Frysk better sichtber meitsje

Foto: Omrop Fryslân
De Fryske taal moat better sichtber wurde yn de provinsje. Dat sei deputearre Jannewietske de Vries tongersdei op it kongres fan de NLPD (Network for the Promotion of Linguistic Diversity). De leden fan dizze Europeeske koepelferiening, dy’t de belangen fan streek- en minderheidstalen yn Europa behertiget, binne trije dagen lang yn Fryslân.

Neffens De Vries is it Frysk no benammen in sprutsen taal, mar se wol dat it Frysk ek better op strjitte te sjen is. Projektdirekteur Oeds Westerhof fan Kulturele Haadstêd 2018 ûnderskriuwt dy winsk.

It bestjoer fan de Fryske organisaasje EBLT (Europeesk Buro foar Lytse Talen) hat de deputearre dêrom tongersdei in boerd oanbean dêr’t sawol it Nederlânsk as it Frysk op brûkt wurde.

Boarne: Omrop Fryslân

EBLT freget omtinken foar de sichtberens fan it Frysk

EBLT-foarstel foar ferkearsboerden yn Fryslân (ôfbylding Dirk Jan Haarsma)

Op de jiergearkomste fan de Europeeske organisaasje Network for the Promotion of Linguistic Diversity NPLD hat it EBLT deputearre fan kultuer Jannewietske de Vries frege om de kommende jierren omtinken te jaan oan de sichtberens fan it Frysk yn Fryslân. It EBLT die dat troch frou De Vries, dy’t ek foarsitter fan it NPLD is, in foarbyld oan te bieden fan in twatalich ANWB-ferkearsboerd.

It EBLT hat okkerdeis besletten om fan de sichtberens fan it Frysk ien fan de prioriteiten foar de kommende jierren te meitsjen en is dwaande om hjir neiere plannen en foarstellen foar te ûntwikkeljen. Utgongspunt fan dy foarstellen is twataligens: brûk njonken it Nederlânsk ek it Frysk op bygelyks de ANWB-ferkearsboerden en op alle treinstasjons. De twataligens en it Frysk binne dan beide sichtber. Nederlânsktaligen en minsken fan bûten Fryslân, dy’t faak krekt aardichheid oan de twataligens hawwe, wurde dan net útsletten en beide talen komme sa better as no ta syn rjocht.

Yn it ferline is der yn Fryslân gauris striid fierd omdat der in kar makke wurde moast tusken of Nederlânsk of Frysk, wêrtroch der altiten in groep is dy’t him achtersteld fielt. It EBLT wol dizze patstelling graach trochbrekke troch te pleitsjen foar in twatalige benadering.
Continue reading “EBLT freget omtinken foar de sichtberens fan it Frysk”

Fryske Foarlêswike 2 o/m 6 juny 2014: FOARLEZE YN IT FRYSK OAN PJUTTEN

Foarlêzers op ’en paad mei 18.000 Tomke-boekjes yn de Fryske Foarlêswike!
Goed 500 foarlêzers sille fan 2 o/m 6 juny rûnom yn ’e provinsje foarlêze oan sa’n 12.000 pjutten.

It Tomke-projekt stimulearret it lêzen en foarlêzen yn it Frysk oan lytse bern. De Tomke-boekjes mei ferhaaltsjes oer Tomke en Romke komme fia boartersplakken, bernedeiferbliuwen, gastâlders, konsultaasjeburo’s en bibleteken by de bern en har âlden telâne. It tema is dit jier ‘Ik bin Tomke’. De Fryske Foarlêswike wurdt organisearre troch it Selskip foar Fryske Tael en Skriftekennisse en de
Tomke-wurkgroep. Continue reading “Fryske Foarlêswike 2 o/m 6 juny 2014: FOARLEZE YN IT FRYSK OAN PJUTTEN”

Wâldpykjes brûke it measte Frysk op sosjale media

Frysk wurdt troch jongerein yn ‘e Fryske Wâlden mear brûkt op sosjale media as troch jongerein yn oare parten fan Fryslân. Dat docht bliken út ûndersyk ûnder Fryske jongerein dat ûndersiker Lysbeth Jongbloed-Faber fan Mercator Research Centre fan ‘e Fryske Akademy mei stipe fan de Provinsje Fryslân en de gemeente Ljouwert de ôfrûne moannen útfierde.

Kommunikaasjewittenskipper Jongbloed hat op 20 Fryske skoallen yn it fuortset ûnderwiis en middelber beropsûnderwiis ûndersyk dien nei it taalgebrûk fan jongerein tusken de 14 en 18 jier op sosjale media. Yn totaal hawwe mear as 2000 jongeren in fragelist ynfolle.

Hast alle Fryske jongeren brûke sosjale media: 98% is hjir aktyf op. WhatsApp wurdt troch 95% fan dy jongeren brûkt, 86% sit op Facebook en 76% op Twitter. WhatsApp wurdt fan dy trije it measte brûkt: 47% hat keazen foar it antwurd “allinnich as ik sliep, sjoch ik net op WhatsApp”.

Folgje de oanbieding fan it rapport oan Jannewietske de Vries en Sjoerd Feitsma op 16 april fan 10.00 oere ôf op Twitter fia de hekstek #Frysk. Continue reading “Wâldpykjes brûke it measte Frysk op sosjale media”

Fryslân hat rjocht op in eigen selsstannige radio- en tillevyzje-omrop

It gebou fan de Fryske omrop

It binne ûnwisse tiden foar Omrop Fryslân, de iennichste regionale omrop fan Nederlân dy’t net yn it Nederlânsk útstjoerd mar yn de twadde rykstaal, it Frysk. Nei de swiere besunigings fan de ôfrûne jierren, sil de reguliere finansiering fan en de ferantwurdlikheid foar de omrop dy’t no noch bestiet, per 1 jannewaris 2014 oerhevele wurde fan de Provinsje Fryslân nei it Ministearje fan OC en W. Dêrtroch soe Omrop Fryslân mei yngong fan 2017 nochris 1,7 miljoen euro besunigje moatte. Der binne twa scenario’s om te reorganisearjen: opgean yn ’e nasjonale omrop NPO of fusearje mei de noardlike omroppen RTV Noord en RTV Drenthe. Continue reading “Fryslân hat rjocht op in eigen selsstannige radio- en tillevyzje-omrop”

Al mear as 3.000 hantekens foar ‘Rêd Frysk’

Mear as 3.000 minsken hawwe oant no ta har hanteken set foar it behâld fan de stúdzje Frysk oan de universiteit fan Grins. De petysje is opset troch de Ried fan de Fryske Beweging en de stúdzjeferiening Frysk Skanomodu.

Sy meitsje har soargen oer de stúdzje Frysk, no’t de universiteit dy ûnderbringe wol by de oplieding Europeeske talen en kultueren. Der is dan neffens de aksjefierders noch mar ien folsleine baan foar it fak Frysk by de fakulteit tsjin dik trije no. Dat is te min om de Fryske taal en kultuer goed te ûnderwizen. De Ryksuniversiteit Grins hat in plan makke foar in folweardige stúdzje Frysk, mar wol dêr wol in ekstra bijdrage foar hawwe fan it Ryk. Ek foar dy aksje binne de hantekens tige wolkom.

Boarne: Omrop Fryslân

Set jo hanteken op http://redfrysk.nl

MBÛ-ers helje sertifikaten Frysk

Yn it selskip fan deputearre De Vries waarden de sertifikaten útrikt

 

 

 

 

 

 

 

Sûnt 2009 kinne kursisten fan ferskate opliedings fan it MBÛ in sertifikaat Frysk ferstean/sprekken helje. Dit skoaljier hawwe 15 kursisten fan ferskillende MBÛ-grienopliedings fan it  AOC Friesland op It Hearrenfean dat sertifikaat behelle.

Op 21 maaie krigen de kursisten it sertifikaat “Frysk ferstean yn de beropssitewaasje” of “Frysk ferstean en prate yn de beropssitewaasje” útrikt troch deputearre mefr. Jannewietske de Vries.

Om yn oanmerking te kommen foar sa’n sertifikaat moast in portfolio gearstald wurde, dêr’t kursisten yn oantoane, middels bewizen, dat hja it Frysk ferstean, as ek sprekke kinne.
De Provinsje hopet mei it stypjen fan sa’n provinsjaal sertifikaat dat it Frysk in struktureel en fêst plak krijt binnen it curriculum fan de MBÛ’s yn Fryslân. No is it faak noch sa dat de opliedings ûnfoldwaande omtinken jouwe oan meartaligens en it Frysk.

Fryske Donald Duck

Nei it suksesfolle Nederlânsktalige Fryslânnûmer fan ‘een vrolijk weekblad’ is fan freed 13 april ôf it ienige echte ‘fleurich Frysk blêd’ fan Donald Duck te keap. Yn de Fryske Donald Duck ferskine yn totaal 9 yn it Frysk oersette strips. Yn de ferhalen falt op dat der in soad omtinken is foar sport en fansels komme grutte Fryske sporteveminten lykas it skûtsjesilen en de Alvestêdetocht foarby. It is dan ek gjin tafal dat de presintaasje fan it earste nûmer op freed 13 april plakfine sil yn Sportstad Heerenveen.

‘Omdat der yn de Fryske Duck in soad omtinken is foar ferskate Fryske sporten en sporteveneminten, like it ús in aardich idee om dêr yn de presintaasje wat mei te dwaan’, seit Koen Eekma, direkteur fan de Afûk. ‘Dêrom hawwe wy skoallen oanskreaun en binne sa’n 100 skoalbern útsocht om ta eare fan it ferskinen fan dizze spesjale Fryske Duck mei te dwaan oan in alternative Alvestêdetocht.’ Foardat de bern mei harren tocht útein sette sil earst it offisjele earste eksimplaar fan de Fryske Donald Duck op ludike wize troch Kommissaris fan de Keninginnne John Jorritsma útrikt wurde. It startskot foar de Alvestêdetocht wurdt jûn troch foarsitter Wiebe Wieling fan de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden. De ferskate sportive aktiviteiten wurde begelaat troch ferneamde Fryske (âld)sporters, dêrûnder Margot Boer, Foppe de Haan en Evert Wilstra.

Continue reading “Fryske Donald Duck”

Grut Frysk Diktee 2012!

 

Rients Gratama skriuwt it diktee fan 2012

Dochst mei?

Op woansdei 9 maaie wurdt wer it Grut Frysk Diktee holden. Doarsto de útdaging oan om sjen te litten hoe’tsto it Frysk yn ‘e macht hast? Doch dan mei oan de kwalifikaasje om dy te pleatsen foar de finale!

Meidwaan? Streekje de flaters oan yn dit kwalifikaasjediktee en set achter elke sin hoefolle flaters asto yn dy sin fûn hast. Komma’s telle net mei. Tel de flaters op en skriuw ek it totaal op. Dêrnei even dyn namme, adres, tillefoannûmer en e-mailadres maile nei: fryskdiktee @ fryske-akademy.nl en klear!

De bêste ynstjoerings wurde útnoege om mei te dwaan oan de grutte finale op 9 maaie. Dyn ynstjoering moat foar 22 april binnen wêze.