verleden van het Drents en de Drentse wereld, dr. Jan Naarding (1903-1963). Ook buiten Drenthe gold Naarding als een gewaardeerd kenner van de Nedersaksische taal en literatuur. Dat kwam ook doordat hij een tijdlang verbonden was aan het voormalige Nedersaksisch Instituut van de RUG.
Het Nedersaksisch symposium 4 wordt gehouden in KunstcaféSchurer, adres: Warenhuis Vanderveen, Koopmansplein 16, 9401 EL Assen (‘Top Floor’).
Het programma luidt:
Inloop vanaf 13.15 uur
13.45 – 14.00 Openingstoespraak door de symposiumvoorzitter, de heer Jurr van Dalen
14.00 – 14.15 Henk Nijkeuter en Chris Canter: Nedersaksische Literatuur. Wat moet je beslist weten, en wat voor soort kennis moet echt verder worden ontwikkeld?
14.20 – 14.35 Redbad Veenbaas: Bernlef, dichter van de Heliand? Nieuwe aanwijzingen. Veenbaas werkt aan een proefschrift over dit onderwerp. Deze lezing kan beschouwd worden als ‘in aansluiting op het vorige symposium’, toen er nieuwe vertalingen van de Heliand gepresenteerd werden in het Sallands (Jan Nijen Twilhaar) en in het Stellingwerfs (Henk Bloemhoff). Ook verscheen er toen een nieuwe uitgave van de Heliand in de oorspronkelijke, Oudsaksische tekst, verzorgd door dr. Timothy Sodmann. In juni 2023 is er vervolgens nog een nieuwe vertaling in het Nederlands verschenen, van de hand van Jan Nijen Twilhaar.
14.40 – 14.55 Henk Bloemhoff en Jan Nijen Twilhaar: Nedersaksische Taelkunde. Wat moej’ beslist weten over de klaanken, woordvorms, zinsbouw en standerdisering, en wat veur kennis moet echt veerder ontwikkeld wodden?
15.00 – 15.15 Arjan Sterken en Harrie Scholtmeijer: Nedersaksische Volksverhalen en talige volkscultuur in woordenboeken. Wat moet je zeker weten van de Nedersaksische volkscultuur, in het bijzonder van de volksverhalen? En van de (talige) volkscultuur zoals je die in de regionale woordenboeken kunt vinden?
15.15 – 15.35 uur Theepauze
15.35 – 16.05 uur Roeland van Hout: Sociolinguïstiek van Nedersaksisch en Limburgs. Uit wat voor onderwerpen moet de basiskennis van de Nedersaksische en Limburgse taalsociologie bestaan, en wat moet er met de aanbevelingen van de Expertcommissie Europees Handvest gebeuren?
16.05 – 16.25 uur Romy Dekker interviewt Annet Westerdijk, bestuursvoorzitter van de Overijsselacademie, en een vertegenwoordiger van een van de regionale omroepen. Dit op basis van de vraag: hoe kan het Nedersaksisch verder worden versterkt? Een en ander ook in het licht van de laatste rapportage door de Expertcommissie Europees Handvest.
16.25 – 16.40 Philomène Bloemhoff presenteert de Canon van het Nedersaksisch. Wat je in dit land toch echt over et Nedersaksisch moet weten…
16.40 – 17.00 Lezing door Henk Nijkeuter over een belangrijke publicatie die binnenkort van zijn hand zal verschijnen: “De blui van ’t leeven is maor zo kört van tied“. Leven en werk van Jan Naarding (1903-1963) in een biografische schets en zijn verzamelde gedichten; voorzien van vertaling en tekstkritisch commentaar. Met een bibliografie van nagenoeg al zijn publicaties.
17.00: Afsluiting door symposiumvoorzitter Jurr van Dalen
In het neie seizoen 2023-2024 gaot het Huus van de Taol en de Theaterschuur Linde de samenwarking an um een kweekplaots van mooie verhalen en gedichten te maken! Veur elkenien die der schik an hef um zölf te schrieven of die plannen hef um dat te gaon doen, maor niet zo goed wet waor te begunnen.
Schrieversdagen
Op twee zaoterdagen (14 oktober en 13 jannewaori) bint er in de Theaterschuur Schrieversdagen. Schrievers, geïnteresseerden en/of leergierige schrievers kriegt dan de meugelijkheid um te praoten over heur wark, neie technieken oet te preberen en met mekaar van gedachten te wisseln over plannen en ideeën. Op dizze zaoterdagen zal het plezier in schrieven veuropstaon, maor het is wal de bedoeling der ok wat van op te steken en nao ofloop met een voldaon gevuul en neie inspiratie op hoes an te gaon.
De begeleiding van de Schrieversdagen is in haanden van Baukje Bloemert, die tot heur pensionering redacteur was bij oetgeverij Het Drentse Boek. De voertaolen op dizze dagen bint Drents en Nederlaands; het is um het even in welke taol schrievers schrieven wilt.
opgeven
Opgeven veur de Schrieversdagen kan via huusvandetaol.nl/schrieversdagen. Kosten bint in totaal €20,- per persoon veur beide dagen. Daor kriej dan ok koffie/thee en lunch veur.
foto: Huus van de Taol
organisatie
Het Huus van de Taol is de streektaolorganisatie die het Drents anfietert met as doel um het een taol te laoten wezen waor de gebroekers wies met bint en die de niet-gebroekers waardeert.
Theaterschuur Linde is een initiatief van schrievers Marga Kool en Jan Veenstra. Met de theaterschuur wilt ze heur umgeving een kleinschalige, toegankelijke en betiekenisvolle stee bieden um te genieten van cultuur, natuur en landschap.
